Opper-Oostenryk

Oberösterreich
Opper-Oostenryk
Landsvlag	Landswapen

(Besonderhede)	(Besonderhede)
Basiese gegewens
Ampstaal:	Duits
Hoofstad:	Linz
Stigting:	1945
Oppervlakte:	11 982,52 km² (4de) (31 Desember 2019)
Bevolking:	1 495 608^[1] (3de) (1 Januarie 2021)
Bevolkingsdigtheid:	125 inwoners / km² (3de)
Bruto binnelandse produk - Totaal (2018) - % per inwoner	65,85 miljard €^[2] 44 600 €
Werkloosheidsyfer:	5,5 % (September 2020)^[3]
Buitelanders:	13,6 % (1 Januarie 2020)^[4]
Volkslied (Landeshymne):	Hoamatgsang
ISO 3166-2:	`AT-4`
Amptelike webwerf:	www.land-oberoesterreich.gv.at
Politiek
Eerste minister:	Thomas Stelzer (ÖVP)
Regerende partye:	ÖVP, FPÖ, SPÖ, Grüne
Setels in die parlement (Landtag) (56 setels) (2015: 56 setels):	ÖVP 22 (2015: 21) FPÖ 11 (18) SPÖ 11 (11) Die Grünen – Die grüne Alternative 7 (6) MFG 3 (–) NEOS 2 (–)
Laaste verkiesing:	26 September 2021
Volgende verkiesing:	2027
Parlementêre verteenwoordiging
Stemme in die Federale Raad (Bundesrat):	10
Kaart

Opper-Oostenryk (Duits: Oberösterreich) is 'n deelstaat van Oostenryk. Linz is die hoofstad en met 'n bevolking van 200 841 in 2016 ook die grootste nedersetting in Opper-Oostenryk.

Net soos baie ander dele in Oostenryk is die gebied van die huidige deelstaat in die antieke tydperk deur Kelte bewoon wat later deur die Romeine verdring is. Later is dit deur Gote, Hunne en Langobarde beset. In die Middeleeue het die streek deel uitgemaak van die hertogdom Stiermarke. Met die Vrede van Ofen (Buda), wat op 3 April 1254 gesluit is, en die Vrede van Wene van 31 Maart 1261 is die hertogdomme Oostenryk en Stiermarke opgedeel tussen die konings Ottokar II van Boheme en Bela IV van Hongarye. Ottokar het vervolgens die vorstedom "ob der Enns" gevestig.

In die tydperk ná 1490 het die streek gedeeltelike selfregering binne die Heilige Romeinse Ryk verwerf as deelvorstedom Oostenryk "ob der Enns". In Linz het gereeld die streek se state vergader, terwyl ook stedelike nedersettings toenemend politieke invloed uitgeoefen het. Die Reformasie het in Opper-Oostenryk ingrypende veranderings saamgebring. Anders as in die res van Oostenryk het die Protestantse geloof groot aanklank gevind by die plaaslike bevolking sodat reeds teen die middel van die 16de eeu meer as die helfte van die inwoners dit aanvaar het.

Ná die verdeling van Habsburgse lande in 1564 het Opper-Oostenryk saam met Neder-Oostenryk en Boheme onder die gesag van keiser Maximiliaan II gekom. Vanaf omstreeks 1600 het, onder keiser Rudolf II en sy opvolgers, 'n grootskaalse Teenreformasie begin. Plaaslike opstandelinge, wat as bondgenote van die Boheemse Protestante weerstand gebied het, is gedurende die Dertigjarige Oorlog met die Boheemse nederlaag in 1620 uitgeskakel.^[5]

In 1779 is die voorheen Beierse streek Innviertel volgens die bepalings van die Vredesooreenkoms van Teschen by Opper-Oostenryk ingesluit. Teen die begin van die 19de eeu is die streek verskeie kere deur Napoleontiese magte beset. Die huidige deelstaathoofstad Linz is tussen 1814 en 1854 deur Salzburg geadministreer.

Met die ondergang van die Oostenryks-Hongaarse dubbelmonargie ná die Eerste Wêreldoorlog en die stigting van die Republiek Oostenryk is die landsnaam Opper-Oostenryk vir goed gevestig. Gedurende die kortstondige Nasionaalsosialistiese bewind tussen 1938 en 1945, wat op die aansluiting by die Duitse Ryk gevolg het, is Opper-Oostenryk saam met Suid-Boheme en die streek Ausseerland, wat deur Stiermarke afgestaan is, as sogenaamde Reichsgau Oberdonau geadministreer.

Ná die Tweede Wêreldoorlog het Opper-Oostenryk noord van die Donau deel van die Sowjet-Russiese besettingsone in Oostenryk geword. In 1955 het die Republiek van Oostenryk sy soewereiniteit herwin, en Opper-Oostenryk is hervestig as een van sy nege deelstate.