Programmiersprooch

Dialäkt: Walestadt

E Programmiersproch isch e formal konstruierti Sproch, wo für s'Erstelle vu Verarbeitigsahwisige für Computersystem bruucht wird. Sie würd au für d'Verarbeitig vu Informatione bruucht. Es git verschideni Programmiersprochene, wo sich meistens unterscheide, jedoch trotzem Gmeinsamkeite hend. Jedi Programmiersproch hett e eigeti Struktur, au Syntax gnannt. Dr Kode, wo usgfüehrt wird, nennt me Quelletext. Inere Programmiersproch existieret Funktione, Variable und Ablaufstüürigsfunktione, wie zum Biispil if, wo in schier jeder Programmiersproch zfinde isch.

Gschicht

Frühi Versüech

Als eini vu de erschte Programmiersprochene gilt e Vorschrift für d'Berechnig vu Bernoulli-Zahle, wo dr Ada Lovelace ide Johre 1842/1843 für di mechanisch Analytical Engine vum Charles Babbage erstellt hett. Das Programm hett zu sinre Zyt nur vu Hand chönne usgfüehrt werde. De Alozon Church und dr Stephen Kleene hend ide 1930er Johre dr Lambda-Kalkül entwickelt. Es isch schu früeh nachgwise worde, dasses e universelli Programmiersproch isch. Drmit hend me theoretisch also schu damals mächtigi Progrämm chönne schriibe. Z'Einzige wo gfehlt hett, isch d'Hardware xi. Mit dr Fertigstellgi vu de erschte elektronische Rechemaschine und dr vermehrter Verwendig vu bool'sche Algebra, isch d'Entwicklig vu Programmiersprochene spürbar witer gange. Dr Konrad Zuse hett so 1937 e Computerarchitektur beschribe, wo spöter als Von-Neumann-Maschine bekannt worde isch. Ide 1940-er Johre hett dr Zuse drfür sini Programmiersproch Plankalkül fertiggstellt.

Dr Grace Hopper het dr erscht Compiler entwicklet und gilt als "Grandma COBOL"

Ide 50-er Johre hend sich ide USA drüü höheri Programmiersproche entwickelt:

• LISP (LISt Processor) vum John McCarthy et al., 1959
• FORTRAN (FORmula TRANslator) vum John Warner Backus et al., 1954
• COBOL (COmmon Business Oriented Language) vun dr Grace Hopper et al., 1959

Die gnannti Sprochene gits zum Teil bis hüt no. Vorallem LISP hett die ade amerikanische Universitäte entwickelte Sproche stark beihflusst. 1958 und 1960 hett sich es internationales Komitee während ere Tagigsreihe e „neui Sprooch für Algorüthme“ entworfe. Die hett ide Entwicklig vu Algol 60 gfüehrt. Me hett viili Ideene ufgnoh, so zum Biispil e Ihetiliche Syntax und d'Ihfüehrig vu Gültigkeitsbereich vu Variablene. Us gröschte Teils politische Gründ hett sich Algol 60 in Nordamerika ned duresetze chönne. Trotzdem isches zum Standard vu Programmiersprochene ide (west)europäische Länder worde. Sie hett vorallem grosse Ihfluss uf d'Sprochene Simula, Pascal und Scheme kah.

Dr Ken Thompson und dr Dennis Ritchie sind d'Entwickler vu C

Ide folgende Johre hett sich e grossi Ahzahl an Programmiersprochene entwickelt, das wil sich d'Computertechnik schnell verbessert hett. Afangs hett me eher welle die alte Sproche witerentwickle. So hett me 1964 BASIC (Beginner's All-purpose Symbolic Instruction Code) entwickelt, um de Schüeler dr Ihstig ide Programmierwelt z'erliichtere. Au d'Programmiersproch C, wo 1972 für das neu entwickelte Betriebssystem UNIX entworfe worde isch, hett ihri Wurzle in Algol 60. C hett sich jedoch vorallem in allgemeine Awendigsprogrämm duregsetzt. So sind fondamentali Teil vunem Betriebssystem (wie dr Kernel) viler Betriebssystem in C programmiert. Zu dere Zyt sind au neui Konzept entwickelt worde: Vorallem grossi Bedütig hett da d'Objektorientierti Programmierig, wo verschiedeni Aspekt in einem Objekt vereinigt, erlangt. Erschti Ahsätz vu Objektorientierter Programmiersproch hett Simula kah. Es wird erzählt, dass d'Entwickler vu Simula, dr Ole-Johan Dahl und dr Kristen Nygaard, anere Schiffssimulation gschaffet hend. Da hends bemerkt, dases viil Parameter geh hett, so dases zunere unüberschaulich komplexer Simulation cho isch. So isch d'Idee ufchoo, jedes Schiff als es Objekt ahzluege, wo e eigeti Klass hett, wo sis eigenes Verhalte und sini eigeni Date hett. 1964 isch dr erscht Compiler für Simula entwickelt worde. D'Objektorientierti Programmierig hett grosse Ihfluss uf die hütig Programmierg. I dere Zyt sind au erschti Ahsätz vu grafischer Benutzeroberflächi entwickelt worde.

Objektorientierig, Konventione

Objektorientierti Programmierig isch immer populärer worde

Ide 1970er Johr isch das Verteidigigsministerium vu'de USA bsorgt über d'Ahzahl vu über 450 Programmiersprochene worde. Die meischte Sprochene sind ned standarisiert xi, so dass sich e Arbeitsgruppe 1977 drzue entschlosse hett, sich durch dr Dschulgel dure'zschaffe, jedoch ohni Erfolg. Nach nem Usschribe für e neui Programmiersproch hett me sich 1980 für de Entwurch vu Ada entschide. Ada isch unter dr Bezeichnig MIL-STD 1815 standardisiert worde, will 1850 d'Namensgeberin Ada Lovelace uf'd Welt choo isch. Z'Verteidigigsministerium vu de USA hett sogar zytwilig vorgeh, dass es Softwareprojekt mindeschtens 80 % in Ada muess gschribe sii. Unterstützt isch d'Verbreitig vu dr US Air Force worde, wo en kostefreie GNAT-Compiler erstellt hett. D'Ahzahl vu'de Programmiersprochene isch uf 36 schrumpft.

D'Objektorientierti Programmierig isch i'dr Mitti vu'de 1980er Johre populärer worde, unteranderem au dur dr Ihfluss vu C++, wo als syntaktischi Erwiterig vu'dr Sprooch C denkt isch. 1983 isch vu Bjarne Stroustrup d'Sprooch C++ vorgstellt worde. Neb C++ hend au anderi Sprochene, wie Pascal oder LISP, oder au ab 1995 Ada 95 e Erwiterig kha, womit me objektorientiert hett chönne schaffe.

Webzytalter

Dr James Gosling, dr Entwickler vu Java

Mit'm Internet isch e Reihe vu Programmiersproche entwickelt und verbessert worde. So hett me mit Hypertext Markup Language (HTML) z'Ussehe vu'nere Website chönne verändere. HTML gilt als e Uszeichnigssproch. Mit de neue verschidene Ahwendigsort hets e völlig neui Grundlag für Programmiersprochene geh. Java isch schu relativ früeh entwickelt worde, und isch vu Webbrowser unterstützt worde. Anderi Skriptsproche hend dynamischi Inhalt ermöglicht. Neue Sprachdesign und Aspekt wie automatischi Speicherbereinigig oder Typisierig sind meh berücksichtigt worde. Neui Arbeitsplätz und Möglichkeite hett das Webzytalter gschaffe, will au unteranderem grafischi Ahwendige sich erstellt hend.

Verbryteti Sprochene

Einigi Programmiersprochene hends drzue anebrocht, sehr populär zwerde. Da sind jetzt es paar populäri und verbreiteti Sprochene ufglischtet:

• C++, C, BASIC, Pascal, Java, Ruby, Perl

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Programmiersprache“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.