| dbo:abstract
|
- لغة الخاكاس (بالخاكاسية: Khakas tîlî) هي لغةٌ أتراكيةٌ ينطق بها شعب الخاكاس، الذي يعيش بمعظمه في الجنوب الغربي من جمهورية خاكاس السيبيرية أو خاكاسيا في روسيا. يبلغ تعداد شعب الخاكاس ما يقارب 75000 نسمة منهم 20000 ممن يجيدون الخاكاسية، وهم بمعظمهم ثنائيو اللغة مع الروسية. تُقسم لغة الخاكاس تقليدياً إلى عدة لهجات متقاربة تأخذ أسماءها من أسماء القبائل المختلفة: ساغاي، كاتشا، كويبال، بيلتير، وكيزيل. في الواقع تمثل هذه المسميات وحداتٍ إداريةً سابقة أكثر من تمثيلها لمجموعاتٍ قبلية أو لغوية. يُسمي الشعب الناطق بكل تلك اللهجات نفسه بشعب التادر (التتار). (ar)
- El khakàs és una llengua turquesa parlada principalment a la República de Khakàssia (Federació Russa) pels khakassos, de 60.000 a 80.000 persones. Fa servir l'alfabet ciríl·lic i els seus parlants pertanyen tant a religions tradicionals siberianes com a l'església ortodoxa russa. (ca)
- Chakaština je turkický jazyk, kterým mluví Chakasové. Ze 78 500 Chakasů jím mluví asi 60 000. Jazyk má mnoho dialektů. Jazyk je rozšířen v Chakasku v Ruské federaci a dříve v Číně, kam přišli Chakasové z Altaje v roce 1761. U čínských Chakasů již chakaština pravděpodobně zanikla a mladí hovoří pouze čínsky. (cs)
- Ĥakasa lingvo estas lingvo de ĥakasoj. Ĝi estas parolata plejparte en Ĥakasio, sed ankaŭ en Krasnojarska regiono kaj Tuvio. La nombro de parolantoj en 2002 estis ĉirkaŭ 52 000 homoj. La lingvo apartenas al Ujgura grupo de Eost-Huna branĉo de Tjurka lingvaro. Ĝi havas dialektojn: sagaja, kaĉina kaj kizila. Sagaja kaj kaĉina dialektoj formas bazon de literatura lingvo. La lingvo havas 41 fonemojn, el ili 17 vokaloj (longaj kaj kurtaj) kaj 24 konsonantoj. Konsonantoj povas esti molaj aŭ malmolaj depende de la vokalo. Moleco de konsonantoj ne estas fonema kaj ne markatas skribe. La akcento plej ofte falas al la lasta silabo. Leksike plimulto de vortoj estas tjurk-devenaj, sed ankaŭ ekzistas mongolismoj, rusismoj kaj minimuma kvanto de arabaj kaj persaj prenvortoj. (eo)
- Die chakassische Sprache (chakass. хакас тілі khakas tîlî) ist eine nordtürkische Sprache der südsibirischen Untergruppe. Kurzform ist Chakassisch. Chakassisch ist (laut Artikel 3 des Gesetzes der Republik Chakassien über die Sprachen der Völker der Republik Chakassien vom 20. Oktober 1992), neben dem Russischen, Staatssprache in Chakassien. Die Lexik des Chakassischen ist stark mongolisch und russisch beeinflusst; nur sehr vereinzelt finden sich arabische und persische Wörter. Die Wortbetonung liegt stets auf der letzten Silbe. Im Chakassischen fehlt die Kategorie des grammatischen Genus; die chakassischen Flussnamen erhalten im Deutschen das maskuline Genus. (de)
- El idioma jakasio, transcrito del cirílico en otros idiomas como khakas (en jakasio: Хакас тілі Khakas tîlî) es una lengua túrquica hablada por los jakasios que viven principalmente en el sur de la república siberiana de Jakasia, Rusia, en Asia. La población de jakasios es de 78 500 personas, de los cuales cerca de 60 000 hablan este lenguaje, y la mayoría son bilingües con el ruso. Su código ISO 639-3 es kjh. A mediados del siglo XIX, algunos lingüistas fineses y rusos comenzaron a documentar el jakasio. En 1924, se desarrolló una forma literaria usando el alfabeto cirílico. Entre 1929 y 1939 se usó el alfabeto latino, pero posteriormente se volvió al cirílico. Tradicionalmente, el jakasio se ha dividido en varios dialectos: sagay, kacha, koybal, beltir y kyzyl. La lengua literaria, que se desarrolló tras la Revolución rusa, se basa en los dialectos centrales, sagay y kacha. El beltir ha sido casi totalmente asimilado por el sagay y el koybal por el kacha. (es)
- Khakasera (Хакас тілі, Khakas tîlî) hizkuntza da, turkiar hizkuntzen familiakoa. Hizkuntza eranskari honek 20.000 hiztun inguru ditu, gehienek errusieraz ere egiten dutenak. Hainbat aldaera ditu, khakasiar tribuen arabera. (eu)
- Khakas (Also known as Xakas, endonym: хакас тілі, khakas tįlį, тадар тілі, tadar tįlį) is a Turkic language spoken by the Khakas people, who mainly live in the southwestern Siberian Khakas Republic, in Russia. The Khakas number 73,000, of whom 42,000 speak the Khakas language. Most Khakas speakers are bilingual in Russian. Traditionally, the Khakas language is divided into several closely related dialects, which take their names from the different tribes: , , Koybal, Beltir, and Kyzyl. In fact, these names represent former administrative units rather than tribal or linguistic groups. The people speaking all these dialects simply referred to themselves as Tadar (i.e. Tatar). (en)
- Le khakasse est une langue turque parlée dans la République de Khakassie et dans le Sud du kraï de Krasnoïarsk en Russie. En dehors de la Khakassie, des locuteurs de la langue se trouvent dans les raïons d'Oujour et Charypovo, ainsi qu'au Touva. Au recensement soviétique de 1989, 61 100 des 80 300 personnes s'étant déclarées khakasses parlaient la langue. (fr)
- Bahasa Khakas (Khakas: Хакас тілі Khakas tîlî) adalah salah satu bahasa dalam rumpun bahasa Turkik. Penuturnya adalah suku Khakas yang kebanyakan tinggal di Republik Khakas Siberia selatan, atau Khakassia, di Rusia. Suku Khakas berjumlah 75.000, dan 20.000 di antaranya menuturkan bahasa Khakas, yang sebagian besar juga dapat menuturkan bahasa Rusia. Secara tradisional, bahasa Khakas dibagi menjadi beberapa dialek yang terkait erat: Sagay, , , , dan Kyzyl. Shor, yang nantinya diakui sebagai dialek Khakas, dituturkan oleh kelompok yang awalnya berasal dari . Pencatatan pertama bahasa Khakas dimulai sejak abad ke-19. Ahli bahasa berkebangsaan Finlandia, , yang menjelajahi Asia utara dan tengah antara tahun 1845 hingga 1849, telah menulis risalah mengenai dialek Koybal, dan dicatat sebagai epos. menjelajahi wilayah selatan Siberia antara tahun 1859 hingga 1870. Hasil penelitiannya diterbitkan dalam 4 jilid kamusny dan dalam sepuluh volume serial teks bahasa Turkik. Jilid keduanya mengandung bahan-bahan bahasa Khakas, yang diterjemahkan ke bahasa Jerman. Pada jilid ke-9, ada terjemahan ke bahasa Rusia yang disediakan oleh siswa Radloff, yaitu Katanov, yang juga merupakan orang Sagay, dan memiliki lebih banyak lagi bahan-bahan bahasa Khakas. Bahasa sastra Khakas, yang dikembangkan hanya setelah Revolusi Rusia 1917, didasarkan pada dialek Sagay dan Kacha; dialek Beltir telah diasimilasi oleh dialek Sagay, dan dialek Koybal juga diasimilasi oleh Kacha. Pada tahun tahun 1924, alfabet Kiril mulai digunakan, dan diganti menjadi huruf Latin pada tahun 1929, yang kemudian digantikan kembali oleh aksara Kiril baru pada tahun 1939. (in)
- La lingua chakassa o chakasso (si scrive anche khakasso, hakasso,; nome nativo: Хакас тілі, traslitterato Khakas tîlî) è una lingua turca parlata nella Federazione Russa. (it)
- 하카스어(하카스어: Хакас тілі, Khakas tîlî)는 투르크어족에 속하는 언어이다. 투바어, 알타이어, 쇼르어와 함께 북동어군으로 분류된다. 러시아의 하카스 공화국을 중심으로 케메로보주, 크라스노야르스크 지방 등에 사는 하카스인을 중심으로 약 6만 명이 사용하고 있다. 중화인민공화국 헤이룽장성에서 "키르기즈어"를 사용하는 사람은 18세기 중순에 이주한 사람들에 의한 하카스어의 방언이라고 여겨지고 있다. (ko)
- Chakassisch (хакас тілі, chakas tįlį) is een officiële taal in Chakassië gesproken door de Chakassen. Het is een Turkse taal. Het wordt gesproken door circa 45.000 mensen in Chakassië. De taal verliest steeds meer sprekers aan het Russisch. Het Chakassisch wordt gerekend tot de Siberische- of Noordoost-Turkse talen. Omdat de onderlinge verschillen tussen de Turkse talen niet zo groot zijn hanteren niet alle taalkundigen dezelfde onderverdeling. Zo wordt ook wel een Zuid-Siberisch Turkse groep, waartoe dan het Chakassisch behoort, naast de Noordoost-Siberische onderscheiden. Een compromis is een Zuid-Siberische subgroep. V.G. Karpov rekent het Chakassisch echter tot de Oeigoer-Oghuzgroep. De taal ontstond eigenlijk pas in de loop van de 19e en begin 20e eeuw uit de twee belangrijkste dialecten van de streek. In de Sovjettijd ging het gebruik van de taal geleidelijk achteruit omdat het onderwijs steeds meer Russischtalig werd. Minderheidstalen hadden geen prioriteit. De regering van de republiek die in 1992 ontstond stelt zich positiever op. Onderwijs vindt weer deels in het Chakassisch plaats. Er verschenen meerdere publicaties in deze taal, o.a. een kinderbijbel, kookboek en woordenboek. Van de bijna 73.000 Chakassen spreken nog ruim 42.000 deze taal (2010).Vrijwel allen spreken ook Russisch. Beïnvloed door de omringende volken, bevat de taal veel leenwoorden uit het Russisch en Mongools. In tegenstelling tot de West-Turkse talen ontbreken leenwoorden uit het Arabisch en Iraans. (nl)
- ハカス語（ハカスご、Хакас тілі（Hakas tįlį、ハカス・テレ）/Тадар тілі （Tadar tįlį、タダル・テレ））は、トゥバ語、アルタイ語、 ショル語とともにテュルク諸語の北東語群（シベリア・テュルク語群）に分類される言語。 ロシア連邦ハカス共和国を中心にケメロヴォ州、クラスノヤルスク地方などに住むハカス人の間で、約6万人によって話されている。中華人民共和国黒竜江省富裕県のいわゆる「キルギス語」話者（自称：）は、18世紀中頃に移住した人々によるハカス語の一種であると考えられている。 (ja)
- Хака́сский язы́к (самоназвания: хакас тілі или тадар тілі) — язык хакасов, распространённый, главным образом, на территории Хакасии и частично в Шарыповском районе Красноярского края и Туве. Число говорящих на хакасском языке в России — 42 604 человека (2010). Относится к хакасско-алтайской группе восточной ветви тюркских языков. (ru)
- A língua khakas ou cacassiana (cacassiano: Хакас тілі Khakas tîlî) é uma língua túrquica falada pelo povo cacassiano que vive na sua maioria no sul da República siberiana da Cacássia, na Rússia asiática. A população dos cacassianos é de cerca de 78 500 pessoas, das quais cerca de 60 000 falam o cacassiano, sendo que a maioria é bilingue em Russo . O seu código ISO 639-3 é kjh. (pt)
- Język chakaski (inne nazwy: abakański, jenisejo-turecki lub turko-jenisejski) – język należący do grupy północnej języków tureckich (wg starszych opracowań – do grupy wschodniej), używany przez ponad 40 tys. użytkowników mieszkających nad rzeką Abakan (lewy dopływ górnego Jeniseju) w Chakaskim Okręgu Autonomicznym w Kraju Krasnojarskim na Syberii. (pl)
- Khakasiska eller Chakassiska (khakasiska: Хакас тілі Khakas tîlî) är en grupp turkiska språk som talas i den ryska delrepubliken Chakassien runt Jenisejs västliga biflod Abakan. Khakasiska talas också söder om staden Kansk i Krasnojarsk-territoriet. (sv)
- 哈卡斯语是突厥哈卡斯人的语言，是俄罗斯南西伯利亚的哈卡斯共和国的官方语言，使用人口约6万人。在中国黑龙江省齐齐哈尔市富裕县的哈卡斯人分支——富裕柯尔克孜人使用这种语言，又称富裕柯尔克孜语，至今仅有约10名使用者。 (zh)
- Хака́ська мова — мова хакасів. Головним чином поширена на території Хакасії, частково в Красноярського краю й Туві. Державна мова Республіки Хакасія (поряд із російською). Кількість мовців — 52 тис. ос. (2002). Уживається переважно в побутовому спілкуванні, частіше в сільській місцевості, існує телерадіомовлення, театри цією мовою. Належить до хакасько-алтайської групи східної гілки тюркських мов. Діалекти:
* ,
* ,
* ,
* . Базою хакаської літературної мови є сагайський і качинський діалекти. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- لغة الخاكاس (بالخاكاسية: Khakas tîlî) هي لغةٌ أتراكيةٌ ينطق بها شعب الخاكاس، الذي يعيش بمعظمه في الجنوب الغربي من جمهورية خاكاس السيبيرية أو خاكاسيا في روسيا. يبلغ تعداد شعب الخاكاس ما يقارب 75000 نسمة منهم 20000 ممن يجيدون الخاكاسية، وهم بمعظمهم ثنائيو اللغة مع الروسية. تُقسم لغة الخاكاس تقليدياً إلى عدة لهجات متقاربة تأخذ أسماءها من أسماء القبائل المختلفة: ساغاي، كاتشا، كويبال، بيلتير، وكيزيل. في الواقع تمثل هذه المسميات وحداتٍ إداريةً سابقة أكثر من تمثيلها لمجموعاتٍ قبلية أو لغوية. يُسمي الشعب الناطق بكل تلك اللهجات نفسه بشعب التادر (التتار). (ar)
- El khakàs és una llengua turquesa parlada principalment a la República de Khakàssia (Federació Russa) pels khakassos, de 60.000 a 80.000 persones. Fa servir l'alfabet ciríl·lic i els seus parlants pertanyen tant a religions tradicionals siberianes com a l'església ortodoxa russa. (ca)
- Chakaština je turkický jazyk, kterým mluví Chakasové. Ze 78 500 Chakasů jím mluví asi 60 000. Jazyk má mnoho dialektů. Jazyk je rozšířen v Chakasku v Ruské federaci a dříve v Číně, kam přišli Chakasové z Altaje v roce 1761. U čínských Chakasů již chakaština pravděpodobně zanikla a mladí hovoří pouze čínsky. (cs)
- Die chakassische Sprache (chakass. хакас тілі khakas tîlî) ist eine nordtürkische Sprache der südsibirischen Untergruppe. Kurzform ist Chakassisch. Chakassisch ist (laut Artikel 3 des Gesetzes der Republik Chakassien über die Sprachen der Völker der Republik Chakassien vom 20. Oktober 1992), neben dem Russischen, Staatssprache in Chakassien. Die Lexik des Chakassischen ist stark mongolisch und russisch beeinflusst; nur sehr vereinzelt finden sich arabische und persische Wörter. Die Wortbetonung liegt stets auf der letzten Silbe. Im Chakassischen fehlt die Kategorie des grammatischen Genus; die chakassischen Flussnamen erhalten im Deutschen das maskuline Genus. (de)
- Khakasera (Хакас тілі, Khakas tîlî) hizkuntza da, turkiar hizkuntzen familiakoa. Hizkuntza eranskari honek 20.000 hiztun inguru ditu, gehienek errusieraz ere egiten dutenak. Hainbat aldaera ditu, khakasiar tribuen arabera. (eu)
- Le khakasse est une langue turque parlée dans la République de Khakassie et dans le Sud du kraï de Krasnoïarsk en Russie. En dehors de la Khakassie, des locuteurs de la langue se trouvent dans les raïons d'Oujour et Charypovo, ainsi qu'au Touva. Au recensement soviétique de 1989, 61 100 des 80 300 personnes s'étant déclarées khakasses parlaient la langue. (fr)
- La lingua chakassa o chakasso (si scrive anche khakasso, hakasso,; nome nativo: Хакас тілі, traslitterato Khakas tîlî) è una lingua turca parlata nella Federazione Russa. (it)
- 하카스어(하카스어: Хакас тілі, Khakas tîlî)는 투르크어족에 속하는 언어이다. 투바어, 알타이어, 쇼르어와 함께 북동어군으로 분류된다. 러시아의 하카스 공화국을 중심으로 케메로보주, 크라스노야르스크 지방 등에 사는 하카스인을 중심으로 약 6만 명이 사용하고 있다. 중화인민공화국 헤이룽장성에서 "키르기즈어"를 사용하는 사람은 18세기 중순에 이주한 사람들에 의한 하카스어의 방언이라고 여겨지고 있다. (ko)
- ハカス語（ハカスご、Хакас тілі（Hakas tįlį、ハカス・テレ）/Тадар тілі （Tadar tįlį、タダル・テレ））は、トゥバ語、アルタイ語、 ショル語とともにテュルク諸語の北東語群（シベリア・テュルク語群）に分類される言語。 ロシア連邦ハカス共和国を中心にケメロヴォ州、クラスノヤルスク地方などに住むハカス人の間で、約6万人によって話されている。中華人民共和国黒竜江省富裕県のいわゆる「キルギス語」話者（自称：）は、18世紀中頃に移住した人々によるハカス語の一種であると考えられている。 (ja)
- Хака́сский язы́к (самоназвания: хакас тілі или тадар тілі) — язык хакасов, распространённый, главным образом, на территории Хакасии и частично в Шарыповском районе Красноярского края и Туве. Число говорящих на хакасском языке в России — 42 604 человека (2010). Относится к хакасско-алтайской группе восточной ветви тюркских языков. (ru)
- A língua khakas ou cacassiana (cacassiano: Хакас тілі Khakas tîlî) é uma língua túrquica falada pelo povo cacassiano que vive na sua maioria no sul da República siberiana da Cacássia, na Rússia asiática. A população dos cacassianos é de cerca de 78 500 pessoas, das quais cerca de 60 000 falam o cacassiano, sendo que a maioria é bilingue em Russo . O seu código ISO 639-3 é kjh. (pt)
- Język chakaski (inne nazwy: abakański, jenisejo-turecki lub turko-jenisejski) – język należący do grupy północnej języków tureckich (wg starszych opracowań – do grupy wschodniej), używany przez ponad 40 tys. użytkowników mieszkających nad rzeką Abakan (lewy dopływ górnego Jeniseju) w Chakaskim Okręgu Autonomicznym w Kraju Krasnojarskim na Syberii. (pl)
- Khakasiska eller Chakassiska (khakasiska: Хакас тілі Khakas tîlî) är en grupp turkiska språk som talas i den ryska delrepubliken Chakassien runt Jenisejs västliga biflod Abakan. Khakasiska talas också söder om staden Kansk i Krasnojarsk-territoriet. (sv)
- 哈卡斯语是突厥哈卡斯人的语言，是俄罗斯南西伯利亚的哈卡斯共和国的官方语言，使用人口约6万人。在中国黑龙江省齐齐哈尔市富裕县的哈卡斯人分支——富裕柯尔克孜人使用这种语言，又称富裕柯尔克孜语，至今仅有约10名使用者。 (zh)
- Хака́ська мова — мова хакасів. Головним чином поширена на території Хакасії, частково в Красноярського краю й Туві. Державна мова Республіки Хакасія (поряд із російською). Кількість мовців — 52 тис. ос. (2002). Уживається переважно в побутовому спілкуванні, частіше в сільській місцевості, існує телерадіомовлення, театри цією мовою. Належить до хакасько-алтайської групи східної гілки тюркських мов. Діалекти:
* ,
* ,
* ,
* . Базою хакаської літературної мови є сагайський і качинський діалекти. (uk)
- Ĥakasa lingvo estas lingvo de ĥakasoj. Ĝi estas parolata plejparte en Ĥakasio, sed ankaŭ en Krasnojarska regiono kaj Tuvio. La nombro de parolantoj en 2002 estis ĉirkaŭ 52 000 homoj. La lingvo apartenas al Ujgura grupo de Eost-Huna branĉo de Tjurka lingvaro. Ĝi havas dialektojn: sagaja, kaĉina kaj kizila. Sagaja kaj kaĉina dialektoj formas bazon de literatura lingvo. (eo)
- Khakas (Also known as Xakas, endonym: хакас тілі, khakas tįlį, тадар тілі, tadar tįlį) is a Turkic language spoken by the Khakas people, who mainly live in the southwestern Siberian Khakas Republic, in Russia. The Khakas number 73,000, of whom 42,000 speak the Khakas language. Most Khakas speakers are bilingual in Russian. (en)
- El idioma jakasio, transcrito del cirílico en otros idiomas como khakas (en jakasio: Хакас тілі Khakas tîlî) es una lengua túrquica hablada por los jakasios que viven principalmente en el sur de la república siberiana de Jakasia, Rusia, en Asia. La población de jakasios es de 78 500 personas, de los cuales cerca de 60 000 hablan este lenguaje, y la mayoría son bilingües con el ruso. Su código ISO 639-3 es kjh. (es)
- Bahasa Khakas (Khakas: Хакас тілі Khakas tîlî) adalah salah satu bahasa dalam rumpun bahasa Turkik. Penuturnya adalah suku Khakas yang kebanyakan tinggal di Republik Khakas Siberia selatan, atau Khakassia, di Rusia. Suku Khakas berjumlah 75.000, dan 20.000 di antaranya menuturkan bahasa Khakas, yang sebagian besar juga dapat menuturkan bahasa Rusia. Secara tradisional, bahasa Khakas dibagi menjadi beberapa dialek yang terkait erat: Sagay, , , , dan Kyzyl. Shor, yang nantinya diakui sebagai dialek Khakas, dituturkan oleh kelompok yang awalnya berasal dari . (in)
- Chakassisch (хакас тілі, chakas tįlį) is een officiële taal in Chakassië gesproken door de Chakassen. Het is een Turkse taal. Het wordt gesproken door circa 45.000 mensen in Chakassië. De taal verliest steeds meer sprekers aan het Russisch. (nl)
|
