Fairchild Republic A-10 Thunderbolt II

Die Fairchild Republic A-10 Thunderbolt II is 'n enkelsitplek-, reguitvlerk-, grondaanval-, straalaangedrewe vliegtuig. Dit is gebruik deur die Amerikaanse Lugmag en is vernoem na die Republic P-47 Thunderbolt. Dit word ook die Warthog genoem. Die Amerikaanse Lugmag het vliegtuie gedurende die oorloë in Korea en Viëtnam aangepas om die grondtroepe vanuit die lug by te staan, omrede die vliegtuie waaroor hulle desyds beskik het gebreke getoon het. Gebaseer op hierdie ondervinding het die Amerikaanse Lugmag weer na vliegtuie gekyk as 'n metode om 'n moontlike Sowjetaanval deur Sentraal-Europa af te weer, maar hierdie keer moes die ontwerp meer doelgerig wees. Die vliegtuig moes 'n swaar bomvrag kon dra, moes oor goeie uithouvermoë beskik en swaar vyandelike vuur kon absorbeer.

Fairchild Republic A-10 Thunderbolt II
'n A-10 van die 74ste vegeskader na invlughervulling oor Afghanistan
Tipe	Grondaanvalvliegtuig
Vervaardiger	Fairchild Aircraft
Nooiensvlug	10 Mei 1972
Status	In diens
Hoofgebruiker	Amerikaanse Lugmag
Aantal gebou	716

Ontwerp

Die Fairchild Republic A-10 Thunderbolt II was die antwoord vir die Amerikaanse Lugmag. Dit was by uitstek die beste ontwerp om die Warskouverdragslande se tenks en artillerie in Europa te vernietig. Die ontwerp het verseker dat die vliegtuig baie straf kon verduur, en dus kon oorleef en antwoord met akkurate vuur. Dit kan laag en betreklik stadig vlieg om teikens oor die vyandige gevegsone aan te val. Die reguit vlerke beskik oor 'n groot beheeroppervlakte, bv. groot rolroere om beweegbaarheid teen lae snelhede te verseker. Dit het ook kort opstyg- en landingvermoëns. Dit verseker dat die vliegtuig naby die front kan bly.

Al die vliegtuig se beheerstelsels is gedupliseer en kan werk selfs as die hidroliese druk faal as gevolg van vyandelike vuur. Die brandstoftenks is gevul met 'n brandtrae skuim, seël vanself en die kajuit is omring met titaanpantserbeskerming. Dit beskerm die vlieëniers teen kleingeweervuur en skrapnel.

Die vliegtuig kan direkte trefslae met 'n kaliber van tot 23 mm oorleef. Die meeste van die onderdele is links/regs uitruilbaar, insluitende die motors, onderstel en stertvinne. Die grootste wapen aan boord is 'n 30 mm GAU-8 Avenger seweloopkanon wat in die neus gemonteer is. Saam met die ammunisie neem dit die meeste ruimte binne die romp op. Dit is die kanon met die grootste slaankrag wat nog in 'n vliegtuig geïnstalleer is en kan 35 rondtes per sekonde afvuur. Die ammunisie bestaan uit pantser-deurdringende rondtes van verarmde uraan. Een voltreffer kan 'n tenk vanaf 1,6 km buite aksie stel. Dit dra ook 'n verskeidenheid missiele, bomme en vuurpyle.

Die A-10 is toegerus met turbowaaiermotore omrede dit minder hitte afgee as konvensionele motors wat die risiko van opsporing deur hittesoekende missiele verminder. Die motors is ook hoog agter op die romp gemonteer wat beskerming verleen teen vuur van die grond af. Die vlieënier dra ook 'n spesiale nagbril wat verseker dat sig net so effektief is as in die daglig.

Operasioneel

Die vliegtuig is in 1976 in diens gestel deur die Amerikaanse Lugmag en het tot in die laat 1980's diens gedoen op die Koue Oorlog-front. In 1991 het hulle diens gedoen tydens die Golfoorlog toe 144 A-10's ontplooi is in Saoedi-Arabië. Hulle het 8 100 missies voltooi, ongeveer 24 000 missiele, vuurpyle afgevuur en bomme gegooi en een miljoen rondtes afgevuur deur die 30 mm kanonne. Hulle het 90% van al die AGM-65 Maverick-missiele afgevuur.

Hulle het al meer as 1 000 tenks, 1 200 stukke artillerie en 2 000 voertuie verwoes. Daar is ook twee helikopters deur hulle afgeskiet in luggevegte met lug-tot-lugmissiele. Slegs ses A-10's is in kontak afgeskiet, almal deur middel van grond-tot-lugmissiele.

Die A-10 is ook gebruik in die Irakse Oorlog van 2003.

Tegniese besonderhede

Besonderhede van die Fairchild Republic A-10 Thunderbolt II:

Item	Statistiek
Aantal motors	2
Tipe motor	Straalmotor
Vervaardiger	General Electric TF34-GE Turbowaaier
Kraglewering per motor	4 115 kg stukrag
Vlerkspan	17,53 m
Lengte	16,26 m
Hoogte	4,42 m
Vlerkoppervlakte	24,18 m2
Maks. opstygmassa	22 700 kg
Maks. snelheid	706 km/h
Operasionele hoogte	9 302 m
Togafstand	926 km
Klimvermoë	1 800 m per minuut
Bewapening	Een GAU-8/A 30 mm kanon asook 'n groot verskeidenheid wapens tot 726 kg

Bron

• Crosby, Francis: THE WORLD ENCYCLOPEDIA OF FIGHTERS & BOMBERS. 2015. ISBN 978-1-84476-917-9