1828

1828
Andrew Jackson Dr Andrew Jackson wird Bresidänt vo de USA.	Dr jungi Kaspar Hauser, Fääderezäichnig vom Johann Georg Laminit (1775-1848) Dr Kaspar Hauser daucht z Nürnbärg uf.
Bösendorfer-Logo Dr Klavierbauer Ignaz Bösendorfer gründet d Bösendorfer Klavierfabrik.

Was bassiert isch

22. Januar: In Groossbritannie wird dr Herzog vo Wellington Brömieeminister.
22. Februar: Russland under em Zar Nikolaus I. bechunnt im Friide vo Turkmantschai noch em Chrieg gege Persie Land im Kaukasusgebiet über.
26. Mai: Dr Kaspar Hauser wird z Nürmbärg uf dr Strooss ufgriffe.
11. Juli: Dr Michael I. vo Portugal stürzt si Niässe Maria II.
24. August: D Niiderland stelle z Niiderländisch-Neuguinea e Kolonialverwaltig uf.

Veräinigti Staate 1828

Russland erklärt em Osmanische Riich dr Chrieg und understützt d Unabhängigkäitskämpf vo de Grieche.

18. Januar: D Köönigriich Bayre und Württebärg bilde e süddütsche Zollveräin.
25. Juli: Dr Ignaz Bösendorfer foot afo Klavier broduziere, wo uf dr ganze Wält berüemt wärde.

20. April: Dr Franzoose René Caillié chunnt z Timbuktu am Niger aa.
1. Juli: Dr Maschinist John Cree isch s erste Doodesopfer in dr Gschicht vo dr Iisebaan, wo si Lokomotive explodiert.
4. Juli: Dr Grundstäi für die ersti Iisebaan in de USA, dr „Baltimore & Ohio Railroad (B & O)“, wird gläit.
17. August: Dr John Herschel entdeckt zwäi Galaxie im Stärnbild Andromeda und spööter no mee.
24. Oktober: Im säggsische Großenhain entstoot die ersti dütschi Volksbibliothek.
Dr Siméon Denis Poisson füert d Querkontraktionszaal in d Elastizitätsproblem ii.
Dr Botaniker Robert Brown veröffentligt si Entdeckig vo dr Molekularbeweegig (Edinburgh New Philosophical Journal 5 (1828)).
Dr Friedrich Wöhler broduziert Harnstoff sünthetisch und bewiist eso, ass organischi Molekül au usserhalb vo lääbige Süsteem chönne entstoo; d Grundlaag vo dr Biochemii und organische Chemii.

1. Februar: Uruffüerig vo dr Opere Ali Pascha von Janina vom Albert Lortzing am Stadttheater Münster
26. Merz: Dr östriichisch Komponist Franz Schubert git si ersts und äinzigs öffentligs Konzärt.
7. April: S Genueser Teatro Carlo Felice wird mit em Vincenzo Bellini sinere Opere Bianco e Fernando eröffnet.
26. Mai: Uruffüerig vo dr Opere Les Francs-Juges vom Hector Berlioz am Salle du Conservatoire z Bariis.
8. August: Uruffüerig vo dr Opere Gabriella di Vergy vom Saverio Mercadante am Teatro Nacional de São Carlos z Lissabon
15. Oktober: Uruffüerig vo dr Opere Die Räuberbraut vom Ferdinand Ries z Frankfurt am Main
9. Dezämber: Uruffüerig vo dr Opere Clari vom Jacques Fromental Halévy am Théâtre-Italien z Bariis
22. Dezämber: Uruffüerig vo dr Opere Der Vampyr vom Heinrich Marschner am Stadttheater z Leipzig

Z Ängland wird dr Buggery Act 1533 ufghoobe und dur e Offences against the Person Act 1828 ersetzt. D Homosexualidäät, dr Analvercheer und d Sodomii blibe stroofbar.

08. Mai: Henry Dunant, e Schwizer Gschäftsmaa, Initiator vo dr Rotchrüz-Beweegig († 1910)
28. August: Jonas Breitenstein, Schwyzer Volksdichter († 1877)
05. Septämber: George Washington Jones, US-amerikanische Bolitiker († 1903)
09. Septämber: Lew Nikolajewitsch Tolstoi, e russische Schriftsteller († 1910)
19. Septämber: Fridolin Anderwert, Schwyzer Bolitiker un Bundesrot († 1880)
27. Oktober: Otto Funke, dytsche Physiolog († 1879
26. Novämber: Martin Birmann, Schwyzer Bfaarer un Armeninschpäkteur († 1890)
21. Dezämber: Johann Jakob Schaub, Schwyzer Lehrer un Haimetkundler († 1910)

Commons: 1828 – Sammlig vo Multimediadateie

Digitalisierti Zitige us em Joor 1828 im Zitigsinformazioonssüstem (ZEFYS) vo dr Staatsbibliothek z Berlin