Phil Spector

Phil Spector
	Phil Spector in 2000
Agtergrondinligting
Geboortenaam	Harvey Phillip Spector
Ook bekend as	The Tycoon of Teen
Gebore	26 Desember 1939; Die Bronx, New York, Verenigde State
Sterf	16 Januarie 2021 (op 81); Stockton, Kalifornië, Verenigde State
Genres	popmusiek, Rock-'n-roll
Beroep(e)	Musiekprodusent en liedjieskrywer
Instrumente	kitaar
Jare aktief	1958–2003
Assosiasies	The Ronettes, The Righteous Brothers, The Beatles, John Lennon, George Harrison, Johnny Nash, Gene Pitney, The Crystals, Bob B. Soxx and the Blue Jeans, Ike & Tina Turner

Harvey Phillip "Phil" Spector (die Bronx, New York, 26 Desember 1939 ^[1] - Stockton, Kalifornië, 16 Januarie 2021) was 'n Amerikaanse musiekprodusent wat verantwoordelik was vir sommige van die bekendste populêre musiek in die 1960's en 1970's. Hy is in Mei 2009 tot negentien jaar lewenslange tronkstraf opgelê weens die skietdood van aktrise Lana Clarkson in 2003. Hy is in die tronk dood.^[2]

Biografie

Hy is gebore in 'n laer-middelklas Joodse gesin in die Bronx-omgewing in New York. As gevolg van hoë skuld het sy vader in 1949 selfmoord gepleeg en die gesin het in 1953 na Los Angeles verhuis. Ondanks sy skaamheid, het hy gou betrokke geraak by die plaaslike musiekkultuur.

Sy eerste musiekgroep was The Teddy Bears waarin hy kitaar gespeel en liedjies geskryf het. Hulle het 'n groot treffer gehad met To know him, is to love him wat in 1958 vrygestel is en wat meer as 'n miljoen eksemplare verkoop het. Die titel was 'n verwysing na Phil se vader.

Sy grootste bydraes lewer hy ongetwyfeld vir ander kunstenaars, waaronder The Ronettes, The Righteous Brothers, The Beatles, John Lennon en George Harrison. Geseënd met absolute besonderse musiek oor het hy gou geleer hoe om 'n opnamestudio te gebruik, eers as vakleerling vir Lester Sill en Lee Hazlewood in Arizona, en vanaf 1960 na Leiber en Stoller in New York. In 1961 was hy terug in Los Angeles, waar hy weer vir Sill gewerk het en aan 'n gedugte reeks treffers begin werk het.

Aanvanklik het hy saam met gevestigde kunstenaars soos Johnny Nash en Gene Pitney gewerk, maar dit het gou geblyk dat hy sy idees beter kon uitdruk met groepe soos The Crystals, Bob B. Soxx and the Blue Jeans en The Ronettes. Die lede van hierdie groepe was uitruilbaar, met komposisie afhangend van beskikbaarheid en wie se stem die beste by die materiaal pas. 'n Spesiale gunsteling hier was Darlene Love.

Alhoewel hy hoofsaaklik op kortspelers gefokus het, het Spector se groepe minstens een (beroemde) langspeler opgeneem: A Christmas Gift for You from Phil Spector (1963).

In 1966 vervaardig hy die liedjie River Deep - Mountain High vir Ike & Tina Turner, wat hy as sy beste werk beskou. As gevolg van probleme in sy eie platemaatskappy, het hierdie liedjie min radio-aandag gekry totdat dit drie jaar later weer uitgereik is.

Spector het hom toenemend uit die publieke oog onttrek, maar het in 1969 in die film Easy Rider verskyn.

Die liedjies van The Beatles se laaste LP, Let It Be vanaf 1970, is oorspronklik vervaardig deur George Martin. Die meesterbande, tesame met ander opnames van die Get Back-sessies, is aan Phil Spector gegee om nog 'n album saam te stel. Die uitkoms het Paul McCartney egter nie aangestaan nie. In 2003 is die album weer vrygestel as Let It Be ... Naked deur McCartney, maar sonder die effekte van Spector.

Wall of Sound

Sy handelsmerk was die Wall of Sound (Klankmuur), waar hy 'n groot aantal musikante bymekaar gebring het wat georkestreerde stukke gespeel het om 'n vollediger klank te gee. Daarbenewens gebruik hy merkwaardig gereeld en baie slaginstrumente. Hy het baie akoestiese truuks gebruik, soos om twee dromme antifonaal saam te meng deur snare en instrumente soos klavier en klawersimbaal te gebruik wat ongewoon is vir rockmusiek.

Die mengsel klink bedrieglik glad, sodat slegs luisteraars met 'n baie goeie gehoor kon hoor watter instrumente gebruik word. Phil Spector het die hele produksie self gedoen en sy metode streng geheim gehou. Dit het gevolglik 'n paar jaar geduur voordat hy deur ander kunstenaars gevolg is. Michael B. Tretow, mede-vervaardiger van die Sweedse popgroep ABBA, het ook gereeld die 'klankmuur' tegniek gebruik.

Dit is minder bekend dat aan die voet van die Wall of Sound 'n kelder vol mikrofone en luidsprekers was. Die harde weerklank van die klipmure het die klank 'n besondere kwaliteit gegee, wat veral waardeer word as dit op 'n AM-radio gespeel word. Spector was nog altyd 'n voorstander van die maak van kortspelers, verkieslik in mono.

Diskografie

Baie van sy produksies is versamel onder die titel Back to Mono (1958-1969) (4cd-boks; insluitend die volledige Kersalbum; A Christmas Gift To You (1963)). Die cd-boks is in 1992 met 'n Edison bekroon.

Eksentrieke persoonlikheid

Spector staan bekend as 'n eksentrieke persoon vanweë die vele bisarre konflikte wat hy gehad het met kunstenaars, liedjieskrywers en bestuurders wat saam met hom gewerk het. Daaroor versprei baie verhale, soos dat hy 'n wapen afvuur terwyl hy saam met John Lennon in die ateljee was, en het Leonard Cohen blykbaar met 'n gespande kruisboog gejaag tydens die opname van Cohen se album Death of a Ladies 'Man.

Hy trou in 1968 met Veronica Bennett, beter bekend as Ronnie van The Ronettes. Hulle is in 1974 geskei. In 2000 het die regbank Bennett meer as twee miljoen dollar skadevergoeding toegestaan weens kontrakbreuk en onbetaalde regte van die musiek van The Ronettes, 'n uitspraak wat twee jaar later deur die appèlhof in New York ongedaan gemaak is.

Tronkstraf en dood

Phil Spector, Polisiefoto van 2009

Op 3 Februarie 2003 is Spector in hegtenis geneem op aanklag van moord nadat die liggaam van die 40-jarige aktrise Lana Clarkson in sy huis in Alhambra, Kalifornië, gevind is. Die polisie word ingelig deur 'n oproep van Spector se bestuurder. Hy wag buite toe Phil uitkom en sê: 'Ek dink ek het iemand doodgemaak.' Op 20 November word Spector in 'n staat van beskuldiging geplaas. Op 27 September 2004 word Spector van Clarkson se moord aangekla, maar hy is op borgtog van $ 1 miljoen vrygelaat. Alhoewel Spector nog altyd sy betrokkenheid by haar dood ontken het, het 'n jurie in Los Angeles hom op Maandag 13 April 2009 skuldig bevind aan manslag op Lana Clarkson. Hy sou 'n pistool in haar mond leeg geskiet het. Spector is gevonnis tot 15 jaar gevangenisstraf weens manslag op Clarkson, en vier jaar weens die besit van onwettige wapens, sonder die moontlikheid van vervroegde parool.

Sedert Oktober 2013 is Spector hoofsaaklik in 'n gevangenishospitaal in Stockton aangehou, waar hy aan komplikasies van covid-19 op 16 Januarie 2021 dood is.

Publikasies oor Phil Spector

Mick Brown: Tearing Down the Wall of Sound: The Rise and Fall of Phil Spector. ISBN 0-7475-7243-7
Mark Ribowsky: He's a Rebel: The Truth About Phil Spector. Rock and Roll's Legendary Madman. ISBN 0-306-81471-4.
Richard Williams: Out of His Head. ISBN 0-7119-9864-7
Dave Thompson: Wall of Pain: The Biography of Phil Spector. ISBN 1-86074-543-1
Ken Emerson: Always Magic in the Air: The Bomp and Brilliance of the Brill Building Era. ISBN 0-670-03456-8

Verwysings

↑ As sy geboortejaar word ook 1940 deur sommige bronne vermeld. Onder meer CNN dui aan 1939, onder andere die Encyclopaedia Brittanica dui aan 1940.
↑ (en) Phil Spector dead: Music producer behind the Wall Of Sound dies aged 81 in prison, Daily Express, 17 Januarie 2021.

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.

[1] As sy geboortejaar word ook 1940 deur sommige bronne vermeld. Onder meer CNN dui aan 1939, onder andere die Encyclopaedia Brittanica dui aan 1940.

[2] (en) Phil Spector dead: Music producer behind the Wall Of Sound dies aged 81 in prison, Daily Express, 17 Januarie 2021.

[1]

[2]