Boris Vian

Boris Paul Vian (10 Maart 1920, Ville-d'Avray - 23 Junie 1959, naby Parys) was 'n Franse skrywer, digter, chansonnier en trompetspeler van jazzmusiek. Hy het ook werke onder die skuilnaam Vernon Sullivan gepubliseer.

Lewe en werk

Sy werk was dikwels omstrede, veral in Frankryk in die vyftigerjare. Hy het 11 romans, vier digbundels, verskillende teaterstukke, filmtekste, chansons asook ander werke geskryf. Vian het ook Raymond Chandler se werk in Frans vertaal.

As trompetspeler kon hy gereeld gehoor word in die jazzklub "Tabou", toe in die Rue Dauphine, naby die literêre en kulturele sentrum Saint-Germain-des-Prés in Parys. Vian het ongeveer 400 liedjies geskryf. Sy bekendste is Le déserteur, 'n pasifistiese lied wat tydens die oorlog in Frans Indochina geskryf is. Na aanleiding van hierdie lied is Vian deur die Franse regering aangekla, maar vrygespreek. Sy liedjies is opgeneem deur talle ander kunstenaars, waaronder Serge Reggiani, Juliette Gréco, Nana Mouskouri, Yves Montand, Magali Noël en Henri Salvador. Serge Gainsbourg het gesê dat Vian hom geïnspireer het om liedjies te skryf.

As jazz-entoesias het Vian onder andere opgetree as skakelbeampte vir Duke Ellington en Miles Davis in Parys. Hy het vir verskeie Franse jazz-tydskrifte (Jazz Hot, Paris Jazz) geskryf en verskeie artikels oor jazz gepubliseer, sowel in Frankryk as in die Verenigde State.

Vian het van jongs af hartprobleme gehad: 'n sleg behandelde angina, toe hy twee jaar oud was, het gelei tot 'n swak funksionerende aorta. Hy is op 'n stadium afgeraai om trompet te speel, want "elke noot wat hy gespeel het, sou hom 'n dag van sy lewe kos". Vian het nieteenstaande daarmee voortgegaan. Hy was oortuig dat hy nie oud sou word nie, wat sy enorme hoë produksie verklaar.

Afsterwe

Vian het op die oggend van 23 Junie 1959 die première van 'n rolprent bygewoon wat gebaseer was op sy roman J'irai cracher sur vos tombes. Hy het 'n rusie gehad met die rolprentvervaardigers oor hul interpretasie van sy boek, en het reeds in die openbaar aangekondig dat sy naam nie in die krediete moes verskyn nie. 'n Paar minute na die aanvang van die rolprent het hy in sy stoel inmekaargesak en op pad na die hospitaal aan 'n hartaanval gesterf. Hy was maar 39 jaar oud.

Bibliografie (keur)

As Boris Vian

Trouble dans les Andains (1947, postuum in 1966 gepubliseer)
Vercoquin et le plancton (1947)
L'Écume des Jours (1947)
L'automne a Pékin (1947)
Les Fourmis (1949, kortverhale)
L'Herbe rouge (1950)
L'Arrache-coeur (1953)
Le loup garou (postuum gepubliseer in 1970, kortverhale)
Tête de Méduse (1974)

As Vernon Sullivan

J'irai cracher sur vos tombes (1946)
Les morts ont tous la même peau (1947)
Et on tuera tous les affreux (1948)
Elles se rendent pas compte (1949)

Bronne

Boris Vian. Biografie.. Deur Philippe Boggio (vertaling Théo Buckinx), De Prom 1996.

Eksterne skakels

Le Petit Cahier du Grand Boris Vian: Biografie, gesegdes, artikels (in Frans)
'n Ode aan Gainsbourg, fokus op Boris Vian (in Frans)
Le Déserteur in verskeie tale vertaal.

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.