| dbo:abstract
|
- Severská literatura (někdy též úžeji Skandinávská literatura) je souhrnné označení pro literatury zemí severní Evropy, předně Dánska, Finska, Islandu, Norska, Švédska. Patří sem též literatury území Alandských a Faerských ostrovů, i literatura sámské populace, žijící na severu Skandinávského poloostrova. Jednotné označení se používá z několika důvodů. Vedle historické a kulturní spřízněnosti, která je částečně podmíněna geografickou blízkostí (neplatí však v případě Islandu), je to též spřízněnost jazyková (což ovšem neplatí v případě finsky a sámsky psané literatury). Někdy se k severským literaturám počítá též literatura psaná nizozemsky.[zdroj?] Ačkoliv se pojem používá i pro literaturu staroseverskou, nejčastěji se jím charakterizuje období počínaje poslední třetinou 19. století, kdy se severská literatura významně prosadila na světové scéně svou odrůdou realismu a naturalismu, zastoupenou ideově Dánem Georgem Brandesem a literárně například spisovateli Norem Henrikem Ibsenem či Švédem Augustem Strindbergem. Za nejlepší dílo severských literatur je každoročně je udílena Literární cena Severské rady. (cs)
- أدب الدول الإسكندنافية أو أدب الشمال هو الأدب في لغات دول الشمال من شمال أوروبا . و بلدان الشمال الأوروبي تشمل الدنمارك وفنلندا و أيسلندا والنرويج (بما في ذلك سفالبارد )، والسويد ومناطق الحكم الذاتي المرتبطة بها ( آلاند ، جزر فارو و غرينلاند ). وغالبية هذه الدول والمناطق يستخدمون اللغات الجرمانية الشمالية . على الرغم من أن غالبية الفنلنديين يتحدثون لغات أورالية إلا أن التاريخ والأدب الفنلنديين مترابطان بشكل واضح مع كل من السويد والنرويج اللتان تقاسمتا السيطرة على مناطق مختلفة، كما تتشارك دول تلك المنطقة بتأثير سكان قومية سامي اللابية. أنتجت هذه الشعوب الكثير من الأدباء المهمين والمؤثرين أمثال: هنريك إبسن ، كاتب مسرحي نرويجي، كان مسؤولا إلى حد كبير عن شعبية الدراما الواقعية الحديثة في أوروبا، مع مسرحيات مثل البطة البرية وبيت الدمية . وقد منحت جوائز نوبل للأدب ل سلمى لاغرلوف، فرنر فون هايدنستام ، كارل غيلوروب ، هنريك بونتوبيدان ، كنوت همسون ، سيغريد أوندست ، إريك أكسل كارلفلت، فرانس إيميل سيلانبا ، يوهانس فلهلم ينسن ، بار لاغركفيست ، هالدور لاكسنس ، نيلي زاكس ، إيفند يونسون ، هاري مارتنسون ، و توماس ترانسترومر . (ar)
- Skandinavische Literatur (exakter eigentlich: Nordische Literatur) ist die Literatur in den Sprachen der nordischen Länder. Dazu zählen Dänemark, Finnland, Island, Norwegen und Schweden sowie deren autonome Gebiete Åland, Färöer und Grönland sowie Sápmi. Die Mehrheit dieser Nationen und des Gebietes sprechen nordgermanische Sprachen. Obgleich man in Finnland keine nordgermanische Sprache, sondern Finnisch spricht, hat die finnische Geschichte und Literatur einen klaren Zusammenhang mit Schweden. Sprachlich mit den Finnen verwandt sind die Sami in Schweden, Norwegen und Finnland (sowie Russland). Die skandinavischen Völker haben eine bedeutende und einflussreiche Literatur hervorgebracht. Der norwegische Dramatiker Henrik Ibsen popularisierte das moderne realistische Drama in Europa, mit Stücken wie Die Wildente und Nora oder ein Puppenheim. Der Literaturnobelpreis wurde Bjørnstjerne Bjørnson, Selma Lagerlöf, Verner von Heidenstam, Karl Adolph Gjellerup, Henrik Pontoppidan, Knut Hamsun, Sigrid Undset, Erik Axel Karlfeldt, Frans Eemil Sillanpää, Johannes V. Jensen, Pär Lagerkvist, Halldór Laxness, Nelly Sachs, Eyvind Johnson, Harry Martinson und Tomas Tranströmer verliehen. (de)
- La norda mezepoka literaturo estas la literatura verkaro skribita en Praskandinava lingvo dum Mezepoko. (eo)
- Se llama literaturas escandinavas a las que ilustran el alma de los pueblos que constituyen el complejo escandinavo: Dinamarca, Suecia y Noruega. Poseen rasgos paralelos que permiten el análisis conjunto, teniendo en cuenta sus orígenes en la literatura vikinga. (es)
- La littérature nordique est la littérature caractéristique des pays nordiques (Danemark, Norvège, Suède, Finlande et Islande). Quand on mentionne uniquement Danemark, Norvège et Suède (voire Islande qui partage une culture commune avec ces trois pays), on parle de littérature scandinave. (fr)
- Scandinavian literature or Nordic literature is the literature in the languages of the Nordic countries of Northern Europe. The Nordic countries include Denmark, Finland, Iceland, Norway (including Svalbard), Sweden, and Scandinavia's associated autonomous territories (Åland, Faroe Islands and Greenland). The majority of these nations and regions use North Germanic languages. Although majority of Finns speak Uralic languages, Finnish history and literature are clearly interrelated with those of both Sweden and Norway who have shared control of various areas and who have substantial Sami populations/influences. These peoples have produced an important and influential literature. Henrik Ibsen, a Norwegian playwright, was largely responsible for the popularity of modern realistic drama in Europe, with plays like The Wild Duck and A Doll's House. Nobel prizes for literature, itself a Scandinavian award, have been awarded to Selma Lagerlöf, Verner von Heidenstam, Karl Adolph Gjellerup, Henrik Pontoppidan, Knut Hamsun, Sigrid Undset, Erik Axel Karlfeldt, Frans Eemil Sillanpää, Johannes Vilhelm Jensen, Pär Lagerkvist, Halldór Laxness, Nelly Sachs, Eyvind Johnson, Harry Martinson, and Tomas Tranströmer. (en)
- Literatura skandynawska lub literatura nordycka obejmuje literatury w językach krajów nordyckich Europy Północnej. Kraje nordyckie obejmują Danię, Finlandię, Islandię, Norwegię (w tym Svalbard), Szwecję i terytoria autonomiczne Skandynawii (Wyspy Alandzkie, Wyspy Owcze i Grenlandię). Większość mieszkających tam narodów mówi w językach północnogermańskich. Chociaż większość Finów mówi językiem należącym do rodziny języków uralskich, fińska historia i literatura były i są wyraźnie powiązane z historią i literaturą Szwecji i Norwegii, które w różnych okresach władały nad różnymi rejonami Północy i które mają znaczną populację i wpływy ludności samskiej. Narody zamieszkujące Północ mogą szczycić się ważnymi i znaczących w skali światowej dziełami i twórcami. Henrik Ibsen, norweski dramaturg, autor sztuk Dzika kaczka i Dom lalki, przyczynił się w dużej mierze do popularności współczesnego dramatu realistycznego w Europie. Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, która sama w sobie jest nagrodą skandynawską, otrzymali tacy skandynawscy pisarze jak Selma Lagerlöf, Verner von Heidenstam, Karl Adolph Gjellerup, Henrik Pontoppidan, Knut Hamsun, Sigrid Undset, Erik Axel Karlfeldt, Frans Eemil Sillanpää, Johannes Vilhelm Jensen, Pär Lagerkvist, Halldór Laxness, Nelly Sachs, Eyvind Johnson, Harry Martinson i Tomas Tranströmer. (pl)
- Скандинавская литература — литература на норвежском, шведском и датском языках, трёх национальных языках в Скандинавии. Скандинавская литература имеет долгую историю и включает в себя ряд хорошо известных авторов, в том числе и нобелевских лауреатов: Бьёрнстьерне Бьёрнсон, Карл Гьеллеруп, Сигрид Унсет и конечно Кнут Гамсун. Как пример того, как Скандинавии в значительной степени, литература была общей, можно упомянуть о том, как Генрик Ибсен издавал свои книги в Дании, в языковой форме, адаптированной к датской и норвежской публике. Переводы были не нужны, поскольку государственным языком Норвегии являлся норвегизованный датский. Расширенный смысл концепции скандинавской литературы, может также включать в себя литературу на исландском и фарерском языке, даже если эти языки не входят в соприкосновение с современным скандинавским языковым пространством. Часто такая концепция ещё называется . (ru)
|
| rdfs:comment
|
- La norda mezepoka literaturo estas la literatura verkaro skribita en Praskandinava lingvo dum Mezepoko. (eo)
- Se llama literaturas escandinavas a las que ilustran el alma de los pueblos que constituyen el complejo escandinavo: Dinamarca, Suecia y Noruega. Poseen rasgos paralelos que permiten el análisis conjunto, teniendo en cuenta sus orígenes en la literatura vikinga. (es)
- La littérature nordique est la littérature caractéristique des pays nordiques (Danemark, Norvège, Suède, Finlande et Islande). Quand on mentionne uniquement Danemark, Norvège et Suède (voire Islande qui partage une culture commune avec ces trois pays), on parle de littérature scandinave. (fr)
- أدب الدول الإسكندنافية أو أدب الشمال هو الأدب في لغات دول الشمال من شمال أوروبا . و بلدان الشمال الأوروبي تشمل الدنمارك وفنلندا و أيسلندا والنرويج (بما في ذلك سفالبارد )، والسويد ومناطق الحكم الذاتي المرتبطة بها ( آلاند ، جزر فارو و غرينلاند ). وغالبية هذه الدول والمناطق يستخدمون اللغات الجرمانية الشمالية . على الرغم من أن غالبية الفنلنديين يتحدثون لغات أورالية إلا أن التاريخ والأدب الفنلنديين مترابطان بشكل واضح مع كل من السويد والنرويج اللتان تقاسمتا السيطرة على مناطق مختلفة، كما تتشارك دول تلك المنطقة بتأثير سكان قومية سامي اللابية. (ar)
- Severská literatura (někdy též úžeji Skandinávská literatura) je souhrnné označení pro literatury zemí severní Evropy, předně Dánska, Finska, Islandu, Norska, Švédska. Patří sem též literatury území Alandských a Faerských ostrovů, i literatura sámské populace, žijící na severu Skandinávského poloostrova. Za nejlepší dílo severských literatur je každoročně je udílena Literární cena Severské rady. (cs)
- Skandinavische Literatur (exakter eigentlich: Nordische Literatur) ist die Literatur in den Sprachen der nordischen Länder. Dazu zählen Dänemark, Finnland, Island, Norwegen und Schweden sowie deren autonome Gebiete Åland, Färöer und Grönland sowie Sápmi. Die Mehrheit dieser Nationen und des Gebietes sprechen nordgermanische Sprachen. Obgleich man in Finnland keine nordgermanische Sprache, sondern Finnisch spricht, hat die finnische Geschichte und Literatur einen klaren Zusammenhang mit Schweden. Sprachlich mit den Finnen verwandt sind die Sami in Schweden, Norwegen und Finnland (sowie Russland). (de)
- Scandinavian literature or Nordic literature is the literature in the languages of the Nordic countries of Northern Europe. The Nordic countries include Denmark, Finland, Iceland, Norway (including Svalbard), Sweden, and Scandinavia's associated autonomous territories (Åland, Faroe Islands and Greenland). The majority of these nations and regions use North Germanic languages. Although majority of Finns speak Uralic languages, Finnish history and literature are clearly interrelated with those of both Sweden and Norway who have shared control of various areas and who have substantial Sami populations/influences. (en)
- Literatura skandynawska lub literatura nordycka obejmuje literatury w językach krajów nordyckich Europy Północnej. Kraje nordyckie obejmują Danię, Finlandię, Islandię, Norwegię (w tym Svalbard), Szwecję i terytoria autonomiczne Skandynawii (Wyspy Alandzkie, Wyspy Owcze i Grenlandię). Większość mieszkających tam narodów mówi w językach północnogermańskich. Chociaż większość Finów mówi językiem należącym do rodziny języków uralskich, fińska historia i literatura były i są wyraźnie powiązane z historią i literaturą Szwecji i Norwegii, które w różnych okresach władały nad różnymi rejonami Północy i które mają znaczną populację i wpływy ludności samskiej. (pl)
- Скандинавская литература — литература на норвежском, шведском и датском языках, трёх национальных языках в Скандинавии. Скандинавская литература имеет долгую историю и включает в себя ряд хорошо известных авторов, в том числе и нобелевских лауреатов: Бьёрнстьерне Бьёрнсон, Карл Гьеллеруп, Сигрид Унсет и конечно Кнут Гамсун. Расширенный смысл концепции скандинавской литературы, может также включать в себя литературу на исландском и фарерском языке, даже если эти языки не входят в соприкосновение с современным скандинавским языковым пространством. Часто такая концепция ещё называется . (ru)
|
