caixigo
Aragonés - Aragonés
Aragonés zentro-oriental e oriental
- Prenunciación: /kaj'ʃiɣo/ (AFI)
- Etimolochía: Parola constitutiba d'o sostrato prerromano en a Peninsula Iberica, CASSUS u CASSINUS seguntes a transcrizión latina.
Sustantivo masculín
caixigo
- Árbol caduzifolio d'a familia d'as fagazias, en o chenero Quercus, con o tranco grezisco, muitas ramas e brancas, e las fuellas lobulatas.
"caixigo" | ||||||
Singular | Plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Sustantivo | caixigo | caixigos | ||||
Deminutivo -et | caixiguet | caixiguetz | ||||
Deminutivo -ón | caixigón | caixigons | ||||
Deminutivo -iello | caixiguiello | caixiguiellos | ||||
Aumentativo -ot | caixigot | caixigotz | ||||
Aumentativo -azo | caixigazo | caixigazos | ||||
Peyorativo | caixigardo | caixigardos |
Traduccions
Ambito territorial
- Cheneral ribagorzano e en as parlas d'a metat oriental d'o Sobrarbe (balles de Puertolas-Tella, Chistau, l'alta Zinca e A Fueba). Anque coesiste en a balle de Bielsa con a forma que conserba la consonant K ena zaguera silaba: caxico, orichinal de l'aragonés. Formas con o digrafo ix [iʃ] (caixico) se produzen en a balle de Bio (Sobrarbe) como formas transizionals d'entre las tendenzias zentro-ozidentals ([ʃ] e [k]) e las zentro-orientals ([iʃ] e [ɣ]).
Sinonimos locals
Estensions aprosimadas, os fautors sozials e endibiduals d'os parladors pueden fer que se troben eszezions en toz os puestos.
- Caxico, forma cheneral en aragonés zentral e oczidental.
- Caxigo, forma con sonorizazión d'a consonant k que tamién ye cheneral en aragonés zentral e oczidental.
- Caixico en a balle de Bio.
Se beiga tamién
- Caxigar/caxicar, a selba de caxicos.
- Caixigosa, a selba de caxicos ena Ribagorza.
- Glan, a fruita d'o caxico.
- Robre, forma meyebal de dezir-ne, emparentata con o castellano roble e lo catalán roure, que mos ha deixato toponimos en Aragón.
- Cajigo, en o castellano d'Aragón, que ha quedato como parola de sostrato per l'aragonés que enantes se-i parlaba.