Lletra de cambéu

La lletra de cambéu ye un títulu de creitu de valor formal y completu que contién una orde incondicionada y astracta de faer pagar al so vencimientu al tomador o al so orde una suma de dineru nun llugar determináu, venceyando solidariamente a tolos que nella intervienen. La lletra de cambéu naz a finales de la Edá Media, cola necesidá del comerciu monetariu y la so acumuladura ilimitada en contra de la renta feudal.

Participantes

Ye una orde escrita d'una persona (girador) a otra (xiráu) por que pague una determinada cantidá de dineru nun tiempu futuru (determináu o determinable) a un terceru (beneficiariu). Les persones qu'intervienen son:

• El girador o librador: ye quien ellabora'l documentu y da la orde de pagu.
• El xiráu o aceptante: ye quien acepta la orde de pagu, roblando'l documentu, comprometiéndose a pagar al beneficiariu. Responsabilízase indicando nel documentu'l llugar o casa de pagu por que el acreedor faiga efeutivu'l so cobru.
• El beneficiariu o tomador: recibe la suma de dineru nel tiempu señaláu.

Un monumentu en Medina del Campo indica que la primer lletra de cambéu, fechada'l 3 de xunetu de 1553 foi xirada por Ginaldo Giovanni Battista Strozzi a Besançon; anque hai constancia d'otres lletres anteriores roblaes na mesma Medina, que les sos famoses feries remontar a la Edá Media; como la roblada por Eduardo Escaja y Bernaldo de Grimaldo, xenoveses de Sevilla, el 3 de payares de 1495. Anque, tamién hai constancia de lletres de cambéu nel antiguu Exiptu. Supónse que la primera del mundu foi roblada en Milán el 9 de marzu de 1325. Na Corona d'Aragón esisten tamién anteriores: una de 7 de setiembre de 1384, xirada de Xénova a Barcelona, onde se protestó y otra ente Valencia y Monzón (Huesca), pola que se xiraron cien florinos por aciu un documentu (lletra) fecháu en 1371 o en 1376 (dambes feches son posibles) de Bernat de Codinachs a mosén Manuel d'Entença.

Carauterístiques

Mandatu puru y simple

La lletra tien un mandatu de pagar una suma a terceros en moneda nacional o moneda almitida a cotización. La suma tien d'espresase en númberos y en pallabres, xuntu na moneda en que se va efeutuar el pagu. Si pagar en moneda estranxera, tien d'indicase'l día de pagu l'equivalente ente les monedes. Esti requisitu ye lo que la estrema de los otros título de creitu.

Nome del xiráu

El documentu tien de contener los nomes y apellíos de la persona física o razón social que tendrá de pagar la obligación axustada (xiráu). Si tiense dalgún error nel nome, la lletra de cambéu queda nula.

Si son delles les persones que tienen de pagar la mesma lletra, ésta xírase contra cualesquier d'ellos.

El xiráu nun ye obligáu, sinón hasta qu'acepte la lletra de cambéu.

Fecha del vencimientu

El vencimientu correspuende al día en que la lletra tien de ser pagada. El vencimientu tien de ser una fecha posible y real. Esisten cuatro tipos de vencimientos:

• Lletres xiraes a día fixu: vencen nel plazu establecíu na lletra. Ye la forma más avezada de xirar lletres de cambéu porque nun hai incertidumes tocantes a determinar la oportunidá de pagu incondicional.
• Lletres llibraes a la vista: Lletra de cambéu que va ser pagadera a la so presentación. Tendrá De presentase al pagu dientro del añu siguiente a la fecha en que foi llibrada. El librador va poder encurtiar esti plazu o afitar unu más llargu. Estos plazos van poder ser encurtiaos polos endosantes. (Artículu 39 de la llei cambiaria y del cheque).
• Lletres xiraes a un plazu dende la fecha: vencen el día que se cumpla'l plazu señaláu. Son aquelles onde s'establez que'l vencimientu da un tiempu contáu a partir de la fecha de la lletra.
• Lletres llibraes a un plazu dende la vista: el so vencimientu va determinar a un plazu dende la fecha de l'aceptación o, nel so defectu, pola del protesto o declaración equivalente y, a falta de protesto, l'últimu día pa llevalo a cabu. L'aceptación que nun lleve fecha va considerase, siempres frente al aceptante, que foi puesta l'últimu día del plazu señaláu pa la so presentación a l'aceptación. La lletra pagar nel tiempu que s'afite na lletra, cuntáu a partir de la fecha en que la lletra sía vista pol xiráu.

Formes de xirar la lletra de cambéu

• A la mesma orde (a la orde del girador)

Cuando un suxetu crea la lletra de cambéu a favor d'él mesmu. Una persona tien de pagala al creador de la lletra.

• Al cargu de tercer persona.

Cuando un suxetu crea la lletra de cambéu por que lu pague una persona determinada favor d'otra persona. Intervienen trés suxetos: Creador de la lletra, Xiráu (el que tien de pagar la lletra) y beneficiariu (al que-y deben pagar la lletra)

• A cargu del propiu girador.

Cuando un suxetu crea la lletra de cambéu pa pagala'l mesmu a otra persona.

Llugar de pagu

La lletra tien d'indicar el llugar en que se debe presentar la lletra pa pagar, pero si ésti falta, la lletra va pagar nel llugar designáu xunto al nome del llibráu.

Anguaño les Lletres se domicilian pal so cobru nes entidaes bancaries, polo que'l llugar de pagu ye por domiciliación bancaria na mayoría de les vegaes.^{[ensin referencies]}

Firmes na lletra de cambéu

La firma d'aceptación ye obligatoria, yá que se presenta como prueba que la persona qu'acepta'l cobru, polo cual nun s'acepta la firma por estampáu o mecánicos. Tamién la firma quien llibra la lletra (girador) y puede tar avalada.

L'enxareto de la lletra de cambéu

Na actualidá dexó de ser una clausa accesoria ya indixebrable de la lletra de cambéu, en virtú de la cual l'acreedor cambiario pon a otru nel so llugar, tresfiriéndo-y el títulu con efeutos llindaos. La lletra puede tresmitise por enxareto, y ésta foi la finalidá inicial de la Lletra de Cambéu. L'enxareto debe de ser puru y simple. Toa condición va tener por non puesta. Esto según la última normatividad.

• Enxareto en Blanco: Afigúrase la sola firma del endosante, y cualquier tenedor va poder enllenar n'enxareto col so nome o'l d'un terceru.
• Enxareto en Propiedá: Tresmite la propiedá del títulu de creitu.
• Enxareto en Procuración o pal cobru: Confier al endosatario les facultaes d'un mandatariu con representación pa cobrar el títulu xudicial o extra xudicial.
• Enxareto en Garantía: Constitúi un derechu prendario sobre'l títulu y va conferir al endosatario, amás de los derechos d'acreedor prendario, les facultaes del enxareto en procuración.

Valuta

Espresa'l motivu pol cual el xiráu se vera obligáu a pagar. Ye una clausa innecesaria que se caltién por tradición, como reminiscencia de la dómina en que la lletra de cambéu yera títulu concretu, documentu probatorio d'un contratu de cambéu...

Lletra domiciliada

Pelo normal señálase como llugar de pagu la casa del xiráu, pero puede señalase la casa o residencia d'un terceru. Esto ye lo que se conoz como lletra domiciliada, que'l so pagu tendrá de faese precisamente na casa designada. Si'l girador nun estableció espresamente que'l pagu facer precisamente'l xiráu, va entendese que tendrá de pagar la lletra'l terceru que'l so casa foi designáu como llugar de pagu, y quien recibe'l nome de domiciliatario.

Clases de domiciliación: La domiciliación puede ser mesma o impropia.

• Propia: cuando amás de la distinta casa hai una persona específica (domiciliatario) distinta del xiráu pa faer efeutivu'l pagu. El domiciliatario nun ye obligáu dientro del nexu cambiario.
• Impropia: cuando la casa de pagu ye distintu del que tien el xiráu, pero'l pagu ye realizáu por él.

Lletra encamentada

Cualesquier obligáu na lletra puede indicar a una o delles persones, denominaos recomendatarios, a quien tendrá d'esixise l'aceptación o'l pagu de la lletra, en casu de que'l xiráu negar a aceptar o a pagar. Esto ye lo que se conoz como lletra encamentada a la persona.

Lletra documentada

Esta modalidá esiste cuando nel contestu del documentu inxerten les cláusula “Documento contra Aceptación” (D/a) o “Documentu contra pagu” (D/p). Cuando nuna lletra reparen estes clauses ponnos sobre aviso de que xunto al títulu acompañen documentos (conocencies d'embarque, cartes de porte, pólices de seguru, etc.) que'l tenedor de la lletra nun tien d'apurrir al llibráu si ésti nun acepta (D/a) o nun paga (D/p) la obligación.

Aceptación

L'Aceptación de la lletra de cambéu ye'l actu per mediu del cual el xiráu o llibráu estampa la so firma nel documentu, manifestando asina la voluntá d'obligase cambiariamente a realizar el pagu de la lletra. Una vegada aceptada la lletra, el aceptante convertir nel principal obligáu, y constitúyese en debedor cambiario de cualquier tenedor de la lletra, inclusive del mesmu girador. En casu de que'l llibráu nun pague al vencimientu de la lletra, podrá demandáse-y pela vía cambiaria.

Aceptación per intervención

Dende los primeros tiempos de la lletra de cambéu, establecióse la costume mercantil de que, si'l xiráu negaba l'aceptación, un terceru, llamáu interventor, podría presentase y aceptar, con cuenta de salvar la responsabilidá y el bon creitu de dalgunu o dalgunos de los obligaos na lletra. Asina surdió la figura xurídica de l'aceptación por intervención, o por honor. Por que tenga llugar la intervención ye necesariu que la lletra protestar por falta d'aceptación.

La obligación cambiaria

Tou signatario oblígase cambiariamente, por estampar la so firma sobre un títulu de creitu. La obligación cambiaria ye autónoma, nel sentíu de que ye independiente la obligación de cada signatario, de toa otra obligación que conste nel títulu.

Non tolos obligaos obligar de la mesma forma: per un sitiu esiste la obligación direuta del xiráu o llibráu aceptante para col tomador de la lletra o l'últimu tenedor de la mesma (en casu de tresmisión por enxareto); per otru llau, esiste la obligación de regresu del girador o librador y de los socesivos endosatarios para col últimu tenedor de la lletra en casu de que'l llibráu o xiráu nun atienda'l pagu.

La realidá ye que l'obligáu direutu ta obligáu al pagu de la lletra, y l'obligáu indireutu “respuende” de que la lletra va ser pagada. L'obligáu cambiario ye debedor ciertu y actual de la prestación conseñada nel títulu; el responsable ye un deldor en potencia, que la so obligación nun va poder actualizase, sinón cuando'l tenedor allegara col obligáu direutu a esixir el pagu, y realizara los actos necesarios por que naza l'acción de regresu, esto ye, por que la simple obligación en potencia actualícese.

L'aval

L'aval ye un actu xurídicu cambiario, unillateral, completu y astractu por aciu el cual garantízase'l pagu de la lletra (maquera chinu).

En virtú del aval garantizar en tou o en parte'l pagu de la lletra de cambéu. La persona que realiza'l pagu llámase avalista; aquella por quien s'empresta l'aval va recibir el nome de respondíu por.

El avalista convertir en deldor solidariu xunto col responder# por y la so obligación ye válida, entá cuando la obligación garantizada sía nula.

El pagu

El pagu de la lletra tien de faese contra la so entrega. Ye esto una consecuencia de la incorporación; pero nun quier esto dicir que'l pagu fechu ensin recoyer la lletra nun sía válidu; y en casu de qu'asina se facer, podría oponese la correspondiente esceición de pagu, como esceición personal, al tenedor yá pagu que pretendiera volver cobrar la lletra.

Si la lletra ye pagadera a la vista, tendrá de presentase pal so pagu dientro d'un términu d'un añu a cuntar de la fecha de la lletra, sacantes que'l librador o girador estableciera otru plazu.

Pagu parcial

El tenedor ta obligáu a recibir un pagu parcial de la lletra; pero va retener la lletra nel so poder mientres nun se-y cubrir íntegramente, va anotar nel cuerpu de la mesma los pagos parciales que reciba, y va estender recibu por separáu en cada casu. Calteniendo los derechos contra los demás obligaos y contribuyentes al movimientu.

Pagu per intervención

Igual que la lletra puede ser aceptada por intervención, puede tamién ser pagada na mesma forma por un interventor, que va poder ser un recomendatario, un obligáu na lletra, el xiráu, o un terceru.

Protesto

El protesto ye un actu de naturaleza formal, que sirve pa demostrar de manera auténtica, que la lletra de cambéu foi presentada a propósito pa la so aceptación o pal so pagu.

Prauticar el protesto per mediu d'un funcionariu que tenga fe pública (fedatario públicu) y va llevantase contra'l xiráu o los recomendatarios, en casu de falta d'aceptación, y en casu de protesto por falta de pagu, contra'l xiráu-aceptante o los sos avalistas.

La sanción pola falta de protesto ye la perda de l'acción cambiaria de regresu.

L'acción cambiaria

Ye l'acción executiva derivada de la lletra de cambéu. L'acción cambiaria ye direuta o de regresu. Va Ser direuta cuando'l so fundamentu sía una obligación cambiaria direuta y de regresu cuando sirva pa esixir una obligación cambiaria de regresu. Consecuentemente va ser direuta contra'l aceptante y los sos avalistas y de regresu, contra tolos demás obligaos de la lletra.

• Prescripción: l'acción cambiaria direuta prescribe en Méxicu y n'España en trés años contaos dende la fecha de vencimientu de la lletra. L'acción cambiaria de regresu prescribe en tres meses de la fecha de protesto (n'España, nun añu). Anque esisten otres causes que causen la caducidá de l'acción cambiaria de regresu como la falta de protesto.

• Conteníu de l'Acción Cambiaria: el tenedor puede reclamar: L'importe de la lletra; los intereses moratorios al tipu llegal, dende'l día del vencimientu; los gastos de protesto y de los demás gastos llexítimos y; el premiu de cambéu ente la plaza en que tendría de pagase la lletra y la plaza en que-y la faiga efeutiva, más los gastos de situación.

• Exerciciu de l'Acción Cambiaria: El tenedor de la lletra ensin atender, puede esixir el pagu de cualesquier de los obligaos o de toos al empar. Y puede facer de cualesquier de les siguientes formes: xirando lletra de matinada o promoviendo Xuiciu executivu mercantil.

Ver tamién

• Cheque
• Voi Pagar
• (I.a) CONVENTION portant loi uniforme sur les lettres de change et billets a ordre (Société des Nations, 0.221.554.1)
• (I.b) CONVENTION portant loi uniforme sur les lettres de change et billets a ordre
• (II.) CONVENTION destinée a régler certains conflits de lois en matiere de lettres de change et de billets a ordre
• (III.) CONVENTION relative au droit de timbre en matiere de lettres de change et de billets a ordre

Enllaces esternos

• lletra-de-cambéu-como-mediu-de-cobru-y-pagu.asp La Lletra de Cambéu como Mediu de Pagu y Cobru (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
• Llei chilena nᵘ 18.092 sobre Lletra de Cambéu, Voi Pagar y disposiciones del códigu de comerciu
• lletra-de-cambéu-como-mediu-de-cobru-y-pago-requisitos.asp La Lletra de Cambéu como Mediu de Pagu y Cobru: Requisitos (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).

• Datos: Q190122
• Multimedia: Promissory notes