El Coronil
El Coronil ye un conceyu español de la provincia de Sevilla, n'Andalucía. Nel añu 2016 cuntaba con 4.855 habitantes. La so estensión superficial ye de 91,7 km² y tien una densidá de 54,8 hab/km². Los sos coordenaes xeográfiques son 37º 05' N, 5º 38' O. Asítiase a una altitú de 133 msnm y a 53 quilómetros de la capital provincial, Sevilla.[2]
 El Coronil | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  España | ||||
| Autonomía |  Andalucía | ||||
| Provincia |  provincia de Sevilla | ||||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||||
| Alcalde d'El Coronil | Jerónimo Guerrero Jiménez | ||||
| Nome oficial | Coronil, El (es)[1] | ||||
| Códigu postal |
41760 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 37°04′56″N 5°38′00″W / 37.0823°N 5.6334°O | ||||
  El Coronil El Coronil (España) | |||||
| Superficie | 91.64 km² | ||||
| Altitú | 117 m | ||||
| Llenda con | Algodonales, Villamartín, Utrera, Arahal, Montellano y Puerto Serrano | ||||
| Demografía | |||||
| Población |
4690 hab. (2023) - 2386 homes (2019) - 2360 muyeres (2019) | ||||
| Porcentaxe | 0.24% de provincia de Sevilla | ||||
| Densidá | 51,18 hab/km² | ||||
| Más información | |||||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
| elcoronil.es | |||||
 | |||||
El so allargáu términu municipal cruciar, ente otres corrientes, el ríu Guadalete y el regueru Saláu. El nucleu urbanu alcontrar na zona de campu, la parte norte del términu, y ta bordiáu pela carretera A-376. El xentiliciu de los sos habitantes ye'l de coronileños.[3]
Historia
editarLes muertes arqueolóxiques más antiguos que se conocen n'El Coronil correspuenden al Calcolíticu. D'esa etapa puede atopase un dólmen que se topa soterráu na redoma de la zona conocida como "El Calvariu". Tamién esisten nel so términu asentamientos del Bronce Final y los restos romanos son bien numberosos, anque la distribución xeneral de la so parte antigua pertenez al sieglu XV, xusto dempués de la so fundación en 1381.[4]
En dicha población tiense noticia de que nació D. Gaspar Martínez de Andino, mariscal de campu, y gobernador que foi de la islla de Puertu Ricu.
Dignu de mención na hestoria del pueblu ye la rellumanza del sieglu XVIII, gracies a la potente industria manufacturera de los productos agrícoles que se daben na zona. El Coronil foi trubiecu de personaxes relevantes nel ámbitu empresarial y políticu. Na década de 1950 llegaron a constar nel censu cerca de 10.000 habitantes. Dende entós y hasta güei esta cifra foi baxando progresivamente hasta estabilizase nos años 80 nunos 5.000 habitantes.
Demografía
editarNúmberu d'habitantes nos últimos diez años.
| 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 5,033 | 5,045 | 5,045 | 5,048 | 5,042 | 5,024 | 5,022 | 5,001 | 4,996 | 4,946 | 4,855 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (Fonte: INE [Consultar]) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Otros datos Nueves teunoloxíes =
editarConsciente de la problemática enerxética, económica y medioambiental actual y n'atención a les mires futures, El Coronil cunta cola planta solar fotovoltaica mayor d'Andalucía[5] y una de les más relevantes d'España, produciendo un total de 20MW. Con esta instalación evita la emisión de más de 40.000 tonelaes de CO2 añales a l'atmósfera y amenórguense les importaciones de petroleu en cuasi 3000 tonelaes añales pa llogru d'enerxía llétrica.
Tamién s'investigó nel tresformamientu y producción de biomasa por aciu la molturación de la jatrofa ,[6] que se semó nestes fértiles tierres tradicionalmente amestaes a l'agricultura, nel intentu de llograr otres clases de fontes d'enerxía sostenibles.
En 2010 inauguróse la mayor instalación agru-enerxética d'Europa,[7] consistente nun ivernaderu de más de 16.000 m² onde se cultiven plantes ornamentales y cogordes, cubiertu con paneles fotovoltaicos qu'amonten la producción d'enerxía llimpia de la llocalidá.
Desarrollu
editarLa bona situación xeográfica d'El Coronil y les sos comunicaciones, faen que'l polígonu industrial y parque teunolóxicu, con capacidá p'acoyer nueves implantaciones mientres los próximos años, seya un espaciu aparente pal establecimientu d'empreses d'investigación y desenvolvimientu de teunoloxíes amestaes a la de producción d'enerxíes alternatives, manufactura de la escelente producción agrícola que se da nel llugar y demás sociedaes del sector granible.
Tocantes a la vivienda, la creación de nueves construcciones de los últimos años desoyendo a la realidá de que'l númberu d'habitantes baxaba, dio llugar a una considerable bolsa de viviendes sacupaes.
Turismu
editarEl pueblu cunta con una muestra d'arquiteutura singular consistente n'edificios y otros elementos d'una relevancia más histórica y cultural que monumental, yá que s'usen materiales propios de la zona como la piedra arenisca y el cal, pero una observación relaxada de dalgunos de los sos puntos d'interés acompañada de daqué d'información pueden faer que'l viaxeru entienda la personalidá y trayeutoria d'esti pueblu.
El paisaxe de La Campiña qu'arrodia la población puede esfrutase al traviés de los senderos rurales esistentes, destacando la Sienda de les Aguzaderes que conduz al castiellu del mesmu nome nun paséu de 3,5 km. Con unes connotaciones más culturales que de productu turísticu, pue ser un complementu al turismu de sol y sablera y de sierra yá consolidaos.
Nel turismu de naturaleza destaquen la Vía Verde de la Sierra, na zona sur del términu o'l Emablse Torre de la Águila, en términu municipal d'Utrera anque con una rellación bien direuta con El Coronil. Tamién cunta cola Devesa de Pilastres, apartaz del ecosistema que pobló toa esta zona antes de roturar les tierres pa destinales a cultivos intensivos.
Deportes
editarAnguaño El Coronil cunta con una serie de vecinos de distintes edaes qu'ocupen los primeros puestos de podios a nivel provincial y autonómicu, teniendo presencia en competiciones nacionales.[8][9][10] Les disciplines van del atletismu al fútbol (Algeciras C.F., Betis[11] ), pasando pola natación. Tamién destaca la práutica de rutes de MTB y de la competición de la mesma, bien conocida a nivel d'España pola gran cantidá de llogros consiguíos polos sos integrantes.[12]
Na llocalidá cuntar col Club Fútbol- Chapes El Coronil qu'anguaño ye Campeón d'Andalucía, y tien nes sos files a xugadores de primer nivel nacional.
Monumentos
editar
- Ilesia de La nuesa Señora de Consolación (ss. XV, XVIII y XIX)
- Castiellu de les Aguzaderes
- Castiellu de la Villa (s. XIV)
- Patiu de vecinos del Castillo (s. XIX)
- Antigua casa palaciega de D. Diego Quebráu (Actual Casa de la Cultura, s. XVII)
- Casa blasonada. Calle Ricardo Candau nᵘ4
- Capiya de la Virxe de los Remedios
- Capiya de la Vera Cruz (Antiguu Conventu de Carmelites Descalzos)
- Ermita del Calvariu
- Casa Consistorial
- Casa solariega de la Cai Real-Plaza Vieya (Xunto al Conceyu)
- Casa del Peón Camineru
- Casa de "La Marcela"
- Torre de almazara (Frente la Plaza Nueva)
- Pilar bebederu del Ribayu
- Pozu de la Morisca
- Ponte "romanu" del regueru Saláu (derruido en 2009)
Fiestes y eventos singulares
editar- Cabalgata de Reyes. Desfile de xarrés peles cais del pueblu refundiando carambelos y regalos pa los más pequeños.
- Antroxu. Desenvolviéndose les actividaes propies de los pueblos de la zona pa esta festividá.
- Callensis Party. Alcuentru informáticu nel pabellón municipal onde se dan cita aficionaos de toa España.
- Pregón de Selmana Santa y Esaltación a la saeta: Preludiu devocional-artísticu de la selmana de pasión.
- Selmana Santa, procesionando la Hdad. d'El Calvariu (Miércoles Santu) y la de la Vera Cruz (Vienres Santu).
- Romería: Domingo anterior a San Isidro (1er-2º domingu de mayu).
- Corpus Christi. Festividá recuperada en 2008 tres 30 años d'ausencia.
- Caracolá Feria de la tapa dende 2010. Celebrada a principios de xunu.
- Fiesta de la Mocedá y pola Convivencia: Celebrada en xunu-xunetu.
- Feria de San Roque: En redol al 16 d'agostu tienen llugar les fiestes patronales. Tradicionales son el so becerrada y cucaña.
- Nueche Flamenca "Les Aguzaderes". Figures relevantes del panorama flamencu visiten la llocalidá.
- Feria comercial y teunolóxica: Feria de muestres biañal de los nuevos sectores económicos na provincia.
- Nuechevieya amarutándose los mozos pa despidir l'añu na Plaza de la Constitución.
Referencies
editar- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ «Institutu d'Estadística y Cartografía d'Andalucía. TORCA - Coronil (El) (Sevilla)» (castellanu). Consultáu'l 18 d'ochobre de 2017.
- ↑ «Apartáu "Descripción" de páxina web sobre El Coronil». Archiváu dende l'orixinal, el 2013-09-04.
- ↑ Ruiz Pérez, Antonio. Historia de la Villa d'El Coronil. Ed. Parroquia de Ntra. Sra. de Consolación, 1998
- ↑ Noticia Innovación ya Investigación. Xunta d'Andalucía
- ↑ llabradores-del-bajo-guadalquivir-si-cuayen-les esperiencies-pa-llograr-de-ella-biodiesel-de manera rentable.html La jatropha va resultar en pocos años familiar a los llabradores del baxu Guadalquivir si cuayen les esperiencies pa llograr d'ella biodiésel de manera rentable. Ecoticias. 19 d'ochobre de 2008. http://www.ecoticias.com/20081019-la-jatropha-puede-resultar-en-pocos-anos-familiar-a-los llabradores-del-bajo-guadalquivir-si-cuayen-les esperiencies-pa-llograr-de-ella-biodiesel-de manera rentable.html.
- ↑ cubierta solar-en-un ivernaderu-agroenergetico-de-el-coronil.aspx La Xunta aprueba la instalación d'una cubierta solar nun ivernaderu agroenergético d'El Coronil. Terra Noticies. http://noticias.terra.es/2010/local/0310/actualidad/xunta-aprueba-la-instalacion-de-una cubierta solar-en-un ivernaderu-agroenergetico-de-el-coronil.aspx.
- ↑ Actividaes, clasificaciones, competiciones. Club d'Atletismu Callence
- ↑ Asociación deportiva Taichi Nan
- ↑ El coronileño José Alberto Curáu medaya de bronce nel Campeonatu d'España de pista cubierta
- ↑ El coronileño José Manuel Cañamero
- ↑ Memoria del Club de MTB "El Piñonazo" d'El Coronil
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre El Coronil.- Páxina del Conceyu d'El Coronil
- Páxina web con información sobre El Coronil Archiváu 2013-09-04 en Wayback Machine
- El Coronil - Sistema d'Información Multiterritorial d'Andalucía
- Patrimoniu cultural d'El Coronil na Base de datos del Patrimoniu Inmueble d'Andalucía. IAPH
Datos: Q1447700- Multimedia: El Coronil