| dbo:abstract
|
- L'idealisme transcendental és una concepció epistemològica i metafísica proposada pel filòsof prussià Immanuel Kant al segle xviii.Breument exposat, l'idealisme transcendental estableix que tot coneixement exigeix l'existència de dos elements: el primer, extern al subjecte (el donat, o principi material), és a dir, un objecte de coneixement. El segon, propi del subjecte (el posat, o principi formal), que no és més que el subjecte mateix que coneix. Pel que fa al segon, Kant afirma que les condicions de tot coneixement no són posades per l'objecte conegut, sinó pel subjecte que coneix. El subjecte que coneix introdueix certes formes que, no preexistimt a la realitat, són imprescindibles per a comprendre-la. Per això sosté Kant en la Crítica de la raó pura: "Els Pensaments sense continguts són buits, les intuïcions sense conceptes són cegues". En altres paraules, sense sensibilitat res ens seria donat i sense enteniment, res seria pensat. (ca)
- المثالية المتعالية (بالإنجليزية: Transcendental idealism) عقيدة فلسفية أسسها الفيلسوف الألماني إيمانويل كانت في القرن الثامن عشر الميلادي، حيث برز مذهب كانط في كتابه نقد العقل المحض الذي تم نشره عام 1781، فيعتقد كانط بأن الشخص الواعي لا يُدرك الأشياء في حد ذاتها، ولكن من خلال ظهورها حسب ما ندركها بحواسنا، وبالتالي يُقيد كانط إدراكنا للمظاهر من خلال حواسنا فقط. لا نمتلك أي قدرة على إدراك الأشياء كما هي في حد ذاتها، أي استحالة إدراكنا للأشياء كما لو أنها مستقلة عننا ولا تتداخل مع معرفتنا. فالروابط التي تربط الظواهر مع بعضها مثل المكان والزمان والسببية ليس لها وجود خارج كيانتنا المعرفية وليست منفصلة عن الظواهر المحيطة بنا، فهذه الروابط تعتمد في وجودها على العقل الكلي وتنشأ من خلاله. فعقيدة كانط يتم تلخيصها على اعتمادها على فكرة أن الزمان والمكان والسببية ليست كيانات موجودة بشكل مستقل، ولكنها الروابط العقلية اللازمة للتداخل مع الظواهر والعالم المحيط. (ar)
- El idealismo trascendental o subjetivismo trascendental es una concepción epistemológica y metafísica propuesta por el filósofo prusiano Immanuel Kant en el siglo XVIII. Brevemente expuesto, el idealismo trascendental establece que todo conocimiento exige la existencia de dos elementos: el primero, externo al sujeto (lo dado, o principio material), es decir, un objeto de conocimiento. El segundo, propio del sujeto (lo puesto, o principio formal), que no es más que el sujeto mismo que conoce. Con respecto al segundo, Kant afirma que las condiciones de todo conocimiento no son puestas por el objeto conocido, sino por el sujeto que conoce. El sujeto que conoce introduce ciertas formas que, no preexistiendo en la realidad, son imprescindibles para comprenderla. Por esto sostiene Kant en la Crítica de la Razón Pura: "Pensamientos sin contenidos son vacíos; las intuiciones sin conceptos son ciegas" (A51). En otras palabras, sin sensibilidad nada nos sería dado y sin entendimiento, nada sería pensado. Todo lo intuido en el espacio y el tiempo y con ello todos los objetos de nuestra experiencia posible, no es más que fenómenos, esto es, meras representaciones, que del modo en que se representan, como sustancia extensa o series de alteraciones, no tienen existencia propia e independiente aparte de nuestro pensamiento. A este concepto lo llamo idealismo trascendental. Crítica de la razón pura, A491, B519 Lo que cae bajo nuestra capacidad de conocer se llama fenómeno. Aquello que se encuentra fuera se llama noúmeno. (es)
- Transcendental idealism is a philosophical system founded by German philosopher Immanuel Kant in the 18th century. Kant's epistemological program is found throughout his Critique of Pure Reason (1781). By transcendental (a term that deserves special clarification) Kant means that his philosophical approach to knowledge transcends mere consideration of sensory evidence and requires an understanding of the mind's innate modes of processing that sensory evidence. In the "Transcendental Aesthetic" section of the Critique of Pure Reason, Kant outlines how space and time are pure forms of human intuition contributed by our own faculty of sensibility. Space and time do not have an existence "outside" of us, but are the "subjective" forms of our sensibility and hence the necessary a priori conditions under which the objects we encounter in our experience can appear to us at all. Kant describes time and space as "empirically real" but transcendentally ideal. Kant argues that the conscious subject cognizes the objects of experience not as they are in themselves, but only the way they appear to us under the conditions of our sensibility. Thus Kant's doctrine restricts the scope of our cognition to appearances given to our sensibility and denies that we can possess cognition of things as they are in themselves, i.e. things as they are independently of how we experience them through our cognitive faculties. (en)
- 초월적 관념론(超越的觀念論, transcendental idealism), 초월론적 철학(超越論的哲學, transzendentale philosophie), 선험적 관념론(先驗的觀念論)은 18세기 독일의 철학자 이마누엘 칸트가 설립한 이론이다. (ko)
- L'idealismo trascendentale, in filosofia, è un'accezione dell'idealismo formulata da Immanuel Kant e resa prevalente dai suoi successori, secondo la quale, in linea generale, un oggetto sussiste nelle forme con cui c'è un soggetto che lo pensa. Col termine trascendentale Kant intendeva designarlo in maniera equivalente come «idealismo formale», per distinguerlo dall'«idealismo empirico» o «materiale» che pone in dubbio o nega l'esistenza oggettiva di una realtà esterna riducendola a una rappresentazione psicologica del singolo individuo, sebbene la corrente idealistica da lui inaugurata sarebbe pervenuta ad esiti anche contrastanti con le sue posizioni.. Ricordiamo quanto dice a tal riguardo lo stesso Kant nella Critica della ragione pura (usiamo la classica traduzione di Giorgio Colli): <>>. L'uso del termine trascendentale è dovuto peraltro a un modo alquanto professionale di approcciarsi ai temi della filosofia, derivante dalla mentalità scolastica medievale, e riportato in auge nelle università tedesche dall'abitudine di ricorrere ad un linguaggio specialistico, spesso inaccessibile a chi non ne condivida il lessico. (it)
- Transcendentaal idealisme is een richting binnen de moderne kritische filosofie die zegt dat het (in de filosofie) niet om de dingen zelf gaat, maar om de manier waarop we de dingen kunnen kennen. De grondlegger van deze richting die de term ook gemunt heeft was de verlichtingsfilosoof Immanuel Kant. Hij gaat van enkele vooronderstellingen uit: als men iets kent is er een ding dat gekend wordt en de kennis van dat ding is afhankelijk van de a priori vormgeving door de rede van de mens. Kant ontdekt zo welke soorten uitspraken over de wereld gaan en welke niet. Die laatsten noemt hij metafysica, dat wil zeggen zuiver speculatief. Kant definieert het begrip transcendentaal als volgt: "Alle kennis die zich niet zozeer met de objecten zelf bezighoudt maar met onze kennis over die objecten, noem ik transcendentaal" (Kr. zuivere Rede, B25). Omdat het er bij hem om gaat het hoogste kenvermogen (de rede zelf) in zijn verschillende onderdelen in hun meest zuivere vorm uiteen te leggen, wordt het analytisch onderscheid tussen de fundamentele principes van het rationalisme en het empirisme strikt en zuiver doorgevoerd. Begrippen a priori bijvoorbeeld: tijd en causaliteit komen niet uit de empirie, maar maken de ervaring van dingen in de tijd en met causaliteit pas mogelijk. (nl)
- Трансцендентальный идеализм (нем. transzendentale Idealism) — в учении Иммануила Канта установка, отождествляющая и ограничивающая наблюдаемые вещи феноменами сознания. Основной предпосылкой этой установки является различие между явлениями как единицами опыта и вещами в себе. Кант в Критике чистого разума прямо отождествляет свою философию с трансцендентальным идеализмом. Противоположностью трансцендентального идеализма является . Трансцендентальный реализм — в философии Канта установка, отождествляющая явления с вещами так, как они существуют сами по себе. Трансцендентальный объект (нем. transzendentale Objekt) — в учении Иммануила Канта гипотетическая первопричина всех явлений. Под трансцендентальным объектом подразумевается либо Бог, либо материя. (ru)
- Idealismo transcendental é uma terminologia aplicada à epistemologia de Immanuel Kant, filósofo do século XVIII. Segundo esta, os fenômenos da realidade objetiva, por serem incapazes de se mostrar aos homens exatamente tais como são, não aparecem como coisas-em-si, mas como representações subjetivas construídas pelas faculdades humanas de cognição. Seu oposto seria o idealismo dogmático. Esta forma de idealismo afirma que o ego transcendental, consegue apreender conhecimento através dos sentidos e também de conceitos centrais, as categorias. Esta epistemologia está em contraste com o idealismo de René Descartes e o de George Berkeley. (pt)
- Idealizm transcendentalny – obok terminu „filozofia krytyczna” najważniejszy z terminów, którymi Immanuel Kant określał swoje poglądy filozoficzne. W szczególności określał on tym terminem przedstawioną przez siebie formę idealizmu teoriopoznawczego, przy czym używał tu także terminów „” i – późniejszego, ale wypierającego uprzednie – „idealizm krytyczny”, przeciwstawiając tu swoją filozofię realizmowi teoriopoznawczemu i dawniejszym formom idealizmu teoriopoznawczego. Filozofię Kanta określać należy jako idealistyczną przede wszystkim z tego względu, że odmawia nam ona możliwości poznania rzeczy samych w sobie, przez co nasze poznanie (niem. Erkenntnis) przedmiotów zdeterminowane jest przez nasze własne władze poznawcze: przedmioty doświadczenia nigdy nie są dane w sobie, ale zawsze istnieją w doświadczeniu; mimo że współwarunkowane są przez nasze podmiotowe władze poznawcze, nie mają charakteru iluzji, ale istnieją realnie, jako współkonstytuowane przez podmiot. Później termin ten stał się także określeniem poglądów kontynuatorów myśli Kanta, w szczególności . Wstępnie w Krytyce czystego rozumu Kant następująco przedstawia ideę, która doprowadziła go do ustanowienia doktryny idealizmu transcendentalnego: „Dotychczas przyjmowano, że wszelkie nasze poznanie musi się dostosowywać do przedmiotów. Lecz wszelkie próby by o nich przy pomocy pojęć orzec coś, co by rozszerzyło poznanie nasze, obracały się przy tym założeniu wniwecz. Spróbujmyż więc raz, czy nam się lepiej nie powiedzie przy rozwiązywaniu zadań metafizyki, jeżeli przyjmiemy, że to przedmioty muszą się dostosowywać do naszego poznania”. (pl)
- 先验唯心论是德国哲学家伊曼努尔·康德在18世纪建立的理论。在《纯粹理性批判》中，这种观点得到了较为全面的阐释。康德认为，主体认识客体的方式，不是直接对物自体进行认知，而是在知觉中对象通过一定的方式作为现象向我们显现。因此康德的这个理论就限定了人认识能力的范围，并且也因此否定了我们有直接认知物自体的能力。换言之，物自体必须通过心灵的认知形式才能够被我们所经验到。 空間、时间和因果关系是一种现象之间相互联系的直观形式，它们并不是与现象分离的“独立”存在。 相反，与现象相同，这些使对象相互关联的形式是依赖于心灵的，即源于我们的认知能力。 通常认为，康德哲学中的时间、空间和因果关系这三个观念并不是独立存在的实体，而是我们经验世界的先天直观形式。 (zh)
- Трансцендента́льний ідеалі́зм (нім. transzendentale Idealism) — установка у вченні Канта, що ототожнює і обмежує спостережувані речі феноменами свідомості. Основною передумовою цієї установки є відмінність між явищами як одиницями досвіду і речами в собі. Кант в Критиці чистого розуму прямо ототожнює свою філософію з трансцендентальним ідеалізмом. Протилежністю трансцендентального ідеалізму є . Трансцендентальний реалізм — установка у філософії Канта, що ототожнює явища з речами так, як вони існують самі по собі. Трансцендентальний об'єкт (нім. transzendentale Objekt) у вченні Канта — гіпотетична першопричина всіх явищ. Під трансцендентальним об'єктом мається на увазі або Бог, або матерія. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- 초월적 관념론(超越的觀念論, transcendental idealism), 초월론적 철학(超越論的哲學, transzendentale philosophie), 선험적 관념론(先驗的觀念論)은 18세기 독일의 철학자 이마누엘 칸트가 설립한 이론이다. (ko)
- 先验唯心论是德国哲学家伊曼努尔·康德在18世纪建立的理论。在《纯粹理性批判》中，这种观点得到了较为全面的阐释。康德认为，主体认识客体的方式，不是直接对物自体进行认知，而是在知觉中对象通过一定的方式作为现象向我们显现。因此康德的这个理论就限定了人认识能力的范围，并且也因此否定了我们有直接认知物自体的能力。换言之，物自体必须通过心灵的认知形式才能够被我们所经验到。 空間、时间和因果关系是一种现象之间相互联系的直观形式，它们并不是与现象分离的“独立”存在。 相反，与现象相同，这些使对象相互关联的形式是依赖于心灵的，即源于我们的认知能力。 通常认为，康德哲学中的时间、空间和因果关系这三个观念并不是独立存在的实体，而是我们经验世界的先天直观形式。 (zh)
- المثالية المتعالية (بالإنجليزية: Transcendental idealism) عقيدة فلسفية أسسها الفيلسوف الألماني إيمانويل كانت في القرن الثامن عشر الميلادي، حيث برز مذهب كانط في كتابه نقد العقل المحض الذي تم نشره عام 1781، فيعتقد كانط بأن الشخص الواعي لا يُدرك الأشياء في حد ذاتها، ولكن من خلال ظهورها حسب ما ندركها بحواسنا، وبالتالي يُقيد كانط إدراكنا للمظاهر من خلال حواسنا فقط. لا نمتلك أي قدرة على إدراك الأشياء كما هي في حد ذاتها، أي استحالة إدراكنا للأشياء كما لو أنها مستقلة عننا ولا تتداخل مع معرفتنا. فالروابط التي تربط الظواهر مع بعضها مثل المكان والزمان والسببية ليس لها وجود خارج كيانتنا المعرفية وليست منفصلة عن الظواهر المحيطة بنا، فهذه الروابط تعتمد في وجودها على العقل الكلي وتنشأ من خلاله. فعقيدة كانط يتم تلخيصها على اعتمادها على فكرة أن الزمان والمكان والسببية ليست كيانات موجودة بشكل مستقل، ولكنها (ar)
- L'idealisme transcendental és una concepció epistemològica i metafísica proposada pel filòsof prussià Immanuel Kant al segle xviii.Breument exposat, l'idealisme transcendental estableix que tot coneixement exigeix l'existència de dos elements: el primer, extern al subjecte (el donat, o principi material), és a dir, un objecte de coneixement. El segon, propi del subjecte (el posat, o principi formal), que no és més que el subjecte mateix que coneix. Pel que fa al segon, Kant afirma que les condicions de tot coneixement no són posades per l'objecte conegut, sinó pel subjecte que coneix. El subjecte que coneix introdueix certes formes que, no preexistimt a la realitat, són imprescindibles per a comprendre-la. Per això sosté Kant en la Crítica de la raó pura: "Els Pensaments sense continguts s (ca)
- El idealismo trascendental o subjetivismo trascendental es una concepción epistemológica y metafísica propuesta por el filósofo prusiano Immanuel Kant en el siglo XVIII. Brevemente expuesto, el idealismo trascendental establece que todo conocimiento exige la existencia de dos elementos: el primero, externo al sujeto (lo dado, o principio material), es decir, un objeto de conocimiento. El segundo, propio del sujeto (lo puesto, o principio formal), que no es más que el sujeto mismo que conoce. Con respecto al segundo, Kant afirma que las condiciones de todo conocimiento no son puestas por el objeto conocido, sino por el sujeto que conoce. El sujeto que conoce introduce ciertas formas que, no preexistiendo en la realidad, son imprescindibles para comprenderla. Por esto sostiene Kant en la Cr (es)
- Transcendental idealism is a philosophical system founded by German philosopher Immanuel Kant in the 18th century. Kant's epistemological program is found throughout his Critique of Pure Reason (1781). By transcendental (a term that deserves special clarification) Kant means that his philosophical approach to knowledge transcends mere consideration of sensory evidence and requires an understanding of the mind's innate modes of processing that sensory evidence. (en)
- L'idealismo trascendentale, in filosofia, è un'accezione dell'idealismo formulata da Immanuel Kant e resa prevalente dai suoi successori, secondo la quale, in linea generale, un oggetto sussiste nelle forme con cui c'è un soggetto che lo pensa. L'uso del termine trascendentale è dovuto peraltro a un modo alquanto professionale di approcciarsi ai temi della filosofia, derivante dalla mentalità scolastica medievale, e riportato in auge nelle università tedesche dall'abitudine di ricorrere ad un linguaggio specialistico, spesso inaccessibile a chi non ne condivida il lessico. (it)
- Idealizm transcendentalny – obok terminu „filozofia krytyczna” najważniejszy z terminów, którymi Immanuel Kant określał swoje poglądy filozoficzne. W szczególności określał on tym terminem przedstawioną przez siebie formę idealizmu teoriopoznawczego, przy czym używał tu także terminów „” i – późniejszego, ale wypierającego uprzednie – „idealizm krytyczny”, przeciwstawiając tu swoją filozofię realizmowi teoriopoznawczemu i dawniejszym formom idealizmu teoriopoznawczego. Filozofię Kanta określać należy jako idealistyczną przede wszystkim z tego względu, że odmawia nam ona możliwości poznania rzeczy samych w sobie, przez co nasze poznanie (niem. Erkenntnis) przedmiotów zdeterminowane jest przez nasze własne władze poznawcze: przedmioty doświadczenia nigdy nie są dane w sobie, ale zawsze istni (pl)
- Transcendentaal idealisme is een richting binnen de moderne kritische filosofie die zegt dat het (in de filosofie) niet om de dingen zelf gaat, maar om de manier waarop we de dingen kunnen kennen. De grondlegger van deze richting die de term ook gemunt heeft was de verlichtingsfilosoof Immanuel Kant. Hij gaat van enkele vooronderstellingen uit: als men iets kent is er een ding dat gekend wordt en de kennis van dat ding is afhankelijk van de a priori vormgeving door de rede van de mens. Kant ontdekt zo welke soorten uitspraken over de wereld gaan en welke niet. Die laatsten noemt hij metafysica, dat wil zeggen zuiver speculatief. (nl)
- Idealismo transcendental é uma terminologia aplicada à epistemologia de Immanuel Kant, filósofo do século XVIII. Segundo esta, os fenômenos da realidade objetiva, por serem incapazes de se mostrar aos homens exatamente tais como são, não aparecem como coisas-em-si, mas como representações subjetivas construídas pelas faculdades humanas de cognição. Seu oposto seria o idealismo dogmático. (pt)
- Трансцендентальный идеализм (нем. transzendentale Idealism) — в учении Иммануила Канта установка, отождествляющая и ограничивающая наблюдаемые вещи феноменами сознания. Основной предпосылкой этой установки является различие между явлениями как единицами опыта и вещами в себе. Кант в Критике чистого разума прямо отождествляет свою философию с трансцендентальным идеализмом. Противоположностью трансцендентального идеализма является . Трансцендентальный реализм — в философии Канта установка, отождествляющая явления с вещами так, как они существуют сами по себе. (ru)
- Трансцендента́льний ідеалі́зм (нім. transzendentale Idealism) — установка у вченні Канта, що ототожнює і обмежує спостережувані речі феноменами свідомості. Основною передумовою цієї установки є відмінність між явищами як одиницями досвіду і речами в собі. Кант в Критиці чистого розуму прямо ототожнює свою філософію з трансцендентальним ідеалізмом. Протилежністю трансцендентального ідеалізму є . Трансцендентальний реалізм — установка у філософії Канта, що ототожнює явища з речами так, як вони існують самі по собі. (uk)
|
