Afrikaanse Taalmonument

Die Afrikaanse Taalmonument is 'n monument wat aan die Afrikaanse taal gewy is. Hierdie monument is deur Jan van Wijk ontwerp en in 1975 onthul. Dit staan ook as die Tweede Taalmonument bekend.^[1]

Gedenkplaat met die twee sitate van digters in Afrikaans

Die Eerste Taalmonument is opgerig te Burgersdorp in 1893. Die Tweede Taalmonument is gebou op 'n heuwel bokant die Paarl in die Wes-Kaapprovinsie in Suid-Afrika. Die monument is in 1975 voltooi om die halfeeu te gedenk van die amptelike erkenning van Afrikaans as 'n selfstandige taal afsonderlik van Nederlands. Die monument bestaan uit verskillende groter wordende strukture van 'n konvekse en konkawe aard, wat die invloede van verskillende ander tale en kulture, asook politieke ontwikkelings in Suid-Afrika, op Afrikaans simboliseer:

Weste – die Europese invloede op die taal
Afrika – Afrika-invloede op die taal
Brug – Suidoos-Asiatiese invloede op die taal
Afrikaans – die taal self
Republiek – uitgeroep in 1961
Die Maleise taal en kultuur

Op 'n groot inskripsie by die ingang, is twee sitate van vooraanstaande digters/skrywers in die Afrikaanse taal gebeitel:

Afrikaans is die taal wat vir Wes-Europa en Afrika verbind... Dit vorm 'n brug tussen die groot helder Weste en die magiese Afrika... En wat daar groots aan hulle vereniging kan ontspruit – dit is miskien wat vir Afrikaans voorlê om te ontdek. Maar wat ons nooit moet vergeet nie, is dat hierdie verandering van land en landskap as't ware aan die nuwe wordende taal geslyp, geknee, gebrei het... En so het Afrikaans in staat geword om hierdie nuwe land uit te sê... Ons taak lê in die gebruik wat ons maak en sal maak van hierdie glansende werktuig... -- N.P. van Wyk Louw

As ons nou hier in die saal af 'n ry pale sou plant, tien pale, om die laaste tien jaar voor te stel, en aan elke paal 'n merk sou maak op 'n hoogte van die vloer af ooreenkomende met die betreklike skryfgebruik van Afrikaans in die respektiewe jaartal, en 'n streep deur die merke trek van die eerste af hier naby die vloer tot by die laaste daar anderkant teen die solder, dan sou die streep 'n snel stygende boog beskryf, nie net vinnig opgaande nie, maar opgaande na 'n vinnig vermeerderende rede. Laat ons nou in ons verbeelding die boog verleng vir die tien komende jare van nou af. Sien u menere waar die punt sal wees, daar buite in die bloue lug hoog oor Bloemfontein, in die jaar 1924. -- C.J. Langenhoven

Die sin "DIT IS ONS ERNS" staan op die pad na die monument. Dit is woorde wat beroemd geword het in die stryd om die erkenning van Afrikaans. Dit was eers net ’n Kaapse stryd, maar in April 1905 begin dit ook in die destydse Transvaal, toe Gustav Preller sy reeks artikels Laat 't Ons Toch Ernst Wezen in De Volkstem publiseer en met onverbiddelike logika al die argumente van die teenstanders ontsenu. Later sou dr. D.F. Malan dan ook uitroep: "Dit is ons Ernst!"^[2]