| dbo:abstract
|
- Ishi (počeštěně též Iši, c. 1861 – 25. březen 1916) byl poslední známý člen severoamerického indiánského kmene , jenž pocházel z dnešní Kalifornie. Zbývající členové kmene byli pobiti nebo vymřeli v průběhu 19. či nejpozději začátkem 20. století. Ishi je mnohdy titulován jako „poslední divoký Indián“ v Severní Americe. Většinu svého života žil v divočině, zcela izolován od moderní bělošské civilizace. V roce 1911, když mu bylo asi 50 let, se objevil v osadě v severní Kalifornii, kde se pravděpodobně pokusil získat něco k snědku. Místní šerif Ishiho zajistil a krátce nato ho začali zkoumat antropologové z Kalifornské univerzity v Berkeley. Dlouho měli problém se s ním dorozumět. Sám Ishi dokonce nikdy neprozradil své skutečné jméno, neboť dle tradice jeho kmene ho musel vždy představit nějaký jiný Yahi. Jméno Ishi, které mu antropologové dali, znamená v (jazyk, jejímž dialektem je yahiština) „člověk“. Ishi byl v Berkeley podroben detailnímu studiu. Získal zde i zaměstnání, stal se školníkem. Většinu svého zbývajícího života strávil v univerzitních budovách v San Francisku. Zemřel na tuberkulózu v roce 1916. Jeho život byl popsán v mnoha knihách a zdokumentován ve filmech. (cs)
- Ishi "persona" (1864 - 25 de març de 1916) fou el darrer indi yahi (subgrup dels yana). Amb la seva família, hagué d'amagar-se a la muntanya, i restà fugitiu des del 1871. Fou trobat casualment el 1911 a Oroville (Califòrnia), als peus de la muntanya Lassen. Des d'aleshores fins a la seva mort, va residir al museu d'Antropologia de la Universitat de Califòrnia. Allí va col·laborar amb els antropòlegs Kroeber i Waterman, que van codificar la seva llengua i recolliren els seus costums i llegendes. En morir de tuberculosi, Theodora Kroeber compongué Ishi in Two Worlds: A Biography of the Last Wild Indian in North America. El 1999, les seves despulles foren lliurades a membres de la tribu yana. (ca)
- Ishi (* etwa 1860; † 25. März 1916 in San Francisco, Kalifornien) war der letzte Überlebende der Yahi (Ya = Menschen, hi = Suffix der südlichen Siedlungen), eines Seitenzweigs der Yana-Indianer in Nordkalifornien. (de)
- Ishi (¿1860?-25 de marzo de 1916) fue el nombre dado al último miembro de la tribu de los yahi de California, Estados Unidos. La palabra ishi significa hombre en idioma yahi. Se considera a Ishi como el último nativo de la California septentrional que vivió fuera de la influencia de la cultura occidental. (es)
- Ishi (c. 1861 - 1916ko martxoaren 25a) AEBko Kaliforniako herriko ( herriko zati bat) azkenengo gizakia izan zen. Yahitarren kulturan, norberaren izena bakarrik hildakoei esan ahal zitzaien. Honen ondorioz, Alfred Kroeber antropologoak Ishi izena jarri zion, gizona Yahieraz. Ishi izen honekin ados egon zen. Haren biografia (Ishi in Two Worlds) idatzi zuen Theodora Kroeber antropologoak. (eu)
- Ishi (c. 1861 – March 25, 1916) was the last known member of the Native American Yahi people from the present-day state of California in the United States. The rest of the Yahi (as well as many members of their parent tribe, the Yana) were killed in the California genocide in the 19th century. Ishi, who was widely acclaimed as the "last wild Indian" in the United States, lived most of his life isolated from modern North American culture. In 1911, aged 50, he emerged at a barn and corral, 2 mi (3.2 km) from downtown Oroville, California. Ishi, which means "man" in the Yana language, is an adopted name. The anthropologist Alfred Kroeber gave him this name because in the Yahi culture, tradition demanded that he not speak his own name until formally introduced by another Yahi. When asked his name, he said: "I have none, because there were no people to name me," meaning that there was no other Yahi to speak his name on his behalf. Ishi was taken in by anthropologists at the University of California, Berkeley, who both studied him and hired him as a janitor. He lived most of his remaining five years in a university building in San Francisco. His life was depicted and discussed in multiple films and books, notably the biographical account Ishi in Two Worlds published by Theodora Kroeber in 1961. (en)
- Ishi (s. 1861 – 25 Maret 1916) adalah anggota terakhir yang diketahui dari , sebuah kelompok dari di negara bagian California, Amerika Serikat. Banyak dikenal pada masanya sebagai "Indian liar terakhir" di Amerika, Ishi mengalami sebagian besar kehidupannya secara menyeluruh di luar budaya Eropa-Amerika. Pada usia 50 tahun, pada 1911, ia ditemukan di dekat kaki bukti , yang juga dikenal sebagai Wa ganu p'a. Ishi artinya "orang" dalam . Antropolog memberikannya nama ini kepada pria tersebut karena dalam budaya Yahi, tradisi menuntut agar ia tak menyebut namanya atau nama siapapun yang telah wafat. Saat ditanyai namanya, ia berkata: "Aku tak memilikinya, karena tak ada orang yang menamaiku," artinya bahwa tak ada orang Yahi yang pernah mengucapkan namanya. Ia dibawa oleh para antropolog ke University of California, Berkeley, dimana ia dipelajari dan diundang sebagai asisten riset. Ia menjalani sebagian besar lima tahun terakhirnya di sebuah gedung universitas di San Francisco. (in)
- Ishi (1860 ou 1862-1916) est connu comme « le dernier des Yahi », sous-groupe de la tribu Yana en Californie. Il a été découvert effrayé et affamé à Oroville où il a été capturé et emprisonné. Alfred Kroeber demanda sa libération et le fit venir au musée d'anthropologie de l'université de Californie à San Francisco pour étude. Theodora Kroeber publia sa biographie : Ishi in Two Worlds. (fr)
- イシ（Ishi, 1860年頃？ - 1916年3月25日）は、アメリカ・カリフォルニア州に先住していたヤヒ族インディアンの最後のひとりである。 (ja)
- Ishi (ca. 1861 – 25 maart 1916) was het laatst bekende lid van het Indiaanse Yahi-volk uit de huidige staat Californië in de Verenigde Staten. De rest van de Yahi (en vele leden van hun moederstam, de ) was gedood tijdens de Californische genocide in de 19e eeuw. Ishi staat algemeen bekend als de 'laatste wilde indiaan' in Amerika. Hij had het grootste deel van zijn leven buiten de Amerikaanse maatschappij doorgebracht. In 1911 werd hij, op 50-jarige leeftijd, gespot in een schuur, drie kilometer van het centrum van Oroville, Californië. Ishi, wat in de Yana-taal "man" betekent, is een aangenomen naam. De antropoloog Alfred Kroeber gaf hem deze naam omdat in de Yahi-cultuur de traditie vereiste dat hij zijn eigen naam niet uitsprak totdat hij formeel werd geïntroduceerd door een andere Yahi. Toen hem zijn naam werd gevraagd, zei hij: "Ik heb er geen, omdat er geen mensen waren om mij een naam te geven", wat betekent dat er geen andere Yahi was die zijn naam namens hem had uitgesproken. Ishi werd meegenomen door antropologen van de University of California in Berkeley die hem zowel bestudeerden als inhuurden als conciërge. Hij woonde het grootste deel van zijn resterende vijf jaar in een universiteitsgebouw in San Francisco. Over zijn verschenen meerdere films en boeken, waarbij het biografische verslag Ishi in Two Worlds (1961) van Theodora Kroeber het bekendste is. (nl)
- Ishi, także Iszi (ur. ok. 1861, zm. 25 marca 1916) – ostatni znany członek ludu Yana, ze szczepu Yahi, zamieszkującego tereny Kalifornii w USA. Pozostała część ludu zginęła w wyniku ludobójstwa. Ishi był powszechnie uważany za ostatniego dzikiego Indianina. Przeżył większą część swojego życia w izolacji od nowoczesnej amerykańskiej kultury. W 1911 w wieku 50 lat pojawił się u podnóża Lassen Peak. Słowo Ishi oznacza człowiek w języku ludu Yana. To nazwa przyjęta przez antropologa, Alfreda Kroebera. Prawdziwe imię mężczyzny nie jest znane, gdyż tradycja jego ludu wymagała, aby ten nie wymawiał swojego imienia, dopóki nie zostanie formalnie wprowadzony do towarzystwa przez innego przedstawiciela plemienia. Ishi spędził pięć lat w Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, gdzie był zatrudniony jako asystent badawczy. Mieszkał w budynku uniwersyteckim w San Francisco. Jego życie było przedstawiane i omawiane w wielu książkach i innych tekstach kultury. (pl)
- 依喜（：Ishi，約1861年－1916年3月25日），或作伊希，是美國原住民雅喜群（雅納語：Yahi）中最後一位為人所知的成員。他自小居於加州，但與族人過著的生活與現代文明幾乎沒有往來。因外來殖民者對加州原住民持續摧殘，他所在的部落持續凋亡；最後，在族人都消失，且找不到食物的情況下，他在1911年現身於拉森火山山腳的小丘群。 依喜隨人類學家到加利福尼亞大學柏克萊分校後，成為了研究對象及清潔工，並主要生活於舊金山一座學術建築裡。最後，他在1916年3月因感染肺結核過世。 他的生命經歷隨後，開始獲大量描繪和討論，其中以所著的報導傳記作品Ishi in Two Worlds最為人所知。 (zh)
- Іші (англ. Ishi; бл. 1860, Каліфорнія, США — 25 березня 1916, Окленд, там само) — індіанець, якого вважають останнім відомим представником племені яхі, південної гілки народності яна, і одночасно останнім носієм південного діалекту мови . Точна дата народження Іші невідома. Більшу частину свого життя він провів у малодоступних гористих районах Каліфорнії разом з чотирма останніми одноплемінниками, серед яких були його мати й сестра (за іншими даними, кузина). До 1900-х років усі вони померли, й Іші залишився в повній самотності. 29 серпня 1911 його виявили недалеко від міста Оровіль. Тут шериф поліції до повного з'ясування питання про особистість затримав його й помістив у камеру для душевнохворих . Через кілька днів до індіанця приїхав антрополог , котрий згодом став постійним супутником та близьким другом Іші. Разом з Уотерменом Іші поїхав до Музею антропології при Каліфорнійському університеті в Сан-Франциско, де й прожив до своєї смерті від туберкульозу 1916 року. Завдяки активній співпраці індіанця з ученими, їм вдалося фрагментарно відновити мову й фольклор племені яхі, а також отримати численні відомості про повсякденне життя племені. (uk)
- И́ши (англ. Ishi; ок. 1860, Северная Калифорния — 25 марта 1916, Калифорнийский университет в Беркли, США) — индеец, который считается последним известным представителем племени яхи, южной ветви народности яна, и одновременно последним носителем южного диалекта языка яна. Точная дата рождения Иши неизвестна. Бо́льшую часть своей жизни он провёл в малодоступных гористых районах Калифорнии вместе с четырьмя последними соплеменниками, среди которых были его мать и сестра (по другим данным, кузина). К 1900-м годам они все умерли и Иши остался в полном одиночестве. 29 августа 1911 года он был обнаружен рядом с городом Оровилл. Здесь шериф полиции до полного выяснения вопроса о личности задержал его и поместил в камеру для душевнобольных. Через несколько дней к индейцу приехал антрополог , впоследствии ставший постоянным спутником и близким другом Иши. Вместе с Уотерменом Иши уехал в Музей антропологии при Калифорнийском университете в Беркли, где и прожил до своей смерти от туберкулёза в 1916 году. Благодаря активному сотрудничеству индейца с учёными им удалось фрагментарно восстановить язык и фольклор яхов, а также получить многочисленные сведения о повседневной жизни племени. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Ishi "persona" (1864 - 25 de març de 1916) fou el darrer indi yahi (subgrup dels yana). Amb la seva família, hagué d'amagar-se a la muntanya, i restà fugitiu des del 1871. Fou trobat casualment el 1911 a Oroville (Califòrnia), als peus de la muntanya Lassen. Des d'aleshores fins a la seva mort, va residir al museu d'Antropologia de la Universitat de Califòrnia. Allí va col·laborar amb els antropòlegs Kroeber i Waterman, que van codificar la seva llengua i recolliren els seus costums i llegendes. En morir de tuberculosi, Theodora Kroeber compongué Ishi in Two Worlds: A Biography of the Last Wild Indian in North America. El 1999, les seves despulles foren lliurades a membres de la tribu yana. (ca)
- Ishi (* etwa 1860; † 25. März 1916 in San Francisco, Kalifornien) war der letzte Überlebende der Yahi (Ya = Menschen, hi = Suffix der südlichen Siedlungen), eines Seitenzweigs der Yana-Indianer in Nordkalifornien. (de)
- Ishi (¿1860?-25 de marzo de 1916) fue el nombre dado al último miembro de la tribu de los yahi de California, Estados Unidos. La palabra ishi significa hombre en idioma yahi. Se considera a Ishi como el último nativo de la California septentrional que vivió fuera de la influencia de la cultura occidental. (es)
- Ishi (c. 1861 - 1916ko martxoaren 25a) AEBko Kaliforniako herriko ( herriko zati bat) azkenengo gizakia izan zen. Yahitarren kulturan, norberaren izena bakarrik hildakoei esan ahal zitzaien. Honen ondorioz, Alfred Kroeber antropologoak Ishi izena jarri zion, gizona Yahieraz. Ishi izen honekin ados egon zen. Haren biografia (Ishi in Two Worlds) idatzi zuen Theodora Kroeber antropologoak. (eu)
- Ishi (1860 ou 1862-1916) est connu comme « le dernier des Yahi », sous-groupe de la tribu Yana en Californie. Il a été découvert effrayé et affamé à Oroville où il a été capturé et emprisonné. Alfred Kroeber demanda sa libération et le fit venir au musée d'anthropologie de l'université de Californie à San Francisco pour étude. Theodora Kroeber publia sa biographie : Ishi in Two Worlds. (fr)
- イシ（Ishi, 1860年頃？ - 1916年3月25日）は、アメリカ・カリフォルニア州に先住していたヤヒ族インディアンの最後のひとりである。 (ja)
- 依喜（：Ishi，約1861年－1916年3月25日），或作伊希，是美國原住民雅喜群（雅納語：Yahi）中最後一位為人所知的成員。他自小居於加州，但與族人過著的生活與現代文明幾乎沒有往來。因外來殖民者對加州原住民持續摧殘，他所在的部落持續凋亡；最後，在族人都消失，且找不到食物的情況下，他在1911年現身於拉森火山山腳的小丘群。 依喜隨人類學家到加利福尼亞大學柏克萊分校後，成為了研究對象及清潔工，並主要生活於舊金山一座學術建築裡。最後，他在1916年3月因感染肺結核過世。 他的生命經歷隨後，開始獲大量描繪和討論，其中以所著的報導傳記作品Ishi in Two Worlds最為人所知。 (zh)
- Ishi (počeštěně též Iši, c. 1861 – 25. březen 1916) byl poslední známý člen severoamerického indiánského kmene , jenž pocházel z dnešní Kalifornie. Zbývající členové kmene byli pobiti nebo vymřeli v průběhu 19. či nejpozději začátkem 20. století. Ishi je mnohdy titulován jako „poslední divoký Indián“ v Severní Americe. Většinu svého života žil v divočině, zcela izolován od moderní bělošské civilizace. (cs)
- Ishi (c. 1861 – March 25, 1916) was the last known member of the Native American Yahi people from the present-day state of California in the United States. The rest of the Yahi (as well as many members of their parent tribe, the Yana) were killed in the California genocide in the 19th century. Ishi, who was widely acclaimed as the "last wild Indian" in the United States, lived most of his life isolated from modern North American culture. In 1911, aged 50, he emerged at a barn and corral, 2 mi (3.2 km) from downtown Oroville, California. (en)
- Ishi (s. 1861 – 25 Maret 1916) adalah anggota terakhir yang diketahui dari , sebuah kelompok dari di negara bagian California, Amerika Serikat. Banyak dikenal pada masanya sebagai "Indian liar terakhir" di Amerika, Ishi mengalami sebagian besar kehidupannya secara menyeluruh di luar budaya Eropa-Amerika. Pada usia 50 tahun, pada 1911, ia ditemukan di dekat kaki bukti , yang juga dikenal sebagai Wa ganu p'a. (in)
- Ishi (ca. 1861 – 25 maart 1916) was het laatst bekende lid van het Indiaanse Yahi-volk uit de huidige staat Californië in de Verenigde Staten. De rest van de Yahi (en vele leden van hun moederstam, de ) was gedood tijdens de Californische genocide in de 19e eeuw. Ishi staat algemeen bekend als de 'laatste wilde indiaan' in Amerika. Hij had het grootste deel van zijn leven buiten de Amerikaanse maatschappij doorgebracht. In 1911 werd hij, op 50-jarige leeftijd, gespot in een schuur, drie kilometer van het centrum van Oroville, Californië. (nl)
- Ishi, także Iszi (ur. ok. 1861, zm. 25 marca 1916) – ostatni znany członek ludu Yana, ze szczepu Yahi, zamieszkującego tereny Kalifornii w USA. Pozostała część ludu zginęła w wyniku ludobójstwa. Ishi był powszechnie uważany za ostatniego dzikiego Indianina. Przeżył większą część swojego życia w izolacji od nowoczesnej amerykańskiej kultury. W 1911 w wieku 50 lat pojawił się u podnóża Lassen Peak. (pl)
- И́ши (англ. Ishi; ок. 1860, Северная Калифорния — 25 марта 1916, Калифорнийский университет в Беркли, США) — индеец, который считается последним известным представителем племени яхи, южной ветви народности яна, и одновременно последним носителем южного диалекта языка яна. Точная дата рождения Иши неизвестна. Бо́льшую часть своей жизни он провёл в малодоступных гористых районах Калифорнии вместе с четырьмя последними соплеменниками, среди которых были его мать и сестра (по другим данным, кузина). К 1900-м годам они все умерли и Иши остался в полном одиночестве. (ru)
- Іші (англ. Ishi; бл. 1860, Каліфорнія, США — 25 березня 1916, Окленд, там само) — індіанець, якого вважають останнім відомим представником племені яхі, південної гілки народності яна, і одночасно останнім носієм південного діалекту мови . Точна дата народження Іші невідома. Більшу частину свого життя він провів у малодоступних гористих районах Каліфорнії разом з чотирма останніми одноплемінниками, серед яких були його мати й сестра (за іншими даними, кузина). До 1900-х років усі вони померли, й Іші залишився в повній самотності. (uk)
|
