Aktinium

Isotope van Aktinium
iso	NV	halfleeftyd	VM	VE (MeV)	VP
²²⁵Ac	sin	10 dae	α	5,935	²²¹Fr
²²⁶Ac	sin	29,37 uur	β^-	1,117	²²⁶Th
			ε	0,640	²²⁶Ra
			α	5,536	²²²Fr
²²⁷Ac	100%	21,773 jaar	β^-	0,045	²²⁷Th
²²⁷Ac	100%	21,773 jaar	α	5,042	²²³Fr

Portaal

Chemie

Aktinium (IFA: /akˈtɪniəm/) is 'n chemiese element in die periodieke tabel met die simbool Ac en atoomgetal 89.

Merkbare eienskappe

Aktinium is 'n silwerige baie radioaktiewe metallieke element. As gevolg van die element se intense radioaktiwiteit, gloei aktinium in die donker met 'n bleekblou lig. Dit word slegs in spoorhoeveelhede in uraanerts aangetref as ²²⁷Ac, 'n α en β-uitstraler met 'n halfleeftyd van 21,773 jaar. Een ton uraanerts bevat ongeveer 'n tiende van 'n gram aktinium.

Toepassings

Aktinium is omtrent 150 keer so radioaktief as radium, wat dit 'n waardevolle neutronbron maak. Andersins het dit geen beduidende industriële toepassings nie.

²²⁵Ac is word in geneeskunde gebruik om ²¹³Bi te vervaardig in 'n herbruikbare generator of dit kan alleen gebruik word as 'n middel vir radio-immunoterapie.

Geskiedenis

Aktinium is in 1899 deur André-Louis Debierne, 'n Franse chemikus ontdek, wat dit van pikblende geskei het. Friedrich Otto Giesel het aktinium onafhanklik in 1902 ontdek. Die chemiese gedrag van aktinium is soortgelyk aan díe van die seldsame aardelement lanthanum.

Die woord aktinium kom van die Grieks aktis, aktinos wat straal beteken.

Voorkoms

Aktinium word in spoorhoeveelhede in uraanerts aangetref, maar word meer algemeen in milligramhoeveelhede deur die neutronbestraling van ²²⁶Ra in 'n kernreaktor vervaardig. Aktiniummetaal is ook berei deur die reduksie van aktiniumfluoried met litiumdamp teen ongeveer 1100 tot 1300 °C.

Isotope

Natuurlikvoorkomende aktinium bestaan uit een radioaktiewe isotoop; ²²⁷Ac. 36 radioisotope is gekaraktiriseer met die stabielste ²²⁷Ac met 'n halfleeftyd van 21,772 jaar, ²²⁵Ac met 'n halfleeftyd van 10,0 dae, en ²²⁶Ac met 'n halfleeftyd van 29,37 ure. Al die ander radioaktiewe isotope het halfleeftye minder as 10 ure en meeste hiervan het halfleeftye van minder as een minuut. Die isostoop met die kortste halfleeftyd is ²¹⁷Ac wat deur alfaverval en elektronvangs verval. Dit het 'n halfleeftyd van 69 ns. Aktinium het ook twee meta-state.

Gesuiwerde ²²⁷Ac bereik ekwilibrium met die element se vervalprodukte na 185 dae, en verval dan volgens die 21,773-jaar halflewe.

Die isotope van aktinium wissel in atoommassa van 206 ame (²⁰⁶Ac) tot 236 ame (²³⁶Ac).

Voorsorgmaatreëls

²²⁷Ac is geweldig radioaktief, en in terme van die potensiaal vir stralinggeïnduseerde gesondheidseffekte is ²²⁷Ac selfs gevaarliker as plutonium. Inname van selfs 'n klein hoeveelheid ²²⁷Ac hou 'n ernstige gesondheidsgevaar in.

Verwysings

Los Alamos National Laboratory – Actinium

↑ Wall, Greg (8 September 2003). "C&EN: It's Elemental: The Periodic Table – Actinium". C&EN: It's Elemental: The Periodic Table (in Engels). Chemical and Engineering News. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Mei 2019. Besoek op 2 Junie 2011.
↑ Kirby, Harold W.; Morss, Lester R. (2006). "Actinium". The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements. p. 18. doi:10.1007/1-4020-3598-5_2. ISBN 978-1-4020-3555-5.