Da-capo-Arie

D Da-capo-Arie isch e musikalischi Form. Es handlet sich drbii um en Arie, wo us zwei Däil bestoot, wo dütlig underschiidlig si. Noch em zwäite Däil wird dr ersti widerholt (da capo), und es wird drbii erwartet, ass dr Solist bim zwäite Mol es mit Improvisazioone und Verzierige gsunge het.

Am Aafang vom 17. Joorhundert het mit em Claudio Monteverdi d Tendänz aagfange, d Opere iizdäile in Rezitativ wo d Handlig voraabringt und in Arie, wo Affekt daargstellt häi. D Da-capo-Arie isch uf iire Höhepunkt an dr Neapolitanische Opereschuel choo.

Bsundrigs de Starsänger vo sällere Zit isch die Form zguet choo; e Kastrat oder e Primadonna häi zwäi bis drei Arie pro Opere überchoo, und d Sänger häi d Da-capo-Abschnitt vo iirem Part usgnützt zum mit Verzierige und Kolorature brilliere. Vo 1700 aa het mä d Arie in fümf Däil afo iidäile: die ersti Stroofe (a) in dr Grunddoonart wird liicht variiert widerholt (a') und zwar uf dr Dominante; die zwäiti Stroofe (b) stoot denn vilmol in dr Moll-Paralleeldoonart, bi Moll-Arie in ere Durdoonart. Es isch nit sälte ass es in groosse Da-capo-Arie au churzi, räin instrumentaali Ritornell git.

Bischbil

Zu de Komponiste, wo die Form verwändet häi, ghööre:

• Alessandro Scarlatti (1660–1725) und anderi Verdräter vo dr Neapolitanische Opere
• Antonio Vivaldi (1678–1741)
• Johann Sebastian Bach (1685–1750)
• Georg Friedrich Händel (1685–1759)
• Nicola Antonio Porpora (1686–1768)
• Johann Adolph Hasse (1699–1783)
• Christoph Willibald Gluck (1714–1787)
• Georg Philipp Telemann (1681–1767)

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Da-capo-Arie“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.