Georg Wilhelm Friedrich Hegel
Georg Wilhelm Friedrich Hegel (27 Augustus 1770 – 14 November 1831) was 'n Duitse filosoof. Hy word as 'n belangrike figuur in die Duitse idealisme beskou. Sy historistiese en idealistiese siening van die werklikheid het 'n rewolusie in Europese filosofie veroorsaak en het as 'n belangrike voorloper tot kontinentale filosofie, Marxisme en historisme gedien.
| Georg Wilhelm Friedrich Hegel | |
| |
Portret deur Jakob Schlesinger in 1831, die jaar van Hegel se dood.
| |
| Gebore | 27 Augustus 1770 Stuttgart, Württemberg, Heilige Romeinse Ryk |
|---|---|
| Oorlede | 14 November 1831 (op 61) Berlyn, Pruise |
| Blyplek | Duitsland |
| Nasionaliteit | Duitsland |
| Vakgebied | Filosofie van die geskiedenis, politieke filosofie, Logika, Estetika, Geloof, Metafisika, Epistemologie |
| Bekend vir | Absolute idealisme, Meester-slaaf dialektiese, "Sublasie" (Aufheben), "verstand-gees" (Geist) |
| Beïnvloed deur | Aristoteles, Plato, Herakleitos, Neoplatonisme, Descartes, Goethe, Spinoza, Leibniz, Rousseau, Böhme, Kant, Johann Gottlieb Fichte, Hölderlin, Schelling, Smith, Schiller |
| Invloed op | Adorno, Barth, Bauer, Bosanquet, Bradley, Brandom, Beauvoir, Butler, Carové, Croce, Danto, Derrida, Dilthey, Doull, Engels, Erdmann, Fackenheim, Feuerbach, Fischer, Fukuyama, Heidegger, Gans, Gentile, Hinrichs, Heine, Hyppolite, Kaufmann, Kierkegaard, Kojève, Mário Ferreira dos Santos, Küng, Lukács, Marcuse, Marx, Michelet, Nietzsche, Oppenheim, Pippin, Rose, Rosenkranz, Russon, Sartre, Singer, Strauss, Taylor, Zeller, Žižek |
| Handtekening | 
|
Hegel het die filosofiese beweging genaamd Hegelianisme begin, wat 'n deel van die Duitse idealisme is. Hy het 'n groot invloed op verskeie skrywers en filosowe gehad. Sommige van hulle het met hom saamgestem (soos Bradley, Sartre, Küng, Bauer, Stirner en Marx), terwyl ander sy idees teëgestaan het (Kierkegaard, Schopenhauer, Nietzsche, Heidegger en Schelling).[1] Sy boeke is moeilik om te lees en behandel soms gelyklopend verskillende idees. Hy het oor die geskiedenis, politiek, godsdiens, kuns, logika en metafisika geskryf.
Lewensloop
wysig
Georg Wilhelm Friedrich Hegel, of Wilhelm, soos sy familie hom genoem het, is op 27 Augustus 1770 in Stuttgart gebore.[2] Hy was die oudste van drie kinders. Hy begin sy skoolloopbaan op driejarige ouderdom. Op vyf skakel hy van 'n Duitse na 'n Latynse skool oor. Sy moeder het hom al vroeg Latyn geleer, maar sy sterf toe hy 13 jaar oud was. Van sy 7de tot 18de lewensjaar besoek hy die Stuttgarter Grundschule en die gimnasium. Hy hou van skaak en kaarte, en was 'n ernstige, nuuskierige en suksesvolle leerling. Op 18-jarige ouderdom begin hy aan die Tübinger Stift studeer, maar hy vind die dissipline daar ouderwets. Dit het moontlik bygedra tot sy entoesiasme oor die Franse Rewolusie, wat een jaar later sou uitbreek.
In September 1790 ontvang hy 'n sy graad in filosofie en drie jaar later sy teologiese lisensie. Onder sy medestudente, wat hom 'die ou man' genoem het, was Hölderlin en Schelling, met wie hy 'n kamer gedeel het. Na sy studie begin Hegel in Bern as 'n hofmeister (huisleraar) werk, wat maar karig betaal het. As gevolg hiervan het hy egter toegang tot 'n biblioteek gehad. Na vier jaar vertrek hy na Frankfurt am Main om vir drie jaar daar as huisleraar te werk. Na die afsterwe van sy vader in 1799, ontvang Hegel 'n erfporsie wat hom vir etlike jare finansieel onafhanklik sou maak. Hegel vertrek in 1800 na Jena, waar hy 'n jaar later kwalifiseer en 'n privaatdosent word. Na 'n aanbeveling van Goethe, met wie hy 'n vriendskaplike en intellektuele korrespondensie voer, is Hegel in 1805 tot professor aangestel. Vanweë die Slag om Jena, en omdat hy in Bamberg as redakteur van die plaaslike koerant kon gaan werk, verlaat hy die stad in 1807, met die manuskrip van wat later as die Phänomenologie des Geistes (Fenomenologie van die Gees) bekend sou word. Hy het vir 'n baie kort tydperk as redakteur gewerk. Van 1808 was hy die rektor van 'n gimnasium in Neurenberg.
Hy trou in 1811. In 1812 verskyn die eerste deel van sy Wissenschaft der Logik (Wetenskap van Logika). Die tweede deel verskyn in 1813 en die derde deel in 1816. In 1816 is Hegel as professor aan die Universiteit van Heidelberg aangestel. Daarna het hy 'n aanbod van die Universiteit van Berlyn van die hand gewys. In 1817 verskyn die eerste deel van Enzyklopädie der philosophischen Wissenschaften (Ensiklopedie van die Filosofiese Wetenskappe). Nadat Fichte oorlede is, volg Hegel hom in 1818 as rektor van die Berlynse universiteit op. In 1820 verskyn sy Grundlinien der Philosophie des Rechts (Elemente van die Filosofie van die Reg). Verder gee hy lesings oor die filosofie van die geskiedenis, wat postuum as Vorlesungen über die Philosophie der Weltgeschichte gepubliseer is.
Teen die einde van 1822 reis Hegel na Nederland. In 1823 gee hy lesings in estetika. Teen die einde van sy lewe gee hy klas op natuurfilosofie, godsdiensfilosofie en logika. In 1831 begin hy met 'n hersiening van sy Phänomenologie, maar is kort daarna oorlede. Deur sy hele lewe het hy met 'subversiewe' (ondermynende) mense omgegaan, en was hy dus nie 'n staatsfilosoof nie.
Werke
wysigVan sy belangrikste werke is:
- Phänomenologie des Geistes (Fenomenologie van die Gees), 1807
- Wissenschaft der Logik (Wetenskap van Logika), 1812–1816
- Enzyklopaedie der philosophischen Wissenschaften (Ensiklopedie van die Filosofiese Wetenskappe), 1817–1830
- Grundlinien der Philosophie des Rechts (Elemente van die Filosofie van die Reg), 1821
- Lesings oor Estetika
- Lesings oor die Filosofie van Geskiedenis, 1830
- Lesings oor Godsdiensfilosofie
- Lesings oor die Geskiedenis van die Filosofie
Verwysings
wysigEksterne skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Georg Wilhelm Friedrich Hegel.
Wikiquote het aanhalings deur Georg Wilhelm Friedrich Hegel.
