Duitse kernwapenprogram

Die Duitse kernwapenprogram (Duits: Uranprojekt; informeel bekend as die Uranverein; Afrikaans: Uraanklub) was 'n onsuksesvolle wetenskaplike navoringsprojek deur Nazi-Duitsland geloods om kernwapens tydens die Tweede Wêreldoorlog na te vors en te ontwikkel. Dit het verskillende fases van werk behels, maar is uiteindelik “gevries op laboratoriumvlak” met die "beskeie doel" om 'n kernreaktor te bou wat 'n kernsplytingskettingreaksie kon handhaaf vir 'n beduidende tyd en om minstens klein hoeveelheid uraanisotope heeltemal te skei. Die wetenskaplike konsensus is dat dit nie daarin kon slaag om hierdie doelwitte te bereik nie.

Geallieerde soldate breek die Duitse eksperimentele kernreaktor in Haigerloch af.

Die eerste poging het in April 1939 begin, enkele maande ná die ontdekking van kernsplyting in Desember 1938, maar het eers maande later geëindig kort voor die Duitse inval in Pole, toe baie noemenswaardige fisici na die Wehrmacht opgeroep is.

'n Tweede poging is begin onder administratiewe toesig van die Heereswaffenamt (Leërwapendepartement) van die Wehrmacht op 1 September 1939, die dag van die inval in Pole. Die program het uiteindelik uitgebrei tot drie hoofpogings: die Uranmaschine (kernreaktor), uraan- en swaarwaterproduksie en uraan-isotoopskeiding. Uiteindelik is tot die gevolgtrekking gekom dat kernsplyting nie noemenswaardig sou bydra tot die beëindiging van die oorlog nie, en in Januarie 1942 het die Heereswaffenamt die program oorgedra aan die Reichsforschungsrat (Ryknavorsingsraad) terwyl daar voortgegaan is met die finansiering van die program. Die program is verdeel in nege groot institute waar die direkteure die navorsing oorheers en hul eie doelstellings bepaal het. Vervolgens het die aantal wetenskaplikes wat aan toegepaste kernsplyting werk, begin afneem, en baie het hul talente aangewend vir dringender oorlogseise.

Die invloedrykste mense in die Uranverein was Kurt Diebner, Abraham Esau, Walther Gerlach en Erich Schumann; Schumann was een van die magtigste en invloedrykste fisici in Duitsland. Diebner het deur die loop van die kernwapenprojek meer beheer oor kernsplytingingsnavorsing gehad as Walther Bothe, Klaus Clusius, Otto Hahn, Paul Harteck of Werner Heisenberg. Abraham Esau is in Desember 1942 as die Reichsmarschall Hermann Göring se gevolmagtigde vir kernfisika-navorsing aangestel; Walther Gerlach volg hom in Desember 1943 op.

Politisering van die Duitse akademie onder die Nazi-bewind het baie fisici, ingenieurs en wiskundiges reeds in 1933 uit Duitsland verdryf. Diegene van Joodse afkoms wat nie weg is nie, is vinnig uit die Duitse instellings gesuiwer, wat die geledere van die akademie verder laat daal het. Die politisering van die universiteite, tesame met die eise vir mannekrag deur die Duitse weermag (baie wetenskaplikes en tegniese personeel is in diens geneem, ondanks die besit van tegniese en ingenieursvaardighede), het die aantal bekwame Duitse fisici aansienlik verminder.

Aan die einde van die oorlog het die Geallieerde moondhede meegeding om die oorblywende komponente van die Duitse kernbedryf (personeel, fasiliteite en materiaal) te bekom, soos ook met die baanbreker V-2-vuurpyl-program, 'n voorloper van die vuurpyl wat jare later die Apollo-ruimtetuie in Amerika gelanseer het.

Verwysings

Bronne

• Ball, Philip (2014). Serving the Reich: the struggle for the soul of physics under Hitler. Chicago: University of Chicago Press. ISBN 978-0226204574.
• Bernstein, Jeremy (2001). Hitler's Uranium Club: The Secret Recordings at Farm Hall. Copernicus. ISBN 0-387-95089-3.
• Bernstein, Jeremy (2002). "Heisenberg and the critical mass". Am. J. Phys. 70 (9): 911–6. doi:10.1119/1.1495409.
• Bernstein, Jeremy (2004). "Heisenberg in Poland". Am. J. Phys. 72 (3): 300–4. doi:10.1119/1.1630333. See also Letters to the Editor by Klaus Gottstein and a reply by Jeremy Bernstein in Am. J. Phys. 72 (9): 1143–5 (2004).
• Beyerchen, Alan D. (1977). Scientists Under Hitler: Politics and the Physics Community in the Third Reich. Yale. ISBN 0-30001830-4.
• Cassidy, David C. (1992). Uncertainty: The Life and Science of Werner Heisenberg. Freeman.
• Crawford, Elisabeth; Sime, Ruth Lewin; Walker, Mark (1997). "A Nobel Tale of Postwar Injustice". Physics Today. 50 (9): 26–32. doi:10.1063/1.881933.
• Ermenc (ed), Joseph J (1989). Atomic Bomb Scientists: Memoirs, 1939-1945. Westport, CT & London: Meckler. ISBN 0-88736-267-2. {{cite book}}: |last= has generic name (hulp) (1967 interviews with Heisenberg, Harteck and others).
• Gimbel, John (1986). "U.S. Policy and German Scientists: The Early Cold War". Political Science Quarterly. 101 (3). doi:10.2307/2151624. JSTOR 2151624.
• Gimbel, John (1990). Science, Technology, and Reparations: Exploitation and Plunder in Postwar Germany. Stanford Press.
• Goudsmit, Samuel (1986). Alsos. Introduction by Reginald V. Jones. Toamsh.
• Hahn, Otto My Life (Herder and Herder, New York 1970)
• Hanle, Wilhelm; Rechenberg, Helmut (1982). "1982: Jubiläumsjahr der Kernspaltungs¬forschung". Physikalische Blätter. 38 (12): 365–7. doi:10.1002/phbl.19820381207.
• Heisenberg, Werner Research in Germany on the Technical Applications of Atomic Energy, Nature Volume 160, Number 4059, 211–215 (16 August 1947). See also the annotated English translation: Document 115. Werner Heisenberg: Research in Germany on the Technical Application of Atomic Energy [16 August 1947] in Hentschel & Hentschel 1996, pp. 361–79.
• Hentschel, Klaus; Hentschel, Ann M., reds. (1996). Physics and National Socialism: An Anthology of Primary Sources. Vertaal deur Hentschel, Ann M. Birkhäuser. ISBN 0-8176-5312-0. [This book is a collection of 121 primary German documents relating to physics under National Socialism. The documents have been translated and annotated, and there is a lengthy introduction to put them into perspective.]
• Hentschel, Klaus (2020). "Der neue Weg: Mit inneratomarer Energie zum Herrn der Welt werden - Zu einem bislang unbekannten Typoskript vom Oktober 1944 (Inneratomic Energy as the New Path Towards Becoming Master of the World - On a Hitherto Unknown Typescript from October 1944". NTM Zeitschrift für Geschichte der Wissenschaften, Technik und Medizin. 28 (2): 121–147. doi:10.1007/s00048-020-00241-z.
• Hoffmann, Klaus Otto Hahn – Achievement and Responsibility (Springer, New York etc. 2001) ISBN 0-387-95057-5
• Hoffmann, Dieter (2005). "Between Autonomy and Accommodation: The German Physical Society during the Third Reich". Physics in Perspective. 7 (3): 293–329. doi:10.1007/s00016-004-0235-x. S2CID 122355802.
• Kant, Horst (2002). Werner Heisenberg and the German Uranium Project / Otto Hahn and the Declarations of Mainau and Göttingen (PDF). Preprint 203. Max Planck Institute for the History of Science.
• Landsman, Nicolaas P. (2002). "Getting even with Heisenberg" (PDF). Studies in History and Philosophy of Modern Physics. 33 (2): 297–325. doi:10.1016/S1355-2198(02)00015-1.
• Macrakis, Kristie (1993). Surviving the Swastika: Scientific Research in Nazi Germany. Oxford University Press. ISBN 0-19507010-0.
• Mehra, Jagdish; Rechenberg, Helmut (2001). "The Conceptual Completion and Extensions of Quantum Mechanics 1932-1941. Epilogue: Aspects of the Further Development of Quantum Theory 1942-1999". The Historical Development of Quantum Theory. Vol. 6–2. Springer. ISBN 978-038795086-0.
• Naimark, Norman M. (1995). The Russians in Germany: A History of the Soviet Zone of Occupation, 1945–1949. Belknap.
• Riehl, Nikolaus; Seitz, Frederick (1996). Stalin's Captive: Nikolaus Riehl and the Soviet Race for the Bomb. American Chemical Society and the Chemical Heritage Foundations. ISBN 0-84123310-1.
• Oleynikov, Pavel V. (2000). "German Scientists in the Soviet Atomic Project" (PDF). The Nonproliferation Review. 7 (2): 1–30. doi:10.1080/10736700008436807. S2CID 144392252. The author has been a group leader at the Institute of Technical Physics of the Russian Federal Nuclear Center in Snezhinsk (Chelyabinsk-70).
• Powers, Thomas (1993). Heisenberg's War: The Secret History of the German Bomb. Knopf.
• Renneberg, Monika; Walker, Mark (2002) [1993]. Science, Technology and National Socialism (first paperback uitg.). Cambridge Press.
• Sime, Ruth Lewin (1997). Lise Meitner: A Life in Physics. University of California Press. ISBN 978-0520208605.
• Sime, Ruth Lewin (2005). "From Exceptional Prominence to Prominent Exception: Lise Meitner at the Kaiser Wilhelm Institute for Chemistry (Ergebnisse 24)" (PDF). Research Program "History of the Kaiser Wilhelm Society in the National Socialist Era". Max Planck Institute for the History of Science.
• Sime, Ruth Lewin (2006). "The Politics of Memory: Otto Hahn and the Third Reich". Physics in Perspective. 8 (1): 3–51. doi:10.1007/s00016-004-0248-5. S2CID 119479637.
• Walker, Mark (1993). German National Socialism and the Quest for Nuclear Power 1939–1949. Cambridge Press. ISBN 0-52143804-7.
• Walker, Mark (1995). Nazi Science: Myth, Truth, and the German Atomic Bomb. Perseus. ISBN 0-30644941-2.
• Walker, Mark (2005). "Eine Waffenschmiede? Kernwaffen- und Reaktorforschung am Kaiser-Wilhelm-Institut für Physik (Ergebnisse 26)" (PDF). Research Program "History of the Kaiser Wilhelm Society in the National Socialist Era". Max Planck Institute for the History of Science.