Equatorialginea

D Republik Equatorialginea oder aifach Equatorialginea (span. Guinea Ecuatorial, franz. Guinée équatoriale, portug. Guiné Equatorial) isch e Staat z Afrika. Dr Feschtlanddail vum Staat gränzt im Norden an Kamerun, im Siden un Oschten an Gabun un im Weschten an dr Golf vu Guinea. Dr sidligscht Dail vum Staatsbiet, d Annobón oder Pagalu, lyt 156 Kilometer sidli vum Equator, dr Feschtlanddail e weng nerdli dervu. Equatorialginea isch näbe Dänemark ain vu dr beede Staate uf dr Wält, wu d Hauptstadt uf ere Insle lyt, drotz ass si ne Feschtlanddail hän.

República de Guinea Ecuatorial (span.) République de Guinée Équatoriale (franz.) República da Guiné Equatorial (port.) Republik Equatorialginea
{{{ARTIKEL-FLAGGE}}} {{{ARTIKEL-WAPPEN}}}
Wahlspruch: Unidad, Paz, Justicia (Spanisch fir Ainigkait, Friide, Grächtigkait)
Amtsspraach	Spanisch, Portugiesisch, syt 1997 au Franzesisch as Verwaltigssproch
Hauptstadt	Malabo
Staatsoberhaupt	Teodoro Obiang Nguema Mbasogo
Regierigschef	Manuel Osa Nsue Nsua
Flächi	28.051 km²
Iiwohnerzahl	686.000 bis 1.622.000 (Stand: 2010 bis 2012, Zahlen umstritte)
Bevölkerigsdichti	24 bis 58 (je no Bevelkerigszahl) Iiwohner pro km²
Brutto­inlands­produkt pro Iiwohner	16.262 US-$ (2008)
Währig	CFA-Franc BEAC
Unabhängigkeit	vu Spanie am 12. Oktober 1968
Nationalhimne	Caminemos Pisando la Senda de Nuestra Inmensa Felicidad
Zitzone	MEZ (UTC +1)
Kfz-Kennzeiche	GQ
Internet-TLD	.gq
Vorwahl	+240

D Bevelkerigsgruppe, wu di ehmolig spanisch Kolony beherrscht, sin d Fang, e marginalisierti Minderhait sin d Bubi. Im Land het s vor allem an dr Koischte lang e Huffe Vorchuu vu Ärdel, wu d Yyname drus aber numen ere chlaine – bolitisch yyflussrychen – Elite zguet cheme. S durschnittli Pro-Chopf-Yychuu isch fascht eso hoch wie dr europäisch Durschnitt. Ainewäg isch d Armuetquote seli hoch. D Verletzige vu dr Mänscherächt sin in dr letschte Johr zrugggange, ainewäg bietet s Land kai Rächtssicherhait.

Geografi

Equatorialginea isch mit ere Flechi vu 28.051 km² ais vu dr chlaischte Länder vu Afrika, dodervu umfasst dr Feschtlandsdail Mbini (Rio Muñi) rund 26.000 km². Zum Staatsbiet ghere au verschideni Insle, di grescht dervu isch mit 2017 km² Bioko, wu bis 1973 unter dr Näme Santa Isabel un Fernando Póo bekannt gsi isch un e Zytlang Macías Nguema Byogo (noch em domolige Bresidänt Francisco Macías Nguema) ghaiße het. Uf Bioko lyt au Malabo, d Hauptstadt vum Land. Dr Feschtlanddail styt vu dr flache Kischte bis uf 1.200 Meter im Inland aa.

D Insle sin dur e vulkanische Hotspot entstande, wu au d Insle São Tomé und Príncipe, wu zwische Bioko un Annobón lige, aber nit zue Equatorialginea ghere, un dr Kamerunbärg derdur entstande sin. Au di kischtenoche Insle Corisco, Elobey Grande un Elobey Chico ghere zue Equatorialginea.

D Landgränze sin 835 km lang, d Kischte 296 km.

Klima

Uf dr Insle herrscht e tropisch Rägewaldklima mit ere Rägezyt im Oktober. Uf em Feschtland isch es druckener, vylmol deckt un windig.

Flora un Fauna

D Bflanzewält wird dominiert vu verschiden Type vu tropische Rägewälder, uf em Feschtland „Atlantic Equatorial coastal forests“, uf dr Insle in dr diefere Lage „Cross-Sanaga-Bioko coastal forests“, in dr hechere Lage „Mount Cameroon and Bioko montane forests“.

D Kischte wäre gsuumt vu Mangrovesimpf. Uf dr Insle isch e Dail vum Rägewäld dur Plantaschge ersetzt. Uf Annobón het s in dr Hauptsach El- un Kokospalme.

Di wyte Rägewaldbiet biete ne Huffe Dierarte ne ideale Läbesruum, zum Byschpel Schimpanse, Gorilla, Mandrill un Bäremaki. Au Leoparde, Wladelifante, Waldbiffel, Schirrantilope un Bongo het s hyfig.

Bevelkerig

Equatorialginea isch ais vu dr wenige Länder z Afrika, wu ai Volk dytlig in dr Meehait isch: Rund 85,7 % vu dr Bevelkerig ghere zue dr bantusprochige Fang. Im gebirgigen Innere vu dr Insle läbe in vilmol schwär zuegänglige Derfer d Bubi, wu au zue dr Bantuvelker zelle un 6,5 Brozänt vu dr Bevelkerig stelle. Aber au do dominiere mittlerwyli d Fang. Wäg dr starke Repressalie in dr Zyt vu dr Diktatur vum Francisco Macias Nguema het d Meehait vu dr Bubi, wu bis dert 20 Brozänt vu dr Bevelkerig gstellt gha hän, s Land mieße verloo, vil sin uf Spanie gange. Wyteri Minderhaite sin mit 3,6 Brozänt d Mdowe un mit 1,1 Brozänt d Bujeba. Uf dr Insle Annobón läbe d Annobonese, wu 1,6 Brozänt vu dr Gsamtbevelkerig stelle. S git au no ne baar Döusert Europäer im Land, in dr Hauptsach Spanier, un e baar Döusert Fernandino, d Noochuu vu änglischsprochige Kreole.

Yywohnerzahl

S Bevelkerigswachstum lyt bi rund 2,6 %. D Yywohnerzahl isch anne 2010 vu dr Regierig mit guet aire Million aagee wore. Uf Bioko läbe rund 20 %, uf Annobón nume 1 % vu dr Equatorialgineer. Wel gnaui un zueverlessigi Bevelkerigsdate fähle, sin die Uussage un die zum Bruttoinlandsprodukt un zu Pro-Chopf-Yychuu uusicher, un di internationalen Inschtituzione chemme zue Ergebnis, wu zem Dail stark vunenander abwyche.

Religion

E Erb vu dr spanische Kolonialherrschaft isch au d Religion: Aahänger vu dr Remisch-katholische Chilche sin iber 87 % vu dr Equatorialgineer, dernäbe sin 5 % Proteschtante. Aahänger vu Naturreligione stelle dergege zmindescht offiziäll nume no chlaini Minderhaite.

Sproche

Ethnischi Gruppe z Equatorialginea:
1: Fernandinos
2: Bubi
3: Igbo
4: Baka
5: Bujeba
6: Benga
7: Seki
8 un 9: Annobonese
10: Fang

Des sin Fang, Bube, , Ndowe, Balengue, Bujeba, Bissio, Gumu, Baseke, Annobonesisch, Fernando-Poo-Kreolänglisch, Igbo un Pidginänglisch. Z Equatorialginea wäre insgsamt 14 verschideni Sprochen un Idiom gschwätzt.

Drotz ass iber 80 Brozänt vu dr Bevelkerig Fang as Muetersproch schwätzt, sin d Amtssproche vu Equatorialginea noch em Verfassigsgsetz un dr Änderig in Artikel 4 vum Grundgsetz Spanisch un Franzesisch. Syt 1997 isch s Land Mitglid vu dr Gmainschaft vu frankophone Staate.

Equatorialginea isch näb dr Demokratische Arabische Republik Sahara s ainzig Land vu Afrika, wu Spanisch Amtssproch isch. Spanisch isch hite di wichtigscht Bildigssproch im Land, wel di maischte Schuele im Land wäre vu chilchlige Missione un spanische Yyrichtige drait.

Syt 2007 het Equatorialginea au dr Status vun eme assoziierte Beobachter in dr Gmainschaft vu dr portugiesischsprochige Länder un im Johr 2010 het dr Bresidänt verchindet, ass Portugiesisch as zuesetzligi Amtssproch soll yygfiert wäre, ass Equatorialginea Vollmitglid chaa wäre. Am 23. Juli 2010, bim 8. Gipfel vu dr Gmainschaft z Luanda, isch dr Aadrag uf Vollmitglidschaft gstellt wore. D Gmainschaft het aber zwoo Bedingige gstellt: zum Aine d Yyfierig vu Portugiesisch as Amtssproch, zum andere bolitisichi Reforme in Richtig Demokrati un Mänscherächt. Im Juli 2012 isch dr Aadrag wider abglähnt wore wäg dr Verletzig vu dr Mänscherächt.

D Sproche vu dr Ethnie vum Land sin noch em Verfassigsgsetz 1/1998 vum 21. Jänner 1998 integrale Dail vu dr nationale Kultur. Des sin Fang, Bube, Benga, Ndowe, Balengue, Bujeba, Bissio, Gumu, Baseke, Annobonesisch, Fernando-Poo-Kreolänglisch, Igbo un Pidginänglisch. Z Equatorialginea wäre insgsamt 14 verschideni Sprochen un Idiom gschwätzt.

Gschicht

Friegschicht

D Insle Bioko isch zwische 700 un 1000 n. Chr. vum Feschtland uus bsidlet wore, also vu dr Kischte vum hitige Nigeria un Kamerun. D Bubi, wu us däre Bsidlig firigange sin, schwätze ne Bantusproch.

Annobón isch bis zue dr Aachumft vu dr Europäer anne 1473 nit bewohnt gsii.

D Uryywohner vum Feschtlandbiet sin Pygmäe (Gyele) gsii. Vum 17. bis zum 19. Johrhundert sin verschideni Bantugruppe in des Biet yygwanderet un hän d Urbewohner bis uf chlaini Gruppe verdrängt. Die Bantu sin d Ndowe, Bujeba, Balengue un Benga gsii (di sognännte „Kischtestämm“) un speter d Fang, wu hite 80 Brozänt vu dr Bewohner stelle. Derwylscht s nerdli un sidli vu Rio Munis in dr vorkoloniale Zyt großi Rych gee het, isch s do nit zue Staatsgrindige chuu.

Frieji Kontakt mit Europäer (bis 1778)

Bioko („F po“) un Annobón („anno boo“) uf dr Cantino-Wältcharte vu 1502

Bioko („Fernando Poo“) uf ere änglische Charte vu 1729 mit em Zuesatz „ghert zuen eme wilde Volk“

Dänkmol vu dr erschte Yywanderer (1773) bi Luba, Bioko

Di spanische Bsitzige Golf vu Ginea um 1890

Dr erscht Europäer, wu uf d Insle Bioko chuu isch, isch anne 1471 dr portugiesische Seefahrer Fernão do Pó (Fernando Poo) gsii. Är het ere dr Name „Formosa“ („Di Schen“) gee, en Uusdruck, wu si aber nit duregsetzt het (un speter fir di oschtasiatisch Insle Taiwan brucht woren isch …). Ab 1494 het d Insle bi dr Europäer dr Name vu ihrem „Entdecker“ Fernando Poo ghaa. Bi dr Yyhaimische het si dergege Bahasa, Ischulla oder Bisila ghaiße. D Portugiese hän d Insle 1474 offiziäll in Bsitz gnuu. 1642 hän d Niderländer ohni Gnähmigung vu dr Portugiese ne Handelsstation uf Fernando Poo grindet. Anne 1648 hän d Portugiese aber wider d Kontroll iber d Insle un au iber d Nochberinsle Corisco, wu hite au zue Equatorialginea ghert.

Um d Mitti vum 18. Johrhundert isch s zuen eme Ainigungsbrozäss bi dr yyhaimische Bubi unter dr Fierig vun eme lokale Oberhaupt mit Name Molombo (zirka 1700 bis 1760) chuu. Die Ainigung un dr Ruggzug vu dr Yyhaimische ins Landesinner isch s Ergebnis vu dr Sklavejadge gsii, wu allmee zuegnuu hän. Ab 1760 bis 1810 het dr Lopoa die Fierigsroll ibernuu. In dr Verdreg vu Ildefonso un Pardo (1777 un 1778) het Portugal zuegunschte vu Spanien uf d Insle Fernando Poo (wie au uf Annobón un s Feschtlandbiet) im Uusdusch gege dr Verzicht vu Spanien uf Dail vum spetere Brasilie zuegunschte vu Portugal verzichtet.

Di chlai Insle Annobón isch am 1. Jänner 1473 vu dr portugiesische Seefahrer Pedro Escobar un João de Santarém entdeckt wore. Si hän si noch em portugiesische Neijohrsgrueß „Ano bom (Guet Johr)“ gnännt. Im Gegesatz zue Fernando Poo isch d Insle mänscheläär gsii, si hän si derno ab 1474 mit Afrikaner vu Angola bsidlet, wu si iber Sao Tomé dohär brocht ghaa hän. Anne 1778 hän d Portugiesen im Verdrag vu Pardo au Annobón dr Spanier iberloo.

S hitig Biet vu Mbini het eso bis in s 19. Johrhundert nonig gee. Uf em Feschtland hän d Portugiese gwissi Handelsrächt am Kischtestraife zwisch em Niger un em Fluss Ogooué im hitige Gabun ghaa. Au die Rächt hän si mit em Verdrag vu El Pardo an d Spanier abdrätte.

Britischi, portugiesischi un spanischi Herre: 1778–1850

Unter dr Fierig vum Conde de Argelejos het Spanie 1778 en Expedition uf Bioko gschickt go si in Bsitz z nee. Dr Conde isch vier Monet do blibe. Im Oktober 1778 het Spanie ne Gouverneur yygsetzt, wu aber scho anne 1780 mit dr ibrige Spanier d Insle verloo het. Fir e baar Johrzehnt isch di spanisch Herrschaft uf dr Insle Theory blibe.

Anne 1817 hän si d Briten un d Spanier uf d Bekämpfig vu dr Sklaverei gainigt un d Spanier hän d Insle an d Brite verpaachtet. Die hän an dr Nordkischte ne Stadt mit Name Port Clarence grindet (s speter Malabo) un hän do un z San Carlos Flottebasen yygrichtet. Vo do uus sin britischi Schiff uus mit em Ufdrag Sklaveschiff ufzbringen un ihri Insasse z befreie. E Hufe vu dr befreite Sklave – wu d Haimetort vun ene vylmol Döuserti vu Kilometer wyt ewäg gsii sin – hän si uf Fernando Poo/Bioko aagsildet un hän mit dr yygwanderete Arbeitsmigrante vum Feschtland bal en aigeni Bevelkerigsgruppe bildet, dio sognännte Fernandinos. Die sin britisch orientiert gsii un hän e britisch Kreolisch gschwätzt, s Pichinglis-Kreolisch bzw. s Fernando-Po-Kreolisch. Si hän vylmol e Mittlerstellig zwische dr Briten un dr Yyhaimischen ibernuu. D Yyfieig vu dr Kakaobohne uf Fernando Poo isch zem Byschpel s Wärch vun eme „Fernandino“ mit Name William Pratt gsii, eme freiglossene Sklav vu Weschtindie. D Brite hän an ihre Stitzpinkt aber wäg em fir Europäer extrem uugsunde Klima kai Fraid nit ghaa un hän si 1843 wider zuegmacht. Dr britisch Konsul John Beecroft isch aber uf dr Inlse blibe. D Spanier hän ene 1843 zum Gouverneur gmacht, derwylscht er glychzytig fir d Brite d Kolonisierig vu noch gläge Feschtland vu Nigeria bedribe het.

Ab 1862 hän d Spanier d Insle as Strofinsle bruucht fir ufsässigi Sklave vu ihre Kolony Kuba.

Dr yyhaimische Bubi, wu si vor dr Sklavejeger in s Landesinner zruggzoge gha hän, hän in däne Johrzehnt yygschaipfti Chrankete un Alkoholmissbruuch zuegsetzt. Ihri zäntralisiert Organisation unter eme allgmain anerkännte Oberhaupt hän si aber au im Verlauf vum 19. Johrhundert bhalte. Noch em Lopoa sin dr Madabita chuu (1842–1860) un derno dr Sepoko (1860–1875).

Uf Annobón het s zimli Widerstand gege d Spanier gee. Au wäg dr gringe wirtschaftlige Bedytig vu dr chlaine Inlse hän d Spanier uf e diräkti Macht verzichtet. D Inslen isch vu dr portugiesischen Insle São Tomé uus verwaltet wore. Intärn het s en Arrangemänt gee, ass e Gremium vu fimf Yyhaimische d Insle verwaltet het. Doderby het s Amt vum Gouverneur zwische däne fimf Personen in eme Ritmus rotiert, wu sbtimmt woren isch vu dr Zytspanni, wu zeh Schiff din uf d Insle chuu sin. Erscht am Änd vum 19. Johrhundert het Spanie faktisch d Kontroll iber s Insle ibernuu. Au uf Annobón het si ne aige Kreolisch entwicklet.

Uf em Feschtland het Spanie sy Machtaaspruch bis in d Mitti vum 19. Johrhundert nit duregsetzt un het vu dr im Verdrag vu El Pardo zuegsaite 800.000 km² dr grescht Dail an anderi europäische Mächt verlore, bis s spanisch Biet uf di rund 26.000 km² vum hitige Mbini bschränkt gsi isch.

Spanischi Kolonialherrschaft 1850 bis 1950

Briefmarke fir d Insle Elobey, Annobón un Corisco, 1907

Um d Mitti vum 19. Johrhundert het s Iberlegige gee, di spanische Bsitzigen an dr Gineakischte an d Brite z verchaufe. Wu s spanisch Barlemänt des abglähnt ghaa het, het Spanie aagfange syni koloniale Aasprich z Fernando Poo, z Annobón un uf em Festland durezsetze. In dr letschte Johrzehnt vum 19. Johrhundert het d Kolonialmacht uf en Yywanderig vu Kolonischten un Missionar us em Mueterland gsetzt. Wel d Erfolg wäg em fir Europäer schwirige Klima uusblibe sin, isch d Kolonialbolitik um d Johrhundertwändi umgschwänkt uf d Iberdragig vu dr Verantwortig an Großunternäme.

Im Verdrag vu Paris sin anne 1900 di konkurrierende Aasprich vu dr benochberte Kolonialmächt greglet wore. Aafangs 20. Johrhundert isch au dr Name Spanisch-Ginea gängig wore.

Dr Status vu dr Yyhaimische isch allmee offiziäll greglet wore, im 19. Johrhundert dur s Regelwerk „Curador Colonial“ un vu 1904 bis 1959 dur s „Patronato de Indígenas“. Dodin isch zwische dr bevormundete „indígenas“ (dr „Yygeborne“) un dr „Emanzipierte“ unterschide wore. Nume di Emanzipierte sin as erwachseni Mänschen akzeptiert wore. Dr Indígenas isch s verbote gsii, ass eber mee wie vier Hektar Land ghet het. Anne 1959, bi dr Abschaffig vum „Patronato“, sin grad emol 200 Yyhaimisch uf dr vollwärtig Status vun eme „Emanzipierte“ chuu.

Di große europäische Chrieg hän numen am Rand Uuswirkige ghaa uf di spanische Bsitzige z Ginea. Im Erschte Wältchrieg isch s neutral spanisch Territorium zue dr Zueflucht vu dr gschlaane Schutztruppen us dr benochberte dytsche Kolony Kamerun gsii. Im Spanische Burgerchrieg hän uf Fernando Poo d Francischte gherrscht, uf em Feschtland d Republikaner. Im Zweete Wältchrieg hän d Kolonien ihri Produktion mießen uf Nahrigsmittel fir s „Mueterland“ umstelle.

Uf Bioko isch di nei Bolitik am wirksamschte gsii. Dr Aaböu vu Kakao un Kaffee isch gferderet wore, Hauptbrobläm isch dr Mangel an Arbetschreft gsii, wu dur dr Yysatz vu spanische Strofgfangene un d Aawärbig vu Lyt us em unabhängige Liberia un zum Dail au vu Fang us em spanische Feschtlandsbiet hätt solle deckt wäre.

Di schlächten Arbetsbedingige hän all Ritt zur Gegewehr vu dr Bedroffene gfiert. Anne 1900 isch s zueneme Straik vu dr Arbeismigrante chuu, wu dur spanischi Marineinfantrischte nidergschlaa woren isch. Di yyhaimsche Bubi hän si anne 1910 gege d Zwangsarbet mit eme Ufstand gwehrt. D Bubi sin allno unter dr Autoritet vu ihrem Chenig gstande, vu 1904 bis 1937 isch des dr Löpèlo Mëlaka, gnännt Malabo, gsii. D Aawärbig vu Arbetschreft vu Liberia isch e guet Gschäft gsii fir di liberianische Bolitiker un hert zum Dail dr Karakter vu Sklavehandel ghaa. Wu die Zueständ effetli wore sin, isch anne 1930 d Aawärbig vu Liberianer yygstellt wore, was zuen eme ärnschthafte Mangel an Arbetschreft gfiert. Vu do ab sin Lyt vu Kamerun un, ab 1942 staatli greglet, vu Nigeria aagworbe wore. Wu s Land anne 1960 unabhängig woren isch, hän d Nigerianer iber d Helfti vu dr Bevelkerig vu dr Insle uusgmacht.

D Fernandinos hän uf Fernando Poo e chlaini Mittelschicht bildet, wu wirtschaftli all mee erfolgrych gsii isch. Urspringli proteschtantisch un britisch oriäntiert, hän si jetz vylmol dr katholisch Glauben aagnuu, was ihne bzw. ihre Chinder dr Zuegang zue dr katholische Missionsschuele ufgmacht het.

Di kolonial Machtibernahm uf em Fechstland het si bis dief in s 20. Johrhundert yynezoge. Erscht anne 1926 isch au s Inner vu „Rio Muni“ wirkli dr Kolonialverwaltig unterworfe gsii. E wirtschaftligi Bedytig het do vor allem s Holz mache ghaa. In eme gringe Umfang sin au do Arbetsmigrante zum Yysatz chuu, wel si di yyhaimisch Bevelkerig gege d Zwangsarbet gwehrt het un bi dr traditionälle Subsistenzwirtschaft bliben isch.

Di gring wirtschaftli Bedytig un dr Widerstand vu dr Bewohner, wu als wytergange isch, het d Kolonialmacht 1885/87 derzue brocht, d Inslen Annobón em Orde vu dr Claretiner z iberloo. Vu dr Verwaltig här het d Insle zämmeghert mit dr chlaine Insle Elobey Chico, Elobey Grande un Corisco diräkt vor dr Kischte vum Feschtland. Zwische 1903 un 1910 het s sogar aigeni Briefmarke fir Annobón, Elobey un Corisco gee. Di chlai Inselgruppe vu dr zwoo Elobeyinsle un Corisco isch scho lenger in Verbindig mit europäische Händler gstande, dr proteschtantisch Yyfluss isch do groß gsii.

Diskussion um d Unabhängigkait un d Ainhait vum Land: 1950–1968

Anne 1950 isch z Spanisch-Ginea zum erschte Mol e bolitischi Verainigung im modärne Sinn grindet wore, wu si fir d Unabhängigkait vum Biet yygsetzt het, d „Cruzada Nacional de Liberacion de la Guinea Ecuatorial“ (dr „Chryzzug fir d Befreiig vu Equatorialginea“). D Bewegig hert Spnien in ere effetlige Dänkschrift aagchlagt, Equatorialginea widerrächtli bsetzt z hebe. D Verainigung het si Ändi vu dr 1950 Johr mit dr Zyt ufglest, wu ihre Bresidänt, dr Acacio Mane, vu dr Guardia Civil umbrocht woren isch. Im Exil sin derno Noofolgorganisationen entstande,

Wu Spanien anne 1955 in d UNO yydrätten isch, isch des en entschaidende Schritt in Richtig Entkolonialisierig gsii. Uf d Forderig vu dr Weltorganisation no dr Unabhängigkait vu syre zäntralafrikanische Kolonie het Spanie zerscht emmol anne 1959 mit ere Änderig vum koloniale Sischtem reagiert. Dur di sognännt „Provinzialisierig“ het s 1960 Wahle zue zwoo Provinzversammlige gee (mit Europäer as Bresidänte), wu yyhaimischi „Familienoberhaipter“ hän derfe mitmache. Mit eme Wilwardo Jones Níger het s in dr Inselhauptstadt Santa Isabel zum erschte Mol en yyhaimische Burgermaisachter gee un vu dr sechs Verdrä#tter vu Spanisch-Ginea in dr Cortes sin drei Afrikaner gsii. Di wirkli Macht isch aber wyterscht in dr Hand vu dr Regierig vum „Mueterland“ blibe. Anne 1963 isch dr boode Provinze ne gwiisi Autonomy zuegstande wore un 1964 sin Wahle fir d Provinzbarlemänt durgfiert wore.

Um des Zyt sin in dr Nochberstaate Aasprich uf Biet vu dr Kolony gstellt wore. Nigeria het druf verwise, ass d Meehait vu dr Bewohner vu Bioko Nigerianer gsii sin, Gabun het d Insle Elobey Chico, Elobey Grande un Corisco vor syre Kischte welle, wu Ärdel vermuetet woren isch, un en Exilorganisation (un Noofolgorganisation vum „Chryzzug“) het anne 1961 dr Aaschluss an s benochbert Kamerun gforderet.

Dr Bonifacio Ondó Edu het d Bewegig fir e nationali Union grindet. Unterstitzt woren isch er doderby vu spanischen Unternämmer, wu imnträssiert gsii sin an ere drännten Entwicklig vu dr beede wichtigschte Landesdail Fernando Poo un Rio Muni. Si hän druf ghofft, ass eso zmindescht d Insle bi Spanie blybt. Anne 1964 isch dr Bonifacio Ondo Edu dr erscht Regierigsschef vum autonomen Equatorialginea wore.

Im Johr 1966 het si d Generalversammlig vu dr UNO fir d Unabhängigkait vu Equatorialginea uusgproche. E Verfassigskumferänz isch ygruefe wore, wu vor allem um d Frog vu dr Ainahit vum Staat gstritte het.

Im Spotjohr 1968 het s Wahle gee. Dr wichtigscht Gegespiiler vum Bonifacio Ondo Edu isch dr Francisco Macías Nguema gsii, en unuffellige, chlaine Aagstelle vu dr Kolonialverwaltig, wu in dr Zyt vu dr Autonomy Arbetsminischter gsii isch un ain vu dr wenige ehmolige „Emanzipierte“. Hinter ihm isch e Gruppe vu spanischen Unternämmer gstande, wu bishär nit in dr Kolony engaschiert gsii sin un si Gschäft mit eme neie Staat versproche het.

Dr Macias Nguema het d Wahl im zweete Durgang mit 68.130 Stimme gwunne, sy Gegekandidat Ondó Edu vu dr Union Bubi het 41.252 iberchuu. Dr Nguema het sy Siig vor allem mit Stimme vum Feschtland gwunne, dr Ondó Edu het d Meehait uf Fernando Poo ghaa. Bi dr Barlemäntswahle, wu au im Septämber stattgfunde hän, het sy Bartei IPGE acht vu dr 35 Sitz iberchuu.

Terrorherrschaft unter em Francisco Macías Nguema: 1968–1979

Am 12. Oktober 1968 isch d Unabhängigkait vu Equatorialginea verchindet wore. Um des Zyt isch dr nei Staat vu dr Schuelquote un dr Ernehrigssituation här nit schlächter wie anderi jungi afrikanischi Staate do gstande. D Wirtschaft isch aber extrem vu dr ehmolige Kolonialmacht abhängig gsii. 90 % vu dr Export sin uf Spanie gangen un 80 % vu dr Import sin vu dert chuu. E Wirtschaftswachstum vu aafangs 7 % im Johr un allmee Engaschmönt vu nichtspanischem Kapital im Land hän Hoffnig gee. Dr nei gwehlt Bresidänt het die Hoffnigen aber in wenige Johr gschlisse un het mit dr Zyt aini vu dr „bluetigschte Diktature vu Afrika“ ufgrichtet.

Anne 1969 hän no antispanische Ibergriff un dr Verchindig vum Uusnahmzuestand di maischte Spanier s Land verloo. Ai Johr speter sin di boode Barteie vu Equatorialginea zur dr Ainhaitsbartei „Partido Unico Nacional de los Trabajadores“ zwangsveraint woren zun am 14. Juli 1972 het si dr Nguema zum Bresidänt uf Läbeszyt erklert. Anne 1973 isch e neji Verfassig in Chraft drätte, wu in eme Referändum mit 99 % vu dr Stimmen aagnuu woren isch, Equatorialginea isch dodermit zuen ere Volksrepublik wore.

Alli Schlisselpositionen im Staat het dr Macias Nguema mit Lyt us syre Verwandtschaft bsetzt. D Jugendorganisation Juventud en Marcha con Macias isch zum zäntrale Organ vum Terror wore. In dr Ändzyt vu syre Herrschaft sin alli Chilche un Schuele zuegmacht wore.

D Wirtschaft isch im Lauf vu dr 1970er Johr allmee zämebroche. Ai Grund isch dr Mangel an Arbetschreft gsii, wel eso vyl Lyt s Land verloo hän. Au di Döuserte nigerianische Arbetsmirganten uf Bioko hän no Ibergriff gege si 1976 s Land schließli wider verloo. Dur d Yyfierig vu Zwangsarbet het dr Macias Nguema versuecht, d Wirtschaft wider in Gang z bringe, mit eme 12-Stunde-Dag, Briigelstrofe un Vergwaltigunge vu Fraue. D Versorgigslag isch derzue no dur Verbot verscherft wore: alli Chie sin gmetzget wore, wel Milch zum "verwärflige, kapitalistische Nahrigsmittel" erklert woren isch, wie au Brot, Anken un Schunke. Fischerboot sin gschlisse wore go d Flucht vu Yywohner z verhindere, doderdur hets au kai Fisch me gee.

Wu di kataschtrogfal Lag im Land derzue gfiert het, ass au s d Versorgig vum Militer nimi gsichrete gsii isch, het s am 3. Augschte 1979 e Butsch gee geg dr Nguema, aagfiert vu sym Näffe Teodoro Obiang Nguema Mbasogo, em Oberbefählshaber vu dr Armee un Gouverneur vu Bioko. Dr Macias Nguema isch uf dr Flucht ufgriuffe wore un noch eme Schaubrozäss am 29. Septämber 1979 hiigrichtet wore. Dr Mbasogo het sich zum Staatsschef erklert.

Amnesty International schetzt d Zahl vu dr Opfer vu dr Terrorherrschaft vum Nguema uf eppe 40.000 Mänsche, bsundersch d Bubi sin verfolgt wore. Derzue sin rund 100.000 Mänschen us em Land gflichtet, bis anne 1978 het s Land dur Flucht un Hiirichtige rund 20 % vu syre Bevelkerig verlore.

Kleptokratie un Terror unter em Teodoro Obiang Nguema Mbasogo (syt 1979)

dr Teodoro Obiang Nguema Mbasogo

Dr nei Machthaber het si erfolgrych Miei gee um internationali Unterstitzung un vor allem um besseri Beziehige zue Spanie. Är het di katholisch Chilche wider zuegloo un rund 15.000 vu 130.000 Flichtling isch wider retuurchuu ins Land. In ächt het si aber chuum ebis gänderet an dr Mänschnrächtssituation im Land. D Zwangsarbet isch in ere verdeckter Form wytergfiert wore, bolitischi Gfangeni sin nume in Uusnahmfäll freigloo wore, d Verbräche vu dr Terrororganisatione vu sym Vorgänger sin nit gstroft wore. D Korruption isch als wytergange. Dr Nguema Mbasogo het d Mitglider vu sym Clan Esangui mit dr yyflussryche Peschte versorgt. En aageblige Butsch anne 1981 het er gnutzt go intärni Konkerränten abzsetze.

Am 15. Augschte 1982 het er iber e neii Verfassig abstimme loo, wu mit 95,38 % vu dr Stimmen aagnuu woren isch. Mit dr neie Verfassig hert sy erschti sibejehrig Amtszyt as „gwehlte“ Bresidsänt aagfange. Im Mai 1983 isch s zuen eme ächte Butschversuch chuu, wuz vu syre marokkanische Lyybgarde nidergschlaa woren isch. Bi dr Wahl vu dr 41 Abgordnete vum neie Barlemänt am 28. Augschte sin kaini Barteie zuegloo gsii, di bishärig Ainhaitsbartai PUNT isch scho no dr Machtibernahm vum Nguema Mbasogo ufglest wore. Anne 1987 het er e neii ‚Ainhaitsbartei grindet, d Partido Democrático de Guinea Ecuatorial (PDGE), wu bi dr Barleäntswahle im Juli 1988 alli Sitz gwunne het. Är sälber isch mit 99 Brozänt widergwehlt wore.

Anne 1984 isch Equatorialginea dr afrikanische CFA-Franc-Zone bydrätte. Wirtschaftlig isch s bis aafangs 1990er Johr dytli aabegange. Missmanagement un di all niidere Wältmärtbryys hän e wirtschaftligi Erholig verhinderert, d Produktionszahle bi Holz un Kakao sin nie me eso hoch gsii wie vor dr Unabhängigkait. Anne 1988 het di amerikanisch Axim Consortium Group e Lizänz iberchuu, ass si rund sibe Millione Tonne Atommill uf dr Insle Annobón derfe vergrabe. Bis hite cheme all Johr rund zwoo Millionen Tonne Mill derzue. S Reschym verdient dodermit all Johr rund 200 Mio. US-Dollar. D Bevelkerig siit vu däm Gäld nyt un läbt in bitterer Armuet. D Insle stoht vor em ekologische Zämebruch– d Pflanze chene d Giftkunzäntration im Grundwasser nit verdlyyde un stärben ab. D Helfti vu dr Chinder, wu uf dr Inlse uf d Wält cheme, sin unterernehrt un lyyde unter Chrankete.

Mitti 1990er Johr isch di wirtschaftli Lag zmols besser wore, vor allem dur d Ferderig vum Ärdeel vor dr Kischte. S Land isch doderdur zum „Kuwait vu Afrika“ wore. S Gäld fließt aber zum große Dail in Däsche vum Bresidänt un syre Familie. Zur Zyt ferderet Equatorialginea rund 403.000 Barrel Raueel all Dag, bi gschetzte Reserve vu 1,77 Milliarde Barrel.

Im Zug vu dr allgmaine Demokratisierig z Afrika no 1989 het au dr Obiang Nguema zmindescht an dr Oberflechi sy Kurs gänderet. Am 16. Novämber 1991 het er e neii Verfassig mit 94,3 % vu dr Stimmen in eme Referändum aagnuu wore un am 21. Novämber 1993 het s zum erschte Mol syter anne 1968 Wahle mit e baar Barteie gee, wu sy Bartei PDGE 68 vu dr 80 Sitz iberchuu het. Dur Verhaftigen un Misshandlige vu Opposizionällen isch d Opposizion doderby aber schanselos gsii. No Ablauf vu syre zwoote sibejehrigen Amtszyt as Bresidänt isch er am 25. Februar 1996 mit 97,85 % vu dr Stimme widergwehlt wore, d Opposizion het die Wahle boykotiert ghaa. Bi dr Barlemäntswahlen am 7. Merz 1999 het sy Bartei PDGE 75 vu dr 80 Sitz gwunne. D Bresidäntschaftswahlen am 15. Dezämber 2002 het er mit 97,1 % vu dr Stimme gwunne, di vier Opposizionskandidate hän si aber scho vorhär zruggzoge ghaa. Bi dr negschte Barlemäntswahlen am 25. April 2004 isch sy PDGE as Dail vun ere Koalizion aadrätte, wu 98 vu dr 100 Sitz gwunne het, d PDGE dodervu elai 68.

Im Merz 2004 isch s wider zuen eme Umsturzversuech chuu, wu aber nidergschlaa woren isch. Folter un bolitischi Mord ghere z Equatorialginea allno zum Aaldag, di internazional Akzeptanz vum Reschyym isch aber dur s Eel gstiige.

Verwaltigsgliderig

Provinze vu Equatorialginea

Equatorialginea glideret sich in zwoo Regione mit sibe Provinze, vier uf em Feschtland un drei uf dr Insle.

Regione

Region (Provinze vu dr Region)	ISO 3166-2:GQ	Hauptstadt	Flechi (in km²)	Bevelkerig (2012)	Yywohner (2012) (pro km²)
Región Insular (Inselregion) (Annobón, Bioko Norte, Bioko Sur)	I	Malabo	2.034	253.700	124,7
Región Continental (Feschtlandregion) (Centro Sur, Kié-Ntem, Litoral, Wele-Nzas)	C	Bata	26.017	968.100	37,2

Provinze

Nr.	Provinz	ISO 3166-2:GQ	Hauptstadt	Flechi (in km²)	Bevelkerig (2012)	Yywohner (2012) (pro km²)
1	Annobón	AN	San Antonio de Palé	17	3.400	200,0
2	Bioko Norte	BN	Malabo	776	230.000	296,4
3	Bioko Sur	BS	Luba	1.241	20.300	16,4
4	Centro Sur	CS	Evinayong	9.931	136.600	13,8
5	Kié-Ntem	KN	Ebebiyín	3.943	152.100	38,6
6	Litoral	LI	Bata	6.665	459.000	68,9
7	Wele-Nzas	WN	Mongomo	5.478	220.400	40,2

Literatur

• Max Liniger-Goumaz: La Guinée Équatoriale. Un pays méconnu; L’Harmattan, Paris 1979; ISBN 978-2-85802-132-1

Weblink

 Commons: Equatorialginea – Sammlig vo Multimediadateie

• Equatorial Guinea country profile uf BBC News
• Länderinformationen des Auswärtigen Amtes zu Äquatorialguinea
• Amnesty Länderberichte Äquatorialguinea

Fueßnote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Äquatorialguinea“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.