dbo:abstract
|
- La bixa (Bixa orellana) és una espècie de planta silvestre i conreada per extreure'n dos colorants anomenats bixina i o arxiota. La família de les bixàcies (Bixaceae) només té un gènere Bixa i aquest una única espècie Bixa orellana. L'origen de la bixa és en les zones tropicals de l'Amèrica del Sud probablement a l'Amazones o entre el centre de Mèxic i el Carib. Actualment es conrea en totes les zones tropicals però es fa amb més intensitat a Amèrica llatina i el Carib. (ca)
- Oreláník barvířský (Bixa orellana) je keř pocházející z tropických oblastí Ameriky. Dnes navíc roste i v Jihovýchodní Asii, kam jej přivezli Španělé v 17. století. Hlavní pěstitelé jsou dnes Bolívie, Brazílie, Kolumbie, Ekvádor, Indie, Jamajka, Mexiko, Peru a Dominikánská republika. (cs)
- Der Annattostrauch (Bixa orellana) ist eine Pflanzenart innerhalb der Familie der Annattogewächse (Bixaceae). Sie ist in der Neotropis heimisch und wird auch in Südostasien angebaut. (de)
- بكسة أورلانية (الاسم العلمي:Bixa orellana) هي نوع من النباتات تتبع جنس البكسة من الفصيلة البكسية. (ar)
- Bixa orellana, also known as achiote, is a shrub native to Central America. Bixa orellana is grown in many countries worldwide. The tree is best known as the source of annatto, a natural orange-red condiment (also called achiote or bijol) obtained from the waxy arils that cover its seeds. The ground seeds are widely used in traditional dishes in Central and South America, Mexico, and the Caribbean, such as cochinita pibil, chicken in achiote, caldo de olla, and nacatamal. Annatto and its extracts are also used as an industrial food coloring to add yellow or orange color to many products such as butter, cheese, margarine, ice creams, meats, and condiments. Some of the indigenous peoples of North, Central, and South American originally used the seeds to make red body paint and lipstick, as well as a spice. For this reason, the Bixa orellana is sometimes called the lipstick tree. (en)
- Bikso orelana (latine Bixa orellana) estas biologia specio de dukotiledonaj plantoj el la genro bikso (Bixa), el la familio de Biksacoj (Bixaceae) kaj el la klaso de malvaloj (Malvales). Plantoj de la specioj hejmas en la tropika zono de Sudameriko, aparte en ties centra parto Amazonio, sed nuntempe ankaŭ portiĝis al Sudorienta Azio kaj tie same multe disvastiĝis. La plantoj produktas intense ruĝan laktosukon, kaj ankaŭ la plantaj semoj, krom esti uzataj kiel spico, utiliĝas kiel kosmetika farbilo, la biksa kolorigilo. La indiĝenoj de Amazonio tradicie uzas la farbon kiel natura kolorigilo en nutraĵoj, kosmetike por kolorigo de haŭto kaj hararo - pro spiritismaj celoj, protekte kontraŭ insektoj kaj kontraŭ sunradiado. Nuntempe ĝi ankaŭ industrie uzatas en produktado de lipoŝminko. La folioj samkiel la semoj krome ankaŭ konsideratas bona kuracilo kontraŭ bronkito kaj konjunktivito. En Usono kontraŭinflama kuracilo el la semoj produktiĝas ekde la jaro 1998. (eo)
- El achiote, urucú (voz guaraní), rocú, onoto, bija o benis (Bixa orellana) es una especie botánica arborescente de la familia de las bixáceas, de las regiones intertropicales de América, cultivado específicamente en México, República Dominicana, América Central, Colombia, Ecuador, Venezuela, Perú y Bolivia desde la época precolombina. En Paraguay crece en forma espontánea en el sotobosque nativo. De su fruto se obtiene la especia homónima, empleada como colorante y condimento en la comida popular. En México recibe también el nombre común de acotillo. (es)
- Bixa orellana Bixa orellana Roucou Espèce Bixa orellanaL. (1753) Classification phylogénétique Le roucouyer (Bixa orellana L., 1753) est une espèce d'arbres ou d'arbustes de la famille des Bixaceae, originaire des régions tropicales d'Amérique du Sud. Ses fleurs sont roses et il donne des fruits rouges à épines, remplis de graines, rouges elles aussi. L’enveloppe de celles-ci donne une teinture appelée roucou. La graine du roucouyer, n'est pas consommée par elle-même. Elle est récoltée puis séchée pour en extraire la cire qui entoure les graines, très riche en caroténoïdes. Par métonymie, le terme roucou peut désigner aussi bien l’arbre, la graine ou la teinture, suivant le contexte. Le roucou utilisé en alimentation, est un puissant colorant, et aussi un condiment, à la saveur légère de muscade poivrée. (fr)
- Kesumba keling (Bixa orellana) adalah perdu tegak atau pohon kecil dengan tinggi 2-8 m. Tumbuhan ini berasal dari Amerika tropis. Zat warna merah/kuning yang dihasilkan dari kulit biji digunakan untuk mewarnai mentega, keju, bahan anyaman, mengecat kuku, lipstik, dan membuat gincu. Kulit kayu tumbuhan ini dapat digunakan untuk tali. Sebutan penduduk Amerika untuk kesumba keling adalah Lipstick tree. (in)
- ベニノキ(紅の木; 学名: Bixa orellana)は、ベニノキ科に属する熱帯アメリカ原産の常緑低木で、種子から食用色素アナトーをとるため熱帯各地で栽培される。 果実は毛の生えた赤い蒴果で、多数の種子を含む。種子の周囲の仮種皮は赤橙色で、これからアナトーを抽出する。またラテンアメリカ、フィリピンなどでは高価なサフランの代用品として、種子をそのまま香辛料・着色料として用いる。メソアメリカ地域のマヤ系先住民族の代表的な料理である「カルド」と呼ばれるスープも、アナトーの種子をすり潰したもので赤く着色される。アマゾン川流域などの原住民が古くから化粧・ボディペインティングに利用した。現在は食用色素(食品添加物)や口紅に利用される。また葉や種子を民間薬として用いたり、ロープ用繊維をとったりする。 リンネの『植物の種』(1753年) で記載された植物の一つである。 (ja)
- 빅사(학명: Bixa orellana 빅사 오렐라나[*])는 빅사과의 관목이다. 원산지는 남아메리카와 중앙아메리카 및 멕시코이다. 착색제 의 재료로 쓰이며, 우루쿠(포르투갈어: urucu), 아치오테(스페인어: achiote), 립스틱나무(영어: lipstick tree 립스틱 트리[*]) 등의 이름으로도 알려져 있다. (ko)
- Bixa orellana (Achiote) è una pianta arbustiva appartenente alla famiglia , originaria del Sud America (il Brasile è il maggiore esportatore). Dai semi di questa pianta si ricava l'annatto, colorante naturale (E160b). (it)
- De orleaanboom of anattoboom (Bixa orellana), Surinaams-Nederlands Koesoewe- of Koesweboom, is een struik of boom in Zuid-Amerika die zijn faam dankt aan de gele tot rode kleurstof (anatto) die uit de vrucht gewonnen wordt. De soort wordt soms gesplitst in twee of meer soorten. Dit leidt tot de curieuze situatie dat deze soort door sommigen wordt beschouwd als een eigen familie en door anderen als niet meer dan een van de soorten in een van de genera in deze familie. Ook buiten het natuurlijke verspreidingsgebied (tropisch Zuid-Amerika) wordt de orleaanboom gekweekt, onder andere in tuinen. De orleaanboom is een tot 6 meter hoge struik of zelden een tot 10 meter hoge boom. De jonge twijgen hebben een roodbruine beharing. De bladeren zijn afwisselend geplaatst, langgesteeld, smal hartvormig, toegespitst, lichtgroen en kunnen tot 25 cm lang worden. Aan de basis van de bladschijf ontspringen drie tot vijf, vaak roodachtige, nerven. De roze of zelden witte bloemen groeien in eindelingse pluimen. Ze zijn vijf cm in diameter, hebben vijf kelk- en vijf kroonbladeren en vele meeldraden. De vruchten zijn tot 4 cm groot, rood, eivormig en zijn overdekt met zachte borstelharen. De vruchten zijn doosvruchten die tweekleppig opensplijten, waarbij tot vijftig zaden tevoorschijn kunnen komen (zie foto). Uit de vlezige zaadrok wordt anatto, een felrode kleurstof, gewonnen. Deze kleurstof wordt verwerkt in lippenstift, in zeep en, onder codenummer E160[b], in levensmiddelen als kaas en margarine. In Midden Amerika en de noordelijke Caribische eilanden wordt het poeder gebruikt om eten op smaak te brengen. De indianen uit tropisch Amerika gebruikten de kleurstof voor het beschilderen van de huid en het verven van haar. Zo'n geverfde groep indianen viel in 1541 Francisco de Orellana aan op zijn tocht door Zuid-Amerika. Later is de plant naar hem vernoemd. De soort staat op de Rode Lijst van de IUCN geklasseerd als 'niet bedreigd'. (nl)
- Arnota właściwa, achiote, achote, drzewko orleańskie (Bixa orellana L.) – gatunek niewielkiego drzewa z rodziny arnotowatych (Bixaceae). Rośnie od północnej części Ameryki Południowej przez Amerykę Środkową po północny Meksyk. (pl)
- Urucu, ou urucum, é o fruto do urucuzeiro ou urucueiro (Bixa orellana), arvoreta da família das bixáceas, nativa na América tropical, que chega a atingir altura de até seis metros. Apresenta grandes folhas de cor verde-claro e flores rosadas com muitos estames. Seus frutos são cápsulas armadas por espinhos maleáveis, que se tornam vermelhas quando ficam maduras. Então se abrem e revelam pequenas sementes dispostas em série, de trinta a cinquenta por fruto, envoltas em arilo também vermelho. (pt)
- Annattoträd eller Achiote (Bixa orellana) är en buske eller litet träd som växer i Amerikas tropiska regioner. Namnet kommer från nahuatls ord för busken, achiotl. Växten kallas även aploppas och för dess ursprungliga namn urucu. Växten odlas i Sydamerika och i Sydöstasien dit spanjorerna förde den på 1600-talet. Den är mest känd för färgämnet som tillverkas från frukterna, annattoextraktet. Växten har rosa blommor och röda taggiga frukter som innehåller röda frön. Frukterna torkar och hårdnar till bruna kapslar. (sv)
- 红木(Achiote,学名:Bixa orellana)又稱胭脂樹、臙脂樹、胭脂木(云南金平)、紅色樹,是热带红木科红木属唯一一种的植物。其种皮红色,可生产浅红色或黄色粉末状染料胭脂树红,用于食品(黄油、乳酪、人造黄油)及纺织品、化妆品的着色剂。 (zh)
- Аннато, или бикса аннатовая (лат. Bíxa orellána) — кустарник или небольшое дерево, происходящее из тропических областей американского континента; вид рода Бикса семейства Биксовые. Культивируется во многих странах, в том числе в Юго-Восточной Азии, куда было интродуцировано испанцами в XVII веке. Растение стало известно благодаря красному пигменту, содержащемуся в семенах и широко используемому в качестве пищевого красителя, альтернативного аналогичным синтетическим средствам. Краситель получается путём экстракции его из семян и используется в порошкообразной или пастообразной форме. (ru)
- Анато або бікса Орельяна (Bixa orellana) — невелике вічнозелене деревце або кущ, з глянсовим листям і дуже красивими квітами. Вирощується і як пряна, і як декоративна рослина. Рослина стала відома завдяки червоному пігменту, що міститься в насінні і широко використовується як харчовий барвник, альтернативний аналогічним синтетичним засобам. Барвник виходить шляхом екстракції його з насіння і використовується в порошкоподібній або пастоподібній формі. (uk)
|
rdfs:comment
|
- La bixa (Bixa orellana) és una espècie de planta silvestre i conreada per extreure'n dos colorants anomenats bixina i o arxiota. La família de les bixàcies (Bixaceae) només té un gènere Bixa i aquest una única espècie Bixa orellana. L'origen de la bixa és en les zones tropicals de l'Amèrica del Sud probablement a l'Amazones o entre el centre de Mèxic i el Carib. Actualment es conrea en totes les zones tropicals però es fa amb més intensitat a Amèrica llatina i el Carib. (ca)
- Oreláník barvířský (Bixa orellana) je keř pocházející z tropických oblastí Ameriky. Dnes navíc roste i v Jihovýchodní Asii, kam jej přivezli Španělé v 17. století. Hlavní pěstitelé jsou dnes Bolívie, Brazílie, Kolumbie, Ekvádor, Indie, Jamajka, Mexiko, Peru a Dominikánská republika. (cs)
- Der Annattostrauch (Bixa orellana) ist eine Pflanzenart innerhalb der Familie der Annattogewächse (Bixaceae). Sie ist in der Neotropis heimisch und wird auch in Südostasien angebaut. (de)
- بكسة أورلانية (الاسم العلمي:Bixa orellana) هي نوع من النباتات تتبع جنس البكسة من الفصيلة البكسية. (ar)
- El achiote, urucú (voz guaraní), rocú, onoto, bija o benis (Bixa orellana) es una especie botánica arborescente de la familia de las bixáceas, de las regiones intertropicales de América, cultivado específicamente en México, República Dominicana, América Central, Colombia, Ecuador, Venezuela, Perú y Bolivia desde la época precolombina. En Paraguay crece en forma espontánea en el sotobosque nativo. De su fruto se obtiene la especia homónima, empleada como colorante y condimento en la comida popular. En México recibe también el nombre común de acotillo. (es)
- Kesumba keling (Bixa orellana) adalah perdu tegak atau pohon kecil dengan tinggi 2-8 m. Tumbuhan ini berasal dari Amerika tropis. Zat warna merah/kuning yang dihasilkan dari kulit biji digunakan untuk mewarnai mentega, keju, bahan anyaman, mengecat kuku, lipstik, dan membuat gincu. Kulit kayu tumbuhan ini dapat digunakan untuk tali. Sebutan penduduk Amerika untuk kesumba keling adalah Lipstick tree. (in)
- ベニノキ(紅の木; 学名: Bixa orellana)は、ベニノキ科に属する熱帯アメリカ原産の常緑低木で、種子から食用色素アナトーをとるため熱帯各地で栽培される。 果実は毛の生えた赤い蒴果で、多数の種子を含む。種子の周囲の仮種皮は赤橙色で、これからアナトーを抽出する。またラテンアメリカ、フィリピンなどでは高価なサフランの代用品として、種子をそのまま香辛料・着色料として用いる。メソアメリカ地域のマヤ系先住民族の代表的な料理である「カルド」と呼ばれるスープも、アナトーの種子をすり潰したもので赤く着色される。アマゾン川流域などの原住民が古くから化粧・ボディペインティングに利用した。現在は食用色素(食品添加物)や口紅に利用される。また葉や種子を民間薬として用いたり、ロープ用繊維をとったりする。 リンネの『植物の種』(1753年) で記載された植物の一つである。 (ja)
- 빅사(학명: Bixa orellana 빅사 오렐라나[*])는 빅사과의 관목이다. 원산지는 남아메리카와 중앙아메리카 및 멕시코이다. 착색제 의 재료로 쓰이며, 우루쿠(포르투갈어: urucu), 아치오테(스페인어: achiote), 립스틱나무(영어: lipstick tree 립스틱 트리[*]) 등의 이름으로도 알려져 있다. (ko)
- Bixa orellana (Achiote) è una pianta arbustiva appartenente alla famiglia , originaria del Sud America (il Brasile è il maggiore esportatore). Dai semi di questa pianta si ricava l'annatto, colorante naturale (E160b). (it)
- Arnota właściwa, achiote, achote, drzewko orleańskie (Bixa orellana L.) – gatunek niewielkiego drzewa z rodziny arnotowatych (Bixaceae). Rośnie od północnej części Ameryki Południowej przez Amerykę Środkową po północny Meksyk. (pl)
- Urucu, ou urucum, é o fruto do urucuzeiro ou urucueiro (Bixa orellana), arvoreta da família das bixáceas, nativa na América tropical, que chega a atingir altura de até seis metros. Apresenta grandes folhas de cor verde-claro e flores rosadas com muitos estames. Seus frutos são cápsulas armadas por espinhos maleáveis, que se tornam vermelhas quando ficam maduras. Então se abrem e revelam pequenas sementes dispostas em série, de trinta a cinquenta por fruto, envoltas em arilo também vermelho. (pt)
- Annattoträd eller Achiote (Bixa orellana) är en buske eller litet träd som växer i Amerikas tropiska regioner. Namnet kommer från nahuatls ord för busken, achiotl. Växten kallas även aploppas och för dess ursprungliga namn urucu. Växten odlas i Sydamerika och i Sydöstasien dit spanjorerna förde den på 1600-talet. Den är mest känd för färgämnet som tillverkas från frukterna, annattoextraktet. Växten har rosa blommor och röda taggiga frukter som innehåller röda frön. Frukterna torkar och hårdnar till bruna kapslar. (sv)
- 红木(Achiote,学名:Bixa orellana)又稱胭脂樹、臙脂樹、胭脂木(云南金平)、紅色樹,是热带红木科红木属唯一一种的植物。其种皮红色,可生产浅红色或黄色粉末状染料胭脂树红,用于食品(黄油、乳酪、人造黄油)及纺织品、化妆品的着色剂。 (zh)
- Аннато, или бикса аннатовая (лат. Bíxa orellána) — кустарник или небольшое дерево, происходящее из тропических областей американского континента; вид рода Бикса семейства Биксовые. Культивируется во многих странах, в том числе в Юго-Восточной Азии, куда было интродуцировано испанцами в XVII веке. Растение стало известно благодаря красному пигменту, содержащемуся в семенах и широко используемому в качестве пищевого красителя, альтернативного аналогичным синтетическим средствам. Краситель получается путём экстракции его из семян и используется в порошкообразной или пастообразной форме. (ru)
- Анато або бікса Орельяна (Bixa orellana) — невелике вічнозелене деревце або кущ, з глянсовим листям і дуже красивими квітами. Вирощується і як пряна, і як декоративна рослина. Рослина стала відома завдяки червоному пігменту, що міститься в насінні і широко використовується як харчовий барвник, альтернативний аналогічним синтетичним засобам. Барвник виходить шляхом екстракції його з насіння і використовується в порошкоподібній або пастоподібній формі. (uk)
- Bixa orellana, also known as achiote, is a shrub native to Central America. Bixa orellana is grown in many countries worldwide. The tree is best known as the source of annatto, a natural orange-red condiment (also called achiote or bijol) obtained from the waxy arils that cover its seeds. The ground seeds are widely used in traditional dishes in Central and South America, Mexico, and the Caribbean, such as cochinita pibil, chicken in achiote, caldo de olla, and nacatamal. Annatto and its extracts are also used as an industrial food coloring to add yellow or orange color to many products such as butter, cheese, margarine, ice creams, meats, and condiments. Some of the indigenous peoples of North, Central, and South American originally used the seeds to make red body paint and lipstick, as w (en)
- Bikso orelana (latine Bixa orellana) estas biologia specio de dukotiledonaj plantoj el la genro bikso (Bixa), el la familio de Biksacoj (Bixaceae) kaj el la klaso de malvaloj (Malvales). Plantoj de la specioj hejmas en la tropika zono de Sudameriko, aparte en ties centra parto Amazonio, sed nuntempe ankaŭ portiĝis al Sudorienta Azio kaj tie same multe disvastiĝis. La folioj samkiel la semoj krome ankaŭ konsideratas bona kuracilo kontraŭ bronkito kaj konjunktivito. En Usono kontraŭinflama kuracilo el la semoj produktiĝas ekde la jaro 1998. (eo)
- Bixa orellana Bixa orellana Roucou Espèce Bixa orellanaL. (1753) Classification phylogénétique Le roucouyer (Bixa orellana L., 1753) est une espèce d'arbres ou d'arbustes de la famille des Bixaceae, originaire des régions tropicales d'Amérique du Sud. Ses fleurs sont roses et il donne des fruits rouges à épines, remplis de graines, rouges elles aussi. L’enveloppe de celles-ci donne une teinture appelée roucou. Le roucou utilisé en alimentation, est un puissant colorant, et aussi un condiment, à la saveur légère de muscade poivrée. (fr)
- De orleaanboom of anattoboom (Bixa orellana), Surinaams-Nederlands Koesoewe- of Koesweboom, is een struik of boom in Zuid-Amerika die zijn faam dankt aan de gele tot rode kleurstof (anatto) die uit de vrucht gewonnen wordt. De soort wordt soms gesplitst in twee of meer soorten. Dit leidt tot de curieuze situatie dat deze soort door sommigen wordt beschouwd als een eigen familie en door anderen als niet meer dan een van de soorten in een van de genera in deze familie. De soort staat op de Rode Lijst van de IUCN geklasseerd als 'niet bedreigd'. (nl)
|