Titus Pomponius Atticus
Titus Pomponius Atticus, gebore Titus Pomponius (112/109 v.C. – 35/32 v.C.), het afgestam van 'n ou maar nie volkome adellike Romeinse familie van die ridderstand en die Gens Pomponia. Hy was 'n gevierde redakteur, bankier en beskermheer van briewe, met wonings in Rome sowel as Athene. Hy word hoofsaaklik onthou as die nouste vriend van redenaar en filosoof Marcus Tullius Cicero asook van leidende eietydse figure van die Romeinse hoëlui. Cicero se verhandeling oor vriendskap, De Amicitia is ook aan hom opgedra. Hulle briefwisseling, dikwels in subtiele kodetaal gehul om hulle politieke waarnemings te verbloem, is oorgelewer in Epistulae ad Atticum wat deur Cicero se vryman en persoonlike sekretaris, Marcus Tullius Tiro, saamgestel is. Atticus was bekend vir sy elegante smaak, ewewigtige oordeel en finansiële bedrewenheid.
'n Telg van 'n familie van ridderlike rang, is Pomponius gebore en getoë in Rome, die seun van Titus Pomponius en sy gade Caecilia Metella. As jongman het hy sy onderwys ontvang saam met Cicero, Lucius Torquatus en die jonger Marius, met wie hy almal so heg bevriend geword het dat niemand [volgens Nepos] vir hulle dierbaarder was sy lewe lank nie. Daar word gesê dat hy 'n uitmuntende student was, en in 85 v.C. het Pomponius na Athene gereis, waar hy sy jongmenslewe verwyl en sy studies onderneem het, en homself in literatuur en filosofie verdiep het. Hy was só in vervoering met Athene en die kultuur daarvan, dat hy die bynaam "Atticus" vir homself geneem het, oftewel "Man van Attika", soos afgelei kan word uit die vyfde boek van Cicero se De Finibus (afdeling 4).[1] Gaius Julius Caesar was sy gas tydens sy Atheense verblyf.
Toe die Romeinse keisers besluit het om boeke te verbrand in die naam van sensorskap, het Atticus tussenbeide getree en dit geluk om meeste van die Griekse en Romeinse dokumente te preserveer wat aan ons oorgelewer is.[2]
Die aanwas van Atticus se welvaart was danksy erflatings en sy vaardige vaste eiendomtransaksies. Hierdie welvaart is aangewend vir sy liefde van briefskrywing, waarvoor hy 'n personeel van slawe aangehou het wat opgelei was as kopieërders en boekbinders, om ondermeer die werke van sy vriend Cicero te publiseer. Wat Atticus se eie literêre werke betref, word gesê dat hy 'n enkele boek in Grieks geskryf het oor die konsulaat van Cicero, benewens 'n klein hoeveelheid poësie. Niks van sy geskrifte het egter behoue gebly nie. Buiten sy uitgebreide en gehegte korrespondensie met Cicero, was hy ook die skrywer van enige merkwaardige Herinneringe.
In 65 v.C. het Atticus na Rome teruggekeer. Ooreenkomstig sy epikuriese simpatië, het hy homself streng uit die politiek gehou, behalwe om hulp te verleen aan Cicero ten tye van gevaar — byvoorbeeld toe Cicero noodgedwonge landuit moes vlug in 49 v.C., en Atticus 'n skenking van 250,000 sesterces aan hom gemaak het. Alles in ag genome was sy politieke deelname onbeduidend, alhoewel dit bekend is dat hy, soos Cicero, tot die optimates, d.w.s. die aristokratiese party behoort het, en oor die algemeen konserwatiewe sienings gehuldig het. Hy was ook 'n vennoot van die Triumvir Marcus Licinius Crassus.[3]
Met die oorlye van sy mees welgestelde oom aan moederskant, Quintus Caecilius Metellus, het Atticus sy aangenome seun en erfgenaam geword en die naam Quintus Caecilius Pomponianus Atticus aangeneem. Lucius Licinius Lucullus, wat wel Atticus se persoonlike vriend was, het hierdie bemaking verwens omdat hy van mening was dat hy self daarop geregtig was weens sy deelname aan die kampanje teen Mithridates en as goewerneur van Sirië.[4]
In sy latere jare het hy getrou met 'n familielid, Caecilia Pilea/Pilia (ca 75 v.C. – 46 v.C.), dogter van Pileus/Pilius en 'n kleindogter aan moederskant van die Triumvir, Crassus. Atticus en Pilea/Pilia is in 58 v.C./56 v.C. getroud, toe Atticus reeds 53/54 jaar oud was, en sy is oorlede na 'n gelukkige huwelik van 12 jaar.[5] Sy het vir hom 'n seun gebaar met dieselde naam, Titus Pomponius Atticus (van wie min bekend is), asook 'n dogter, Caecilia Pomponia Attica, wat die eerste eggenoot van Marcus Vipsanius Agrippa geword het.
Atticus het die orige deel van sy lewe in Rome deurgebring, waar hy selfmoord gepleeg het toe hy 'n siekte opgedoen het. Om die onvermydelike te versnel het hy besluit enige inname van voeding te ontbeer, en hom tot die dood toe uit te honger. Na 'n maandelange ongeneesbare siekte is hy oorlede op die vyfde dag van sy vastyd.[6] Hy is begrawe in die familietombe by die vyfde myl van die Appiaanse weg.
Bronne
wysig- Hierdie inligting is oorwegend ontleen aan die Excellentium Imperatorum Vitae en Lewe van Atticus[7] of Cornelius Nepos, waartoe biografië van Cato en Atticus (ontdek in 'n manuskrip wat Cicero se briewe bevat) gevoeg is deur Cornelius Nepos tydens die bewind van Theodosius I.
- Manuel Dejante Pinto de Magalhães Arnao Metello en João Carlos Metello de Nápoles, "Metellos de Portugal, Brasil e Roma", Torres Novas, 1998
- Anthony Everitt, "Cicero", Random House, 2001.
Verwysings
wysig- ↑ Sekere geskiednisse verwys ook na Atticus se voorliefde vir alle dinge Atheens, insluitend hulle tradisie van manlike homoseksualiteit en pederastie.
- ↑ "Atticus Used Books word nou slegs via die web verkoop" (in Engels). Atticus Used Books and Music. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Oktober 2019. Besoek op 18 Maart 2013.
- ↑ Pierre Grimal, Rome Devant Cesar, p. 93
- ↑ Pierre Grimal, Rome Devant Cesar, p. 171
- ↑ Rawson, E., Cicero, a portrait (1975) p. 141
- ↑ Cornelius Nepos, Lewe van Atticus (21–22)
- ↑ Attalus.org
Eksterne skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Titus Pomponius Atticus.
