Dschunke

Dschunke (au Dschonke; chin. 中国帆船 oder 戎克船 = „róngkè chuán“, „tschuan“) bezäichnet e Hufe Sorte vo Segelschiff mit äim oder meerere Mast, wie si dradizionell z China baut wärde. Dr dütsch Naame stammt vom änglische Naame für Dschunke „Junk“ und da isch vo de malaiische Bezäichnige „Dgong“ oder „Jong“ abgläitet.

D Dschunke faare as Handels-, Last- oder Fischereischiff uf de chinesische Flüss, de Küste nooch und uf dr Hochsee. Vilmol wärde si as Husboot brucht. Die gröössere Dschunke häi e Fassigsvermööge vo 400 bis 500 Registerdonne.

Bauwiis und Iisatz

Zwäi chinesischi Dschunke in indonesische Gwässer (1936)

Mä cha d Dschunke nume zum Däil mit öiropäische oder arabische Schiff vergliiche, wil es sich bin ere um e so genannts Chasteboot handlet. Si het käi Kiil, e flache Boode und d Sitewänd si fast sänkrächt. D Blanke si in dr Klinkerbauwiis aagmacht, aber mä foot vo oobe aa si aazmache, anders as bim öiropäische Schiffbau. D Ändi von e Hufe Dschunke si uufezooge, so dass s Schiff fast d Form von ere Banane het.

As Seegel wärde Dschunkeseegel brucht, wo an Bambus-Stange aagmacht si und vo deene gspräizt wärde. So wärde d Chreft, wo uf e Mast wirke guet verdäilt und dä bricht weeniger schnäll. Au chönne d Dschunkeseegel vom Deck us liicht bedient wärde. Im Allgemäine het s zwüsche de Mäst käini Wante und Stag, so dass mä d Seegel zringsum cha schwänke. Wenn s Schiff uf Kurs isch, hebe Backstag die elastische Mäste gege hinde. D Mäst von ere Dschunke müese nit umbedingt in dr Middi vom Schiff stoo, si chönne im Bezug uf d Kiillinie au assümetrisch aagordnet si.

Dschunke zur Zit vo dr Qing-Dünastii, 18. Joorhundert

Dschunke uf ere Briefmarke, 1923

Dschunke

E chinesischi Dschunke z Japan, gege 1650

Dschunke im Fischereihaafe vo Tsingtau, 1898

Dschunke si robust, sicher und schnäll. Si chönne ooni Brobleem uf alle Kürs seegle. En äinzigi Person chan e 20 m langs Schiff umedräije, wil d Seegel vo elläi in die entsprächendi Posizion wäggsle. D Dschunke häi e wasserdichts Abschottigssüsteem und es git sonigi wo dobbleti Wänd häi. Si häi e balancierts Stüürrueder, wo vertikal gschwänkt wird. Zum dr Underwasserlateralblaan z vergröössere, setzt mä Siteschwärt, Middelschwärt oder Leeschwert ii. Usserdäm git s Dschunke wo mä Kiilflosse mit Bolze aagmacht het.

Es git e Hufe Underschiid zwüsche de verschiiden Bautüpe, wo regional si oder drvo chömme, wie mä s Schuff benützt. D Dschunke vom Norde häi e stumpfe, löffelförmige Bug und gseen schweerfelliger us as d Dschunke vom Süde.

D Dschunke, wo uf de Flüss brucht wärde, si mäistens schmaler as die, wo für d Hoochsee baut si und häi nume äi Mast, wo aber hööcher isch. Si häi sich zämme mit em Binneschiffaartkanalsüsteem in China entwigglet.

Historischs

Heckruder (spöötistens 1. Joorhundert) und wasserdichti Kwer- und Lengsschotte (2. Joorhundert) si scho früe iigfüert worde. Vom 8. Joorhundert aa het mä Siteschwärt brucht zum d Stabilideet vom Kurs z verbessere.

Dr Marco Polo (um 1254–1324), wo sälber im 13. Joorhundert uf Dschunke mitgfaare isch, het von ene in sim Bricht „Il Milione“ gschriibe, ass si us Danneholz baut sige und nume en äinzigs Deck häige und under däm sig dr Ruum in öbbe sächzig chliini Kajüte iidäilt, mänggisch mee, mänggisch weeniger, je nochdäm, wie grooss s Schiff isch. Si häige vier Mäst und vier Seegel, und es gäb sonigi mit nume zwäi Mäst. Die grösste Schiff häige e Bsatzig vo dreihundert, anderi vo zwäihundert Lüt und mä chönn uf son e Schiff fümf bis säggsduusig Chörb Pfäffer laade. Für wenn s käi Wind het, häige d Dschunke Böötli wo mä sä mit ene chönn zie.

Mit ere Flotte vo sonige Schiff isch dr Marco Polo 1294 vo China bis in d Strooss vo Hormus gseeglet.

Scho im 12. Joorhundert häi d Chinese in militärische Komflikt Schiff mit Schuufelraadadriib uf em Yangtsekiang iigsetzt. Vili Dschunke si öbbe 60 m lang und 9 m bräit gsi und häi 400 oder 500 Donne chänne dransbordiere. D Dschunke wo uf dr Hoochsee iigsetzt worde si im Handelsvercheer zwüsche China und Indie, si 3000 bis 4000 Donne groossi Seegler gsi, wo Fracht und au Bassaschier dransbordiert häi. Dr arabisch Wälträisendi Ibn Battuta beschribt, wie si Kabine in verschiidene Gröösse ghaa häi, vo äifache Zimmerli bis zu Suite mit meerere Rüüm, Baadzimmer und Dualette. Uf ere Dschunke het s Blatz für bis zu 300 Bassaschier ghaa und si häi e 600 Maa starki Bsatzig ghaa und no 400 Armbrustschütze.

Die grösste Dschunke si die sogenannte Schatzschiff vom Admiral Zheng He im früeje 15. Joorhundert. Si si dure en Indisch Ozean bis zur Ostküste vo Afrika cho.

Vor vierhundert Joor het d Dschunketechnik ufghöört sich witer z entwiggle. Hützutags git s in China au Flussschiff, wo e chli wie Dschunke usgseen, wo aber dr Rumpf uf eme Kiil ufbaut isch und wo mängglisch au no e Fockseegel iisetze.

Litratuur

Peter Wieg: Chinesische See-Dschunken. Rostock 1984.
Peter Wieg: Chinesische Fluß-Dschunken. Rostock 1988. ISBN 3-7688-0616-2
Peter Wieg: Chinesische Dschunken. Berlin 1990. ISBN 3-344-00485-9
G. R. G. Worcester' The Junks and Sampans of the Yangtze. Annapolis, Maryland, U.S.A.: Naval Inst Pr, 1971

Belletristik

Friedrich Gerstäcker: Die Dschunke, in: Köhler´s illustrierter Flottenkalender für 1925, 23. Jg., Minden in Westfalen o. J., S. 33-57.

Weblingg

Detäidröis Modäll von ere Hainan-Dschunke

Commons: Dschunke – Sammlig vo Multimediadateie