Naaimasjien

'n Naaimasjien is 'n meganiese toestel waarmee tekstielstowwe, leer of sagte plastiek met behulp van garing aan mekaar gestik (geheg) word. Die masjiene is tydens die Industriële Revolusie ontwerp en het die klerebedryf se doeltreffendheid beduidend verbeter.

'n Moderne naaimasjien.

'n Naaimasjien in werking.

Stiksteke word gevorm; die bodraad is geel; die spoeldraad is groen.

Geskiedenis

Naaldwerk is tradisioneel met die hand gedoen. Die eerste naaimasjiene is in 1841 deur ’n Fransman, Barthélemy Thimonnier, gebou. Dit was nie 'n naaimasjien in die ware sin van die woord nie, maar eerder 'n meganisasie van die handmetode. Nywerheidsarbeiders was egter nie hiervoor te vinde nie en het dié masjiene later tydens ’n staking verwoes.

’n Amerikaner, Elias Howe, het op Thimonnier se idees voortgebou en in 1846 'n naaimasjien met ’n naaldmeganisme ontwerp. Sy ontwerp was uiters geslaag en word tot vandag toe gebruik. Nadat hy en sy vennoot, Singer, die patentreg daarop verkry het, het hulle met grootskaalse produksie begin. Howe se masjien kon ongeveer 300 steke per minuut maak en is vir huishoudelike en nywerheidsdoeleindes gebruik.

Naaimasjiene was een van die eerste verbruikerstoestelle wat op groot skaal vervaardig is. In 1860, as voorbeeld, is meer as 100 000 naaimasjiene deur Singer verkoop. Die naaimasjien het oor die jare tot ’n gesofistikeerde toestel ontwikkel, hoewel die basiese beginsel waarop dit werk, tot vandag toe dieselfde gebly het.

Die eerste naaimasjiene is met die hand aangedryf. Dit is later met trapmodelle vervang, wat beide hande vir meer komplekse steke beskikbaar gelaat het. Moderne naaimasjiene is elektries aangedrewe en meestal gerekenariseer. Verwisselbare nokke en rekenaarprogramme word gebruik om verstellings te maak, sodat dié masjiene verskillende soorte steke kan werk.

Werking

In teenstelling met tradisionele naaldwerk, wat 'n enkele garingdraad gebruik, werk naaimasjiene met twee garingdrade. Hierdie garingdrade, die bo- en onderdraad, word deur steke in mekaar vervleg.

Die bodraad word deur die naald geryg, terwyl die onderdraad (of spoeldraad) van onder die materiaal ingevoer word.

Tydens die naaiproses beweeg die naald met die bodraad van bo na onder en weer terug. Die beweging veroorsaak dat die bodraad 'n lussie om die spoeldraad vorm, as gevolg van 'n gryper wat in die rondte draai. Omdat die materiaal tussen die bodraad en die spoeldraad lê, word 'n netjiese stiksel in die proses gevorm.

Fotogalery

• 
  Singer-trapnaaimasjien
• 
  Singer-naaimasjien
• 
  Singer-naaimasjien
• 
  Pfaff-naaimasjien
• 
  Pfaff-naaimajien (detail)

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Naaimasjien.