Ducáu de Módena
El ducáu de Módena y Reggio foi un estáu italianu qu'entendía nel so periodu de máxima espansión tamién el ducáu de Massa y Carrara y qu'esistió, salvo un curtiu intervalu ente 1798 y 1814, de 1452 a 1859, sol dominiu de la Casa d'Este y dempués de los Habsburgu-Lorena.
| |||||
|---|---|---|---|---|---|
| estáu desapaecíu | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| Capital | Módena | ||||
| Xeografía | |||||
 | |||||
| Llendaba con |
Ducado de Parma (es)  , Estaos Pontificios, Gran Ducáu de Toscana, Reinu de Lombardía-Vénetu, Ducado de Mantua (es) y República de Lucca | ||||
 | |||||
Oríxenes
editarEl comune llibre de Módena en 1288, por causa de les lluches intestinas ente les families nobles locales, arrenunciara a la llibertá comunal col xuramentu de fidelidá a Obizzo II d'Este, marqués de Ferrara. Un añu dempués tamién Reggio ufiertar a Obizzo II que se convirtió d'esta forma en señor d'estos dos provincies como feudatario del emperador, ente que por Ferrara lo yera del Papa.
En 1452 Borso d'Este (1413-1471) recibió del emperador Federico III d'Habsburgu el títulu de duque de Módena y Reggio y en 1471 del Papa Paulo II el títulu de duque de Ferrara.
La perda de Ferrara
editar
El 27 d'ochobre de 1597 morría'l duque Alfonso II d'Este, que nun tuviera fíos a pesar d'habese casáu en trés causes y a pesar de que'l famosu astrólogu Nostradamus previera la nacencia d'un home de la so tercer muyer (Margarita Gonzaga).
Alfonso II designara nel so testamentu al so primu César d'Este como herederu y socesor, pero ésti nun foi reconocíu pol papa Clemente VIII (Ippolito Aldobrandini di Fano) que, dempués de cuasi 260 años de bon gobiernu de los d'Este del feudu papal, quería recuperar el plenu dominiu sobre Ferrara, que se convirtiera nel Cinquecento un centru d'altu valor artísticu y cultural con una corte arrogante.
El Papa consideraba a César un descendiente illexítimu d'Alfonso I d'Este, que se casara en primer llugar con Ana María Sforza y dempués, muerta ésta, con Lucrecia Borgia y tuviera cuatro fíos, dos llexítimos: Hércules II d'Este, que-y asocedió, y Hipólito d'Este, cardenal, y dos con Laura Dianti: Alfonso y Alfonsino.
Les cróniques d'aquel tiempu narren qu'Alfonso I pa "satisfaer la so esuberancia [...] contrató a una concubina" Laura Dianti, fía d'un fabricante de sombreros de Ferrara, cola que se casó poco tiempu antes de morrer y a la cual donó la residencia de la Delizia del Verginese asignando al so fíu Alfonso el territoriu de Montecchio, alzáu a marquesáu pol emperador Fernandu III. Alfonso casóse con Giulia della Rovere, fía del duque de Urbino y de esti matrimoniu nació César, que'l papa nun quixo reconocer como descendiente llexítimu de los d'Este, apelando a una bulda papal na que Pío V escluyía de les socesiones nos feudos imperiales a los descendientes illexítimos.
Clemente VIII escomulgó a César cuando se proclamó duque y unvió a les sos tropes comandadas pol cardenal nipote Aldobrandini a Faenza a les fronteres del ducáu. A César, de calter bien dondu, traicionáu tamién polos sos aliaos, nun-y quedó otra cosa que vencer. El ducáu amenorgóse tan solo a les dos provincies de Módena y Reggio, feudos imperiales y non pontificios, con Módena como capital, preferida frente a Reggio pol nuevu duque.
El desenvolvimientu posterior
editar
Eventos bélicos posteriores dexaron a los d'Este adquirir la soberanía sobre'l ducáu de la Mirandola, el principáu de Correggio y el condáu de Novellara, antiguos estaos independientes. Dende entamos del sieglu XV pasó a formar parte del ducáu tamién la Garfagnana.
En 1796 el ducáu foi ocupáu por Napoleón Bonaparte y pasó a formar parte de la República Cispadana. Col Congresu de Viena el ducáu pasó a Francisco IV d'Habsburgu-Este, qu'amás heredó de la madre los territorios del ducáu de Massa y Carrara llogrando asina una salida al mar. Nesti periodu'l ducáu entendía oficialmente les siguientes provincies: Módena, Reggio, Mirandola, Frignano, Garfagnana, Lunigiana, Massa y Carrara. Con un tratáu pacíficu, en 1847 foi incorporáu al ducáu la provincia de Guastalla, antes perteneciente al ducáu de Parma y Piacenza, llegando, por tanto, a la so máxima espansión territorial.
El so territoriu, xunto a Parma y la Toscana, pasaron a formar parte de les provincies xuníes de la Italia central unificada, anexonaes al Reinu de Cerdeña en 1860.
Ver tamién
editarBibliografía
editar- Atti e memorie della Deputazione di storia patria per le antiche province modenesi, Modena 1956 y 1986
- Luigi Amorth, Modena capitale, Martello editore, Milano 1967
- Benedetti, Biondi, Boccolari, Golinelli, Righi, Modena nella storia, Edizioni il Fiorino, Modena 1992
- Silvio Campani, Compendio della storia di Modena, Ediz. Aldine, Modena 1992
- G. Carlo Montanari, I fedelissimi del duca. La brigata estense, Edizioni il Fiorino, Modena 1995
- Bruno Rossi, Gli Estensi, Mondadori, Milano 1972
- G. Panini, La famiglia Estense da Ferrara a Modena, Ed. Armo, Modena 1996
- Aedes Muratoriana, Modena 1977, Giornale della Reale Ducale Brigata Estense, Ristampa anastatica
Referencies
editarEnllaces esternos
editar
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Ducáu de Módena.
Datos: Q252580- Multimedia: Duchy of Modena and Reggio