Graniet
| Subklas van | granitoid, plutonic rock |
|---|---|
| Vernoem na | Aswan, El Berrueco |
| Pryse ontvang | Gesteente van die Jaar |
| Gekarakteriseer deur | radioaktiwiteit |
Graniet (/ˈɡrænət/) is 'n grofkorrelige indringende stollingsgesteente wat meestal uit kwarts, alkaliveldspaat en plagioklaas bestaan. Dit vorm uit magma met 'n hoë inhoud van silika en alkalimetaaloksiede wat stadig afkoel en ondergronds stol. Dit is algemeen in die kontinentale kors van die Aarde, waar dit in stollingsindringing voorkom. Hierdie wissel in grootte van dyke wat slegs 'n paar sentimeter in deursnee is, tot batoliete wat oor honderde vierkante kilometer blootgestel is.
Graniet is tipies van 'n groter familie van granitiese gesteentes, of granitoïede, wat meestal saamgestel is uit grofkorrelkwarts en veldspate in verskillende verhoudings. Hierdie gesteentes word geklassifiseer deur die relatiewe persentasies van kwarts, alkaliveldspaat en plagioklaas (die QAPF klassifikasie), met ware graniet wat granitiese gesteentes wat ryk is aan kwarts en alkaliveldspaat verteenwoordig. Die meeste granitiese gesteentes bevat ook mika- of amfiboolminerale, alhoewel 'n paar (bekend as leukograniete) byna geen donker minerale bevat nie. Graniet is byna altyd kliphard en massief, met geen interne strukture nie. Hierdie eienskap het graniet 'n wydverspreide bousteen dwarsdeur die menslike geskiedenis gemaak.
Die alkaliveldspaat in graniet is tipies ortoklaas of mikroklien en is dikwels pertities. Die plagioklaas is tipies natriumryke oligoklaas. Fenokristalle is gewoonlik alkali-veldspaat.