Edward Gibbon

Edward Gibbon (8 Mei (Gregoriaanse kalender) 1737, Putney - 16 Januarie 1794, Londen) was 'n Engelse historikus wat bekendheid verwerf het vir sy beskrywing van die agteruitgang van die Romeinse Ryk in sy boek The History of the Decline and Fall of the Roman Empire. Hy het deur hierdie omvangryke en omvattende werk die geskiedskrywing verander, sowel deur sy gebruik van bronne as deur sy ironiese taalgebruik.

Edward Gibbon
Portret, olie op doek, van Edward Gibbon deur Sir Joshua Reynolds (datum onbekend)
Gebore	8 Mei 1737 Putney
Sterf	16 Januarie 1794 Londen
Nasionaliteit	Engeland
Beroep	Skrywer, historikus
Bekend vir	The History of the Decline and Fall of the Roman Empire
Handtekening

Biografie

Gibbon is gebore in 'n gesin met welgestelde ouers. Hy was die oudste kind van die gesin. Sy moeder is oorlede toe hy tien was en hy was besonder sieklik. Gedurende hierdie tydperk het hy 'n enorme behoefte aan lees ontwikkel. Sy voorkeur was vir geskiedenis en reisbeskrywings. In 1752, toe sy gesondheid verbeter het, stuur sy vader hom na Magdalen Kollege, Oxford. Daar het hy, moontlik uit weerbarstigheid, die Katolisisme aangeneem, wat sy kanse op 'n loopbaan in die destydse Protestantse Engeland nie gehelp het nie. In Lausanne het hy Latyn en antieke geskiedenis onder 'n Calvinis geleer. Uiteindelik het hy sy Rooms-Katolieke geloof laat vaar en Latyn en Frans bemeester. Hy het sy skryfdebuut in Frans gemaak. Na 'n gebroke liefdesverhouding met Suzanne Curchod sou Gibbon vir die res van sy lewe enkellopend bly. Gibbon het voortgegaan om na sy opleiding te lees, ook in die gesinsbiblioteek in Buriton, Hampshire.

Grand Tour

Van 1763 tot 1765 het hy 'n groot toer deur Europa onderneem. Hy het via Parys en Lausanne in Rome aangekom en op 15 Oktober 1764, terwyl hy tussen die ruïnes van die Kapitolyn was, die idee gekry om die The History of the Decline and Fall of the Roman Empire te skryf. By sy terugkeer na Engeland moes hy na gesinsaangeleenthede omsien, veral na die dood van sy vader in 1760. Hierna het hy oor die nodige sosiale en finansiële onafhanklikheid beskik om hom in sy skryfwerk te verdiep. Hy het 'n rukkie in die laerhuis, of House of Commons gedien, maar nooit 'n intreetoespraak gelewer nie.

Die boek

In Londen het hy vanaf 1773 hard gewerk aan The History. Die eerste volume (van die ses) is in 1776 gepubliseer en was 'n onmiddellike sukses. Die hoofstukke wat die opkoms van die Christendom beskryf sou hom egter die vyandigheid van die Anglikaanse Kerk op die hals haal. John Henry Newman was ook 'n sterk opponent. In sy Grammar of Assent verwys Newman na allerhande probleme met die interpretasie van Gibbon se tekste. In 1781 verskyn volumes 2 en 3 wat die einde van die Wes-Romeinse Ryk beskryf. Daarna het hy na Lausanne verhuis en daar nog drie dele voltooi wat die eeue en aanloop tot die einde van die Oos-Romeinse Ryk dek: die val van Konstantinopel in 1453. Hy noem self 27 Junie 1787 as die dag ("of liewer die aand, tussen elf en twaalf") waarop hy die laaste reëls geskryf het. Die werk bestaan uit altesaam 71 hoofstukke wat dertien eeue dek. 6 000 verskillende bronne in verskeie tale is uiteindelik vir die enorme taak geraadpleeg.

Ontvangs van sy werk

Later sou hy ook sy outobiografie skryf, met verskillende beskrywings van sy lewe en werk: "Ek het die triomf van barbaarsheid en godsdiens beskryf".

Die omvang van sy werk is buitengewoon en die benadering besonder progressief. Anders as wat die gebruik by vroeëre geskiedkundiges was, het Gibbon die bronne geraadpleeg en daarna sy eie mening gevorm, wat dikwels deurspek was met 'n besonderse tipe ironie. Sy boek het as voorbeeld gedien vir latere historici, hoewel baie van sy insigte op die lange duur verouderd geraak het.

Edward Gibbon het op 56-jarige ouderdom gesterf, nadat hy die sukses van sy boeke in Londen kon beleef. Hy is begrawe in Fletching, Sussex.

Werke

• Essai sur l'étude de la littérature (1761, debuut)
• History of the Liberty of the Swiss (1763, nie voltooi nie)
• Vindication (1779, verdediging van sy wetenskaplike benadering, en teenspraak teen die kerklike kritiek)
• The History of the Decline and Fall of the Roman Empire (6 volumes, 1776 - 1788),
• Miscellaneuos Works (postuum)

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Edward Gibbon.

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.