| dbo:abstract
|
- Zákon nebo Zákoník dvanácti desek (latinsky Lex nebo Leges duodecim tabularum) je nejstarší kodifikace římského práva z poloviny 5. století př. n. l. Jednalo se o dvanáct bronzových desek, které byly vystaveny na Foru Romanu. (cs)
- Duodecim tabularum (Lleis de les dotze taules) van ser unes antigues lleis romanes. Va constituir el codi de lleis de la República de Roma, i va ser creat a partir de l'any 454 aC per posar fi al llarg enfrontament entre patricis i plebeus. L'any 462 aC a proposta del tribú de la plebs Gai Terenci Arsa que havia demanat a través de la llei Terentia de legibus consularis imperii una comissió de cinc homes (Quinque viri) per establir una legislació que delimités els poders dels cònsols, es va trobar amb l'oposició dels patricis que van exercir violència contra els plebeus, segons diu Titus Livi. L'any 454 aC (300 de la fundació de Roma) al cap de nou anys de lluites entre patricis i plebeus es va acordar d'enviar una comissió de tres persones a Grècia per recollir informació de les constitucions dels diversos estats d'aquell territori que els pogués servir. Van viatjar per Grècia durant un any i al seu retorn, després de considerables discussions, van decidir nomenar deu compromissaris (Decemviri 'Decemvirs'), coneguts amb el nom de Decemviri Legibus Scribundis Consulari Imperio. Per aquell any no es van nomenar altres magistrats, ni tan sols els dos tribuns que corresponien. Els deu decemvirs erer tots patricis. Aquestes lleis haurien de posar fi a l'enfrontament entre patricis i plebeus, regulant l'accés d'aquests darrers als drets de ciutadania. Es va confiar als decemvirs l'autoritat suprema en lloc dels cònsols, i el dret d'apel·lació tindria com a contrapartida la subjecció dels cònsols a un codi de lleis escrit. Els decemvirs van redactar les Lleis a les quals en endavant devia subjectar-se l'exercici de les altes magistratures romanes. Al primer any del decemvirat es van escriure Deu taules, que es van sotmetre a ratificació pels comicis centuriats i pel senat, i després van ser gravades en deu taules de bronze i clavades al Fòrum. Algunes lleis van necessitar retocs i ampliacions, i es va creure que en faltaven de noves. Es va nomenar un nou decemvirat, que segons Dionís d'Halicarnàs tenia entre els seus components a tres plebeus, que va afegir durant l'any següent dues noves taules amb nova legislació, que també van ser referendades, escrites sobre bronze i fixades al Fòrum. Així va sorgir la Llei de les dotze taules, espècie de Constitució o Codi legal romà. El cos legal de les dotze taules va ser publicat sota els cònsols Luci Valeri Potit i Marc Horaci Barbat l'any 449 aC. Va ser el primer i únic codi legal fins al temps de Justinià I. Les seves lleis són conegudes com a Leges Decemvirales, Lex Decemviralis, Leges XII, Leges XII tabularam o Duodecim o simplement "les lleis" o "la llei". Encara que la nova Llei no va suposar grans innovacions, va dulcificar la sort dels pagesos pobres al fixar un tipus d'interès màxim (10%) i amenaçar amb greus penes als usurers. Es va mantenir la prohibició de matrimonis entre patricis i plebeus. La supressió del tribunat va deixar el dret d'apel·lació en mans dels comicis centuriats. Els cònsols devien subjectar-se a un dret escrit amb una llei igual i comú per a tots. Les dotze taules contenien matèries legals sobre dret públic i privat; el dret públic va patir molts canvis amb el pas dels anys però el privat va romandre com a legislació bàsica del romans. Ciceró diu que moltes de les lleis havien quedat fora d'ús al seu temps, però els principis generals es mantenien. Però uns esdeveniments extraordinaris (certs abusos de poder comesos pel decemvir Appi Claudi Cras, envoltats de llegenda) van provocar una rebel·lió i van aconsellar restablir el tribunat, i així ho van pactar les dues faccions; si d'una banda els cònsols quedaven subjectes a les restriccions de la Llei escrita, per una altra els Tribuns no podien oposar-se a les ordres del dictador. Els tribuns van conservar la competència sobre els judicis que tinguessin per sentència una multa. En canvi el comicis per tribus o comicis tribunats van perdre la seva competència en causes capitals però tot magistrat romà, en compensació, havia de concedir el recurs d'alçada com a mesura general en prendre possessió. Poc després als cònsols se'ls va privar de l'administració de la caixa militar que va passar als tresorers militars (quaestores militum) designats d'entre els ciutadans patricis pels tribuns de la plebs (des del 447 aC. = 307 de la fundació de Roma) i votats pels comicis tribunats. Aquesta decisió va ser la primera en què un plebiscit va adquirir rang de llei. Més tard els tribuns van obtenir veu consultiva al senat, i podien assistir a les seves sessions, i oposar-se als senatusconsultum. Poc després per mitjà de la llei Canuleia ( 445 aC = 309 de la fundació de Roma) es va permetre el matrimoni entre patricis i plebeus (i els fills d'aquestes unions desiguals se situarien a la mateixa classe social que el pare). També es va disposar que els plebeus podrien ocupar càrrecs públics. La mateixa llei Canuleia va disposar l'any 445 aC la creació dels tribuns militars amb potestat consular (tribuni militum cum consulari potestate), en nombre de sis (existien ja els tribuns militars simples, que eren sis per a cada legió), elegibles pel comicis centuriats, pel mateix termini que els cònsols (un any), i d'extracció plebea. Amb l'abolició de les leges Actiones va entrar nova legislació que va interferir en les lleis de les dotze taules que mai es van restablir en tota la seva vigència. De fet es van convertir en l'origen de les lleis civils i del drets consuetudinari. Algunes lleis de les dotze taules com les de successió eren tant perfectes que els juristes de segles posteriors no hi van trobar res per modificar, i tots parlen de la precisió de les normes i la claredat del llenguatge. (ca)
- Η Δωδεκάδελτος (λατινικά lex duodecim tabularum) μαζί με τον Ακουίλιο νόμο, υπήρξαν από τους σημαντικότερους νόμους της δημοκρατικής περιόδου της ρωμαϊκής δημοκρατίας.Χρονολογείται περί τον 5ο αιώνα π.Χ., ενώ χαρακτηριστικό της αποτελεί η μακροβιότητα της καθώς αποτελούσε νομική πυξίδα μέχρι και το τέλος των Ιουστινιάνειων χρόνων. (el)
- Das Zwölftafelgesetz (lateinisch lex duodecim tabularum, auch leges duodecim tabularum „Zwölftafelgesetze“, lex Decemviralis und leges Decemvirales „Zehnmännergesetz[e]“, verkürzt duodecim tabulae „XII Tafeln“) ist eine um 451/450 v. Chr. von einem mit Regierungsgewalt ausgestatteten Zehnmännerkollegium in Rom erarbeitete Gesetzessammlung, die in zwölf bronzenen Tafeln auf dem Forum Romanum ausgestellt war. Die Existenz der Tafeln ist nicht zweifelsfrei erwiesen, da auf Autopsie beruhende Zeugnisse nicht überliefert sind, überwiegend wird aber davon ausgegangen, dass es sie gegeben haben muss. Ausarbeitung und Verabschiedung des Zwölftafelgesetzes markieren einen Höhepunkt der Ständekämpfe zwischen Patriziern und Plebejern während der frühen Römischen Republik. In der nachfolgenden Zeit wurden sie vielfach ergänzt und aktualisiert. Für nahezu eintausend Jahre war sie die einzige Kodifikation des römischen Rechts, das mittendrin – während der frühen Kaiserzeit – sich vornehmlich als Juristenrecht darstellte. (de)
- La Dekdu-tabela leĝaro aŭ la leĝo[j] de 12 Tabeloj estas la plej valora memoraĵo de la romia juro, el la mezo de la 5-a jarcento a.K. Estas du latinaj nomoj de ĉi tiu kodekso: 1.
* «Duodecim tabularum leges» (plurnombra leĝoj) 2.
* «Lex duodecim tabularum» (ununombra leĝo). Fakte temas pri leĝaro, kaj tiu vorto ĝuste esprimas ambaŭ ideojn de la terminoj: ĝi estas aro da pluraj leĝoj; kaj ĝi prezentas unu tuton da antikva Roma juro. (eo)
- La Ley de las XII Tablas (Lex duodecim tabularum o Duodecim tabularum leges) fue un texto legal que contenía normas para regular la convivencia del pueblo romano. También recibió el nombre de Ley decenviral. Por su contenido, se dice que pertenece más al derecho privado que al público. Fue el primer código de la Antigüedad que contuvo reglamentación sobre censura (pena de muerte por poemas satíricos). La ley se publicó al principio en doce tablas de madera y, posteriormente, en doce planchas de bronce que se expusieron en el Foro. Debido a que no queda indicio alguno de su existencia, algún autor ha llegado a sugerir que no existieron. No obstante, su desaparición puede explicarse por el saqueo que sufrió Roma hacia el año 390 a. C. por parte de los galos. Se cree que se destruyeron y, por algún motivo, no se reprodujeron con posterioridad. Esta teoría parece estar apoyada por las abundantes referencias que de ellas hacen los autores antiguos. El historiador Tito Livio dijo de ellas que eran la fuente de todo el derecho romano, tanto público como privado. Por su parte, el orador y abogado Cicerón afirmó que los niños aprendían su contenido de memoria. Al estar estas leyes expuestas públicamente, estaban libres (al menos teóricamente) de las malas interpretaciones de sus custodios, pues parece que anteriormente los pocos que conocían las leyes las interpretaban manipulándolas a su favor. Ya en época imperial, estas leyes, pensadas para todos —los ciudadanos—, fueron las bases jurídicas del Imperio romano, pues todos estaban bajo ellas en cualquier rincón del Imperio. (es)
- Hamabi Taulen legea (latinez: lex duodecim tabularum edo duodecim tabularum leges) zuzenbide erromataren hasieran zegoen legea izan zen. Erromatar Errepublikaren konstituzioaren eta en (arbasoen ohitura) nukleoa sortu zuten. (eu)
- La loi des Douze Tables (en latin : Lex Dvodecim Tabvlarvm ou plus simplement Dvodecim Tabvlae) constitue le premier corpus de lois romaines écrites. Leur rédaction est l'acte fondateur du ius scriptum, le droit écrit. Le corpus est rédigé par un collège de décemvirs entre 451 et 449 av. J.-C. L'apparition de ces lois écrites marque une certaine laïcisation du droit romain, par rapport au ius oral pratiqué auparavant. (fr)
- Hukum Dua Belas Prasasti (bahasa Latin: Leges Duodecim Tabularum atau Duodecimo Tabulae) adalah undang-undang yang menjadi landasan hukum Romawi. Prasasti-prasasti ini mengukuhkan tradisi hukum sebelumnya menjadi hukum yang tetap. Dua Belas Prasasti dipajang di dan menjabarkan hak dan kewajiban . Prasasti-prasasti ini dibuat berdasarkan keluhan dari golongan rakyat jelata yang disebut plebs. Hukum Romawi sebelumnya tidak ditulis dan hanya dapat ditafsirkan oleh golongan pendeta kelas atas yang disebut . Dengan adanya Dua Belas Prasasti, rakyat Romawi secara keseluruhan dapat mengetahui hukum yang berlaku serta hak dan kewajiban mereka. Dua Belas Prasasti isinya dianggap lengkap sehingga telah disebut sebagai "kitab undang-undang", walaupun pakar modern menganggap kategorisasi ini berlebihan. (in)
- 十二表法（じゅうにひょうほう、Lex Duodecim Tabularum）は、古代ローマにおいて初めて定められた成文法。名前は12枚の銅版に記されたとする伝承に由来する。 (ja)
- The Laws of the Twelve Tables was the legislation that stood at the foundation of Roman law. Formally promulgated in 449 BC, the Tables consolidated earlier traditions into an enduring set of laws. Displayed in the Forum, "The Twelve Tables" stated the rights and duties of the Roman citizen. Their formulation was the result of considerable agitation by the plebeian class, who had hitherto been excluded from the higher benefits of the Republic. The law had previously been unwritten and exclusively interpreted by upper-class priests, the pontifices. Something of the regard with which later Romans came to view the Twelve Tables is captured in the remark of Cicero (106–43 BC) that the "Twelve Tables...seems to me, assuredly to surpass the libraries of all the philosophers, both in weight of authority, and in plenitude of utility". Cicero scarcely exaggerated; the Twelve Tables formed the basis of Roman law for a thousand years. The Twelve Tables are sufficiently comprehensive that their substance has been described as a 'code', although modern scholars consider this characterization exaggerated. The Tables are a sequence of definitions of various private rights and procedures. They generally took for granted such things as the institutions of the family and various rituals for formal transactions. The provisions were often highly specific and diverse. (en)
- Le leggi delle XII tavole (duodecim tabulae; duodecim tabularum leges) sono un corpo di leggi compilato nel 451-450 a.C. dai decemviri legibus scribundis, contenenti regole di diritto privato e pubblico. Rappresentano una tra le prime codificazioni scritte del diritto romano, se si considerano le più antiche mores e lex regia. Non si conosce il testo completo Sotto l'aspetto della storia del diritto romano, le Tavole costituiscono la prima redazione scritta di leggi nella storia di Roma. Le fonti antiche, per giustificare questa innovazione, parlano di contatti con Ermodoro di Efeso, discendente del filosofo Eraclito. In effetti proprio nel VI-V secolo a.C. il mondo greco conobbe la legislazione scritta. Secondo la versione tradizionale, tramandata dagli storici antichi, la creazione di un codice di leggi scritte sarebbe stata voluta dai plebei nel quadro delle lotte tra patrizi e plebei che si ebbero all'inizio dell'epoca repubblicana. In particolare, i plebei chiedevano un'attenuazione delle leggi contro i debitori insolventi e leggi scritte che limitassero l'arbitrio dei patrizi nell'amministrazione della giustizia. In quell'epoca, infatti, l'interpretazione del diritto era affidata al collegio sacerdotale dei pontefici, che era di esclusiva composizione patrizia. Esse furono considerate dai Romani come fonte di tutto il diritto pubblico e privato (fons omnis publici privatique iuris). Secondo lo storico Ettore Pais i redattori non introdussero grandi novità, ma si sarebbero limitati a redigere per iscritto gli antichi mores. Il loro testo fu costantemente ampliato dalle generazioni successive, in modo da rafforzare le modifiche apportate allo ius civile, riconducendole fittiziamente all'autorità dell'antico testo decemvirale, che andò così ad acquistare, col tempo, un valore di tipo sacrale. (it)
- 12표법(十二表法, 라틴어: Leges Duodecim Tabularum, 혹은 공식 축약명 Duodecim Tabulae)은 로마법의 기초를 이룬 고대 로마의 성문법이다. 12표법은 로마 공화정 정체(政體)의 중심이자, 로마적 전통(Mos Maiorum)의 근간이었다. 로마의 학생들은 12표법의 원문을 암기해야 했다고 하는데, 이로 보아 구두로도 전승된 듯하며, 리비우스는 12표법이 모든 사법과 공법의 (fons omnis publici privatique iuris)이었다고 주장했고, 키케로는 그것이 로마법 전체의 몸체였다고 말한 바 있다. (ko)
- Prawo dwunastu tablic, ustawa dwunastu tablic (łac. lex duodecim tabularum) – pierwsza konsolidacja prawa zwyczajowego, rzymskiego (nie była to jednak kodyfikacja) dokonana w latach 451-449 p.n.e. Formalnie obowiązywało aż do kodyfikacji justyniańskiej w VI w. n.e. Do kodyfikacji doszło na fali walk plebejuszy z patrycjuszami o wpływ na rządy państwem. Jednym z postulatów plebejuszy było spisanie prawa zwyczajowego. Jego znajomość i interpretacja zarezerwowane były dla pontyfików wywodzących się z patrycjuszy, co umacniało ich władzę. Według tradycji rzymskiej w 451 r. p.n.e. zawieszono obowiązywanie prawa i wyznaczono dziesięciu patrycjuszy (Decemviri legibus scribundis – stąd zwanych decemwirami), mających spisać obowiązujące prawa. Komisja działała opieszale, co spowodowało tzw. . Z obawy o wybuch wojny domowej patrycjusze zgodzili się powołać drugą komisję, do której dopuszczono dwóch plebejuszy. Komisje wybrały się do Grecji, celem zaczerpnięcia z obowiązujących w miastach greckich praw elementów do tworzonej właśnie ustawy i w 449 r. p.n.e. spisane prawo zostało uroczyście proklamowane przez konsulów. Tekst został wyryty na XII tablicach z brązu lub drewna i umieszczony na Forum Romanum, aby mógł być znany wszystkim obywatelom. Według znanych rekonstrukcji, ustawa XII tablic miała następujący porządek:
* Tablice I, II, III – prawo procesowe (np. Si in ius vocat est ito = jeśli zostałeś wezwany na sąd, to się staw; uprzywilejowanie obywateli zamożnych – ręczycielem posiadacza mógł być tylko inny posiadacz; instytucja nexum – surowa odpowiedzialność osobista dłużnika)
* Tablice IV i część V – organizacja wewnętrzna rodziny rzymskiej (np. ojciec nie może sprzedać syna więcej niż 3 razy)
* Część tablicy V – spadkobranie (np. zasady dziedziczenia testamentowego)
* Tablica VI – stosunki gospodarcze między rodzinami rzymskimi (np. obowiązek wykonywania oświadczeń złożonych uroczyście podczas aktu mancypacji)
* Tablica VII – prawa sąsiedzkie (np. zakaz zmiany biegu wody deszczowej na niekorzyść sąsiada)
* Tablica VIII – przestępstwa naruszające prawa obywatela rzymskiego (np. prawo talionu w razie trwałego okaleczenia z możliwością wykupienia się w razie zawarcia ugody, kara 300 asów za lżejsze okaleczenie wolnego i 150 za niewolnika płatnych do rąk jego właściciela, kara 25 asów za obrazę wolnego obywatela)
* Tablice IX i X – prawa sakralne i publiczne (np. zakaz pochówku i spalania zwłok na terenie Rzymu, ograniczenie wystawności pogrzebów)
* Tablice XI i XII – różne przepisy (m.in. zakaz małżeństw patrycjuszy z plebejuszami) Oryginalne tablice dość szybko zaginęły, a do dzisiejszych czasów nie przetrwała również pierwotna treść prawa – znane są jedynie z rekonstrukcji na podstawie rzymskiej literatury prawniczej i gramatycznej (gramatycy przytaczali fragmenty ustawy dla zobrazowania dawnych form wyrazów). Znaczenie „prawa XII tablic” nie ograniczało się do politycznego zwycięstwa plebejuszy. Wprowadziło procedurę sądową (proces legisakcyjny). Zapoczątkowało dynamiczny rozwój prawa rzymskiego. Początkowo, do czasów Gnejusza Flawiusza,jego interpretacją zajmowało się kolegium pontyfików. Ustawa XII tablic była jednym z podstawowych źródeł prawa rzymskiego. Tytus Liwiusz (3,34) określał ją jako fons omnis publici privatimque iuris (źródło wszelkiego prawa publicznego i prywatnego). Pomimo faktu, że niektóre przepisy z czasem wychodziły z użycia, sama ustawa nigdy nie została uchylona. Justynian traktował ją jako wciąż obowiązującą, podział Kodeksu na 12 ksiąg nawiązywał do 12 tablic. (pl)
- De Twaalftafelenwet of de Wet der XII Tafelen (Latijn: Duodecim Tabulæ of Lex Duodecim Tabularum), uitgevaardigd in 451-450 v.Chr., was het oudste geschreven recht van het Romeinse Rijk. Hij is opgesteld onder de Republiek door de decemviri legibus scribundis en werd bekendgemaakt via twaalf bronzen platen die permanent op het Forum Romanum stonden. Daarmee markeerde de Twaalftafelenwet de overgang van gewoonterecht naar geschreven wetten die door de staat werden uitgevaardigd en die kenbaar waren voor iedereen. Het was de eerste stap in de codificatie die het uiteindelijke Romeinse recht zou kenmerken. (nl)
- A Lei das doze Tábuas (Lex Duodecim Tabularum ou simplesmente Duodecim Tabulae, em latim) constituía uma antiga legislação que está na origem do direito romano. Formava o cerne da constituição da República Romana e do mos maiorum (antigas leis não escritas e regras de conduta). Foi uma das primeiras leis que ditavam normas eliminando as diferenças de classes, atribuindo a tais um grande valor, uma vez que as leis do período monárquico não se adaptaram à nova forma de governo, ou seja, à República e por ter dado origem ao direito civil e às ações da lei, apresentando assim, de forma evidente, seu caráter tipicamente romano (imediatista, prático e objetivo). (pt)
- De tolv tavlornas lag (latin Lex duodecim tabularum eller bara duodecim tabulae) är en ursprungligen på tolv tavlor upptecknad lag, som under romerska republikens tid antogs av folket (449 f.Kr.) och väsentligen är att betrakta som en kodifikation av redan förut bestående rätt (till en stor del sedvanerätt). Lagen var alltså av så gammalt datum som 449 f.Kr. Politiskt sett innebar den ett resultat av plebejernas maktutvidgning i deras strid med patricierna, då plebejerna tidigare ansett att de patriciska ämbetsmännen i brist på skriven lag kunde förfara godtyckligt, vilket ledde till kraven på en skriven lag. Juridiskt sett torde de tolv tavlornas lag väsentligen ha utgjort en sammanfattning av förut gällande sedvanerätt, dock under inflytande av (särskilt ). Många av dess formler är identiska med Gortyns till stor del bevarade rättssatser. I moderniserad gestalt användes de tolv tavlornas lagar i den fornromerska skolundervisningen. De tolv tavlornas lag omfattade såväl privaträttsliga som process- och straffrättsliga och till och med statsrättsliga regler och betraktades som grundvalen för det romerska rättssystemet - en betydelse, som dock mindre tillkom lagen på grund av dess tämligen primitiva innehåll än till följd av dess historiska ställning och det sätt som den tolkades. Den klara, lapidariska stilen i de tolv tavlornas lag står i kontrast till den omständliga stil som kännetecknar de efterföljande romerska lagarna, vilka för övrigt trots sitt inte ringa antal endast sällan innehöll någon utformad juridisk tanke av mera bestående värde. (sv)
- Двенадцати таблиц законы (лат. Leges duodecim tabularum) — свод законов в Древнем Риме 451—450 гг. до н. э., регулирующих практически все отрасли. Представляют собой первый писаный источник права Древнего Рима. Оставались основой римского публичного права до II в. н. э. Правовые нормы изложены подряд, без отраслевого деления. Стали плодом специально созданной комиссии из десяти человек (децемвиры с консульской властью для написания законов). Законы двенадцати таблиц регулировали сферу семейных и наследственных отношений, содержали нормы, относящиеся к займовым операциям, к уголовным преступлениям. Сохранились только в отрывках; их содержание реконструируется на основе упоминаний и ссылок, содержавшихся в сочинениях римских писателей и юристов. Закон был принят Народным собранием в два этапа. Первым этапом в 451 году до н. э. было принято 10 таблиц, а в следующем, 450 году до н. э., — ещё две. Целью этого закона было ослабить патрициано-плебейское противостояние с помощью внедрения в традиционный аграрный порядок равного для всех частного и уголовного права. Наиболее значимый факт — введение денег (ais) в форме распространённых в то время медных монет, которые взвешивались и в соответствии с весом получали номинал. (ru)
- 十二铜表法（拉丁語：Leges Duodecim Tabularum／Duodecim Tabulae），又称十二表法，是古罗马在共和時期约前450年制定的法律，因为刻在12块铜牌（也有说为着色的木牌）上，故而得名。十二銅表法被認為是現今“成文法”的始祖，也是歐陸法系中的“羅馬法”的源頭之一。 公元前450年左右，羅馬元老院被迫承认罗马人民大会制定法典的决议，设置十人委員會。按照蒂托·李维所說，十人委員會隨後派人赴希腊考察雅典的梭倫憲法以及其他城邦法律。不過，後世的一些學者否認羅馬是從希腊人那裏學習法律的，至少他們去的不是希臘而是意大利南部的大希臘。至公元前450年前十表制完，第二年又补充二表。因各表系由青铜铸成，故习惯上称作《十二铜表法》。在羅馬共和國治下，十二銅表法漸漸失去效用 。公元前390年，高卢人入侵罗马，在战火中铜表全部被毁，原文散佚，现在只能从其他古代著作中略见梗概。 十二铜表法的内容分别为：传唤、审判、求偿、家父权、继承及监护、所有权及占有、房屋及土地、私犯、公法、宗教法、前五表之补充、后五表之补充等十二篇。十二铜表法颁布之后，就成为共和时期罗马法律的主要渊源。该法典对于贵族的权力作了一些限制。法典明文规定了奴隶主贵族的利益和维护私有制，保护罗马公民的私有财产。此外法典还禁止贵族与平民通婚。 (zh)
- Таблиці I–III — процесуальне право (I — запрошення на процес, II — види позовів та скарг, III — виконавче право). Таблиця IV — сімейне право (визнання батьківства, купівля-продаж дітей). Таблиця V — спадкове право (заповіт, спадковість, визначення законного порядку спадкоємців). Таблиця VI — зобов'язальне право (договір, купівля-продаж, позика, кредит і кредитні ставки, купівля і втрата рухомого та нерухомого майна). Таблиця VII — право сусідське. Таблиці VIII–IX — кримінальне право (чаклунство, що шкодить; умисне тілесне пошкодження, крадіжка, обман клієнтів, зрада). Таблиця Х — сакральне право. Таблиці XI–XII — різне (наприклад, заборона шлюбу між патриціями та плебеями, забезпечення боргу, крадіжка, підробка речей). Закони були прийняті Нікітікусом Нестерікусом та Народними зборами в два етапи. Першим етапом в 451 році до н. е. було прийнято 10 таблиць, а в наступному —450 р. до н. е. — ще дві. Метою законів було послабити протистояння патриціїв і плебеїв за допомогою імплементації у традиційний аграрний порядок рівного для всіх приватного і кримінального права. Найбільш значимий факт — впровадження грошей (ais) у поширеній на той час формі — мідних монет, які зважувались і відповідно до маси мали свій номінал. Нинішній текст «Законів» є реконструкцією, заснованою на звичаєвій організації тогочасного суспільства. Проте він є основою (і першою писемною згадкою, що не дійшла до наших днів), на яку посилались правові діячі Стародавнього Риму, розвиваючи і доповнюючи юридичну думку в подальшому. Причини їхньої появи: до середини V ст. до н. е. плебеї в боротьбі з патриціями домоглися певних успіхів (плебс порівняно з громадянами Риму мав обмежені права). У 451, за переказами, під тиском плебсу була обрана комісія з десяти чоловік для запису законів (decemviri legibus scribundis). Вона складалася з видатних патриціїв і була наділена широкими повноваженнями. Децемвіри користувалися надзвичайною владою. Цього року не обирали консулів і народних трибунів. Протягом першого року кодифікаційна робота не закінчилась, і наступного року обрали іншу комісію, що також складалася з десяти осіб, але п'ятеро з них були плебеями. Інші децемвіри представлені у переказах узурпаторами, що діяли не тільки проти плебеїв, але й проти патриціїв. Це призвело до другого вигнання (сецессії) плебеїв з Риму. Безпосереднім мотивом переказ вважає спробу децемвіра Аппія Клавдія незаконно позбавити свободи дочку плебея Віргінію. Лише втручання впливових громадян запобігло спалаху міжусобної війни. У 449 р. до н. е. між ворогуючими станами був укладений урочистий мир. Були відновлені магістратури, що раніше існували і підтверджені права плебеїв, передусім закон про провокації (jus provocationis), за яким кожен громадянин міг апелювати до Народних зборів на несправедливе рішення магістрату (вищої посадової особи). Записані децемвірами закони були опубліковані для загального ві́дома. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Zákon nebo Zákoník dvanácti desek (latinsky Lex nebo Leges duodecim tabularum) je nejstarší kodifikace římského práva z poloviny 5. století př. n. l. Jednalo se o dvanáct bronzových desek, které byly vystaveny na Foru Romanu. (cs)
- Η Δωδεκάδελτος (λατινικά lex duodecim tabularum) μαζί με τον Ακουίλιο νόμο, υπήρξαν από τους σημαντικότερους νόμους της δημοκρατικής περιόδου της ρωμαϊκής δημοκρατίας.Χρονολογείται περί τον 5ο αιώνα π.Χ., ενώ χαρακτηριστικό της αποτελεί η μακροβιότητα της καθώς αποτελούσε νομική πυξίδα μέχρι και το τέλος των Ιουστινιάνειων χρόνων. (el)
- La Dekdu-tabela leĝaro aŭ la leĝo[j] de 12 Tabeloj estas la plej valora memoraĵo de la romia juro, el la mezo de la 5-a jarcento a.K. Estas du latinaj nomoj de ĉi tiu kodekso: 1.
* «Duodecim tabularum leges» (plurnombra leĝoj) 2.
* «Lex duodecim tabularum» (ununombra leĝo). Fakte temas pri leĝaro, kaj tiu vorto ĝuste esprimas ambaŭ ideojn de la terminoj: ĝi estas aro da pluraj leĝoj; kaj ĝi prezentas unu tuton da antikva Roma juro. (eo)
- Hamabi Taulen legea (latinez: lex duodecim tabularum edo duodecim tabularum leges) zuzenbide erromataren hasieran zegoen legea izan zen. Erromatar Errepublikaren konstituzioaren eta en (arbasoen ohitura) nukleoa sortu zuten. (eu)
- La loi des Douze Tables (en latin : Lex Dvodecim Tabvlarvm ou plus simplement Dvodecim Tabvlae) constitue le premier corpus de lois romaines écrites. Leur rédaction est l'acte fondateur du ius scriptum, le droit écrit. Le corpus est rédigé par un collège de décemvirs entre 451 et 449 av. J.-C. L'apparition de ces lois écrites marque une certaine laïcisation du droit romain, par rapport au ius oral pratiqué auparavant. (fr)
- 十二表法（じゅうにひょうほう、Lex Duodecim Tabularum）は、古代ローマにおいて初めて定められた成文法。名前は12枚の銅版に記されたとする伝承に由来する。 (ja)
- 12표법(十二表法, 라틴어: Leges Duodecim Tabularum, 혹은 공식 축약명 Duodecim Tabulae)은 로마법의 기초를 이룬 고대 로마의 성문법이다. 12표법은 로마 공화정 정체(政體)의 중심이자, 로마적 전통(Mos Maiorum)의 근간이었다. 로마의 학생들은 12표법의 원문을 암기해야 했다고 하는데, 이로 보아 구두로도 전승된 듯하며, 리비우스는 12표법이 모든 사법과 공법의 (fons omnis publici privatique iuris)이었다고 주장했고, 키케로는 그것이 로마법 전체의 몸체였다고 말한 바 있다. (ko)
- De Twaalftafelenwet of de Wet der XII Tafelen (Latijn: Duodecim Tabulæ of Lex Duodecim Tabularum), uitgevaardigd in 451-450 v.Chr., was het oudste geschreven recht van het Romeinse Rijk. Hij is opgesteld onder de Republiek door de decemviri legibus scribundis en werd bekendgemaakt via twaalf bronzen platen die permanent op het Forum Romanum stonden. Daarmee markeerde de Twaalftafelenwet de overgang van gewoonterecht naar geschreven wetten die door de staat werden uitgevaardigd en die kenbaar waren voor iedereen. Het was de eerste stap in de codificatie die het uiteindelijke Romeinse recht zou kenmerken. (nl)
- A Lei das doze Tábuas (Lex Duodecim Tabularum ou simplesmente Duodecim Tabulae, em latim) constituía uma antiga legislação que está na origem do direito romano. Formava o cerne da constituição da República Romana e do mos maiorum (antigas leis não escritas e regras de conduta). Foi uma das primeiras leis que ditavam normas eliminando as diferenças de classes, atribuindo a tais um grande valor, uma vez que as leis do período monárquico não se adaptaram à nova forma de governo, ou seja, à República e por ter dado origem ao direito civil e às ações da lei, apresentando assim, de forma evidente, seu caráter tipicamente romano (imediatista, prático e objetivo). (pt)
- 十二铜表法（拉丁語：Leges Duodecim Tabularum／Duodecim Tabulae），又称十二表法，是古罗马在共和時期约前450年制定的法律，因为刻在12块铜牌（也有说为着色的木牌）上，故而得名。十二銅表法被認為是現今“成文法”的始祖，也是歐陸法系中的“羅馬法”的源頭之一。 公元前450年左右，羅馬元老院被迫承认罗马人民大会制定法典的决议，设置十人委員會。按照蒂托·李维所說，十人委員會隨後派人赴希腊考察雅典的梭倫憲法以及其他城邦法律。不過，後世的一些學者否認羅馬是從希腊人那裏學習法律的，至少他們去的不是希臘而是意大利南部的大希臘。至公元前450年前十表制完，第二年又补充二表。因各表系由青铜铸成，故习惯上称作《十二铜表法》。在羅馬共和國治下，十二銅表法漸漸失去效用 。公元前390年，高卢人入侵罗马，在战火中铜表全部被毁，原文散佚，现在只能从其他古代著作中略见梗概。 十二铜表法的内容分别为：传唤、审判、求偿、家父权、继承及监护、所有权及占有、房屋及土地、私犯、公法、宗教法、前五表之补充、后五表之补充等十二篇。十二铜表法颁布之后，就成为共和时期罗马法律的主要渊源。该法典对于贵族的权力作了一些限制。法典明文规定了奴隶主贵族的利益和维护私有制，保护罗马公民的私有财产。此外法典还禁止贵族与平民通婚。 (zh)
- Duodecim tabularum (Lleis de les dotze taules) van ser unes antigues lleis romanes. Va constituir el codi de lleis de la República de Roma, i va ser creat a partir de l'any 454 aC per posar fi al llarg enfrontament entre patricis i plebeus. Aquestes lleis haurien de posar fi a l'enfrontament entre patricis i plebeus, regulant l'accés d'aquests darrers als drets de ciutadania. Es va confiar als decemvirs l'autoritat suprema en lloc dels cònsols, i el dret d'apel·lació tindria com a contrapartida la subjecció dels cònsols a un codi de lleis escrit. (ca)
- La Ley de las XII Tablas (Lex duodecim tabularum o Duodecim tabularum leges) fue un texto legal que contenía normas para regular la convivencia del pueblo romano. También recibió el nombre de Ley decenviral. Por su contenido, se dice que pertenece más al derecho privado que al público. Fue el primer código de la Antigüedad que contuvo reglamentación sobre censura (pena de muerte por poemas satíricos). La ley se publicó al principio en doce tablas de madera y, posteriormente, en doce planchas de bronce que se expusieron en el Foro. Debido a que no queda indicio alguno de su existencia, algún autor ha llegado a sugerir que no existieron. (es)
- Das Zwölftafelgesetz (lateinisch lex duodecim tabularum, auch leges duodecim tabularum „Zwölftafelgesetze“, lex Decemviralis und leges Decemvirales „Zehnmännergesetz[e]“, verkürzt duodecim tabulae „XII Tafeln“) ist eine um 451/450 v. Chr. von einem mit Regierungsgewalt ausgestatteten Zehnmännerkollegium in Rom erarbeitete Gesetzessammlung, die in zwölf bronzenen Tafeln auf dem Forum Romanum ausgestellt war. Die Existenz der Tafeln ist nicht zweifelsfrei erwiesen, da auf Autopsie beruhende Zeugnisse nicht überliefert sind, überwiegend wird aber davon ausgegangen, dass es sie gegeben haben muss. (de)
- Hukum Dua Belas Prasasti (bahasa Latin: Leges Duodecim Tabularum atau Duodecimo Tabulae) adalah undang-undang yang menjadi landasan hukum Romawi. Prasasti-prasasti ini mengukuhkan tradisi hukum sebelumnya menjadi hukum yang tetap. Dua Belas Prasasti isinya dianggap lengkap sehingga telah disebut sebagai "kitab undang-undang", walaupun pakar modern menganggap kategorisasi ini berlebihan. (in)
- Le leggi delle XII tavole (duodecim tabulae; duodecim tabularum leges) sono un corpo di leggi compilato nel 451-450 a.C. dai decemviri legibus scribundis, contenenti regole di diritto privato e pubblico. Rappresentano una tra le prime codificazioni scritte del diritto romano, se si considerano le più antiche mores e lex regia. Non si conosce il testo completo (it)
- The Laws of the Twelve Tables was the legislation that stood at the foundation of Roman law. Formally promulgated in 449 BC, the Tables consolidated earlier traditions into an enduring set of laws. Displayed in the Forum, "The Twelve Tables" stated the rights and duties of the Roman citizen. Their formulation was the result of considerable agitation by the plebeian class, who had hitherto been excluded from the higher benefits of the Republic. The law had previously been unwritten and exclusively interpreted by upper-class priests, the pontifices. Something of the regard with which later Romans came to view the Twelve Tables is captured in the remark of Cicero (106–43 BC) that the "Twelve Tables...seems to me, assuredly to surpass the libraries of all the philosophers, both in weight of au (en)
- Prawo dwunastu tablic, ustawa dwunastu tablic (łac. lex duodecim tabularum) – pierwsza konsolidacja prawa zwyczajowego, rzymskiego (nie była to jednak kodyfikacja) dokonana w latach 451-449 p.n.e. Formalnie obowiązywało aż do kodyfikacji justyniańskiej w VI w. n.e. Do kodyfikacji doszło na fali walk plebejuszy z patrycjuszami o wpływ na rządy państwem. Jednym z postulatów plebejuszy było spisanie prawa zwyczajowego. Jego znajomość i interpretacja zarezerwowane były dla pontyfików wywodzących się z patrycjuszy, co umacniało ich władzę. (pl)
- Двенадцати таблиц законы (лат. Leges duodecim tabularum) — свод законов в Древнем Риме 451—450 гг. до н. э., регулирующих практически все отрасли. Представляют собой первый писаный источник права Древнего Рима. Оставались основой римского публичного права до II в. н. э. Сохранились только в отрывках; их содержание реконструируется на основе упоминаний и ссылок, содержавшихся в сочинениях римских писателей и юристов. (ru)
- De tolv tavlornas lag (latin Lex duodecim tabularum eller bara duodecim tabulae) är en ursprungligen på tolv tavlor upptecknad lag, som under romerska republikens tid antogs av folket (449 f.Kr.) och väsentligen är att betrakta som en kodifikation av redan förut bestående rätt (till en stor del sedvanerätt). (sv)
- Таблиці I–III — процесуальне право (I — запрошення на процес, II — види позовів та скарг, III — виконавче право). Таблиця IV — сімейне право (визнання батьківства, купівля-продаж дітей). Таблиця V — спадкове право (заповіт, спадковість, визначення законного порядку спадкоємців). Таблиця VI — зобов'язальне право (договір, купівля-продаж, позика, кредит і кредитні ставки, купівля і втрата рухомого та нерухомого майна). Таблиця VII — право сусідське. Таблиці VIII–IX — кримінальне право (чаклунство, що шкодить; умисне тілесне пошкодження, крадіжка, обман клієнтів, зрада). Таблиця Х — сакральне право. (uk)
|
