Wikipedia

Andrew Browne Cunningham


El Almirante de la Flota Andrew Browne Cunningham, 1º Vizconde Cunningham de Hyndhope, KT, GCB, OM, DSO (Dublín, Irlanda, Reinu Xuníu, 7 de xineru de 1883-Londres, 12 de xunu de 1963), hermanu mayor del Xeneral sir Alan Cunningham, foi un almirante británicu de la Segunda Guerra Mundial. De cutiu ye citáu poles sos iniciales «ABC».

Andrew Browne Cunningham
primer lord del Mar (es) Traducir

15 ochobre 1943 - 24 mayu 1946
← Dudley Pound - John Cunningham (es) Traducir →
Miembru de la cámara de los Lords

valor desconocíu
Vida
Nacimientu Dublín, 7 de xineru de 1883[1]
Nacionalidá Bandera del Reinu Xuníu Reinu Xuníu
Muerte Londres, 12 de xunu de 1963[1] (80 años)
Familia
Padre Daniel John Cunningham
Madre Elizabeth Browne
Casáu con Nora Christine Byath (en) Traducir (1929 – )[2]
Estudios
Estudios Academia de Edimburgo (es) Traducir
Britannia Royal Naval College (en) Traducir
Stubbington House School (en) Traducir
Llingües falaes inglés
Oficiu políticu, oficial naval
Llugares de trabayu Londres
Premios
Serviciu militar
Cuerpu militar Royal Navy
Graduación admiral (es) Traducir
Admiral of the Fleet (es) Traducir
Lluchó en Primer Guerra Mundial
Segunda Guerra Mundial
Cambiar los datos en Wikidata

Nació en Rathmines, un suburbiu de Dublín, entós parte del Reinu Xuníu de Gran Bretaña ya Irlanda, el 7 de xineru de 1883, y asistió a diverses escueles ya institutos antes d'apuntase na Escuela Naval d'Edimburgu con namái 10 años, empezando asina la so rellación cola Royal Navy. Dempués de graduase en 1898 del Britannia Royal Naval College, xubió rápido de rangu. Comandó un destructor mientres la Primer Guerra Mundial y dalgunos más mientres el periodu d'enteguerres. Pola so actuación na Gran Guerra foi condecoráu con dos Órdenes del Serviciu Distinguíu con dos barres, especialmente poles sos aiciones nos Dardanelos y nos países bálticos.

Mientres la Segunda Guerra Mundial, como Comandante en xefe de la Flota del Mediterraneu, Cunningham dirixó con ésitu les fuercies navales britániques en diverses batalles nel Mediterraneu, ente les que destaquen l'ataque sobre Tarento en 1940, el primer ataque de la historia puramente dende un portaviones[4] y la batalla del cabu Matapán en 1941. Cunningham tamién foi responsable del esfuerciu pa curiar les llinies de suministru aliaes al traviés d'Alexandría, Xibraltar y Malta, lo mesmo que de supervisar los diversos desembarcos aliaos na costa mediterránea. En 1943 foi nomáu Primer Lord del Mar, una posición qu'ocupó hasta'l so retiru en 1946. Dempués del so retiru, exerció diverses posiciones ceremoniales, incluyendo la de Lord High Steward na coronación de la reina Sabela II del Reinu Xuníu en 1953. Morrió'l 12 de xunu de 1963.

Infancia

editar

Andrew Cunningham nació en Rathmines, Condáu de Dublín el 7 de xineru de 1883,[5] el terceru de cinco fíos del profesor Daniel Cunningham y de la so esposa Elizabeth Cumming Browne, dambos d'orixe escocés.[6] Él mesmu describió a los sos padres como «grandes intelectuales y de tradición clerical», una y bones dambos güelos fueren clérigos. El so padre yera profesor d'anatomía nel Trinity College de Dublín. La so madre, ama de casa, supervisó, xunto a los sos criaos y delles institutrices, la mayor parte de la educación del so fíu. Como resultancia, él mesmu afirmaba que caltenía una «templada y cercana» rellación cola so madre.

Dempués d'una curtia estancia nuna escuela de Dublín, foi unviáu a l'Academia d'Edimburgu, onde s'agospió xunto a les sos tides Doodles y Connie May.[7] Con diez años'l so padre únvia-y un telegrama onde-y preguntar «¿querdríes apuntate na Marina?». Naquellos momentos, la familia nun tenía nengún tipu de nexu cola Armada Real y Cunningham namái amosara un vagu interés pel mar. Sicasí, respondió «Sí, quiero ser un almirante».[8] Foi unviáu a una Escuela Preparatoria Naval Stubbington House, especializada en preparar pupilos pal exame d'accesu del Real Colexu Naval Britania, en Dartmouth.[9] Cunningham aprobó los exámenes, amosando una particular maña en matemátiques.[10]

Entamos de la carrera naval

editar
 
L'antigua Real Escuela Naval de Greenwich, onde Cunningham fixo'l cursu de subteniente.

Con 64 alumnos más, Cunningham xunir a la Marina Real como cadete nel buque escuela HMS Britannia en 1897.[11] Unu de los sos compañeros de clase foi'l futuru Almirante de la Flota James Fownes Somerville.[12] Cunningham yera conocíu pola so falta d'entusiasmu nos deportes de campu, magar-y gustaba'l golf y pasaba la mayor parte del so tiempu llibre «entreteniéndose colos botes».[11] Él mesmu escribió nes sos memories qu'a la fin del cursu taba «ansiosu p'atopar aventures nel mar».[13] Magar se conocen numberosos incidentes menores d'esta primer etapa, la so conducta foi considerada como «bien bona».[11] Aprobó n'abril de 1898, siendo'l primeru de la promoción en matemátiques y náutica.[12]

El so primer serviciu nel mar foi como guardiamarina nel HMS Dorios en 1899,[14] sirviendo na Estación del Cabu cuando empezó la Segunda Guerra Bóer.[15] En febreru de 1900 foi destináu a la Brigada Naval, onde él mesmu creía que «prometía oportunidaes pa la valentía y p'estremase n'aición».[14] Cunningham combatió en Pretoria y Diamond Hill como parte de la Brigada. N'avientu de 1901 volvió embarcase, esta vegada nel HMS Hannibal. El payares siguiente xunir a la tripulación del cruceru protexíu HMS Diadem.

A entamos de 1902, realizó'l cursu del subteniente na base naval de Portsmouth y en Greenwich.

Darréu sirvió como subteniente nel acorazáu HMS Implacable nel Mediterraneu mientres 6 meses en 1903.[14] En setiembre foi destináu al HMS Locust pa sirvir como segundu al mandu. Foi promovíu a teniente en 1904, y sirvió en diversos barcos mientres los 4 años siguientes. En 1908 recibió'l so primer mandu, la HM Torpedero nᵘ 14.[14]

Primer Guerra Mundial

editar
 
Orde del Serviciu Distinguíu del Reinu Xuníu.

Cunningham foi altamente condecoráu mientres la Primer Guerra Mundial, recibiendo la Orde del Serviciu Distinguíu y dos barres. En 1911 recibiera'l mandu del destructor HMS Scorpion, que comandó mientres tola guerra. El Scorpion yera un destructor de la clase Beagle botáu en 1910[16] con impulsu de carbón.[17]

En 1914, el Scorpion participó na persecución de los buques alemanes SMS Goeben y SMS Breslau.[18] La operación intentó atopar y destruyir dambos barcos alemanes,[19] pero éstos consiguieron escapar de la flota británica y pasar al traviés de los Dardanelos[20] pa llegar hasta Constantinopla.[21] La so llegada contribuyó decisivamente a que l'Imperiu otomanu xunir a les Potencies Centrales en payares de 1914.[21] A pesar de ser una batalla ensin baxes, el fracasu de la persecución británica tuvo unes enormes ramificaciones polítiques y militares, qu'en pallabres de Winston Churchill traxeron «más dolor, más miseria y más ruina de la que nunca antes empunxera la brúxula d'una nave».[22]

 
L'HMS Scorpion fotografiáu en 1915 nel puertu de Malta.

Cunningham permaneció nel Mediterraneu y, en 1915,[23] el Scorpion participó nes operaciones navales previes y como sofitu al asaltu anfibiu sobre la península de Galípoli.[24] Pola so actuación, Cunningham foi compensáu cola promoción a capitán de corbeta (commander) y concedióse-y la Orde del Serviciu Distinguíu.[25]

En pasando cuasi un añu en patrulles rutinaries, a finales de 1916 foi unviáu pa protexer convóies, un destín que consideraba mundanu.[26] Nun tuvo nengún contautu con submarinos alemanes U-Boot mientres esti periodu, polo que darréu comentaría que «la inmunidá de los mios convóis foi probablemente suerte».[26] Convencíu de que'l Mediterraneu ufiertába-y escases posibilidaes ofensives, pidió'l treslláu de vuelta al Reinu Xuníu. El Scorpion aportó'l 21 de xineru de 1918. Nos sos 7 años como capitán del Scorpion, Cunningham ganara una reputación d'espertu marineru.[27] Foi destináu al HMS Termagent pol Vicealmirante Roger Keyes, como parte de les llamaes «patrulles de Dover» n'abril de 1918,[28] recibiendo una barra pal so Orde del Serviciu Distinguíu en 1919.[29]

Periodu d'enteguerres

editar
 
Fronteres impuestes per Alemaña a Rusia nel Tratáu de Brest-Litovsk.

Asociación con Cowan

editar

Cunningham participó en numberoses aiciones béliques mientres el periodu d'enteguerres. En 1919 comandó el Destructor clase S HMS Seafire nel Bálticu. Tanto los bolxeviques como los Rusos Blancos y diversos movimientos nacionalistes letonos, alemanes y polacos intentaben controlar Letonia,[30] pero'l Gobiernu del Reinu Xuníu reconociera la independencia de Letonia dempués del Tratáu de Brest-Litovsk.[31] Foi nesti viaxe cuando Cunningham conoció al Almirante Walter Cowan. Cunningham quedó impresionáu polos métodos de Cowan, especialmente pol so navegación n'agües potencialmente peligroses, con borrina trupa y campos de mines qu'amenaciaben la flota.[32] Mientres diversos alcuentros potencialmente problemáticos con fuercies alemanes qu'intentaben albortar los movimientos independentistes letones, Cunningham exhibió un bon «autocontrol y xuiciu».[33] El mesmu Cowan afirmó que «el comandante Cunningham actuó una y otra vez con una prontitud infalible y una gran decisión, demostrando con ello ser un Oficial d'escepcional valor y resolución».[33]

Poles sos aiciones nel Bálticu, Cunningham recibió una segunda barra pa la so Orde del Serviciu Distinguíu y foi promovíu a Capitán en 1920.[14] A la so torna del Bálticu en 1922, foi nomáu capitán de la 6ª Flotilla de Destructores. Siguieron diversos mandos más: la 1ª Flotilla de Destructores en 1923, el destructor base, una estructura naval en tierra, HMS Lochinvar nel Puertu Edgar y el Fiordu de Forth ente 1926 y 1927.[34] Cunningham volvió atopase col yá Vicealmirante Cowan ente 1926 y 1928, cuando Cunningham yera Capitán de la Flota de Cowan mientres sirvía al Escuadrón de Norteamérica y les Indies Occidentales. Nes sos memories Cunningham dexa claro'l «gran respetu»[35] que sentía por Cowan y les munches lleiciones que recibió d'él nos dos periodos en que sirvieron xuntos.[35] Nes acabadures de la década de los años 1920, Cunningham volvió al Reinu Xuníu pa participar nos cursos de la Escuela d'Oficiales Cimeros de Sheerness y el Colexu Imperial de la Defensa.[36] Ente que s'atopaba nesti postreru, en 1929, casóse con Nona Byatt (fía de Horace Vyatt; la pareya nun tuvo nengún fíu). Dempués d'un añu nel Colexu, Cunningham recibió'l mandu del so primer gran barcu, el acorazáu HMS Rodney.[14] Dieciocho meses dempués foi nomáu Comodoro del HMS Pembroke, nome de los cuarteles de la Royal Navy en Chatham.

Promoción a oficial de bandera

editar
 
El HMS Hood en 1932.

En setiembre de 1932 Cunningham foi promovíu a oficial de bandera y edecán del Rey Xurde V. Foi nomáu Contralmirante (de destructores) nel Mediterraneu n'avientu de 1933 y foi compañeru de la Orde del Bañu en 1934. Izando el so enseña nel cruceru llixeru HMS Coventry, Cunningham aprovechó'l so tiempu pa realizar práutiques de maniobres cola flota. perfeccionando asina téuniques que dempués utilizaría na Segunda Guerra Mundial.[37] Tamién realizó exercicios nel océanu Atlánticu, onde aprendió los riesgos y virtúes de les aiciones nocherniegues, qu'utilizaría con gran efectividá nos siguientes años.[37]

Cuando foi promovíu a Vicealmirante en xunetu de 1936, dada la política naval d'enteguerres, el serviciu activu paecía remotu. Sicasí, un añu dempués, y por cuenta de la enfermedá del Almirante Sir Geoffrey Blake, Cunningham asumió'l cargu de comandante del Escuadrón de cruceros y segundu al mandu de la Flota del Mediterraneu, col HMS Hood como buque insignia.[38] Dempués del so llargu serviciu en barcos pequeños, Cunningham consideró la so estancia a bordu del Hood como un palaciu, inclusive devasando la so esperiencia nun gran barcu como yera'l HMS Rodney.[39]

Caltuvo'l mandu del Hood hasta setiembre de 1938, cuando foi nomáu pol Almirantazgo como Axuntu al Xefe del Estáu Mayor Naval, magar nun asumió'l cargu hasta avientu de 1939. Aceptó un cargu en tierra con desidia, pos nun apreciaba l'alministración, pero tratar d'un evidente pagu per parte del Almirantazgo. Mientres 6 meses, y dada una enfermedá del Almirante Sir Roger Blackhouse, l'entós Primer Lord del Mar, sustituyó a Blackhouse nel Comité de Defensa Imperial y el Gabinete del Almirantazgo.[14]

Segunda Guerra Mundial

editar
 
L'HMS Warspite en 1942.

Cunningham describió'l mandu de la Flota del Mediterraneu como «el meyor mando que la Marina Real podía ufiertar»,[40] y remarcaba nes sos memories que «quiciabes conocía los Mediterraneu tan bien como cualesquier otru oficial naval de la mio xeneración».[40] Cunningham foi nomáu Comandante en Xefe del Mediterraneu, izando el so enseña nel HMS Warspite, un acorazáu Dreadnought de la clase Queen Elisabeth el 6 de xunu de 1939, un día dempués de llegar a Alexandría.[41] Como Comandante en Xefe, la principal esmolición yera la seguridá de los convóies que se dirixíen escontra Exiptu y Malta. Estos convóis teníen una estraordinaria importancia, pos yeren totalmente necesarios pa caltener Malta, una colonia británica y base naval pequeña pero crucial n'estáu de guerra. Malta yera un puntu estratéxicu de vital importancia y Cunningham tener bien presente.[9] El marín creía que la principal amenaza al poderíu naval británicu nel Mediterraneu provendría de la Regia Marina italiana.[42] Por eso Cunningham caltuvo la so flota disponible en cualquier momentu, pos asina Italia entrara na guerra, la Flota Británica taría esperándo-yos.[43]

La Rindición de Francia (xunu de 1940)

editar
 
El Provence, acorazáu francés ximielgu al Lorraine.
Ver tamién: Batalla de Mers el-Kebir

Nel so papel como Comandante en Xefe del Mediterraneu, Cunningham tuvo qu'axustar col Almirante francés René-Emile Godfroy pa la desmilitarización y l'internamientu d'un escuadrón francés en Alexandría en xunu de 1940, xusto dempués de la cayida de Francia.[44] Churchill ordenara a Cunningham qu'evitara que los barcos franceses abandonaren el puertu, y que s'asegurara de que la flota de guerra gala nun pasara a manes enemigues.[44] Aparcáu naquellos momentos n'Alexandría, Cunningham empecipió unes delicaes negociaciones con Godfroy p'asegurar que la so flota, consistente nel acorazáu Lorraine, cuatro cruceros, trés destructores y un submarín nun se convirtieren en nenguna amenaza.[45] L'Almirantazgo ordenó a Cunningham que completara les negociaciones el 3 de xunetu.[45] Xusto cuando l'alcuerdu paecía inminente, Godfroy enterar de l'aición británica en Mers el-Kebir y, por un intre, Cunningham tarreció que se produxera un enfrentamientu nel puertu d'Alexandría ente la flota francesa y la británica.[44] La solombra del fracasu estendió sobre les negociaciones, pero finalmente'l resultáu foi positivu tres la implicación personal de Cunningham.[46] Los marineros franceses baleraron los sos tanques de combustible y retiraron los mecanismos de fueu de los sos cañones.[47] Cunningham prometió repatriar a les tripulaciones de los barcos.[47]

Batalla de Tarento (payares de 1940)

editar
 
Direiciones del ataque de los aviones británicos en Tarento.
Artículu principal: Batalla de Tarento

Magar l'amenaza de la flota francesa fuera neutralizada, Cunningham inda taba pendiente de l'amenaza que representaba la flota italiana pa les operaciones aliaes nel Norte d'África, con base n'Exiptu.[44] Magar la Royal Navy algamara la victoria en diverses aiciones decisives nel Mediterraneu, los italianos cuntaben con una flota considerable y teóricamente cimera a la británica, cola mayor parte de los sos buques en puertu.[48] Eso fixo qu'un potencial ataque de los italianos contra la flota británica fuera una seria amenaza.[4] Naquellos momentos, el puertu de Tarento allugaba seis buques de guerra, seis d'ellos dispuestos pa la batalla, siete cruceros pesaos, dos cruceros llixeros y ocho destructores so bandera italiana.[48] El Almirantazgo, esmolecíu pola amenaza de los italianos, entamó la «Operación Juicio», un ataque por sorpresa sobre'l puertu. Pa realizar l'ataque, el Almirantazgo unvió'l nuevu portaviones HMS Illustrious, encabezáu por Lumley Lyster, pa xunise al HMS Eagle de la flota de Cunningham.[49]

L'ataque empecipiar a les 21:00 h, hora llocal, del 11 de payares de 1940,[50] cuando la primera de dos folaes d'aviones torpederos Fairey Swordfish desapegaron del Illustrious, siguida pola segunda folada una hora dempués. L'ataque foi un gran ésitu:[4] la flota italiana perdió la metá de los sos efectivos nuna sola nueche. La importancia de la flota en potencia» menguó y les potenciales amenaces al control de la Royal Navy nel Mediterraneu menguaron considerablemente.[51] Dempués de la victoria, Cunningham afirmó: «la nueche del 11 al 12 de payares de 1940 en Tarento, tenía que ser recordada pa siempres por demostrar d'una vegada por toes que nel Fleet Air Arm l'Armada tien la so arma más devastadora».[4] La Royal Navy llanzara'l primer ataque naval totalmente aereu de la historia, atacando con un pequeñu númberu d'aviones dende un portaviones. Créese qu'ésti, xunto con otros aspeutos del ataque, fueron concienzudamente estudiaos polos oficiales xaponeses mientres el planteamientu del ataque xaponés sobre Pearl Harbor en 1941.[4]

La reaición oficial de Cunningham foi memorablemente lacónica. Tres l'aterrizaxe del últimu avión, el Illustrious mandó'l mensaxe «Operación Juicio executada». Dempués d'esaminar les fotografíes de reconocencia a otru día, qu'amosaben numberosos buques italianos fundíos o evacuaos pal combate, Cunningham contestó con un mensaxe en códigu de dos lletres qu'afirmaba: «Maniobra bien executada».[52]

Batalla del Cabu Matapán (marzu de 1941)

editar
 
Resume de la batalla del Cabu Matapán.
Artículu principal: Batalla del Cabu Matapán

A finales de marzu de 1941, Hitler quería que se detuvieren los convóies que llevaben suministros al Fuercia Espedicionaria Británica en Grecia, y la Regia Marina italiana yera la única fuercia que capaz de faelo. Cunningham afirmó nel so autobiografía: «Yo mesmu inclinábame a pensar que los italianos nun intentaríen nada. Aposté col Comandante Power, l'oficial d'Estáu Mayor d'Operaciones, diez chelines a que nun veríamos nada del enemigu».[53] Sicasí, so la presión alemana, la flota italiana entamó atacar a la flota británica'l 28 de marzu de 1941.[44]

El comandante italianu, almirante Angelo Iachino, intentó llanzar un ataque sorpresa sobre l'escuadrón de cruceros británicu destacáu na zona y comandado pol vicealmirante Sir Henry Pridham-Wippell, executando un movimientu de pinza lideráu pol acorazáu Vittorio Venetto.[54] Cunningham conocía los movimientos italianos gracies a la intercepción de los mensaxes codificados pola máquina Enigma al traviés del sistema d'escucha «Ultra».[55] Magar les intenciones italianes nun taben lo suficientemente clares, l'estáu mayor de Cunningham creía que se realizaría un ataque contra los convóis de tropes y ordenóse preparar planes p'albortar l'ataque enemigu y, si yera posible, interceptar la so flota.[56] Cunningham deseyaba, sicasí, azorronar los sos propios movimientos y preparó inclusive un partíu de golf y una receición esa mesma nueche pa distrayer l'atención de los axentes enemigos. Ello ye que foi vistu pol cónsul xaponés local.[57] A l'amanecida embarcóse nel HMS Waspite y abandonó Alexandría.

Dándose cuenta de qu'un ataque aereu podría debilitar a los italianos,[54] Cunningham ordenó un ataque con torpederos Albacore y Swordfish que desapegaron dende'l HMS Terrible el 26 de marzu de 1941.[41] Un impautu sobre la héliz esterior de babor del Vittorio Veneto ralentizó temporalmente l'acorazáu[58] y Iachino, dándose cuenta de que la so flota yera vulnerable ensin cobertoria aérea y perdiendo el contautu por radio col restu de la so flota,[56] ordenó a les sos fuercies qu'entamaren la retirada.[59] Cunningham ordenó siguir a los italianos y asina empezó una esitosa operación que duró hasta'l 29 de marzu.[53]

 
Marineros y oficiales del HMS Warspite, buque insignia de Cunningham, contemplen la rindición de la Regia Marina italiana en 1943.

Unu de los ataques aéreos dende'l Terrible causó importantes daños nel cruceru Pola[55] y Iachino, que desconocía la persecución a la que lo sometía la flota de Cunningham, ordenó a un escuadrón de cruceros y destructores que volvieren y protexeren el Pola, anque finalmente tuvo de ser abandonáu so un fuerte fueu d'artillería británico.[55] Cunningham, mentanto, axuntárase col escuadrón de cruceros de Pridham-Wippell.[54] A pesar de qu'a lo llargo del día produciéronse numberoses escaramuces ensin que se decidiera la victoria,[54] nengún de los barcos italianos taba forníu pa la llucha nocherniega, polo que cuando cayó la nueche, intentaron retornar escontra Tarento.[53] Pero los británicos sí que taben forníos con radar y el cruceru HMS Ajax detectó a los italianos pocu dempués de les 22:00 hora llocal.[60] Ye un momentu clave[54] na guerra naval de la Segunda Guerra Mundial, pos los acorazaos Barham, Valiant y Warspite, abrieron fueu sobre los dos cruceros italianos unviaos pa protexer el Pola, el Fiume[60] y el Zara[61] a namái 3500 metros de distancia, destruyéndolos en namái 5 minutos.[53] A la mañana siguiente foi fundíu definitivamente'l Pola xunto con dos de los sos destructores d'escolta.[60]

Magar el Vittorio Veneto escapó de la batalla y consiguió volver a Tarento,[56] Cunningham recibió munches felicitaciones por prosiguir la persecución mientres la nueche, contra'l conseyu del so estáu mayor.[54] Dempués de l'anterior derrota en Tarento, la derrota nel Cabu Matapán traxo'l desastre estratéxicu pa la Marina italiana: cinco buques (tres cruceros pesaos y dos destructores) fueren fundíos y cerca de 2400 marineros italianos habíen resultancia muertos, sumíos o prindaos.[62] Les úniques perdes britániques fueron los trés aviadores del únicu avión torpedero abatíu.[63] Cunningham perdiera'l so apueste col Comandante Power, pero algamara una victoria estratéxica crucial na guerra del Mediterraneu.[54] Les derrotes en Tarento y nel Cabu Matapán aseguraron que la flota italiana nun pudiera intervenir nes posteriores evacuaciones de Grecia y Creta de 1941.[62] Tamién supunxo que, mientres el restu de la guerra, la Regia Marina abandonara'l Mediterraneu Oriental a les flotes aliaes, y nunca más saliera de los sos puertos.[62]

Batalla de Creta (mayu de 1941)

editar
 
Mancaos británicos sacupaos escontra Alexandría.
Artículu principal: Batalla de Creta

La mañana del 20 de mayu de 1941, Alemaña llanzó una invasión paracaidista sobre Creta, col nome clave de «Operación Mercurio» (Unternehmen Merkur). A pesar d'a les altes baxes iniciales,[64] l'aeropuertu de Maleme, nel oeste de la isla, cayó en manes alemanes y dexó a los invasores llevar refuerzos y superar a les fuercies aliaes destacaes na isla.[64]

Dempués d'una selmana de duros combates, el mandu británicu describió la situación como desesperada y ordenó una evacuación dende Sfakia.[64] Mientres les siguientes cuatro nueches, 16.000 soldaos aliaos fueron evacuaos escontra Exiptu per vía marítima, evacuación na que participó'l HMS Ajax,[64] conocíu pola batalla del Río de la Plata. Un númberu pequeñu de barcos participó nuna misión separada d'evacuación dende Heraklion, pero fueron atacaos en ruta polos Bombarderu en picáu de la Luftwaffe. Ensin proteición aérea, les naves de Cunningham sufrieron graves perdes. Sicasí, Cunningham taba decidíu a que «l'Armada nun tenía de dexar abandonáu al Exércitu», y cuando los xenerales del exércitu tarrecieron que se perdieren demasiaos barcos, Cunningham dixo la yá famosa sentencia de que:

«Cuesta trés años construyir un barcu; y cuesta tres sieglos construyir una tradición».[65]

L'actitú de Cunningham y los sos homes fixeron que de los 22.000 homes destinaos a Creta rescatárense 16.500, cola perda de 3 cruceros, 6 destructores y 15 barcos severamente estropiaos.[65]

Fuercia Espedicionario Aliada (1943-1946)

editar
 
Cunningham detrás de Churchill na Conferencia de Yalta.

Ente finales de 1942 y entamos de 1943 Cunningham sirvió sol Xeneral Eisenhower, que lo nomó Comandante Supremu Naval de la Fuercia Espedicionario Aliada.[66] Nesti cargu comandó la gran flota que cubrió los desembarcos aliaos nel Norte d'África («Operación Antorcha»). Eisenhower escribió d'él nel so diariu:

«Almirante Sir Andrew Browne Cunningham. Según la mio opinión asitiar no más alto de los mios subordinaos pol so absolutu desinterés, enerxía, devoción al deber, conocencia de la so xera y comprensión de los requisitos de les operaciones aliaes. La mio opinión sobre les sos cimeres cualidaes nun bazcuyó nin un segundu».[67]

En febreru de 1943 Cunningham volvió al so trabayu como Comandante en Xefe de la Flota del Mediterraneu dexando'l puestu na Fuercia Espedicionario Aliada al almirante Bertram Ramsay.[68] Tres meses dempués, cuando les fuercies del Exa nel Norte d'África taben a puntu de rindise, ordenó que nun se dexara escapar a nin unu solu d'ellos.[69] Acordies col so calter reciu ordenó a la flota «Fundir, quemar y destruyir: que non pase nada».[69] Asina mesmu, supervisó les fuercies navales qu'aidaron a les invasiones anfibies de Sicilia («Operación Husky», «Operación Baytown» y «Operación Ábanu»). Na mañana del 11 de setiembre de 1943, Cunningham tuvo presente en Malta mientres la rindición de la Flota italiana, informando al Almirantazgo con un telegrama: «Con prestar informo a los sos Lores de que la Flota de Guerra Italiana agora fuelga fondiada so los cañones de la fortaleza de Malta».[70]

El 21 d'ochobre de 1943 Cunningham convertir nel Primer Lord del Mar del Almirantazgo y Xefe del Estáu Mayor Naval, dempués de la muerte de Dudley Pound. Esta promoción significaba que tenía que dexar el so queríu cargo de Comandante en Xefe del Mediterraneu, encamentando pa la xera al Almirante John H.D. Cunningham como'l so socesor.[71] Na posición de Primer Lord del Mar, y como miembru del Comité de Xefes d'Estáu Mayor, Cunningham yera responsable de la direición estratéxica de l'Armada mientres el restu de la guerra. Asistió asina a les conferencies aliaes d'El Cairu, Teḥrán, Yalta y Potsdam,[69] onde los Aliaos aldericaron futures estratexes, incluyendo'l desembarcu de Normandía y l'esplegue d'una Flota británica nel océanu Pacíficu.[72]

Retiru

editar
 
Retrato oficial del Almirante Andrew Cunningham nel Imperial War Museum, realizáu en 1943.

Cunningham pudo retirase a la fin de la guerra en 1945, pero decidió liderar la Royal Navy mientres la transición a la paz antes de retirase.[73] Cola eleición de Clement Attlee como Primer Ministru británicu en 1945 y la implementación de la so Consensu de Posguerra, hubo una gran amenorgamientu nel presupuestu de defensa. La estensa reorganización d'una Armada avezada a la guerra foi un desafíu pa Cunningham, qu'afirmó: «dimos cuenta de que yera muncho más senciellu faer la guerra que reorganizanos pa la paz».[74] Daes les presiones al presupuestu de los trés servicios de defensa, l'Armada empecipió un programa d'amenorgamientu del gastu y efectivos mayor de lo que Cunningham había previstu.[75]

A finales de mayu de 1946, dempués de la transición escontra la paz, Cunningham retirar del so cargu como Primer Lord del Mar[76] y treslladóse a la so «pequeña casa de campu», Palace House en Bishop's Waltham, Hampshire, qu'él y Lady Cunningham mercaren antes de la guerra y onde recibieron a munchos amigos y familiares, como'l so propiu sobrín nietu, el darréu Primer Lord del Mar Jock Slater.[77] A pesar del so retiru asistía esporádicamente a la Cámara de los Lores,[76] y dacuando roblaba delles declaraciones sobre la Marina británica, particularmente cuando se referíen al Almirante Dudley North, que fuera releváu del so mandu en Xibraltar en 1940. Cunningham y diversos almirantes de la flota vencedora na Segunda Guerra Mundial buscaben asegurar un tratu xustu pa North, y trunfaron por aciu una xustificación parcial en 1957.[76]

Ente 1945 y 1948 exerció como rector de la Universidá d'Edimburgu.[78]

Amás, llogró diversos nomamientos, como Lord Alto Comisionado de l'Asamblea Xeneral de la Ilesia d'Escocia en 1950 y 1952 y, en 1953, Lord High Steward na coronación de la Reina Sabela II del Reinu Xuníu. Cunningham finó en Londres el 12 de xunu de 1963[76] y foi soterráu nel mar delantre de Portsmouth.[79] Los sos títulos nobiliarios escastar con él, pos nun tuvo fíos.

Un bustu de Cunningham realizáu por Franta Belsky foi inauguráu en Trafalgar Square, Londres el 12 d'abril de 1967 pol Príncipe Felipe d'Edimburgu.[80]

Reconocencies

editar
 
Bustu de bronce inauguráu en Trafalgar Square el 12 d'abril de 1967 por Felipe d'Edimburgu.
 
Cunningham y parte de la tripulación del HMS Warspite presentando la White Ensign, bandera de la Royal Navy, n'Edimburgu.

De siguío hai una llista de los honores recibíos en vida por Cunningham:

Reinu Xuníu

editar
Honor Abreviatura/Título Fecha
Orde del Serviciu Distinguíu DSO marzu de 1916
Primer barra pa la Orde del Serviciu Distinguíu |DSO* febreru de 1919
DSO** mayu de 1920
Compañeru de la Orde del Bañu CB xunu de 1934
Caballeru comendador de la Orde del Bañu KCB xineru de 1939
Caballero gran cruz de la Orde del Bañu GCB marzu de 1941
Baronet de Hyndhope, Selkirk Bt. 7 de xunetu de 1942
Caballeru de la Orde del Cardu KT xineru de 1945
Barón Cunningham de Hyndhope[81] Barón agostu de 1945
Vizconde Cunningham de Hyndhope El vizconde xineru de 1946
Orde del Méritu OM xunu de 1946

Otros países

editar
Condecoración País
Croix de guerre Bélxica
Orde de la Nube y la Bandera Gran Gordón Especial de la Nube y la Bandera República de China China
Comendador de la Lexón d'Honor Francia
Croix de guerre 1939-1945 Francia
Médaille militaire Francia
Medaya del Méritu Militar, primer clase |Grecia
Gran Cruz de la Orde de Jorge I Grecia
Gran Oficial de la Orde de Ouissam Alaouite Marruecos
Caballero Gran Cruz de la Orde del Lleón de los Países Baxos Países Baxos
Gran Gordón de la Orde de Nichan Iftikhar Tunicia
Comandante en xefe de la Lexón al Méritu Estaos Xuníos
Medaya per Serviciu Distinguíu de l'Armada Estaos Xuníos
Medaya per Serviciu Distinguíu del Exércitu Estaos Xuníos
Medaya de la Campaña Europea-Africana-Oriente Mediu Estaos Xuníos

Referencies

editar

Notes

editar
  1. ↑ 1,0 1,1 Afirmao en: SNAC. Identificador SNAC Ark: w6ps0hjb. Apaez como: Andrew Cunningham, 1st Viscount Cunningham of Hyndhope. Data de consulta: 9 ochobre 2017. Llingua de la obra o nome: inglés.
  2. ↑ Identificador de persona en The Peerage: p23303.htm#i233027. Data de consulta: 7 agostu 2020.
  3. ↑ Data de consulta: 29 marzu 2020. Afirmao en: The London Gazette 36866. Páxina: 26. Llingua de la obra o nome: inglés británicu. Data d'espublización: 1r xineru 1945. Númberu d'exemplar: 36866.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 «Taranto 1940». Royal Navy (13 de xunu de 2007). Archiváu dende l'orixinal, el 26 de setiembre de 2007. Consultáu'l 13 de xunu de 2007.
  5. ↑ Michael Simpson p.1
  6. ↑ Cunningham, Andrew Cap.1
  7. ↑ Andrew Cunningham p. 9–14
  8. ↑ Andrew Cunningham p. 13
  9. ↑ 9,0 9,1 «Cunningham biography». Historyof war (2007). Consultáu'l 11 de xunu de 2007.
  10. ↑ Michael Simpson p.2–3
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Michael Simpson Cap. 1 p.2
  12. ↑ 12,0 12,1 Dartmouth archives 1897–1899 citáu por Michael Simpson na seición de referencies, p.283
  13. ↑ Cunningham, Andrew Cap. 2
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 14,6 «Cunningham information sheet». Royal Naval Museum (-2007). Archiváu dende l'orixinal, el 13 de xunetu de 2007. Consultáu'l 11 de xunu de 2007.
  15. ↑ Pakenham, Thomas (1979). The Boer War (n'inglés). Nueva York: Random House. ISBN 0-394-42742-4.
  16. ↑ The Times (Londres), Miércoles, 31 d'agostu de 1910, p.5
  17. ↑ Beagle Class Destroyer 1909 - 1910
  18. ↑ Gilbert, Martin (2004). The First World War: a complete history. Nueva York: Henry Holt and Co.. ISBN 0-8050-7617-4.
  19. ↑ Massie, Robert K. (2003). Castles of Steel. New York City: Ballantine Books. ISBN 0-345-40878-0. pp. 40–49.
  20. ↑ Staff, Gary (2006). German Battlecruisers: 1914–1918. Oxford: Osprey Books. ISBN 978-1-84603-009-3.
  21. ↑ 21,0 21,1 Moorehead, Alan p11–28
  22. ↑ Tuchman, Barbara p.154
  23. ↑ Carlyon, les (2001). Gallipoli (n'inglés). Transworld publishers. ISBN 0385 604750.
  24. ↑ Haythornthwaite, Philip J. (1991). Gallipoli 1915, Fronteru Assault on Turkey. Osprey.
  25. ↑ «Gallipoli Campaign». Imperial War Museum (2007). Archiváu dende l'orixinal, el 2007-06-21. Consultáu'l 13 de xunu de 2007.
  26. ↑ 26,0 26,1 Michael Simpson p.13
  27. ↑ Michael Simpson p.14
  28. ↑ «History of Dover». Dover Information website (2007). Archiváu dende l'orixinal, el 15 de xunu de 2007. Consultáu'l 13 de xunu de 2007.
  29. ↑ Michael Simpson p.14–15
  30. ↑ The Fight for Independence and the Republic of Latvia. The University of Latvia. Consultáu'l 07/02/2008.
  31. ↑ The Story of the Estonian Republic — 1918–1940 Estonica.org
  32. ↑ «Cowan biography». HMS Hood association (11 de xunu de 2007). Consultáu'l 24 de xunu de 2009.
  33. ↑ 33,0 33,1 Simpson, Michael, Cap 3, Cowans Protexe, p.17–18
  34. ↑ «Cunningham information sheet». Royal Naval Museum (8 de xunu de 2007). Archiváu dende l'orixinal, el 23 de febreru de 2009. Consultáu'l 24 de xunu de 2009.
  35. ↑ 35,0 35,1 Andrew Cunningham p. 262
  36. ↑ Simpson, Michael p.25
  37. ↑ 37,0 37,1 Cunningham, Andrew p.158
  38. ↑ Andrew Cunningham ch.7
  39. ↑ «Cunningham biography». HMS Hood association (2007). Consultáu'l 11 de xunu de 2007.
  40. ↑ 40,0 40,1 Michael Simpson, Capítulu 5 p.42
  41. ↑ 41,0 41,1 Crawford, S., p. 179.
  42. ↑ Michael Simpson p.43
  43. ↑ Michael Simpson, p.44.
  44. ↑ 44,0 44,1 44,2 44,3 44,4 Fioranti, Flavio; Scaffei, David (2002). «De Tubruq al Atlánticu», Historia Ilustrada de la Segunda Guerra Mundial, 1ª, Madrid: Susaeta, páx. 73-76. ISBN 84-305-3486-5.
  45. ↑ 45,0 45,1 Oliver Warner p.97
  46. ↑ Oliver Warner p.99
  47. ↑ 47,0 47,1 Oliver Warner p.100
  48. ↑ 48,0 48,1 Stephen, Martin; Grove, Eric (Ed) (1988). Sea Battles in Close-up: World War 2 1. Shepperton, Surrey: Ian Allan, páx. 34–38. ISBN 0711015961.
  49. ↑ Mason, Geoffrey B. «HMS Illustrious.». Service Histories of Royal Navy Warships in World War 2. Consultáu'l 26 de xunu de 2009.
  50. ↑ Collier, Paul (2003). The Second World War (4): The Mediterranean 1940–1945. Osprey Publishing. ISBN 9781841765396.
  51. ↑ Sturtivant, Ray (1990). British naval aviation: the Fleet Air Arm 1917-1990. Londres: Arms & Armour Press Ltd, páx. 48–50. ISBN 0853689385.
  52. ↑ Broome, Jack (1973). Make Another Signal. Londres: William Kimber. ISBN 0-7183-0193-5.
  53. ↑ 53,0 53,1 53,2 53,3 «Cape Matapan: battle». Royal Navy (2007). Archiváu dende l'orixinal, el 10 de xunu de 2007. Consultáu'l 14 de xunu de 2007.
  54. ↑ 54,0 54,1 54,2 54,3 54,4 54,5 54,6 Bernard Edwards, Capítulu 11, Cape Matapan
  55. ↑ 55,0 55,1 55,2 Crawford, S., p. 131.
  56. ↑ 56,0 56,1 56,2 Crawford, S., p. 132.
  57. ↑ Sebag-Montefiore, Hugh (2001). Enigma: The Battle of the Code. London: Phoenix, páx. 123-125. ISBN 978-0471407386.
  58. ↑ Gordon Smith. «Naval History.net». Consultáu'l 20 d'agostu de 2007.
  59. ↑ Crawford, S., p. 161.
  60. ↑ 60,0 60,1 60,2 Crawford, S., p. 128.
  61. ↑ Crawford, S., p. 133.
  62. ↑ 62,0 62,1 62,2 «The Battle of Cape Matapan». Historynet (2007). Archiváu dende l'orixinal, el 27 de setiembre de 2007. Consultáu'l 14 de xunu de 2007.
  63. ↑ Walter Croucher Pack, Stanley (1968). The Battle of Matapan. Londres: Pan Books. ISBN 9780330021807.
  64. ↑ 64,0 64,1 64,2 64,3 Long, Gavin (1953). Volume II - Greece, Crete and Syria. Canberra: Australian War Memorial. Consultáu'l 13 de xunu de 2007.
  65. ↑ 65,0 65,1 Churchill, Winston; The Second World War Volume III, "The Grand Alliance", Capítulu XVI, Crete: The Battle. p265
  66. ↑ Sumner, Ian; McGregor, Malcolm (2003). British Commanders of World War II (n'inglés). Londres: Osprey Publishing. ISBN 9781841766690.
  67. ↑ Citáu en Ambrose, Stephen Y. (1984). Eisenhower: Soldier, general of the army, President-elect, 1890-1952. Nueva York: Simon and Schuster,. ISBN 9780671440695.
  68. ↑ Dover: Lock and Key of the Kingdom (2000-2009). www.dover-kent.co.uk (ed.): «Bertram Home Ramsay» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 25 de marzu de 2015. Consultáu'l 26 de xunu de 2009.
  69. ↑ 69,0 69,1 69,2 «Viscount Cunningham». Royal Navy (2007). Archiváu dende l'orixinal, el 10 de xunu de 2007. Consultáu'l 14 de xunu de 2007.
  70. ↑ Churchill p.102
  71. ↑ Cunningham Papers p.270
  72. ↑ Snyder, Louis L. (1981). World War II. Nueva York: Grolier Company. ISBN 9780531043332.
  73. ↑ The Edinburgh Academy (2007). «Andrew B. Cunningham» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 11 de payares de 2007. Consultáu'l 26 de xunu de 2009.
  74. ↑ Michael Simpson p.209
  75. ↑ Michael Simpson p.209-213
  76. ↑ 76,0 76,1 76,2 76,3 The Cunningham Papers
  77. ↑ The Edinburgh Academy (2007). «Sir Jock Slater» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 4 d'avientu de 2008. Consultáu'l 26 de xunu de 2009.
  78. ↑ «The Rector of the University». University of Edinburgh. Consultáu'l 27 de xunu de 2009.
  79. ↑ Houterman, Hans. «RN Officers service histories». Consultáu'l 8 d'agostu de 2007.
  80. ↑ Bust of Viscount Cunningham of Hyndhope by Franta Belsky at nationalarchives.gov.uk (Consultáu'l 27 de payares de 2007)
  81. ↑ El títulu completu yera Barón Cunningham de Hyndhope nel Condáu de Selkirk. Tres la so muerte ensin herederos en 1963, dambos títulos declaráronse estinguíos.

Bibliografía

editar

Enllaces esternos

editar


Predecesor:
Sir William Milbourne James 		Axuntu al Xefe del Estáu Mayor Naval
1938 – 1939 		Socesor:
Tom Phillips
Predecesor:
Sir Dudley Pound 		Primer Lord del Mar
 
1943 – 1946 		Socesor:
Sir John Cunningham
Predecesor:
El Marqués de Salisbury 		Lord High Steward
1953 		Socesor:
Vacante
Predecesor:
Enrique de Gloucester
George Mathers 		Lord Altu Comisionado pa l'Asamblea Xeneral de la Ilesia d'Escocia
 
1950;
1952 		Socesor:
George Mathers
Douglas Douglas-Hamilton
Predecesor:
J. Donald Pollock 		Rector de la Universidá d'Edimburgu
1945 - 1948 		Socesor:
Alastair Sim
Predecesor:
Nueva creación 		Baronet
(de Hyndhope, Selkirk)
1942 - 1963 		Socesor:
Estinguíu
Predecesor:
Nueva creación 		Barón Cunningham de Hyndhope
1945 - 1963 		Socesor:
Estinguíu
Predecesor:
Nueva creación 		Vizconde Cunningham de Hyndhope
1946 - 1963 		Socesor:
Estinguíu







Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Andrew_Browne_Cunningham&oldid=4311261»
  NODES
Association 2
chat 1
INTERN 2
Note 2
todo 1