Dinastía Liao
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
A dinastía Liao fue fundata por o pueblo d'orichen mongol d'os khitan, que prenió o control d'o norte de China en o periodo caotico d'as "cinco dinastías y diez reinos" y duró dica que os Liao substituyius por o pueblo d'orichen tungús d'os churchetz.
| Liao 遼 | ||||
| ||||
 | ||||
| Capital | Shangjing (918-1120) | |||
| Idioma oficial | Chinés | |||
| Relichión | Tengrianismo, Budismo, Confucianismo, Taoísmo | |||
| Gubierno | Monarquía | |||
| Khan dimpués Emperador • 916-26 • 1101-25 |
Emperador Taizu Emperador Tianzuo | |||
| • Formación | 912 | |||
| • Desaparición | 1125 | |||
| Población | 900000 hab. 0,3 hab/km² | |||
Os khitan aproveitoron a caita d'os Tang y a febleza d'os kirguizes pa ir estendillando-sen. Abaoji prenió o títol d'emperador en l'anyo 907. En l'anyo 924 os khitan forachitan a los kirguizes de Mongolia y en l'anyo 936 prenen as ciudaz de Datong y l'actual Pekín ya a lo sud d'a Gran Muralla. En l'anyo 946 os dirichents d'os khitan prenen o nombre de Liao.
En o estato Liao conviven os modos de vida d'os nomadas d'a estepa y d'os sedentarios hans d'o sud. En as estepas d'o norte o poder descansa en una fuerza armata de chinetz y en o sud bi ha una burocracia hederata de tiempos d'os Tang. Os khitan se converten a lo budismo.
Dende l'anyo 1004 os liao ya no atacan a los song y se limitan a cobrar un impuesto anyal en diners y seda. En l'anyo 1125 son substituyius por os suyos vasallos churchetz, antipasaus d'os manchús y fundadors d'a dinastía Jin. Part d'os khitan emigroron t'Asia Central y fundoron o Khanato Kara Khitai; os khitan que quedoron en o norte de China en o periodo d'a dinastía Jin se convertirían en part d'a categoría Hanren en o periodo Yuan chunto con os churchetz y os chineses d'o norte.
Bibliografía
editar- Jean Sellier. Atlas de los pueblos del Asia Meridional y Oriental. Acento Editorial.
Datos: Q4958
Multimedia: Liao Dynasty / Q4958