Llingües mandé centrales
Les llingües mandé centrales o manding-jogo son una división propuesta de les llingües mandé falaes en Gambia, Guinea-Bisáu, Senegal, Mali, Guinea, Sierra Leone, Liberia, Costa de Marfil, Ghana y Burkina Fasu. Ente les llingües mandé centrales les más importantes demográficamente son el mandinga (mandinka, el bambara y el yulá). Estes llingües son falaes polos pueblos llamaos mandinga.
Llingües mandé centrales | ||
|---|---|---|
| Distribución xeográfica | África subsaḥariana occidental | |
| Países |
 Sierra Lleona Liberia Costa de Marfil Ghana Burkina Fasu | |
| Falantes | 22:04 6 dic 2014 (UTC) | |
| Filiación xenética | Mandé central | |
| Subdivisiones |
Jogo-Jeri Manding Susu-Yalunka | |
| Códigu Glottolog | cent2047 | |
| Ver tamién Idioma - Families - Clasificación de llingües | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
Clasificación interna
editarEnte los grupos filoxenéticos claramente bien establecíos que formen parte de les llingües mandé centrales tán:
- Llingües jogo-jeri
- Llingües manding
- Llingües vai-kono
- Llingües mokole
- Llingües susu-yalunka
.
Comparanza léxica
editarLos numberales en distintes llingües mandé noroccidentales son:
| GLOSA | Jogo | Manding Or. | Manding Occ. | Mokole | Kono-Vai | Susu-Yalunka | PROTO- MANDÉ C. | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ligbi | Bambara | Mahou | Maninka (Sankaran) |
Marka | Mandinka | Xaason- gaxango |
Kakabe | Lele | Kono | Vai | Susu | Yalunka | ||
| '1' | díén | kélẽ́ | kéléŋ | kɛlɛn | kyeren | kíliŋ | kilin | kélen | kelɛŋ | ncélen | lɔ̀ndɔ́ | kɛ́rɛ̃́ | kèdé | *keleŋ |
| '2' | fàlà | fìlá | fyàː | fila | fila | fula | fula | fìla | fela | fèa | fɛ̀(ʔ)á | fìrĩ́ | fìríŋ | *fela |
| '3' | sèɡ͡bá | sàbá | sàwà | sawa | saba | saba | saba | sàba | sawa | sàwa | sàk͡pá | sàxã́ | sàkáŋ | *sak͡pa |
| '4' | náːnè | náːní | náːní | naːnin | naːnin | náːnin | naːnin | náːnin | nani | náːnin | náːnì | náːní | nànì | *naːnin |
| '5' | sóːlò | dúːrú | lóː | loːlu | luːru | lúːlu | luːlu | lɔ́ːlu | luːli | dúʔo | sóː(ʔ)ú | súlí | sùlù | *soːlu~ *loːlu |
| '6' | mɔ̀ːdó | wɔ́ːrɔ́ | wɔ́ːlɔ́ | wɔːrɔn | wːɔrɔ | wóːro |
wɔ́ːrɔ || wɔːrɔ || wɔ́ːlɔ || sɔ̂ŋ lɔ̀ndɔ́ || sẽní || sènì || *wolo | |||||||
| '7' | màúlà | wólṍwulá | wóːŋvyàː | wɔːrɔn (fi)la | wonla | wórówula | wo:rowula | wɔ́rɔwila | wɔrɔŋ kela | wɔ́nfèa | sɔ̂ŋ fɛ̀(ʔ)á | sólófèré | fòlófɛ̀rɛ́ | *wolo+fela |
| '8' | másèɡ͡bá | sèɡĩ́ | sɛ́ɲíŋ | sen | siɡi | sáyi | saɡi | sáɡin | seŋ | séin | sɔ̂ŋ sàk͡pá | sólómásàxã́ | fòlòmàsàkáŋ | *segi-ŋ |
| '9' | màdáːné | kɔ̀nɔ̃̀tɔ̃́ | kɔ̀ːnŋdɔ́ŋ | konondo | kondon | konónto | xononto | kɔ̀nɔntɔ | kɔnɔndɔ | kɔ̀nɔ́ntɔn | sɔ̂ŋ náːnì | sólómánáːní | fòlòmànànì | 10-1 (5+4) |
| '10' | táàn | tã́ | táŋ | tan | tan | táŋ | tan | tán | taŋ | tán | tâŋ | fúː | fù | *taŋ *fuː |
Referencies
editar
Datos: Q5972907