| dbo:abstract
|
- Ergodická literatura je pojem zavedený Espenem J. Aarsethem v jeho knize Cybertext - perspektivy ergodické literatury. Název je odvozen od řeckého slova ergon, znamenající práci a hodos, znamenající cestu. Aarseth sám definuje ergodickou literaturu jako takovou literaturu, kde je po čtenáři vyžadováno netriviální úsilí, potřebné k přečtení textu. Aby text jako takový dával smysl, je potřeba aby se ergodické části doplnily neergodickými. (cs)
- Ergodic literature is a term coined by Espen J. Aarseth in his book Cybertext—Perspectives on Ergodic Literature. The term is derived from the Greek words ergon, meaning "work", and hodos, meaning "path". It is associated with the concept of cybertext and describes a cybertextual process that includes a semiotic sequence that the concepts of "reading" do not account for. (en)
- Literatura ergódica es un término acuñado por en su obra Cybertext - Perspectives on Ergodic Literature, y deriva de las palabras griegas ἔργον (trabajo o esfuerzo) y ὁδός (camino o recorrido). El libro de Aarseth contiene la definición más citada habitualmente: En la literatura ergódica, se requiere un «esfuerzo relevante» por parte del lector para atravesar el texto. Si la literatura ergódica tiene sentido en tanto concepto válido, entonces debe haber también una literatura no-ergódica, donde el esfuerzo por atravesar el texto sea trivial, sin responsabilidad extranoemática para el lector, más allá de mover los ojos o pasar las páginas. El cibertexto es una subcategoría de la literatura ergódica que Aarseth define como "un texto que implica cálculos en su producción de scriptons." El proceso de lectura de material impreso, en contraste, involucra un esfuerzo extranoemático «trivial» o «no relevante», es decir, apenas el movimiento de los ojos a lo largo de las líneas y el paso mecánico de las páginas. Así, la limitada a nodos y vínculos podría considerarse literatura ergódica, pero nunca cibertexto. Se requiere un "esfuerzo no trivial" por parte del lector para atravesar el texto, ya que el lector tiene que seleccionar constantemente cuál de los vínculos ha de seguir, pero un vínculo, cuando es clicado, siempre llevará al mismo nodo. Un chat bot como ELIZA es un cibertexto porque, cuando el lector escribe una frase, la máquina realiza cálculos sobre la marcha para generar una respuesta textual. En cambio, el I Ching es a menudo citado como ejemplo de cibertexto porque autocontiene las normas para su propia lectura. El lector lleva a cabo los cálculos por sí mismo y las normas para hacerlo están contenidas en el propio texto. Se ha argumentado que estas distinciones no son enteramente claras y los académicos aún debaten las precisiones de las mismas. Con la definición anterior, Finnegans Wake, la Crítica de la razón pura, y El ser y el tiempo son considerados literatura no ergódica pues tan solo exigen un esfuerzo trivial para su lectura (aunque requieran de un enorme esfuerzo intelectual para ser comprendidos). Una pila de periódicos manchados y podridos, por otra parte, sí sería literatura ergódica en tanto para su lectura y comprensión global el lector ha de tomar decisiones acerca de la relevancia de unos textos sobre otros y sus relaciones entre sí, amén de superar las dificultades de un soporte defectuoso. Una de las mayores aportaciones del concepto de literatura ergódica es que no depende específicamente de ningún soporte. Investigadores en new media tienden a centrarse en el estudio del soporte, acentuando, por ejemplo, el hecho de ser este electrónico o basado en el papel. Aarseth rompió con esta asunción básica de que la distinción principal se basaba en el soporte y argumentó que la mecánica de los textos no necesita de un soporte o medio específico. La literatura ergódica no se define entonces por el soporte, sino por el modo en el que el texto funciona y es leído. Así, tanto aquellos soportados por papel como por medios electrónicos pueden ser ergódicos: «La obra de arte ergódica es aquella que, en un sentido material incluye las reglas para su propio uso; es una obra que construye sus propios requisitos para distinguir entre usuarios exitosos y no exitosos.» (es)
- Literatura ergodyczna (stgr. έργο, érgo – praca, stgr. οδός, odós – ścieżka) – termin wprowadzony przez ludologa Espena Aarsetha w odniesieniu do tekstów literackich wymagających nietrywialnego wysiłku ze strony czytelnika, aby ich zawartość mogła zostać odczytana. Pojęcie literatury ergodycznej w literaturoznawstwie zdobyło rozgłos za sprawą pracy Aarsetha pod tytułem Cybertekst. Spojrzenie na literaturę ergodyczną z 1997 roku i zaistniało w parze z terminem cybertekstu obejmującym „każdy system, który zawiera w sobie pętlę informacyjnego sprzężenia zwrotnego”. Literatura ergodyczna w ujęciu Aarsetha obejmuje teksty, których możliwości odczytania zależą od decyzji podejmowanych przez czytelnika. W związku z tym jest on uboższy o pewną partię tekstu, która schodzi w procesie odczytywania na dalszy plan i nie zostaje przez niego odkryta przy danym podejściu. Inne ryzyko związane z literaturą ergodyczną stanowi możliwość odniesienia porażki podczas konstruowania cybertekstu. Biorąc pod uwagę tę możliwość, odbiorca próbuje wpływać na opowiedzianą historię tak, aby mieć uczucie kontroli nad nią. Jako przykład literatury ergodycznej Aarseth podaje zarówno literaturę organiczną (na przykład chińską Księgę przemian i Sto tysięcy miliardów wierszy Raymonda Queneau, jak i nieorganiczną w postaci dokumentów elektronicznych, ze szczególnym uwzględnieniem gier komputerowych. Zaproponowane przez Aarsetha pojęcie literatury ergodycznej przyjęło się w środowisku akademickim, a wprowadzająca je sama książka Cybertekst okazała się pracą fundamentalną dla rozwoju ludologii. Zdarzają się jednak głosy polemiczne co do zasadności terminu. Przykładowo filozof Grant Tavinor zwrócił uwagę na to, że stosowane przez Aarsetha pojęcie „ergodyczny” w istocie stanowi zamiennik zarzuconego przez niego określenia „interaktywny”. (pl)
|
| rdfs:comment
|
- Ergodická literatura je pojem zavedený Espenem J. Aarsethem v jeho knize Cybertext - perspektivy ergodické literatury. Název je odvozen od řeckého slova ergon, znamenající práci a hodos, znamenající cestu. Aarseth sám definuje ergodickou literaturu jako takovou literaturu, kde je po čtenáři vyžadováno netriviální úsilí, potřebné k přečtení textu. Aby text jako takový dával smysl, je potřeba aby se ergodické části doplnily neergodickými. (cs)
- Ergodic literature is a term coined by Espen J. Aarseth in his book Cybertext—Perspectives on Ergodic Literature. The term is derived from the Greek words ergon, meaning "work", and hodos, meaning "path". It is associated with the concept of cybertext and describes a cybertextual process that includes a semiotic sequence that the concepts of "reading" do not account for. (en)
- Literatura ergódica es un término acuñado por en su obra Cybertext - Perspectives on Ergodic Literature, y deriva de las palabras griegas ἔργον (trabajo o esfuerzo) y ὁδός (camino o recorrido). El libro de Aarseth contiene la definición más citada habitualmente: (es)
- Literatura ergodyczna (stgr. έργο, érgo – praca, stgr. οδός, odós – ścieżka) – termin wprowadzony przez ludologa Espena Aarsetha w odniesieniu do tekstów literackich wymagających nietrywialnego wysiłku ze strony czytelnika, aby ich zawartość mogła zostać odczytana. Pojęcie literatury ergodycznej w literaturoznawstwie zdobyło rozgłos za sprawą pracy Aarsetha pod tytułem Cybertekst. Spojrzenie na literaturę ergodyczną z 1997 roku i zaistniało w parze z terminem cybertekstu obejmującym „każdy system, który zawiera w sobie pętlę informacyjnego sprzężenia zwrotnego”. (pl)
|
