Kleinboer

Suid-Afrikaanse skrywer

Kleinboer (*1956-) is die skuilnaam van die bekroonde Afrikaanse skrywer Fanie de Villiers.

Lewe en werk

wysig

Hy is in 1956 in Boksburg gebore as een van ’n tweeling (sy tweelingbroer is Manie) en hy word groot in Kemptonpark en op ’n plot in Zesfontein naby Benoni. Benewens sy tweeling het hy nog ’n ander broer ook. Beide sy ouers is onderwysers en sy pa gee Wiskunde. Na matriek in 1973 studeer hy in die Rekenaarwetenskap en Wiskunde aan die Universiteit van Pretoria en behaal ’n B.Sc.-graad. Hy bly vir ’n lang ruk steeds by sy ouers, waarna hy na ’n woonstel in Sunnyside in Pretoria trek. Vir 23 jaar beklee hy verskeie poste in die rekenaarbedryf. Hy werk vir die Wetenskaplike en Nywerheids Navorsingsraad (WNNR), die Suid-Afrikaanse Reserwebank, Eskom, Suid-Afrikaanse Brouerye en Hewlett-Packard. Op 27-jarige ouderdom onderneem hy ’n reis na New Orleans in Amerika, waar hy sy maagdelikheid aan ’n gesellin prysgee, waarna hy by sy terugkoms in Suid-Afrika ’n gereelde besoeker aan die bordele van die stad word. In 2000 word hy subredakteur by die boeretydskrif Farmer’s Weekly. In 2004 is sy moeder oorlede en sy erfporsie stel hom in staat om te bedank en hom voltyds aan skryfwerk te wy. Met die prysgeld vir sy boek “Kontrei” onderneem hy in 2005 ’n uitgebreide reis deur Kenia. Vanaf 2007 is hy twee dae per week subredakteur by die koerant Sondag en later werk hy as taalversorger by Daily Sun in Auckland Park in Johannesburg. Hy is ’n lid van die Afrikaanse tak van die internasionale PEN-skrywerskring.

Skryfwerk

wysig

Sy belangstelling in poësie word gewek wanneer hy Breyten Breytenbach ontdek en na die radioprogram Klankpaljas luister. In 1977 word ’n geliefde hond doodgery en hy skryf sy gevoelens hieroor in sy klein bruin dagboekie. Dit is die begin van sy skrywery. Hierna skryf hy beskrywende briewe huis toe terwyl hy sy militêre diensplig doen en later word die briewe dagboekstukke. Enkele gedigte van hom verskyn in die letterkundige tydskrif Spado. Vir Koos Kombuis se alternatiewe tydskrif Ons Klyntji lewer hy ’n rubriek onder die skuilnaam Kleinboer, waarna hy al sy geskrifte onder hierdie naam lewer. Die naam het hy afgelei van die spinasies en rissies wat hy in sy agterplaas kweek. In sy outobiografiese boek[1]Kontrei” beskryf hy sy besoeke aan bordele met swart prostitute in Johannesburg en wissel hierdie beskrywings af met Bybelse aanhalings en filosofiese besinnings oor allerlei sake. Die soeke na liefde en aanvaarding in hierdie bordele onderstreep die leegheid en sinloosheid van sy bestaan. Dit gee ’n uitsonderlike beeld van die lewe in die nuwe Suid-Afrika.[2] Hy is in 2004 die eerste ontvanger van die Jan Rabie-prys vir vernuwende Afrikaanse prosa met "Kontrei" en hierdie boek is in dieselfde jaar ook op die kortlys vir die toekenning van die RAU Mardene Marais-debuutprys. Vir 2004 se Aardklop-kunstefees word die boek ook saam met die sanger Albert de Vos vir die verhoog verwerk in ’n produksie onder die titel “Diep kontreie”, waarin hy self optree. Dit word ook in Engels vertaal deur Jaco Fouché onder die titel “Midnight Missionary”.

Sy tweede roman is[3]Werfsonde”, wat ’n opvolg op “Kontrei” is en ook in Yeoville afspeel, waar die inwoners van regoor Afrika kom en hy waarskynlik die enigste oorblywende inheemse witmens is,[4] waar die enkele ander wittes meesal van ander vastelande is en op ’n deurtog.[5] Die honde blaf hom steeds wakker en die sjebeens bly laat oop. Soms moet hy betreders in sy tuin met ’n rewolwer verjaag. Die boek is ’n verslag van ’n onkonvensionele gesinslewe, seks in agterstraatbordele, sjebeens, agterplase en smokkelhuise wat bevolk word deur talle onwettige immigrante, prostitute en ander rigtinglose dog kleurryke karakters.[6] Hierdie agtergrond en sy mense word noukeurig deur Kleinboer beskryf. Daar is minder seks in hierdie boek as in sy voorganger en die gedigte en terugflitse help om die hoofkarakter beter te verstaan. Sentraal in die roman staan die probleem van versoening tussen die Westerse en Afrika-kulture. Die hoofkarakter verwys gereeld terug na herinnerings uit sy verlede en klou vas aan sekere tradisies, soos klassieke musiek, terwyl sy vooroordele ten spyte van sy omstandighede en gekose leefwyse steeds nie heeltemal verdwyn het nie. Eindelik is daar egter te veel herhaling van die eerste boek, wat hierdie opvolg iets van sy sprankel ontneem. Van sy prosa word opgeneem in die publikasies Ons Klyntji en Pomp.

Publikasies

wysig
Jaar Publikasies
2003 Kontrei
2012 Werfsonde

Bronnelys

wysig

Boeke

wysig
  • Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria eerste uitgawe 2005

Tydskrifte en koerante

wysig
  • Anoniem “Kleinboer eerste wenner van Rapport/Jan Rabie-prys” “Rapport” 20 Junie 2004
  • Malan, Mariana “Kleinboer se woorde slaan harder” “Die Burger” 1 Oktober 2004
  • Malan, Mia en Taylor, Darren “Toer en rumoer deur Kenia” “Insig” Maart 2005
  • Malan, Pieter “Selfs ’n hoereloper het sy standaarde” “Rapport” 25 Januarie 2004
  • Meiring, Jean “Pangaman slaan weer toe in Joubertpark” “By” 29 Desember 2007
  • Retief, Hanlie “Breërig, boererig, baldadig” “Rapport” 20 Junie 2004
  • Smit, Martina “Kleinboer se roer” “Beeld” 10 Januarie 2004
  • Stehle, Rudolf “Yeoville-honde blaf voort in ‘Werfsonde’” “Beeld” 22 Oktober 2012
  • Van Wyk, Pauli “Gewoontes en begeertes” “Beeld” 17 November 2012
  • Von Meck, Anoeschka “Kombuis se briewe boek toe” “Rapport” 16 Julie 2006

Internet

wysig

 Resensies

wysig
  1. Hattingh, Ryk “Rapport” 15 Februarie 2004
  2. Olivier, Fanie “Beeld” 1 Maart 2004
  3. Botha, Jaco LitNet: http://www.litnet.co.za/werfsonde-deur-kleinboer-die-groter-geheel-is-in-die-klein-detail/
  4. Hambidge, Joan Woorde wat weeg: http://joanhambidge.blogspot.co.za/2013/01/kleinboer-werfsonde-2012.html
  5. Kombuis, Koos “Beeld” 10 Desember 2012
  6. Van Coller, H.P. “Tydskrif vir Letterkunde” Vierde reeks (50) 2 Lente 2013
  NODES
INTERN 3