| dbo:abstract
|
- الشيشيوا أو الشيشوا هي اللغة المحلية في ملاوي بأفريقيا، وهي تنتمي للغات البانتو. (ar)
- El Nyanja o Chewa és un idioma de la família de les Llengües bantus parlat a Malawi, també conegut com a Chichewa o Chinyanja a Zàmbia o Nyassa a Moçambic. És l'idioma nacional de Malawi, on es diu chichewa per insistència del president Hastings Kamuzu Banda, i parlat principalment a la zona central i meridional del país. És un dels set idiomes africans oficials a Zàmbia, parlat sobretot a la seva part oriental i per altres ètnies com els ngoni i els Kunda. Allí rep el nom més neutral de Chinyanja (llengua del llac, referint-se al llac Malawi). També es parla a Moçambic, especialment a les províncies de Tete i Niassa i a Zimbàbue on segons alguns estudis és la tercera llengua més parlada. És una de les 55 llengües enregistrades en el disc d'or de les Voyager. El nyanja o chewa pertany al mateix grup (Guthrie Zona N) com el tumbuka i el sena. (ca)
- Čičevština nebo též ňandžština je jazyk používaný v západním Malawi, Zambii, Mosambiku a Zimbabwe. V Malawi je uznána jako národní jazyk. Tento jazyk patří do bantuské jazykové skupiny. Kód ISO 639-3 je nya. Čičevština má svůj původ v provincii Eastren v Zambii. Na počátku koloniální éry byla přijata křesťanskými misionáři. (cs)
- Chichewa (ChiChewa: Sprache der Chewa; auch: ChiNyanja: Sprache der Nyanja in Sambia; vereinfacht auch: Chewa oder Nyanja) ist neben Englisch Amtssprache in Malawi und wird dort von 50 % der Bevölkerung als Muttersprache gesprochen. In Simbabwe ist Chichewa seit 2013 Amtssprache. Chichewa gehört zur Familie der Bantusprachen, die im zentralen und südlichen Afrika weit verbreitet sind. Chichewa wird außerdem in Ost-Sambia (12 % der sambischen Bevölkerung, dort als regionale Minderheitensprache) und in an Malawi angrenzenden Gebieten Mosambiks (10 % der mosambikanischen Bevölkerung) als Muttersprache gesprochen – besonders in den Provinzen Tete und Niassa, wo sie auch Chisena heißt. Ca. 1 Mio. Sprecher lebt in Simbabwe. Der Missionar Johannes Rebmann erarbeitete um 1854 zusammen mit einem unter dem Namen Salimini bekannten Sklaven als Informanten das erste umfassende Wörterbuch Englisch-Chichewa (Dictionary of the Kiniassa Language). Einige der aus den Gebieten von Malawi und Sambia an die Küste verschleppten Sklaven wurden damals von den Missionaren freigekauft. Rebmanns Wörterbuch wurde 1877 von seinem Kollegen Ludwig Krapf publiziert, weil er selbst zu dieser Zeit erblindet war. Ende des 19. Jahrhunderts fand eine lateinisch basierte Verschriftung des Chichewa auf Grundlage des Mang`anja-Dialekts, später auf Basis des Chewa-Dialekts statt. (de)
- La njanĝa lingvo, kelkfoje nomata ĉeva lingvo aŭ ĉiĉeva lingvo, angle; chichewa, simpligita ankaŭ kiel chewa) estas bantua lingvo, parolata en Malavio, Mozambiko, Zambio kaj Zimbabvo de pli ol 9 milionoj da parolantoj (Malavio : 3 200 000 - Zambio: 989 000 - Mozambiko: 423 000 - Zimbabvo 251 800 - Tanzanio: ? inkluzivante ĉiujn dialektojn). Ĝia ISO-kodo estas ny. Ekzistas Vikipedio en la njanĝa lingvo. En Zimbabvo la ĉeva lingvo estas ekde 2013 oficiala lingvo. La unua ĉeva gramatiko estis verkita de brita lingvisto en 1880. Kaj la Biblio kaj la Korano estis tradukitaj al chewa. (eo)
- Chewa (also known as Nyanja, /ˈnjændʒə/) is a Bantu language spoken in much of Southern, Southeast and East Africa, namely the countries of Malawi , where it is an official language, and Mozambique and Zambia. The noun class prefix chi- is used for languages, so the language is usually called Chichewa and Chinyanja (spelled Cinianja in Portuguese). In Malawi, the name was officially changed from Chinyanja to Chichewa in 1968 at the insistence of President Hastings Kamuzu Banda (himself of the Chewa people), and this is still the name most commonly used in Malawi today. In Zambia, the language is generally known as Nyanja or Cinyanja/Chinyanja '(language) of the lake' (referring to Lake Malawi). Chewa belongs to the same language group (Guthrie Zone N) as Tumbuka, Sena and Nsenga. (en)
- El chichewa es el idioma nacional oficial de Malaui. El chichewa, también llamado chinyanja, es una de las lenguas de la familia bantú, muy habladas en el centro y sur de África. Se habla también en Mozambique, en especial en las provincias de Tete y Niassa, en Zambia (especialmente en la Provincia Oriental), así como en Zimbabue donde es el tercer idioma más hablado tras el shona y el ndebele. La zona central del chichewa la forman Malaui, Zambia y Mozambique. (es)
- Txewera, chewera edo chichewa (Chichewa, Chinyanja) Hegoaldeko Afrikako hizkuntza da, bantu familiakoa, Malawi eta Zambiako hizkuntza ofiziala dena. Zambian Lusaka inguruan hitz egiten dute batez ere. (eu)
- Le chewa, également appelé nyanja (ou chichewa, chinyanja avec préfixe de classe nominale), est une langue de la famille des langues bantoues, parlées dans toute l'Afrique centrale et australe. C'est notamment l'une des deux langues officielles du Malawi, l'autre étant l'anglais. Le chewa est aussi parlé au Mozambique (notamment dans les provinces de Tete et de Niassa), en Zambie (notamment dans la province orientale), ainsi qu'au Zimbabwe dont c'est l'une des 16 langues officielles et où, suivant certaines estimations, il se place au 3e rang des langues locales les plus utilisées, après le shona et le ndébélé. Le Malawi, la Zambie et le Mozambique constituent la région principale de pratique du chewa. (fr)
- Chichewa (Chicheŵa dalam , juga dikenal sebagai Cinyanja) adalah bahasa dari keluarga bahasa Bantu secara luas digunakan di Afrika selatan-tengah. Awalan kata chi- berarti "bahasa dari" sehingga "Chichewa" berarti "bahasa dari suku Chewa", maka bahasa ini dikenal secara sederhana sebagai Chewa. (in)
- La lingua chewa (chicheŵa nella trascrizione standard del Malawi), nota anche come cinyanja, chewa o nyanja, è una lingua bantu parlata in gran parte dell'Africa centrale e meridionale. Il nome chichewa significa "lingua dei Chewa". I chewa sono l'etnia principale nel Malawi, di cui il chewa è lingua nazionale. La lingua è parlata anche da altri popoli, che la chiamano con nomi diversi: nella Provincia Orientale dello Zambia, per esempio, il chichewa è parlato da alcuni gruppi di etnia ngoni e kunda, che si riferiscono alla propria lingua con il nome inyanja (o chinyanja), "lingua del lago" (con riferimento al lago Malawi). Lo ngoni e il kunda sono i dialetti del chewa tipici delle etnie omonime. Altri gruppi che parlano il chewa si trovano in Mozambico (province di Tete e Niassa), in Zimbabwe (dove il chewa rappresenta la terza lingua nativa) e nelle zone settentrionali del Sudafrica e del Lesotho. Nel 2022, risultano 14,4 milioni di parlanti totali. (it)
- チェワ語（チェワご、チェワ語: Chicheŵa）は、バントゥー語群に属する言語である。マラウイの国語（公用語は英語）で、マラウイ中南部を中心に、モザンビーク（テテ州など）やザンビア（東部州やルサカを中心に）で話されている。マラウイの北部では、公用語であることからチェワ語も通じるが、トゥンブカ語がよく使われている。 (ja)
- 체와어(체와어:Chichewa치체와)는 말라위의 공용어이다. 니제르콩고어족에 속한다. 이 언어는 또한 냔자어(Chinyanja)로도 알려져 있다. (ko)
- Het Nyanja, Cinyanja, Chichewa of Chewa is een taal in de Bantoegroep van de Niger-Congotalen, voornamelijk gesproken in Malawi en daarnaast in delen van Mozambique, Zimbabwe en Zambia. In totaal spreken ruim 9,5 miljoen mensen de taal. Het Nyanja wordt geschreven in het Latijnse alfabet. In Malawi, waar het onder de naam Chichewa een van beide officiële talen is, heeft de taal ongeveer 6,5 miljoen sprekers. In Zambia is het onder de naam Nyanja een van de zeven regionale talen die sinds 1977 erkenning genieten als national language Bij de volkstelling van 2000 gaf 30,2 % van de Zambianen het als eerste of tweede taal op, waarmee het daar na het Bemba op de tweede plaats komt. De sprekers wonen in de Eastern Province. Daarnaast fungeert het er, in een vorm die sterk door het Engels, het Bemba en andere talen beïnvloed is, als de lingua franca van de hoofdstad Lusaka. In Mozambique is het onder de naam Cinyanja een van de 23 nationale talen (línguas nacionais). Het wordt er gesproken in het noordoosten van de provincie Tete en in het westen van de provincie Niassa. In Zimbabwe wordt de taal Chewa genoemd en heeft de status van officiële taal, naast vijftien andere talen. (nl)
- Język czewa, cziczewa – język z rodziny bantu używany w południowo-środkowej Afryce (Malawi, Mozambiku, Zambii, Zimbabwe). Posługuje się nim około 9,3 miliona osób. W Malawi jest to, obok angielskiego, drugi język urzędowy. Natomiast w Zambii jest on jednym z siedmiu oficjalnych języków plemiennych, używanych głównie na wschodzie kraju. Na język czewa przetłumaczono zarówno Biblię, jak i Koran. (pl)
- Chichewa, även chewa eller nyanja, är ett bantuspråk med 8 659 700 talare, varav 7 miljoner i Malawi (2001), 599 000 i Moçambique, 803 000 i Zambia och 252 000 i Zimbabwe (1969). Chichewa är ett subjekt–verb–objekt-språk. Det finns tidningar, radioprogram och Bibel på chichewa. (sv)
- A língua nianja, cinianja ou chewa (Chinyanja, Chichewa) é uma língua africana falada principalmente no Maláui, onde é sua língua oficial ao lado do inglês, e também na Zâmbia, no Zimbábue e em Moçambique. Pertence à família das línguas nigero-congolesas, sendo do ramo das línguas bantas. Em Moçambique, é uma das línguas faladas na província do Niassa, na parte norte da província de Tete e ocidente das províncias de Nampula e Zambézia no norte de Moçambique. O nome da língua "nianja", tal como o nome do Lago Niassa, deriva de "água", ou seja, pode traduzir-se o seu nome como "Língua do Lago". (pt)
- Ньянджа (Chinyanja), іноді також чева (Chicheŵa) (по іншому великому діалекту) — мова банту, поширена в Південній Африці, в околицях озера Ньяса; найбільша за кількістю носіїв мова Малаві, де є національною мовою (офіційною згідно з конституцією є англійська мова). За класифікацією Гасрі відноситься до зони N, код N31.Назва чева вживається головним чином в Малаві, де це етнічна мову народу ; в інших країнах (і в самому Малаві), де нею користуються і інші народності (наприклад, ), прийнято етнічно більш нейтральне ньянджа (chinyanja — «мова людей озера Ньяса»). Ньянджа і чева являють собою два близькоспоріднених діалекти. Історично чева була мовою держави, відомої з португальських джерел як Мараві, і завдяки впливу її правителів, вона поширилася як лінгва-франка.Проте британська колоніальна адміністрація та місіонери використовували на письмі головним чином саме ньянджа, і ця політика була продовжена після проголошення незалежності Малаві. Саме з цим пов'язаний поширений погляд на чева як діалект ньянджа: ця традиція існує і в літературі російською мовою. Інші діалекти ньянджа — манганджа, Ньяса, нгоні (етнолект нгоні, які перейшли на ньянджа зі , близької зулу), пета. Лад ньянджа типовий для мов банту: їй притаманні аглютинація і синтетизм, розвинена система (правда, локативні класи розвинені слабо), порівняно проста фонологічна система (правда, звертає на себе увагу наявність губно-губного [β] (орфографічно ŵ), протиставленого [w]), існування тонів.Добре вивчена інтонація в діалекті чева, де вона взаємодіє з синтаксичною структурою, вказуючи на різні значення.Ньянджа також властива «стандартна» бантуська модель дієслова; в дієслівній словоформі виражається узгодження з суб'єктом і об'єктом, різні видо-часові значення, а також актантні деривації, такі як , , рефлексія і пасив (условоформі ньянджа вони йдуть саме в цьому порядку, що також є стандартом). (uk)
- (Чи)чева ( chichewa), также (чи)ньянджа — язык семьи банту, распространённый в Южной Африке, в окрестностях озера Ньяса. В Малави является одним из двух государственных языков, также встречается в Мозамбике, Замбии и Зимбабве. На востоке Замбии и в столице, Лусаке, «городской ньянджа» является лингва-франка. Число носителей — около 10 млн, 70 % из которых живут в Малави. (ru)
- 齐切瓦语（Chicheŵa），也稱尼扬贾语（Nyanja）、馬拉維語，是馬拉維共和国的官方语言之一，也是当地土著的母语。这种语言主要通行于马拉維共和国，並有五百多万人（当中接近四百万人在马拉維、一百万在赞比亚、其余散布于鄰近国家）以这种语言作母语，语言人口接近一千万。属于班图语族的一个分支。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- الشيشيوا أو الشيشوا هي اللغة المحلية في ملاوي بأفريقيا، وهي تنتمي للغات البانتو. (ar)
- Čičevština nebo též ňandžština je jazyk používaný v západním Malawi, Zambii, Mosambiku a Zimbabwe. V Malawi je uznána jako národní jazyk. Tento jazyk patří do bantuské jazykové skupiny. Kód ISO 639-3 je nya. Čičevština má svůj původ v provincii Eastren v Zambii. Na počátku koloniální éry byla přijata křesťanskými misionáři. (cs)
- La njanĝa lingvo, kelkfoje nomata ĉeva lingvo aŭ ĉiĉeva lingvo, angle; chichewa, simpligita ankaŭ kiel chewa) estas bantua lingvo, parolata en Malavio, Mozambiko, Zambio kaj Zimbabvo de pli ol 9 milionoj da parolantoj (Malavio : 3 200 000 - Zambio: 989 000 - Mozambiko: 423 000 - Zimbabvo 251 800 - Tanzanio: ? inkluzivante ĉiujn dialektojn). Ĝia ISO-kodo estas ny. Ekzistas Vikipedio en la njanĝa lingvo. En Zimbabvo la ĉeva lingvo estas ekde 2013 oficiala lingvo. La unua ĉeva gramatiko estis verkita de brita lingvisto en 1880. Kaj la Biblio kaj la Korano estis tradukitaj al chewa. (eo)
- El chichewa es el idioma nacional oficial de Malaui. El chichewa, también llamado chinyanja, es una de las lenguas de la familia bantú, muy habladas en el centro y sur de África. Se habla también en Mozambique, en especial en las provincias de Tete y Niassa, en Zambia (especialmente en la Provincia Oriental), así como en Zimbabue donde es el tercer idioma más hablado tras el shona y el ndebele. La zona central del chichewa la forman Malaui, Zambia y Mozambique. (es)
- Txewera, chewera edo chichewa (Chichewa, Chinyanja) Hegoaldeko Afrikako hizkuntza da, bantu familiakoa, Malawi eta Zambiako hizkuntza ofiziala dena. Zambian Lusaka inguruan hitz egiten dute batez ere. (eu)
- Le chewa, également appelé nyanja (ou chichewa, chinyanja avec préfixe de classe nominale), est une langue de la famille des langues bantoues, parlées dans toute l'Afrique centrale et australe. C'est notamment l'une des deux langues officielles du Malawi, l'autre étant l'anglais. Le chewa est aussi parlé au Mozambique (notamment dans les provinces de Tete et de Niassa), en Zambie (notamment dans la province orientale), ainsi qu'au Zimbabwe dont c'est l'une des 16 langues officielles et où, suivant certaines estimations, il se place au 3e rang des langues locales les plus utilisées, après le shona et le ndébélé. Le Malawi, la Zambie et le Mozambique constituent la région principale de pratique du chewa. (fr)
- Chichewa (Chicheŵa dalam , juga dikenal sebagai Cinyanja) adalah bahasa dari keluarga bahasa Bantu secara luas digunakan di Afrika selatan-tengah. Awalan kata chi- berarti "bahasa dari" sehingga "Chichewa" berarti "bahasa dari suku Chewa", maka bahasa ini dikenal secara sederhana sebagai Chewa. (in)
- チェワ語（チェワご、チェワ語: Chicheŵa）は、バントゥー語群に属する言語である。マラウイの国語（公用語は英語）で、マラウイ中南部を中心に、モザンビーク（テテ州など）やザンビア（東部州やルサカを中心に）で話されている。マラウイの北部では、公用語であることからチェワ語も通じるが、トゥンブカ語がよく使われている。 (ja)
- 체와어(체와어:Chichewa치체와)는 말라위의 공용어이다. 니제르콩고어족에 속한다. 이 언어는 또한 냔자어(Chinyanja)로도 알려져 있다. (ko)
- Język czewa, cziczewa – język z rodziny bantu używany w południowo-środkowej Afryce (Malawi, Mozambiku, Zambii, Zimbabwe). Posługuje się nim około 9,3 miliona osób. W Malawi jest to, obok angielskiego, drugi język urzędowy. Natomiast w Zambii jest on jednym z siedmiu oficjalnych języków plemiennych, używanych głównie na wschodzie kraju. Na język czewa przetłumaczono zarówno Biblię, jak i Koran. (pl)
- Chichewa, även chewa eller nyanja, är ett bantuspråk med 8 659 700 talare, varav 7 miljoner i Malawi (2001), 599 000 i Moçambique, 803 000 i Zambia och 252 000 i Zimbabwe (1969). Chichewa är ett subjekt–verb–objekt-språk. Det finns tidningar, radioprogram och Bibel på chichewa. (sv)
- A língua nianja, cinianja ou chewa (Chinyanja, Chichewa) é uma língua africana falada principalmente no Maláui, onde é sua língua oficial ao lado do inglês, e também na Zâmbia, no Zimbábue e em Moçambique. Pertence à família das línguas nigero-congolesas, sendo do ramo das línguas bantas. Em Moçambique, é uma das línguas faladas na província do Niassa, na parte norte da província de Tete e ocidente das províncias de Nampula e Zambézia no norte de Moçambique. O nome da língua "nianja", tal como o nome do Lago Niassa, deriva de "água", ou seja, pode traduzir-se o seu nome como "Língua do Lago". (pt)
- (Чи)чева ( chichewa), также (чи)ньянджа — язык семьи банту, распространённый в Южной Африке, в окрестностях озера Ньяса. В Малави является одним из двух государственных языков, также встречается в Мозамбике, Замбии и Зимбабве. На востоке Замбии и в столице, Лусаке, «городской ньянджа» является лингва-франка. Число носителей — около 10 млн, 70 % из которых живут в Малави. (ru)
- 齐切瓦语（Chicheŵa），也稱尼扬贾语（Nyanja）、馬拉維語，是馬拉維共和国的官方语言之一，也是当地土著的母语。这种语言主要通行于马拉維共和国，並有五百多万人（当中接近四百万人在马拉維、一百万在赞比亚、其余散布于鄰近国家）以这种语言作母语，语言人口接近一千万。属于班图语族的一个分支。 (zh)
- El Nyanja o Chewa és un idioma de la família de les Llengües bantus parlat a Malawi, també conegut com a Chichewa o Chinyanja a Zàmbia o Nyassa a Moçambic. És l'idioma nacional de Malawi, on es diu chichewa per insistència del president Hastings Kamuzu Banda, i parlat principalment a la zona central i meridional del país. És un dels set idiomes africans oficials a Zàmbia, parlat sobretot a la seva part oriental i per altres ètnies com els ngoni i els Kunda. Allí rep el nom més neutral de Chinyanja (llengua del llac, referint-se al llac Malawi). També es parla a Moçambic, especialment a les províncies de Tete i Niassa i a Zimbàbue on segons alguns estudis és la tercera llengua més parlada. És una de les 55 llengües enregistrades en el disc d'or de les Voyager. (ca)
- Chichewa (ChiChewa: Sprache der Chewa; auch: ChiNyanja: Sprache der Nyanja in Sambia; vereinfacht auch: Chewa oder Nyanja) ist neben Englisch Amtssprache in Malawi und wird dort von 50 % der Bevölkerung als Muttersprache gesprochen. In Simbabwe ist Chichewa seit 2013 Amtssprache. Ende des 19. Jahrhunderts fand eine lateinisch basierte Verschriftung des Chichewa auf Grundlage des Mang`anja-Dialekts, später auf Basis des Chewa-Dialekts statt. (de)
- Chewa (also known as Nyanja, /ˈnjændʒə/) is a Bantu language spoken in much of Southern, Southeast and East Africa, namely the countries of Malawi , where it is an official language, and Mozambique and Zambia. The noun class prefix chi- is used for languages, so the language is usually called Chichewa and Chinyanja (spelled Cinianja in Portuguese). In Malawi, the name was officially changed from Chinyanja to Chichewa in 1968 at the insistence of President Hastings Kamuzu Banda (himself of the Chewa people), and this is still the name most commonly used in Malawi today. In Zambia, the language is generally known as Nyanja or Cinyanja/Chinyanja '(language) of the lake' (referring to Lake Malawi). (en)
- La lingua chewa (chicheŵa nella trascrizione standard del Malawi), nota anche come cinyanja, chewa o nyanja, è una lingua bantu parlata in gran parte dell'Africa centrale e meridionale. Il nome chichewa significa "lingua dei Chewa". I chewa sono l'etnia principale nel Malawi, di cui il chewa è lingua nazionale. La lingua è parlata anche da altri popoli, che la chiamano con nomi diversi: nella Provincia Orientale dello Zambia, per esempio, il chichewa è parlato da alcuni gruppi di etnia ngoni e kunda, che si riferiscono alla propria lingua con il nome inyanja (o chinyanja), "lingua del lago" (con riferimento al lago Malawi). Lo ngoni e il kunda sono i dialetti del chewa tipici delle etnie omonime. Altri gruppi che parlano il chewa si trovano in Mozambico (province di Tete e Niassa), in Zimb (it)
- Het Nyanja, Cinyanja, Chichewa of Chewa is een taal in de Bantoegroep van de Niger-Congotalen, voornamelijk gesproken in Malawi en daarnaast in delen van Mozambique, Zimbabwe en Zambia. In totaal spreken ruim 9,5 miljoen mensen de taal. Het Nyanja wordt geschreven in het Latijnse alfabet. (nl)
- Ньянджа (Chinyanja), іноді також чева (Chicheŵa) (по іншому великому діалекту) — мова банту, поширена в Південній Африці, в околицях озера Ньяса; найбільша за кількістю носіїв мова Малаві, де є національною мовою (офіційною згідно з конституцією є англійська мова). За класифікацією Гасрі відноситься до зони N, код N31.Назва чева вживається головним чином в Малаві, де це етнічна мову народу ; в інших країнах (і в самому Малаві), де нею користуються і інші народності (наприклад, ), прийнято етнічно більш нейтральне ньянджа (chinyanja — «мова людей озера Ньяса»). (uk)
|
