Lenin
Lenin[7] (rusu: Ленин) 22 d'abril de 1870, Uliánovsk – 21 de xineru de 1924, Bolshiye Gorki (en) 
ye'l seudónimu de Vladímir Ilich Uliánov (rusu: Владимир Ильич Ульянов) un dirixente revolucionariu rusu y líder del partíu bolxevique. Foi'l primer mandatariu de la Xunión Soviética y el fundador de la ideoloxía conocida como leninismu, que posteriormente derivó nel marxismu-leninismu de la mano d'Josif Stalin.
Lenin foi ún de los sos pseudónimos revolucionarios. Supónse qu'elixó esti nome como oposición a Georgi Plekhánov, quien usaba'l pseudónimu Volgin, pol ríu Volga. Ulyanov, según esta tesis, elixó'l ríu Lena, que ye más llargu y circula na direición opuesta. En cualesquier caso, Plekhánov paez que tuvo una influyencia significativa sobro Lenin naquella etapa de la so vida, de forma que la veracidá d'esta esplicación entá ta suxeta a dubies. Esisten otres teoríes sobro l'orixe del so nome, yá que'l mesmu Lenin enxamás nun desplicó porqué lu escoyó. [ensin referencies]
Los sos primeros años
editar
Ñacíu en Simbirsk, Rusia, Lenin yera fíu d'Ilya Nikolaevich Ulyanov (1831 - 1886), un funcionariu civil rusu, direutor d'escueles, y más sero Conseyeru d'Estáu del Zar Nicolás II, puestu nel que trabayó pa medrar la democracia y espardir la educación de baldre en Rusia, y de la so muyer Maria Aleksandrovna Blank (1835 - 1916), d'idees lliberales. Tenía munchos hermanos, ente ellos un hermanu nomáu Aleksandr, que foi executáu en 1887 por atentar escontra'l zar Alexandru III.
Como munchos rusos, foi un mestu ente la etnia y les tradiciones relixoses. Tenía ancestros Kalmyk por ascendencia paterna, d'alemanes del Volga por parte de la so güela materna que yeren luteranos, y ascendencia xudía pol so güelu maternu (convertíu al cristianismu). El mesmu Vladimir Ulianov foi bautizáu pol ritu de la Ilesia Ortodoxa Rusa.
De pequeñu nomábase-y Volodia y amosó don de pensamientu ellaboráu y fonderu, asertivu, poco afeutivu y sarcástico. De mente perlóxica, amosóse perbón estudiante dende la más tienra neñez, los sos profesores declararon sobro él:
-"Perdotáu, siempres llimpiu ya estudiosu, primeru en toles materies, cierta tendencia a aisllase y a la reserva"- Robláu por Fiodor Kerensky (1890).
Fiodor Kerensky yera'l pá d'Alexander Kerensky quien diba ser el so compañeru revolucionariu más alantre.
Vladimir rescampló nel estudiu del llatín y el griegu. Pasó por dos traxedies na so mocedá: en 1886, el so pá morrió d'una hemorraxa celebral. Al añu siguiente, en mayu de 1887, el so hermanu mayor, Aleksandr Ulianov, foi deteníu y fusiláu pola so participación nun complot escontra'l Zar Alexandru III. Esto radicalizó les postures de Vladimir (los sos biógrafos oficiales consideren esti asocedíu como'l motivu cimeru de l'aición revolucionaria de Lenin), y él mesmu foi arrestáu al añu siguiente ya espulsáu de la Universidá de Kazan por participar en protestes estudiantiles. Continuó estudiando de forma independiente y sobro 1891 consiguió la llicencia pa la práutica de l'abogacía.
El revolucionariu
editarEn llugar d'exercer la carrera llegal, Lenin foi implicándose nos esfuercios de propaganda revolucionaria y nel estudiu del marxismu, en gran parte en San Petersburgu. El 7 d'avientu de 1895 foi arrestáu ya encarceláu poles autoridaes demientres tou un añu, y posteriormente exiliáu al pueblu de Shushenskoye, en Siberia.
El so contautu col marxismu foi na Universidá de Kazan, au foi espulsáu por activista pa desesperanza de la so vilva ma.
En 1893, Lenin colos sos 23 años, xunióse a un grupu d'activistes y conoció nuna cena a Nadezhda Krupskaya, un añu mayor qu'él.
En 1895, conoció a Plekhánov en Xinebra, Suiza, que yera'l pá del marxismu y un ideariu pa Lenin y permaneció ellí hasta avientu, cuando tornó a San Petersburgu y foi arrestáu y deportáu a Siberia, ehí escomenzó'l so primer llibru nomáu Развитие капитализма в России (El desendolcu del capitalismu en Rusia).
En xunetu de 1898 casóse con Nadezhda Krupskaya, una activista del socialismu. N'abril de 1899 espublizó'l llibru avandichu[8]. En 1900 terminó'l so exiliu.
Termináu l'exiliu viaxó a Europa y dende Suiza, unvió una serie de cartafueyos de marcáu sesgu antizarista, roblando por primer vez como Lenin.
Viaxó dende Rusia y haza Rusia dende otros llugares d'Europa y asoleyó'l periódicu Iskra, ansí como otros trataos y llibros relativos al movimientu revolucionariu.
Foi mui activu nel Partíu Obreru Social Demócrata de Rusia (POSDR), y en 1903 lideró la faición bolxevique tres dixebrase ésta de los menxeviques, parcialmente inspiraos pol so cartafueyu Что делать? (¿Qué facer?)[9]. En 1906 foi elixíu pa la presidencia del POSDR. En 1907 treslladóse a Finlandia por razones de seguridá. Continuó viaxando per Europa y participando en munchos mítines y actividaes socialistes, incluyendo la Conferencia de Zimmerwald de 1915. Cuando Inessa Armand dexó Rusia y se mudó a París, conoció a Vladimir Lenin y otros bolxeviques que vivíen nel exiliu. Inessa Armand convirtióse na amante de Lenin.
El 16 d'abril de 1917 tornó a Petrográu dende Suiza, persiguiendo'l derrocamientu del Zar Nicolás II, y tuvo un papel relevante dientro'l movimientu bolxevique espublizando les Апрельские тезисы (Tesis d'abril)[10]. Tres una sulevación fallida d'obreros en xunetu, Lenin fuxó a Finlandia por seguridá. Tornó n'ochobre, inspirando una revolución armada col eslogan "Tol poder pa los sóviets" escontra'l gobiernu provisional rusu. Les sos idees sobro'l gobiernu esprésense nel so ensayu Государство и революция (Estáu y Revolución)[11], que llamaba a una nueva mena de gobiernu sofitada nos conseyos d'obreros (sóviets).
Suxirióse que Lenin llegó a Petrográu dende Suiza cola aida del Imperiu Alemán. Testigos oculares aseguren que Lenin foi tresportáu nun vagón de tren selláu ya escoltáu por alemanes. Atalántase que'l mesmu Kaiser Guillermu II esperaba paralizar d'esta mena al exércitu rusu y algamar la fin de la guerra nel frente oriental, y que vio a Lenin como un personaxe que ceo perdería influyencia. N'efeutu, Guillermu II dixo al respective: "-Introduzo en Rusia'l xerme del virus pal so esfarrape-"
Xefe del Estáu Soviéticu
editarEl 8 de payares Lenin foi elixíu Premier de la Xunión Soviética pol Congresu del Soviet Rusu. Énte'l peligru d'una invasión alemana, Lenin argumentó que Rusia había roblar de secute un tratáu de paz. Otros líderes bolxeviques como Bukharin abogaben pola continuación de la guerra como mena d'alitar la revolución n'Alemaña. Lev Trotsky, que lideraba les negociaciones, optaba por una postura intermedia, postulando un tratáu de paz que nun implicara ganancies territoriales pa denguna de les partes. Cuando les negociaciones se colapsaron, Alemaña llanzó una invasión que resultó na perda de munchos territorios del oeste de Rusia. Como resultáu d'esti xiru de los asocedíos, les posiciones de Lenin algamaron el sofitu de la mayoría de los líderes bolxeviques, y Rusia robló'l Tratáu de Brest-Litovsk en términos desventayosos (marzu de 1918).
Aceutando que los sóviets yeren la única forma d'un gobiernu d'obreros llexítimu, Lenin abolió l'Asamblea Constituyente Rusa. Los bolxeviques perdieron la votación entóncenes, ganando les eleiciones el Partíu Socialista Revolucionariu, anque más sero franóse en faciones pro y anti sóviets. Los bolxeviques teníen el sofitu mayoritariu nel Congresu de los Sóviets, y formaron coalición de gobiernu col ala izquierda del Partíu Socialista Revolucionariu. Sicasí, la coalición fundióse tres la oposición de los Social Revolucionarios al Tratáu de Brest-Litovsk, y xunieron a otros partíos guetando derrocar al gobiernu soviéticu. La situación dexeneró con tolos partíos non bolxeviques (incluyendo los grupos socialistes) guetando de mena activa'l derrocamientu del gobiernu soviéticu. Lenin retrucó tratando infructuosamente d'aparar les sos actividaes.
El 30 d'agostu de 1918, Fanya Kaplan, un miembru del Partíu Socialista Revolucionariu, averóse a Lenin depués de qu'ésti falara nun mitin y mentanto s'empobinaba al so coche. Llamó-y l'atención y cuando Lenin se tornó p'aresponder, disparó-y trés tiros, dos d'ellos impautaron nun costín y nun pulmón. Lenin foi tresportáu a los sos apartamentos privaos nel Kremlin y refugó ser ingresáu nun hospital, creyendo qu'otros asesinos podríen esperalu ellí. Llamóse a varios doctores, pero estos decidieron que yera demasiao peligroso estrayer les bales. Lenin recuperóse, pero la so salú resintióse de magar esti asocedíu y se creye qu'esti incidente contribuyó a los sos últimos infartos.
En marzu de 1919, Lenin ya otros líderes bolxeviques reuniéronse colos socialistes revolucionarios de tol mundu y crearon la Internacional Comunista. Los miembros de la Internacional Comunista, incluyendo a Lenin y a los mesmos bolxeviques escindiéronse del más ampliu movimientu socialista. De magar esti momentu seríen conocíos como comunistes. En Rusia, el partíu bolxevique foi renomáu como Partíu Comunista Rusu, que darréu se convirtió nel Partíu Comunista de la Xunión Soviética.
Mentanto, una guerra civil asolaba Rusia. Un bayura movimientos políticos y los sos siguidores tomaron les armes pa sofitar o derrocar al gobiernu soviéticu. Magar qu'había munches faciones estremaes involucraes na guerra civil, les dos fuercies cimeres foron l'Exércitu Bermeyu (comunista) y l'Exércitu Blancu (monárquicos). Les potencies foriates como Francia, Gran Bretaña, Estaos Xuníos y Xapón intervinieron tamién nesta guerra (n'aida del Exércitu Blancu). L'Exércitu Bermeyu ganó la guerra, derrotando a les fuercies de la Rusia Blanca y a los sos aliaos en 1920 (magar qu'esto, delles tropes pequeñes continuaron la llucha demientres munchos años más).
Nos caberos meses de 1919, los ésitos escontra les fuercies del Exércitu Blancu comencieron a Lenin de que yera'l momentu d'estender la revolución haza l'oeste, pola fuercia si fuere necesariu. Cuando la recién independizada Segunda República de Polonia escomenzó afitar los sos territorios orientales, anexonaos por Rusia nes particiones de Polonia a fines del sieglu XVIII, engarróse coles fuercies bolxeviques pola dominación d'estes árees, lo que contribuyó al españíu de la guerra Polaco-Soviética de 1919. Cola revolución alemana y la Lliga Espartaquista en plenu auxe, Lenin vio esto como la oportunidá perfeuta pa caltrizar n'Europa coles bayonetes del Exércitu Bermeyu. Lenin vía a Polonia como la ponte que l'Exércitu Bermeyu había cruciar pa xunir la Revolución Rusa colos siguidores comunistes de la Revolución Alemana, y p'aidar a otros gobiernos comunistes n'Europa Occidental. La derrota de la Rusia soviética na guerra polaco-soviética, sicasí, invalidó estos planes.
Los llargos años de guerra cobráronse'l so tributu en Rusia, y gran parte del país taba en ruines. En marzu de 1921, Lenin reemplazó la política económica denomada comunismu de guerra (que fuera emplegada demientres la guerra civil) cola Nueva Política Económica (NEP), nun intentu de reconstruyir la industria y especialmente l'agricultura, pero'l mesmu mes vio la represión d'una protesta de marineros en Kronstadt (La Rebelión de Kronstadt).
La so prematura muerte
editarLa salú de Lenin fora severamente dañada pol intolerable estrés de la revolución y la guerra. L'intentu d'asesinatu xunióse a los sos problemes de salú. Entá llevaba la bala nel cuellu, demasiao a la veriquina del espinazu pa ser estrayida poles téuniques quirúrxiques d'aquella dómina. En mayu de 1922, Lenin tevo un primer infartu. Quedóse parcialmente paralizáu (nel so llau drechu) y el so papel nel gobiernu declinó. Tres el so segundu infartu n'avientu del mesmu añu, retiróse de l'actividá política. En marzu de 1923, tres sofrir el tercer infartu quedó postráu na cama ensin posibilidá de falar.
Lenin morrió'l 21 de xineru de 1924. Tres la so muerte orixináronse rumores sobro que sofría de sífilis. La causa oficial que se dio sobro la muerte de Lenin foi arterioesclerosis o infartu cerebral (el cuartu), pero de los 27 médicos que lu trataron, namái ocho roblaron les conclusiones de l'autopsia. D'esta mente diose pie pa que xurdieren otres teoríes sobro la so muerte. Por exemplu, un analís postmortem fechu por dos psiquiatres y un neurólogu recientemente espublizáu na Revista Europea de Neuroloxía afirmaba amosar que Lenin morrió realmente de sífilis.
Documentos desclasificaos tres la cayida de la Xunión Soviética, xunto coles alcordances de los médicos de Lenin, suxeren que foi tratáu de sífilis yá en 1896; estos documentos tamién suxeren qu'a Alexi Abrikosov, el patólogu a cargu la autopsia, se-y ordenó probar que Lenin nun morrió de sífilis. Abrikosov nun mencionó la sífilis na autopsia, sicasí, el dañu vascular, la paralís y otres incapacitaciones que citó yeren típiques de la sífilis. Tres un segundu asoleyamientu del informe de l'autopsia, nengún de los muérganos, arteries principales o árees del cerebru usualmente afeutaes pola sífilis yeren citaes.
En 1923, los doctores trataron a Lenin con arsénicu, la única droga usada entós de mena específica pa tratar la sífilis, y con ioduru de potasiu, que tamién yera típicu nel tratamientu d'esta enfermedá.
Anque probablemente tevo la sífilis, tamién la tenía per entós una considerable parte de la población rusa de la dómina. Tamién ye cierto que nun tenía les llesiones visibles nel so cuerpu qu'acompanguen a les caberes fases de la enfermedá. La mayor parte de los historiadores entá tán d'alcuerdu en que la causa más probable de la so muerte foi un infartu producíu pola bala allugada nel cuellu dende'l so intentu d'asesinatu.
La ciudá de Petrográu foi renomada Leningráu na so alcordanza; nome que la ciudá conservó hasta la cayida de la Xunión Soviética en 1991, cuando se tornó a poner el vieyu nome de la dómina imperial, San Petersburgu.
Tres el so primer infartu, Lenin espublizó una serie papeles indicando les direutrices futures pal gobiernu. El más famosu d'ellos ye'l Testamentu de Lenin, nel que, ente otres coses, critica a comunistes d'altu rangu como Lev Trotski y Josif Stalin. De Stalin, que yera Secretariu Xeneral del Partíu Comunista dende abril de 1922, Lenin dicía que tenía l'«autoridá illimitada concentrada nes sos manes» y suxería a los camaraes sacar a Stalin d'esti puestu. Sobro Trotski dixo: "quiciabes seya l'home más capaz del actual Comité Central, pero ta demasiao ensoberbecíu y demasiao atrayíu pol aspeutu puramente alministrativu de los asuntos". Tamién alvierte del peligru de que les engarradielles ente los dirixentes yá citaos conducieren a una escisión. Tamién pidía un mayor respetu haza les naciones non ruses federaes na XRSS, afirmando que nun facer esto podría conducir a una actitú imperialista y, poro, incoherente. La vilva de Lenin descubrió'l papel nel estudiu de Lenin y lleólu al Comité Central que, anque tando d'alcuerdu con delles de les sos partes, nun lu tuvieron en cuenta, y d'esta mena, estes incisives crítiques sobro'l partíu foron llargamente tapecíes.
A la escontra de los naguamientos espresaos por Lenin enantes de la so muerte de que nun se construyeren memoriales nel so nome, dellos políticos trataron d'ameyorar la so propia posición asociando la so imaxe a la de Lenin tres la so muerte. El personax foi eleváu a un estatus cuasi místicu, construyéndose estatues, monumentos y memoriales nel so honor.
Na Plaza Bermeya de Moscú edificóse en 1924 el nomáu Mausoléu de Lenin xunto a los muros del Kremlin onde reposen los sos restos mortales embalsamaos. El mausoléu ta abiertu al públicu y, demientres décades, yeren frecuentes les coles pa rindir visita al calabre momificáu del fundador de la Xunión Soviética. Por mor de la desapaición de la XRSS, dellos partíos políticos y delles personalidaes ruses -Mikhaíl Gorbachov, ente elles-, tienen pidíu'l desmantelamientu del mausoléu y que los restos de Lenin seyan enterraos. Estes iniciativas nun recibieron hasta la data'l sofitu del Gobiernu de la Federación Rusa y el mausoléu sigue abiertu a les visites.
L'estudiu del cerebru de Lenin
editarEl cerebru de Lenin foi estrayíu enantes d'embalsamar el so cuerpu. Los gobernantes soviéticos contrataron a un conocíu neurocientíficu alemán, Oskar Vogt, pa estudiar el cerebru de Lenin y llocalizar les célules cerebrales responsables del so xeniu. Con esti envís creóse l'Institutu del Cerebru en Moscú. Vogt espublizó un artículu sobro'l cerebru en 1929 onde esponía que delles neurones piramidales na tercer capa del tueru cerebral de Lenin yeren perllargues. Pesie eso, la conclusión de la so relevancia nel xeniu de Lenin foi mal recibida. El trabayu de Vogt foi consideráu poco satisfactoriu polos soviéticos. A lo postrer l'equipu soviéticu continuó efectuando investigaciones, pero estos trabayos sobro'l cerebru de Lenin yá nun foron asoleyaos.
Los anatomistes contemporáneos nun creyen que la morfoloxía del cerebru por sí mesma seya quien pa determinar la so funcionalidá.
| Predecesor: primeru nel cargu |
Presidente del Comité Central del Partíu Comunista de la Xunión Soviética 1922-1924 |
Socesor: Josif Stalin |
Ver tamién
editarReferencies
editar- ↑ Pavel Gavrilovich Vinogradov. «EB-12 / Lenin, Vladimir Ilich». The Encyclopædia Britannica. Volume XXXI, 1922.
- ↑ 2,0 2,1 Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 11912439p. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
- ↑ Testu regulador principal: Tratáu de Creación de la XRSS.
- ↑ Sección, versículu o párrafu: Ленин Владимир Ильич. Afirmao en: Gran Enciclopedia Soviética (1969–1978). Data de consulta: 27 setiembre 2015. Editorial: Большая Российская энциклопедия. Llingua de la obra o nome: rusu. Data d'espublización: 1969.
- ↑ Lenin (3 avientu 1905 (Xulianu)). «Socialism and religion» (en rusu). Novaya Zhizn.
- ↑ URL de la referencia: http://philosophy.lengu.ru/wp-content/uploads/2015/10/Religiya-i-Bibliya-v-trudah-V.-I.-Lenina.pdf.
- ↑ Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: leninismu
- ↑ [1]
- ↑ [2]
- ↑ [3]
- ↑ [4]
Enllaces esternos
editar
Datos: Q1394
Multimedia: Vladimir Lenin
Cites famoses: Lenin
Testos: Autor:Lenin