Galaxie

Dialäkt: Oberbaselbieterdütsch

E Galaxie isch in dr Astronomie e Aasammlig vo Stärne und andere Himmelskörper wo dur d Gravitation zämmeghebt wärde. Dr Name sälber chunt usem griechische (altgriech. γαλαξίας galaxías Milchstroos). Eusi Galaxie - d Milchstroos - chame am Himmel als hellere Streife erkenne, wenn d Liechtverschmutzig nit zgross isch. Vo dört chunt also ursprünglich dä Name. Galaxie wird also als allgemeine Begriff bruucht, aber Galaxis bezeichnet speziell d Milchstroos.

Vo blossem Aug isch nur ei einzigi Galaxie (ussr dr Milchstroos) vo dr Ärde sichtbar. Das isch d Andromedagalaxii. Sie isch öppe 2.5 Millione Liechtjoor wit ewäg - also öppe 25 mol dr Durchmässer vo dr Milchstroos. Unter de Galaxie wärde verschiedeni Type unterschiede:

• Elliptischi Galaxie: Si hei eifach e elliptischi Form, und s isch witer kä Struktur erkennbar.
• Linseförmigi Galaxie: Si gsene ähnlich uss wie die elliptische Galaxie, hei aber im Gegesatz zu dene no e hellere Chärn.
• Spiralgalaxie: Si hei e zentrale Chärn. Us däm use chöme mehreri Ärm wo sich spiralförmig ummen dreie.D Andromeda-Galaxie ghört doderzue.
• Balke-Spiralgalaxie: Si hei nit e runde Chärn, sondern e usbräggte Balke wo ind Spiralärm (zwei, meischtens) mündet. D Milchstroos isch so eini.
• Unregelmässigi: Das isch eifach e Überbegriff für alli wo nit in die andere Kategorie ihnepasse.