Universidá Stanford
La Universidá Leland Stanford Junior (Leland Stanford Junior University n'inglés), conocida como Universidá Stanford, ye una universidá privada allugada en Palo Alto, California (Estaos Xuníos).
Ta alcontrada a unos 56 km al sureste de San Francisco, en terrenes del condáu de Santa Clara allegantes a Palo Alto. La universidá topar polo tanto nel corazón xeográficu y históricu de Silicon Valley.
Historia
editar
Stanford foi fundada por Leland Stanford, magnate ferroviariu, senador d'EE.XX., y ex gobernador de California, xunto cola so esposa Jane Lathrop Stanford. Foi llamada asina n'honor del so únicu fíu, Leland Stanford Jr., que morrió en 1884 de fiebre tifoideo poco primero de cumplir 16 años. Los sos padres decidieron crear una institución que sirviera a "los neños de California".[1]
Los Stanford visitaron al presidente de Harvard, Charles Eliot, y consultáron-y si él crearía una universidá, una escuela téunica o un muséu. Eliot respondió-yos qu'él fundaría una universidá y que una donación de $ 5 millones de dólares sería abondu (en dólares de 1884, seríen cerca de $ 133 millones de dólares de güei). Los Stanford tamién visitaron la Universidá Cornell, la Universidá Johns Hopkins y l'Institutu Teunolóxicu de Massachusetts. A lo último, Leland and Jane Stanford crearon dos instituciones n'honor a Leland Junior: la Universidá y el Muséu, que foi orixinalmente entamáu pa San Francisco, pero foi treslladáu xunto a la Universidá.[2][3]
Conocer llocalmente como The Farm (La Granxa) porque la universidá ta asitiada no que fuera la granxa de cría de caballos de Leland Stanford.
La universidá abrió les sos puertes oficialmente'l 1 d'ochobre de 1890, con un total de 559 estudiantes y 15 docentes, siete de los cualos proveníen de la Universidá Cornell. Orixinalmente nun se cobraba pola instrucción y, anque la enseñanza yera mista, el númberu de muyeres inscrites tuvo llindáu mientres dellos años.
El lema oficial de la universidá, escoyíu polos Stanford mientres la formación de la institución, ye "Die Luft der Freiheit weht", que la so traducción del alemán ye "sopla'l vientu de la llibertá". La frase provién del reformador Ulrich von Hutten, y foi escoyida nuna dómina na que l'alemán reemplazara apocayá al llatín como idioma dominante nes humanidaes y la filosofía, función que retendría hasta la Segunda Guerra Mundial.
Stanford foi hasta los años 1930 una universidá relativamente pequeña y pocu importante. Ente 1929 y 1934, Herbert Hoover, un graduáu d'esta Universidá, presidió los EE.XX. nun periodu carauterizáu por una gran crisis económica. En 1939, William Hansen y los hermanos Russell y Sigurd Varian inventaron el tubu Klystron, un xenerador de microondes d'alta frecuencia que foi la base de los radares de la Segunda Guerra Mundial. A partir d'entós, Stanford foi amontando la so reputación internacional, primero gracies a los proyeutos d'investigación militar y dempués al espíritu entamador de los sos profesores y estudiantes. Stanford foi'l trubiecu d'empreses téuniques y científiques tan importantes como Hewlett-Packard, Ciscu Systems, VMware, Yahoo!, Google y Sun Microsystems. Ello ye que "Sun" orixinariamente yera una abreviatura de "Stanford University Network".
A lo llargo de la so historia Stanford tuvo a ventisiete gallardoniaos col Premiu Nobel ente los sos profesores, n'árees como por casu la Economía, destaquen (Kenneth J. Arrow, Gary Becker, Milton Friedman, Douglass North, Myron Scholes, William Sharpe, Michael Spence, Joseph E. Stiglitz), en Física, (Felix Bloch, Steven Chu, Robert Hofstadter, Robert B. Laughlin, Douglas Osheroff, Martin Perl, Burton Richter, Arthur L. Schawlow, Richard E. Taylor), y en Química (Paul Berg, Roger Kornberg) o Medicina (Andrew Fire, Arthur Kornberg). Anque'l trabayu que los llevó a ganar el Nobel nun se desenvolvió en munchos casos nesta universidá, Stanford supo atraer el talentu d'estos nobeles. Stanford figura ente les 10 meyores universidaes de los EE. UU. nos campos d'inxeniería llétrica, inxeniería informática, economía, ciencies empresariales y derechu.
Stanford caltién una sana y cordial rivalidá cola vecina Universidá de California, Berkeley. Esta rivalidá algama'l so visu tolos años col "Big Game" o partíu de fútbol americanu ente los equipos de los dos universidaes.
Anguaño la universidá ye la mayor propietaria privada de terrenes na Badea de San Francisco gracies al legáu de los Stanford. Los sos terrenes son tan amplios que lleguen a allugar un acelerador llinial, un parque empresarial cola sede mundial de Hewlett-Packard y un importante centru médicu.
Escueles
editarStanford tien siete escueles:
- Escuela d'Humanidaes y Ciencies
- Escuela d'Inxeniería
- Escuela de Ciencies de la Tierra *Escuela de Posgráu d'Educación
- Escuela de Posgráu de Negocios
- Escuela de Derechu *Escuela de Medicina.
Presidentes
editar- 1891–1913 David Starr Jordan
- 1913–1915 John Casper Branner
- 1916–1943 Ray Lyman Wilbur
- 1943–1948 Donald B. Tresidder
- 1949–1968 J. E. Wallace Sterling
- 1968–1970 Kenneth S. Pitzer
- 1970–1980 Richard W. Lyman
- 1980–1992 Donald Kennedy
- 1992–2000 Gerhard Casper
- 2000–2016 John Hennessy
- 2016– Marc Tessier-Lavigne
Deportes
editarStanford compite na División I de la NCAA y ye miembru de la Pacific Ten Conference.
Referencies
editar- ↑ «History: Stanford University». Stanford University. Consultáu'l 20 d'avientu de 2013.
- ↑ «Were Leland and Jane Stanford snubbed by the president of Harvard University? Did Leland Jr. attend Harvard before his death in an accident?».
- ↑ https://purl.stanford.edu/zk100zx0318
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Stanford.- Páxina oficial de la Universidá
- Stanford Report Archiváu 2010-03-23 en Wayback Machine
- The Stanford Daily
- Associated Students of Stanford University
- Stanford Athletics Archiváu 2006-06-13 en Wayback Machine
Datos: Q41506- Multimedia: Stanford University