Dr Bezirk Arlise

Dialäkt: Baseldütsch

Dr Bezirk Arlise isch e Verwaltigseinheit vom Kanton Basel-Landschaft (Baselbiet), Hauptort isch Arlise. Är isch seer stedtisch prägt und ghört zur Agglomeration vo Basel. Dr Bezirk zellt 146'682 Yywooner (Ändi 2006) und dodrmit fascht dopplet so viil Ywooner wie die übrige vier Bezirk vom Baselbiet zämme. Wäge däm duet bi Volksabstimmige meischtens dr Bezirk Arlise s Kantonsresultat bestimme.

Geografi

Dr Bezirk Arlese lit südöstlig vo dr Stadt Basel und umfasst s undere Läimedaal und dr underi Lauf vo dr Birs, s sogenannte Birsegg. Er het öbbe 150'000 Iiwooner und isch dr Bevölkerig nooch dr grösst Bezirk vom Kanton Basel-Landschaft. undS Mäiste vom Bezirk ghöört zur Agglomeration vo dr Stadt Basel.

D Bezirk Sissech und Waldeburg hai viil weniger Ywooner, sin aber flächemeessig gresser. D Bezirk Lieschtel und Laufe sin nur knapp glainer als Arlise.

Verchehr

Dr öffentlig Verchehr im Bezirk Arlese isch guet usbaut mit em Dram- und Busnetz vo dr BLT und mit dr Jurabahn.

Über d Schnällstrooss H18 chunnt mä z Muttez uf d Schwizer Autibahn A2.

Gschicht

S Leimedaal und s Birsegg hai im Middelalter zum Fürstbistum Basel ghöört. Im spoote Middelalter het d Stadt Basel aagfange, im Bischof sini Gebiet abzchaufe: Biel-Bänke 1526, Bobbmige, wo denn au Binnige drzue ghöört het, 1585. Muttez, wo denn Birsfälde no drzue ghöört het, und Münchestäi het d Stadt im 16. Joorhundert de Münch abkauft. Anderi Dörfer si bim Furstbistum bliibe, häi wäärend dr Französische Revolution zerst zur Raurachische Republik und denn zum franzöösische Departemänt Mont-Terrible ghöört und si denn bim Wiener Kongräss 1815 an d Stadt gfalle: Arlese, wo 1679 e zitlilang dr Sitz vom Domkapitel Basel gsi isch, Riinach, Allschwil, Aesch, Ettige, Therwil, Oberwil, Schönebuech und Pfäffige.

S Epizentrum vom groosse Basler Ärbeebe im Joor 1356 isch in dr Nööchi vo Riinach gsi und groossi Däil vo de Dörfer in dr Umgääbig s zerstöört worde. Noch dr Reformation z Basel het sich d Reformation au im Baselbiet duuregsetzt. In de Ortschafte, wo bim Fürstbistum bliibe si, isch denn im spoote 16. Joorhundert im Zug vo dr Gegereformation vom Bischof Christoph Blarer vo Wartesee dr alt Glaube wider iigfüert worde. Im Drissigjöörige Chrieg si Däil vom Birsegg (Biel-Bänke, Therwil mee as äimol, Allschwil 1634 vo de Schwede) blünderet und aabebrennt worde. Bi dr Kantonsdäilig 1833 isch dr ganz Bezirk zum Kanton Basel-Landschaft cho.

Politischi Gmainde

D Raiefolg vo de Gmainde richtet sich noch dr hochdytsche Schryybwyys.

Name vor Gmeind	Yywooner (Dez. 2005)	Flechi in km²	BFS-Nr
Ääsch	9929	7.39	2761
Allschwyl	18'354	8.92	2762
Arlise	8927	6.94	2763
Biel-Bängge	2917	4.12	2764
Binnige	14'400	4.43	2765
Birsfälde	10'364	2.52	2766
Bottmige	5755	2.99	2767
Ettigä	4844	6.35	2768
Münchestai	11'726	7.18	2769
Muttez	16'968	16.64	2770
Oberwyl	10'057	7.88	2771
Pfäffige	2165	4.89	2772
Rynech	18'693	7.00	2773
Schönebuech	1410	1.36	2774
Därwyl	9345	7.63	2775
Total (15)	145'854	96.24	1301

Weblingg

Commons: Bezirk Arlese – Sammlig vo Multimediadateie