Gschicht
|
Dä Artikel befasst sich mit em Begriff «Gschicht» im Sinn von ere literarische Gattig. Für anderi Bedütige vom Begriff «Gschicht» lueg doo. |
E Gschicht (as alemannischi Neologisme au «Verzellig» oder «Erzählig», lat.: narratio) isch e Form vo dr Daarstellig. Mä verstoot drunder s Verzelle vo Handlige und Eräigniss in mündliger oder schriftliger Form.
D Narratiwidäät
ändereEm Akt vom Verzelle säit mä Narratiwidäät. Die cha mä kwantifiziere und eso zwüsche Chronik, Historie und «Verzellig» underschäide. E Gschicht spiilt im e zitlige und rüümlige Raame, wo äntwääder vorgee isch oder dur d Gschicht sälber erzügt wird (Chronotopologisierig). Dr Sinn vo iirem Inhalt wird im Akt vom Verzelle erschaffe.[1][2] S Attribut narratiiv wird au für d Methode verwändet, wie d Sachverhalt und Leere in dr Form vo Gschichte vermiddlet wärde. E Narratiiv bezäichnet in dr anthropologische Perspektiive und in dr Narratologii en Üsserig, wo uf d Gschicht bezooge isch und dr Inhalt und au dr Subtext dransportiert. Si sordiert s Erläbte in bekannti Kategorie ii.[3]
Definizioone
ändereE veräifachti Definizioon von ere Gschicht isch: Öbber verzelt öbber anderem, ass öbbis bassiert isch. Wäsentlig isch drbii die dünamischi Verbindig zwüschen däm, was verzellt wird und däm, wie s verzellt wird. Im Geegesatz zur wüsseschaftlige Gschichtsschriibig, wo dokumentiert, was ‹wirklig› bassiert isch) git s bi dr Gschicht im Sinn vo öbbis Verzelltem e starki Konnotazioon zum Begriff Fikzioon, d. h. dass s Verzellte frei erfunde isch.
Im witere Sinn mäint mä mit em Schaner vo dr Gschicht die literarischi Gattig vo dr Epik as Ganzes. Die verzellti Gschicht isch also en Ooberbegriff für alli epische Gattige – wie Roman, Nowälle, Anekdote, Churzgschicht, Saage, Määrli usw.
Im ängere Sinn isch d Gschicht as «Verzellig» en äignigs Schaner vo dr Litratuur, wo öbbe middellang aber nit genau definiert isch. Dr Teggst isch mäistens chürzer und vor allem weniger verschachtlet as dä vom ene Roman und erfüllt die strängere Reegle von ere Nowälle nit. D Handlig wird us ere äinzige Perspektiive verzellt. Wenn s überhaupt zitversetzti Blick uf hinde git, denn si si Däil vo dr Handlig sälber, zum Bischbil, wenn öbber e Brief liist oder sich an öbbis erinneret.
Litratuur
ändere- Volker Klotz: Erzählen. Von Homer zu Boccaccio, von Cervantes zu Faulkner, Beck, Münche 2006, ISBN 978-3-406-54273-2.
- Eberhard Lämmert: Bauformen des Erzählens. Metzler, Stuttgart 1955, ISBN 3-476-00097-4.
- Alf Mentzer, Ulrich Sonnenschein (Hrsg): Die Welt der Geschichten: Kunst und Technik des Erzählens (Funkkolleg), Fischer, Frankfurt am Main 2007, ISBN 978-3-596-17730-1.
- Franz K. Stanzel: Theorie des Erzählens. 8. Uflaag, UTB / Vandenhoeck & Ruprecht, Göttinge 2008, ISBN 978-3-8252-0904-9 (UTB, Band 904) / ISBN 978-3-525-03208-4 (Vandenhoeck & Ruprecht).
Weblingg
ändere- Wilhelm Grieshaber: Beschreiben – Berichten – Erzählen: synoptischer Überblick (Rehbein 1984)
- Peter Engelmann: Langer Abschied von den großen Erzählungen
- Achim Saupe, Felix Wiedemann: Narration und Narratologie. Erzähltheorien in der Geschichtswissenschaft, Version 1.0, in: Docupedia-Zeitgeschichte, 28. Januar 2015
Fuessnoote
ändere- ↑ Hayden White: Die Bedeutung der Form. Erzählstrukturen in der Geschichtsschreibung. Frankfurt am Main, 1990.
- ↑ Brück, Werner: Paradigmen der Narratologie. Bärn, Norderstedt, 2015.
- ↑ Narrativ, Sozial- und Kulturanthropologie, userwikis.fu-berlin.de, Version vom 14. Juni 2011
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Erzählung“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |