Glenn T. Seaborg
Glenn Theodore Seaborg (19 d'abril de 1912, Ishpeming (es) 
– 25 de febreru de 1999, Lafayette (es) ) foi un destacáu físicu atómicu y nuclear d'Estaos Xuníos que llogró'l Premiu Nobel de Química en 1951 polos sos descubrimientos na química de los elementos transuránicos».[21] Ye recordáu sobremanera pol descubrimientu y aislamientu de diez elementos químicos, pol desenvolvimientu del conceutu de elementu actínido y por ser el primeru en proponer la serie actínida, qu'afitó la disposición actual de la tabla periódica de los elementos.
Obra
editar], como profesor axuntu.[22] Seaborg foi conseyeru científicu sobre enerxía nuclear de diez presidentes dende Truman hasta Clinton, amás de Presidente de la Comisión Americana pa la Enerxía Atómica dende 1961 hasta 1971, puestu nel qu'impulsó l'usu comercial y pacífico de la enerxía nuclear. Foi un convencíu defensor del control d'armamentos. Nesa tesitura, foi unu de los firmantes del Informe Franck y contribuyó a la firma del tratáu que prohibía de forma llindada la prueba de bombes atómiques, y del correspondiente tratáu refechu.[23] Seaborg foi bien conocíu pola so dedicación a la enseñanza de la ciencia y a la investigación. Foi unu de los collaboradores del informe A Nation at Risk (Una nación en riesgu, n'español). Mientres la presidencia de Ronald Reagan formó parte de la Comisión Nacional d'Excelencia na Educación, y foi'l principal autor del Informe Seaborg sobre la Ciencia Académica, ellaboráu nos últimos díes de l'alministración de Eisenhower.[24]
Seaborg foi unu de los principales codescubridores de diez elementos químicos: plutoniu, americio, curio, berkelio, californio, einsteniu, fermio, mendeleviu, nobeliu y el elementu 106, que'l so nome ye seaborgio nel so honor, distinición que llogró en vida. Desenvolvió más d'un centenar d'isótopos atómicos, y concédese-y el creitu de realizar una contribución importante a la separación del isótopu d'uraniu usáu na bomba d'Hiroshima. Darréu fixo descubrimientos nel área de medicina nuclear, desenvolviendo sistemes pa la detección de tumores, siendo unu de los más notables el iodo 131, emplegáu nel tratamientu de les enfermedaes de la tiroides. Tienen de tenese en cuenta amás los sos trabayos teóricos nel desenvolvimientu del conceutu de los actínidos que formen parte de les series actínidas, lo mesmo que de les lantánidas, na tabla periódica. Seaborg propunxo l'allugamientu que na actualidá conocemos nes series transactínidos y superactínidos.[25]
En compartiendo en 1951 el Premiu Nobel de Química con Edwin McMillan, recibió aproximao 50 doctoraos honorarios y bien de otros honores. Foi gallardoniáu en 1979 cola medaya Priestley, concedida pola American Chemical Society.
Los epónimos dedicaos a Seaborg son tamién numberosos: dende elementos atómicos hasta asteroides. Seaborg foi autor d'una gran cantidá d'artículos, participando na ellaboración de más de 50 llibros. La so llista de publicaciones caltién el récor d'entraes en Who's Who.
Biografía
editarPrimeros años
editarSeaborg nació en Ishpeming, Michigan, de padres suecos: Herman Theodore (Ted) y Selma Olivia Erickson Seaborg. Tuvo namái una hermana, Jeanette. Cuando Glenn Seaborg yera neñu, la familia treslladar a Home Gardens, darréu amestada a la ciudá de South Gate, California, un suburbiu de Los Angeles. Llevó un diariu coles sos actividaes dende 1927 hasta qu'en 1989 sufrió un infartu. De mozu esteláben-y los deportes y el cine. El so interés pola ciencia nun surdió hasta que conoció a un profesor de física y química que lu inspiró (el nome ye Dwight Logan Reid, profesor nel David Starr Jordan High School en Watts, Los Angeles, California).[26]
Graduóse en Jordan en 1929, foi'l primeru de la so clase y graduóse en química pola Universidá de California en 1934. En UCLA foi convidáu por un profesor alemán por que se entrevistara con Albert Einstein, esperiencia que tuvo un fondu impautu en Seaborg. Seaborg trabayó mientres esos años como empaquetador de frutes y asistente de llaboratoriu.[27]
Trabayu como graduáu
editarEstudió'l so doctoráu en química en 1937 na Universidá de California, Berkeley, y la so tesis doctoral trató sobre la dispersión inelástica de los neutrones (foi ellí onde acuñó'l términu nuclear spallation). Foi miembru de la fraternidá profesional de química Alpha Chi Sigma. Como estudiante graduáu na década de 1920, Seaborg desenvolvió investigaciones en wet chemistry cola ayuda del so asesor, Gilbert Newton Lewis, y xunto a él publicó tres artículos sobre la teoría de los ácidos y bases. Seaborg estudió con detalle'l testu Applied Radiochemistry (Radioquímica aplicada), d'Otto Hahn, del Institutu Kaiser Guillermo pa la Química en Berlín, col qu'afondó'l so interés pola física nuclear. Mientres dellos años, Seaborg condució importantes investigaciones sobre radioactividá artificial emplegando'l ciclotrón de los llaboratorios Lawrence de Berkeley. Ellí empezó a conocer la fisión nuclear[28] Seaborg empezó per aquellos años a ser espertu en ciencia nuclear y esto llamó l'atención de Robert Oppenheimer. Oppenheimer tenía la reputación d'apurrir llargues respuestes, de cutiu fondes y abondo enllargaes ensin que s'acabara la entruga per parte del interlocutor. Otra manera, Seaborg adquirió'l costume de faer entrugues de formulación rápida, plantegaes dacuando de forma velada, lo que-y ganó reputación de persona sucinta.[29]
Pioneru de la química nuclear
editarSeaborg permaneció na Universidá de California, Berkeley, pa terminar la so investigación de postdoctorado. Siguió col trabayu de Frederick Soddy sobre les investigaciones de los isótopos y contribuyó al descubrimientu de más de 100 isótopos de distintos elementos. Emplegando unu de los ciclotrones del so profesor, John Livingood Lawrence, Fred Fairbrother y Seaborg crearon un nuevu isótopu del fierro, el fierro 59 (Fe-59) en 1937. El fierro-59 foi útil nos estudios de la hemoglobina na sangre humana. En 1938, Livingood y Seaborg collaboraron pa crear un importante isótopu del iodo, el Iodo-131 (I-131), qu'inda s'emplega anguaño pal tratamientu de la tiroides. Munchos años dempués esta contribución fizo que pudiera enllargase la vida de la so madre. Como resultáu d'estes y otres contribuciones, Seaborg foi aclamáu como pioneru nes aplicaciones de medicina nuclear, amás de ser unu de los más prolíficos descubridores d'isótopos.[30]
Nel añu 1939 empezó a ser instructor en química na UC Berkeley, y foi xubíu a profesor asistente en 1941 y profesor en 1945.[31] El físicu de la UC Berkeley Edwin McMillan dirixó l'equipu qu'afayó l'elementu 93, neptuniu, en 1940. En payares de 1940, McMillan abandonó Berkeley temporalmente p'asistir con urxencia a la investigación na teunoloxía del radar. Como Seaborg y los sos colegues perfeccionaren los métodos de McMillan d'oxidación-amenorgamientu p'aisllar el neptuniu, Seaborg solicitó-y a McMillan siguir cola collaboración d'investigación nel elementu 94. McMillan aceptó.[32] Seaborg foi'l primeru n'ellaborar un informe cola emisión alfa yera proporcional namái a una fracción del elementu 93 (neptuniu), n'observación. La primer hipótesis d'esta emisión yera la contaminación de les muestres con uraniu. Pero un analís más detalláu de les emisiones de partícules alfa amosó la esistencia del elementu 94. En febreru de 1941, Seaborg y los sos collaboradores Arthur C. Wahl y Joseph W. Kennedy afayaron y aisllaron dichu elementu de númberu atómicu 94.[33] L'elementu químicu 94, que darréu foi denomináu plutoniu, camudaría la historia de la humanidá pol so papel na guerra nuclear. El plutoniu ye relativamente estable, pero aparra rápido por aciu la emisión de partícules alfa en neptuniu.[34] Nel mesmu añu nel que produció plutoniu, en 1941, afayó l'isótopu O235, tamién d'enorme importancia na teunoloxía nuclear. En 1980 Glenn T. Seaborg transmutó plomu n'oru, solo que l'oru resultante apenes dura unos segundos pola so inestabilidá atómica y la cantidá llograda ye tan microscópica que fai impensable la so rentabilidá.
Notes
editar- ↑ Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 120617643. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 9 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ URL de la referencia: https://www.newyorkacs.org/nicholsmedalists.html.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1951» (inglés). nobelprize.org. Fundación Nobel. Consultáu'l 3 febreru 2021.
- ↑ URL de la referencia: http://www.garfield.library.upenn.edu/johnscottaward/js1951-1960.html.
- ↑ URL de la referencia: https://sci-america.org/awards/.
- ↑ URL de la referencia: https://science.osti.gov/fermi/Award-Laureates.
- ↑ «Swedish-American of the Year 1960-1979».
- ↑ URL de la referencia: https://www.acs.org/funding/awards/charles-lathrop-parsons-award/past-recipients.html.
- ↑ «Recipients». Premio Washington.
- ↑ URL de la referencia: https://chicagoacs.org/Willard_Gibbs_Award.
- ↑ URL de la referencia: https://commencement.miami.edu/about-us/archives/honorary-degree-recipients/index.html.
- ↑ «Priestley Medal». Sociedad Química Estadounidense.
- ↑ Afirmao en: Complete List of Royal Society Fellows 1660-2007. Páxina: 319. Editorial: Royal Society.
- ↑ URL de la referencia: https://www.seaborg.ucla.edu/previous_recipients.html.
- ↑ URL de la referencia: https://www.acs.org/funding/awards/george-pimentel-award-in-chemical-education/past-recipients.html.
- ↑ «Diario Oficial de la República Francesa» (francés).
- ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 19,4 19,5 Afirmao en: nobelprize.org. Identificador de nominación de persona al Premio Nobel: 8323. Editorial: Fundación Nobel. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ 20,0 20,1 20,2 Afirmao en: NNDB. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ http://nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1951/index.html, Páxina de los Premios Nobel, consultada en xineru del 2007.
- ↑ http://www.nmu.edu/seaborg/seaborg.htm Archiváu 2007-10-24 en Wayback Machine, "Glenn T. Seaborg: Citizen-Scholar," Glenn T. Seaborg Center Website, Northern Michigan University.
- ↑ https://web.archive.org/web/20041014213852/http://isswprod.lbl.gov/Seaborg/bio.htm Sitiu del Llaboratoriu Lawrence Berkeley, consultáu'l 9 de payares de 2006.
- ↑ http://www.lbl.gov/Science-Articles/Archive/seaborg-edu-legacy.html Archiváu 2016-03-04 en Wayback Machine, Science Beat, sitiu del Llaboratoriu Lawrence Berkeley, consultáu'l 9 de payares de 2006.
- ↑ «Copia archivada». Archiváu dende l'orixinal, el 29 de setiembre de 2006. Consultáu'l 9 de payares de 2006., Sitiu del Institutu Seaborg, consultáu en xineru del 2007.
- ↑ Seaborg, Glenn T. and Eric Seaborg, Adventures in the Atomic Age: From Watts to Washington. (New York: Farrar, Straus and Giroux, 2001), 13-14. ISBN 0-374-29991-9
- ↑ https://web.archive.org/web/20061231040332/http://www.spartacus.schoolnet.co.uk/USAseaborgH.htm Biografía de Seaborg, consultada en xunetu del 2006.
- ↑ Seaborg, Glenn T. and Eric Seaborg, Adventures in the Atomic Age: From Watts to Washington. (New York: Farrar, Straus and Giroux, 2001), 57-59. ISBN 0-374-29991-9
- ↑ Seaborg, Glenn T. and Eric Seaborg, Adventures in the Atomic Age: From Watts to Washington. (New York: Farrar, Straus and Giroux, 2001), 26. ISBN 0-374-29991-9
- ↑ http://www.atomicmuseum.com/tour/nm1d4.cfm Archiváu 2009-02-10 en Wayback Machine, Sitiu del National Atomic Museum, consultáu'l 16 de xunetu de 2006.
- ↑ http://www.lbl.gov/Science-Articles/Archive/seaborg-timeline.html Archiváu 2017-12-22 en Wayback Machine, Sitiu del Llaboratoriu Lawrence Berkeley, consultáu'l 9 de payares de 2006.
- ↑ Jackson, David J. and W. K. H. Panofsky, Biographical Memoirs: Edwin Mattison McMillan, National Academies Press, online at http://www.nap.edu/readingroom/books/biomems/emcmillan.html , consultada'l 16 de xunetu de 2006.
- ↑ Glenn Seaborg: Chamberlain of Science. Science Spectra. Nᵘ11 (1998)
- ↑ Delphine Farmer, An Elementary Problem, Berkeley Science Review, 1:1, 2001, online at http://www.nap.edu/readingroom/books/biomems/emcmillan.html, páxina consultada en xunetu del 2006.
Enllaces esternos
editar
Wikiquote tien frases célebres suyes o que faen referencia a Glenn T. Seaborg.
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Glenn T. Seaborg.- National Academy of Sciences biography
- Annotated bibliography for Glenn Seaborg from the Alsos Digital Library
- Nobel Institute Official Biography
- UC Berkeley Biography of Chancellor Glenn T. Seaborg Archiváu 2011-06-28 en Wayback Machine
- Lawrence Berkeley Laboratory's Glenn T. Seaborg website
- American Association for the Advancement of Science, List of Presidents
- American Chemical Society, List of Presidents Archiváu 2007-08-07 en Wayback Machine
- Seaborg and Plutonium Chemistry, at Department of Energy official site
- Glenn Seaborg Trail, at Department of Energy official site
- Glenn T. Seaborg Center at Northern Michigan University
- Article describing the Seaborg Archives at Northern Michigan University
| Predecesor: Kurt Alder Otto Diels |
 1951 |
Socesor: Archer Martin Richard L. M. Synge |
Datos: Q48973- Multimedia: Glenn T. Seaborg
Cites famoses: Glenn T. Seaborg