Mary Shelley
Mary Shelley
Engelse skryfster, dramaturg, essayis en reisskrywer
Gebore
30 Augustus 1797
in Somers Town, Londen, Engeland,
Groot-Brittanje
Oorlede
1 Februarie 1851
in Chester Square, Londen
Groot-Brittanje
Literêre stroming
Romantiek
Bekende werke
Frankenstein: or, The Modern Prometheus (1818)
Mary Shelley (née Mary Wollstonecraft Godwin; * 30 Augustus 1797, † 1 Februarie 1851) was 'n Engelse skryfster, dramaturg, essayis, biograaf en reisskrywer wat veral bekend staan vir haar Gotiese roman Frankenstein; or, The Modern Prometheus. Daarnaas het sy ook die werke van haar man, die romantiese digter en filosoof Percy Bysshe Shelley, geredigeer en bemark. Haar ouers, die politieke filosoof William Godwin en die filosoof en vegter vir vroueregte Mary Wollstonecraft, was progressiewe denkers van die tyd.
Mary Godwin se ma is oorlede toe sy elf dae oud was, en sy is saam met haar ouer halfsuster, Fanny Imlay, deur haar pa grootgemaak. Toe Mary vier jaar oud was, het haar pa met sy buurvrou, Mary Jane Clairmont, getrou. Vir Mary het hy omvattende, alhoewel informele opleiding verskaf en haar aangemoedig om sy liberale politieke teorieë aan te hang. In 1814 het Mary Godwin 'n romantiese verhouding met een van haar pa se politieke aanhangers begin, Percy Bysshe Shelley wat destyds al getroud was. Saam met Mary se stiefsuster, Claire Clairmont, het die twee na Frankryk vertrek en in Europa rondgereis. Toe hulle na Engeland teruggekeer het, was Mary swanger met Percy se kind. Hul vroeggebore dogtertjie het gesterf. In die volgende twee jaar het die paar met uitsluiting en voortdurende skuldlas te kampe gehad. Laat in 1816 het hulle getrou nadat Percy se eerste vrou, Harriet, selfmoord gepleeg het.
Saam met Lord Byron, John William Polidori en Claire Clairmont het die egpaar die somer van 1816 (die "Jaar sonder somer") in die herehuis Villa Diodati naby Genève in Switserland deurgebring waar Mary deur haar spookverhaal-sessies met Percy en Lord Byron geïnspireer is tot haar roman Frankenstein. Die naam van die roman kom van die Duitse kasteel Frankensteinde. In 1818 het die Shelleys vanuit Brittanje na Italië gereis waar hul tweede en derde kind gesterf het voordat Mary Shelley die lewe aan haar laaste en enigste oorlewende kind, Percy Florence, geskenk het. In 1822 het haar man verdrink toe sy boot tydens 'n storm in die baai van La Spezia vergaan het. Mary Shelley het een jaar later na Engeland teruggekeer en haar daarna aan die grootmaak van haar seun gewy, terwyl sy 'n loopbaan as professionele skrywer begin het. Die laaste dekade van haar lewe is deur 'n siekte oorskadu. Die oorsaak daarvan was waarskynlik die breingewas waaraan sy in die ouderdom van 53 beswyk het.
Tot in die 1970's het Mary Shelley veral bekend gestaan vir die moeite wat sy gedoen het om die werke van Percy Bysshe Shelley te publiseer, en vir haar roman Frankenstein wat ook vandag steeds groot aanklank by lesers vind en verskeie kere vir die toneel en televisie verwerk is. Moderne navorsing het daartoe bygedra dat ook Shelley se ander prestasies gewaardeer word, terwyl haar ander werke, waaronder die historiese romans Valperga (1823) en Perkin Warbeck (1830), die apokaliptiese roman The Last Man (1826) en haar laaste twee romans, Lodore (1835) en Falkner (1837) steeds meer aandag by literatuurwetenskaplikes trek.
Studies oor haar minder bekende werke soos die reisverhaal Rambles in Germany and Italy (1844) en haar biografiese artikels vir Dionysius Lardner se Cabinet Cyclopaedia (1829-46) steun die beskouing dat Mary Shelley haar lewe lank radikale politieke teorieë aangehang het. In haar werke huldig sy die standpunt dat samewerking en simpatie, veral soos dit deur vroue in 'n gesinsomgewing getoon word, die grondslag vir hervormings van die samelewing kan wees. Hierdie beskouing kontrasteer met die individualistiese romantiese etos van Percy Shelley en die verligte politieke teorieë van haar pa, William Godwin.