دهب

الدهب ده فلز و عنصر كيماوى بيرمزوله بالرمز Au و عدده الذرى فى الجدول الدورى 79. وقبل الضرب بيسموه التبر وده لما بيبقى فى حالته الطبيعية. الدهب لين ولونه اصفر ومشهور بلمعانه، والحضارات القديمة استعملوه على إنه فلوس، وبنستخدمه لحد النهارده فى صناعة الزينة والجواهر اللى بتستخدمها فى الغالب الستات. والدهب بيتم استخراجه فى أغلب الأوقات من قاع الأنهار ومن جوه الصخور على شكل حبايات صغيرة، وكمان من تحت الارض، كمان الدهب بيبقى موجود فى أكتر المرات مع معادن تانية زى الرصاص و النحاس، اللى بيميز الدهب كمان عن غيره من المعادن انه ناعم ومش بيتتاكل بسرعة دا غير المعروف عنه بإنه أكتر العناصر الكيماوية فى الكثافة.

platinum ← gold → mercury Ag ↑ Au ↓ Rg 79Au Periodic table
Appearance
metallic yellow
General properties
Name, symbol, number	gold, Au, 79
Pronunciation	/ˈɡoʊld/
Element category	transition metal
Group, period, block	11, 6, d
Standard atomic weight	196.966569(4)
Electron configuration	[Xe] 4f14 5d10 6s1
Electrons per shell	2, 8, 18, 32, 18, 1 (Image)
Physical properties
Phase	solid
Density (near r.t.)	19.30 g·cm−3
Liquid density at m.p.	17.31 g·cm−3
Melting point	1337.33 K, 1064.18 °C, 1947.52 °F
Boiling point	3129 K, 2856 °C, 5173 °F
Heat of fusion	12.55 kJ·mol−1
Heat of vaporization	324 kJ·mol−1
Molar heat capacity	25.418 J·mol−1·K−1
Vapor pressure
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 1646 1814 2021 2281 2620 3078
Atomic properties
Oxidation states	-1, 1, 2, 3, 4, 5 (amphoteric oxide)
Electronegativity	2.54 (Pauling scale)
Ionization energies	1st: 890.1 kJ·mol−1
	2nd: 1980 kJ·mol−1
Atomic radius	144 pm
Covalent radius	136±6 pm
Van der Waals radius	166 pm
Miscellanea
Crystal structure	Lattice face centered cubic
Magnetic ordering	diamagnetic
Electrical resistivity	(20 °C) 22.14 nΩ·m
Thermal conductivity	318 W·m−1·K−1
Thermal expansion	(25 °C) 14.2 µm·m−1·K−1
Speed of sound (thin rod)	(r.t.) 2030 m·s−1
Tensile strength	120 MPa
Young's modulus	79 GPa
Shear modulus	27 GPa
Bulk modulus	180 GPa
Poisson ratio	0.44
Mohs hardness	2.5
Vickers hardness	216 MPa
Brinell hardness	25 HB MPa
CAS registry number	7440-57-5
Most stable isotopes
Main article: Isotopes of gold
iso NA half-life DM DE (MeV) DP 195Au syn 186.10 d ε 0.227 195Pt 196Au syn 6.183 d ε 1.506 196Pt β− 0.686 196Hg 197Au 100% 197Au is stable with 118 neutrons 198Au syn 2.69517 d β− 1.372 198Hg 199Au syn 3.169 d β− 0.453 199Hg

والفراعنة اتشهروا باستخدامه عن الشعوب والحضارات التانية، فمثلا صنعوا منه توابيت الملوك بتوعهم وكمان عربياتهم، دا طبع غير تماثيل كتير مشهورة واللى منها اشهر قناع من الدهب فى العالم واللى كان معمول للفرعون المشهور توت عنخ آمون و كان مصنوع من الدهب الصافي.

وأهمية الدهب بتزيد مع الوقت مش بس فى التاريخ، والنهارده صندوق الفلوس الدولى بيستخدم الدهب على انه قاعدة نقدية، وكمان بيستخدموه دكاترة السنان وكمان بيستعملوه فى صناعة الاجهزة الالكترونية.

خصايص الدهب

الدهب كمان بيتميز بإنه مبيدوبش فى الأحماض لكنه بيدوب فى الميه الملكية، دا غير انه معدن نادر ومش سهل حد يلاقيه بالرغم من انه موجود فى اماكن كتيرة ومختلفة إلا انه فى أغلب الأوقات بتكون كمياته صغيرة قوي، والدهب له اسامى كتيرة بتختلف من تكوينه فمثل الدهب المخلوط بنسبة كبيرة من الفضة من 20% لغاية 40% بيتسمى الاليكتروم، والدهب عموما بيبقى موجود فى شكلين اساسيين:

1- فى موضعه (رواسب اولية).

2- فى تجمعات (رواسب منقولة).

استخدامات الدهب

لغاية النهاردة والدهب له أهمية كبيرة فى حياة كل حد فينا وبيدخل فى استخدامات كتيرة زى الصناعة والطب والاستثمار، دا طبع غير استخداماته فى الزينة، وده بيرجع لأسباب كتير بتميز الدهب عن غيره من المعادن التانية لأنه مش بيتاكل بسهولة وكمان سهل انه يتغير شكله، وممكن كمان يتخلط الدهب مع فلزات تانية زى النيكل والفضة والنحاس، وده عشان يبقى متين. ومن أهم استخدامات الدهب:

المجوهرات

الدهب من اشهر المعادن اللى بيستخدمها الناس للزينة خصوصاً الستات، وبيتم خلط الدهب بالفضة والنحاس والخارصين بنسب مختلفة وده اللى بيحدد عيار الدهب ونقاوته ولونه، ودرجة النقاوة دى بتتحسب (بجزء من الالف) فمثلا الدهب عيار 24 بتقابله درجة نقاوة 1000 وبيبقى لونه بيلمع، والعيار 21 درجة نقاوته 875، والعيار 18 نقاوته 750، ولون الدهب بيبهت وبيبقى شاحب أكتر كل ما العيار كان اقل ونقاوته اقل وده علشان نسبة الدهب بتقل فى السبيكة، لكن فى نفس الوقت بيبقى أرخص و أمتن. اما بقى الدهب الابيض بيبقى دهب عادى لكن مخلوط بالبلاديوم والقصدير عشان يدوله اللون الابيض.

الاستثمار

المستثمرين ورجال الاعمال بيحاولوا على أد ما يقدروا يخزنوا دهب فى شكل سبايك، وده عشان لو حصلت مشكلة فى الاقتصاد او زادت نسبة التضخم علشان الدهب مبتقلش قيمته زى العملات العادية فى أوقات المشاكل الاقتصادية. والاستثمار فى الدهب له أشكال كتير لكن ممكن اختصارهم فى اربع أشكال اساسية، وهم بالترتيب حسب الأهمية والانتشار:

1- سبايك الدهب.

2- العملات المعدنية.

3- شهادات الاستثمار فى الدهب.

4- الاستثمار فى أسهم شركات التعدين.

الصناعة

الدهب ليه استخدامات كتيرة فى مجالات الصناعة زى زى دخوله مع عناصر تانية عشان نلحم بيه النحاس الاصفر او الصلب او عشان يعملوا بيه طبقة عاكسة للإسطوانات الغالية.

الطب

بيستخدم دكاترة السنان الدهب وده عشان مش بيجراله حاجه فى بق الناس غير معادن تانية كتير اللى بتتفاعل وبتتاكل، دا غير ان محلول الدهب بيستخدمه الدكاترة فى علاج الروماتيزم، وكمان دلوقتى الدكاترة بقوا بيستخدموا الدهب المشع عشان يعالجوا بيه انواع من مرض السرطان.

حاجات متعرفهاش عن الدهب

1- الأونصة بتساوى 31،1 جرام من الدهب ودى الوحدة اللى بنقيس بيها المعادن الكريمة زى الدهب واسمها بالانجليزى Troy Ounce هيا أكتر شوية من الأونصة العادية واللى بتساوى 28،3495 جرام بس.

2- عشان الشركات اللى بتدور على الدهب تجيب أونصة واحدة زى دى لازم تستخرج طن بحاله من الصخور.

3- الأونصة دى لو فردناها لغاية اللى اتبقا رفيعه خالص ممكن تغطى مسافة 100 قدم مربع.

4- ولو عملناها على شكل سلك ممكن السلك ده طوله يعدى 5 ميل يعنى حوالى 7 كيلو ونص.

5- الدهب كثافته أعلى من الحديد مرة ونص و أعلى من الرصاص مرتين، عشان كده هى أعلى كثافة فى المعادن كلها.

6- الدهب الين معدن فى الدنيا بردو عشان كده بيدخل فى استخدامات كتيرة.

7- احنا بنصنع كل سنة 19 طن من الدهب فى شكل خواتم الجواز بس.

8- وان أغلب الدهب اللى اكتشفناه من 6000 سنة فاتت لسه موجود معانا وبيدخل فى دورات انتاج مبتنتهيش ودى حاجة تانية بتميز الدهب عن غيره هيا انه معدن معمر.

9- كل الدهب اللى اكتشفناه لغاية النهارده ممكن نجمعه مع بعضه عشان يعمل مكعب يكون وزنه 103.000 طن مترى ويكون طول ضلعه 59 قدم

دهب

فيه فايلات فى ويكيميديا كومونز عن:

Category:Gold (minerals)