Ägyptologii
D Ägyptologii erforscht alli Beriich vo dr altägyptische Hochkultur sit dr Vorgschicht im 5. Johrduusig vor dr Ziitwändi bis zur Eroberig vo Ägype dur d Araber im 7. Johrhundert noch dr Ziitwändi. Si interessiert sich für alles was zur altägyptische Kultur ghört: s däglig Läbe, d Schbroch, Literatur, Gschicht, Religion, Kunscht, Handwärk, Wirtschaft, Schdaatsschdrukture, usw.
In Dütschland wird sehr vil Gwicht uf d Schbroch gleit, währed in andere Länder d Archäologii ä grösseri Rolle schbiilt.
Gschicht vo dr Ägyptologii
ändereS Interässe an dr alten ägyptische Kultur het im 9. Johrhundert ä baar arabischi Hischdoriker, dr Dhul-Nun al-Misri und dr Ibn Wahshiyya, drzue gfüehrt, sich mid dr Hieroglypheschrift abzgä und wenigschdens s Gschriibene deilwiis z verschtoh. Im 13. Johrhundert het dr Abdul Latif al-Baghdadi, wo an dr Al-Ashar Universidet z Kairo underrichtet het, ägyptischi Monumänt us dr Antike beschriibe.
In Europa isch mit dr Renaissance s Interässe an alle alte Kulture gwachse, vor allem die vo Griecheland und Rom, und in de Schrifte vo de klassische Autore wie dr Herodot, dr Diodorus Siculus, dr Strabon, dr Manetho und anderi, het s immer widr Beschriibige vom alten Ägypte gha, und s het Lüt gä, wo gwundrig worde si. So het dr Athanasius Kircher (1601–1680) mit nit vil Erfolg brobiert d Hieroglyphe z entziffere. Dr John Greaves (1602-1652) isch än änglische Mathematiker und Alterdumsforscher gsi, wo 1637 z Ägypte d Pyramide vermässe het. Dr französisch Jesuit Claude Sicard (1677 – 1726) isch au z Ägypte gsi zwüsche 1708 und 1712 und het ä Landcharte gmacht. Dr dänisch Schiffskapitän Frederic Louis Norden (1708–1742) isch in de Johr 1737 bis 1738 dr Nil ufe bis in Sudan gfahre, und het Notize und Zeichnige gmacht wo noch siim Dod veröffentligt worde si under em Titel Voyage d'Egypte et de Nubie.
Mit dr Exbedition vo dr französische Armee nach Ägypte im Johr 1798, wo Wüsseschaftler bii sich gha het für zum s Land beschriibe, isch z Europa d Ägyptomanie uusbroche. Dank em Schdei vo Rosetta hai die Glehrte ändlig d Mögligkeit gha, an altägyptischi Inschrift mit erä griechische Übersetzig z vergliiche und so d Hieroglypheschrift z entziffere. Dr erscht, wo es moderns Verschdändnis vom Altägyptische gha het, isch dr Jean François Champollion (1790-1832) gsi. Si Précis du système hiéroglyphique vo 1824 het ä Fluet vo Übersetzige vo alte Teggscht usglöst, wo die ägyptisch Kultur verschdändlig gmacht hai. Dr dütsch Ägyptolog Karl Richard Lepsius (1810-1884) het s Land kartografiert und Alterdümer dokumentiert und in siim Denkmäler aus Aegypten und Aethiopien uusegä. D Uusgrabige wo Europäer wie dr Giovanni Battista Belzoni (1778-1823) z Ägypte gmacht hai, hän ehnder Schatzsueche gliiche as wüsseschaftlige Unternähme, bis dr William Matthew Flinders Petrie (1853–1942) exakti Methode iigfüehrt het, wo zum groose Deil hüt no gälte. Im Johr 1922 isch d Ägyptomanie widr uusbroche, wo dr Howard Carter (1874–1939) s fascht unberüehrte Grab vom Pharao Tutanchamun gfunde het, wo voll vo Goldgegeschdänd gsi isch.
Broblem
ändereEs het no vili Froge in dr ägyptologische Forschig, wo mä kai Antwort druf het. So zum Bischbil isch d Chronologie bis zum sibte Johrhundert vor dr Ziitwändi immer no es Sujet für hitzigi Diskussione au under de konventionelle Ägyptologe, vo de alternative, won ä Deil drvo s Neue Riich (16. bis 11. Johrhundert BCE) will ins erschde Johrdusig verlegge, gar nid z rede. Das si nid unbedütendi Meinigsverschiideheite, will die ägyptisch Chronologii d Basis isch für d Gschichtsschriibig vom früehne Middlere Oschde, und wenn si grundsetzlig falsch wär, mä die ganzi Chronologie vo dr Antike müesst überdänke.