Axente biolóxicu patóxenu
Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
En infectología, un patóxenu (de los elementos compositivos pato- y ́-xenu, y estos del prefixu griegu παθο- [patho-], ‘dolencia’ o ‘afección’, y el raigañu griegu γεν [guen], ‘xenerar’, ‘producir’), tamién llamáu axente biolóxicu patóxenu, ye tou axente que puede producir enfermedá o dañu a la bioloxía d'un güéspede, seya humanu, animal o vexetal.[1]
El mecanismu de la patoxenicidá foi bien estudiáu y tien dellos factores, dalgunos de los cualos son dependientes del axente patóxenu, ente qu'otros son dependientes del güéspede.
La especificidá del güéspede
editarEn bioloxía, güéspede significa ‘el qu'agospia’; esto ye, un güéspede ye un organismu qu'agospia un parásitu o simbionte. Un organismu puede convertise en güéspede o ser más gustante a selo por:
- factores xenéticos;
- edá;
- trestornos fisiolóxicos;
- enfermedaes interurrentes o presistentes;
- comportamientu o estilu de vida: ye unu de los factores más importantes pa l'adquisición d'enfermedaes humanes o animales y sobre el que más se puede intervenir pos puede modificar por aciu la educación o prevenir modificando ciertes práutiques zootécnicas:
La resistencia del güéspede
editarLa patoxenia del microorganismu ta acuartada o facilitada según la resistencia inmunitaria del güéspede. Les persones correutamente vacunaes contra la viruela son inmunes a esti virus. Esti fechu foi afayáu por Jenner n'Inglaterra, al decatase que les catadores que fueren afeutaes pola viruela vacuna, una enfermedá propia del ganáu vacuno y que s'adquiría al manipoliar los caldares d'estos animales, nun sufríen la mortal viruela humana. Per otra parte, les persones afeutaes de sida (síndrome d'inmunodeficiencia adquirida), que'l so virus mengua les defenses, pueden presentar enfermedaes a xermes davezu inofensivos.
En psicoloxía
editarDende la psicoloxía tamién se fala de contestos sociales» o «interacciones psicosociales patóxenes». Por casu, “un contestu llaboral patóxenu” (contestu social) o “dinámiques familiares patóxenes” (interacción psicosocial). Nesti sentíu, produciríase sicopatoloxía o trestornu psicolóxicu.
Términos rellacionaos con esti enfoque pueden ser rehabilitación psicosocial y riesgos psicosociales. Recordemos que dende numberosos enfoques de la psicoloxía, como la sistémica o la conductual, la patoloxía ta más nel so contestu que na persona.
Ver tamién
editarReferencies
editar
Datos: Q170065