Herbert Spencer
Herbert Spencer (27 April 1820 - 8 Desember 1903) was 'n Engelse filosoof. Hy was 'n vroeë voorstander van die evolusieteorie en het 'n invloedryke sintese van kennis wat die belangrikheid van die individu teenoor die gemeenskap en dié van wetenskap teenoor godsdiens daargestel. Sy belangrikste werk was die "System of Synthetic Philosophy" 'n omvattende werk wat onder meer die beginsels van die biologie, sielkunde, moraliteit en sosiologie aanspreek.
| Herbert Spencer | |
| |
| Gebore | 27 April 1820 Derby, Derbyshire, Engeland |
|---|---|
| Oorlede | 8 Desember 1903 (op 83) Brighton, Sussex, Engeland |
| Nasionaliteit |  Verenigde Koninkryk
|
| Vakgebied | Evolusie, positivisme, laissez-faire, utilitarisme |
| Beïnvloed deur | Charles Darwin, Auguste Comte, John Stuart Mill, George Henry Lewes, Jean-Baptiste Lamarck, Thomas Henry Huxley |
| Invloed op | Charles Darwin, Henry Sidgwick, William Graham Sumner, Murray Rothbard, Émile Durkheim, Henri Bergson, Auberon Herbert, Roderick Long, Yen Fu, Tokutomi Soho, Jack London, Ayn Rand |
| Handtekening | 
|
Lewensloop
wysigSpencer is gebore in Derby en is grootliks tuis onderrig. Hy was vir 'n paar maande 'n onderwyser en het as sestienjarige 'n pos as siviele ingenieur by die spoorweë gekry (van 1837 tot 1841). Hy het in sy vrye tyd geskryf en in 1848, word Spencer die sub-redakteur van The Economist - toe soos nou 'n invloedryke finansiële koerant.
Hierna het hy 'n professionele skrywer geword. In 1852 word Spencer se "The Developmental Hypothesis", en in 1855 sy "Principles of Psychology" uitgegee. Spencer het verskeie werke wat oor verskillende onderwerpe handel gepubliseer insluitende "Principles of Sociology" en "Principles of Ethics". Die werke het onder andere ook sy sieninge oor evolusie ingesluit, wat deur hom beskou is as 'n belangrike stukrag agter die ontwikkeling van 'n tydvak waarin groter interpersoonlike samewerking moontlik was. Hy beskou die evolusionêre ontwikkeling van die menslike samelewing deur die toenemende verdeling van arbeid as die krag wat hierdie samelewing laat verander het van ongedifferensieërde hordes na komplekse beskawings. Spencer glo dat die fundamentele sosiologiese klassifikasie die verskil tussen militêre samelewings waarin samewerking deur middel van mag verkry word en industriële samelewings waarin samewerking vrywillig en spontaan voorkom, is.
Spencer word deur sommiges beskou as die skepper van die Sosiale Darwisme, ten spyte daarvan dat sy teorieë in kontras staan met verskeie van die standpunte wat algemeen met die term verbind word. Buitendien is Spencer se werke voor dié van Charles Darwin uitgegee. Spencer se boek, "First Principles" is 'n uiteensetting van die evolusionêre beginsels wat alle vlakke van realiteit onderlê. Spencer, het die oorspronlikheid en genialiteit van Dawin se werk erken en het dié wetenskaplike se begrafnis in 1882 in Westminster-abdy bygewoon en sodoende sy eie reël om nooit voet in 'n kerk te sit nie, verbreek.
In sy politieke geskrifte soos "The Man Versus the State", was Spencer 'n voorstander van radikale klassieke liberale filosofie. Gebaseer op die protestantse etiek postuleer hy in sy "Law of Equal Freedom" dat ’n mens elke vryheid het, so lank hy nie in die vryheid van ander mense inmeng nie. Gebaseer op etiese gronde sowel as die logika van die evolusie huldig Spencer die mening dat enige ingryping van die staat in die menslike samelewing verkeerd is.
Dit was Spencer en nie Darwin wat die frase "oorlewing van die sterkste" "survival of the fittest" geformuleer het. Spencer word ook erken as een van die grondleggers van die sosiologie.
Werke
wysig- Social Statics (1851)
- System of Synthetic Philosophy (1860) (http://praxeology.net/HS-SP.htm)
- The Social Organism (1860)
- Education (1861)
- First Principles (gepubliseer in 6 dele 1860-1862) (http://praxeology.net/HS-SP.htm#firstprinciples) ISBN 0898757959
- Principles of Biology (1864-1867)
- Principles of Psychology (1870-1872)
- Principles of Sociology (1874, ISBN 0765807505)
- Principles of Ethics (1879-1893) (http://praxeology.net/HS-SP.htm#firstprinciples)
- The Man 'versus' the State (1884)
- Autobiography (1904)
Sekondêre literatuur
wysig- David Duncan: Life and Letters of Herbert Spencer (2 Bände), University Press of the Pacific, 2002
- Johann G. Muhri: Normen von Erziehung. Analyse und Kritik von Herbert Spencers evolutionistischer Pädagogik. 1982. ISBN 3-770-520-653
- W. C. Owen: The Economics of Herbert Spencer. 2002. ISBN 1-410-200-043
Eksterne skakels
wysig| Wikimedia Commons bevat media in verband met Herbert Spencer. |