Giubiasco
Giubiasco (lombardisch Giübiasch, dytsch veraltet Siebenäsch, rätoromanisch ) isch e Dorf in dr politische Gmai Bellinzona im Kanton Tessin in dr Schwyz.
| Giubiasco | |
|---|---|
 | |
| Basisdatä | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Tessin (TI) |
| Bezirk: | Bellinzona |
| Kreis: | Bellinzona |
| Gmeind | Bellinzona |
| PLZ | 6512 |
| Koordinate: | 721532 / 115098 |
| Höchi: | 242 m ü. M. |
| Flächi: | 6,2 km² |
| Iiwohner: | 8627 (31. Dezämber 2015)[1] |
| Website | www.giubiasco.ch |
 Luftbild vu Giubiasco | |
| Charte | |
 | |
Geografi
ändereGiubiasco lyt in dr Magadinoebeni zwische Sant’Antonino un dr Stadt Bellinzona. Dr Piazza Grande (dr Groß Blatz) lyt uf ere Hechi vu 237 m ü. M., dr hegscht Punkt isch dr Sasso Terriccio mit 590 m, dr diefscht Mondetta mit 208 m. Zue dr Gmai hend d Fraktione Lôro, Motti, Palasio, Pedevilla un Sasso Piatto ghert. Nochbergmaine sin Bellinzona, Camorino, Gudo, Monte Carasso, Pianezzo, Sant’Antonino un Sementina gsi.
Gschicht
ändereGiubiasco isch zum erschte Mol gnännt wore anne 1186 as apud Cibiascum, 1195 Zibiassco.
D Gmai Giubiasco het uf dr 2. April 2017 mit elf anderne Gmaine zu Bellinzona fusioniert un dodrmit in Chrais Bellinzona gwechslet. Si het friejer zum Chrais (circolo) Giubiasco ghert, wo weg seller Fusion ufglest wore isch. Giubiasco isch dozmol Hauptort un Sitz vum Chraisamt gsi.
Verwaltig
ändereDr letscht Burgermaischter (Sindaco) vu Giubiasco isch dr Andrea Bersani gsi.
Bevelkerigsentwicklig
ändereQuälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]
| Johr | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 |
| Yywohner | 1417 | 1503 | 1539 | 1587 | 1570 | 1722 | 2395 | 2585 |
| Johr | 1930 | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
| Yywohner | 2607 | 2932 | 3311 | 4281 | 5796 | 6585 | 6982 | 7418 |
Dialekt
ändereDr lombardisch Dialäkt vu Giubiasco ghert zum Ticinese.
Böuwärch
ändere- Chilche S. Maria Assunta (13. Jh., zum erschte Mol gnännt 1387, im 15. bis 17. Jh. e baar Mol umböue un vergreßeret)
Literatur
ändere- Johann Rudolf Rahn: Giubiasco. In: I monumenti artistici del medio evo nel Cantone Ticino. Tipo-Litografia di Carlo Salvioni, Bellinzona 1894, S. 113–115.
- Celestino Trezzini: Giubiasco. In: Historisch-Biographisches Lexikon der Schweiz, Band 3, Giovanoli – Grasset., Attinger, Neuenburg 1921, S. 533, 534.
- Virgilio Gilardoni: Giubiasco In: Inventario delle cose d’arte e di antichità. Edizioni dello Stato. Bellinzona 1955, S. 181–182.
- Virgilio Gilardoni: Il Romanico. Catalogo dei monumenti nella Repubblica e Cantone del Ticino. La Vesconta, Casagrande S.A., Bellinzona 1967, S. 244, 254, 360–362, 423.
- Giuseppe Chiesi, Fernando Zappa: Terre della Carvina. Storia e tradizioni dell’Alto Vedeggio. Armando Dadò, Locarno 1991.
- Simona Martinoli und andere: Guida d’arte della Svizzera italiana. Edizioni Casagrande, Bellinzona 2007, S. 44–47.
- Sinonetta Baggio-Simona, Graziano Tarilli: Giubiasco. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Weblink
ändere
Commons: Giubiasco – Sammlig vo MultimediadateieFuessnote
ändere- ↑ Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Bezirken und Gemeinden uf bfs.admin.ch (Bundesamt för Statistik)
- ↑ Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) , Date im Aahang (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) )
