Ludwig Feuerbach
Ludwig Andreas Feuerbach (28 de xunetu de 1804, Landshut – 13 de setiembre de 1872, Nürnberg) foi un filósofu alemán, antropólogu, biólogu y crítica a la relixón críticu de la relixón. Ye consideráu'l padre intelectual del humanismu atéu contemporaneu, tamién denomináu ateísmu antropolóxicu. Pa él la inmortalidá ye una creación humana y constitúi el xerme básicu de l'antropoloxía de la relixón.[6]
El materialismu críticu de Feuerbach va tener un efeutu fondu tantu nel pensamientu de Richard Wagner,[7] Max Stirner y Bakunin como nes teoríes de Marx y Engels y, polo xeneral, en tol denomináu materialismu históricu.
Biografía
editarLudwig Andreas Feuerbach nació en Landshut, Baviera, en 1804, fíu de Paul Johann Anselm von Feuerbach. Estudió teoloxía en Berlín. Nesta mesma ciudá foi discípulu de Hegel. Magar de primeres tuvo bien influyíu por él, rápido criticó la ideoloxía del so maestru siguiendo dos exes que fueron la base del so pensamientu: la concepción antropolóxica de toa relixón y la crítica materialista de too pensamientu especulativu. El so calter críticu sobre la relixón nun-y dexó exercer la docencia hasta la revolución de 1848, cuando, reclamáu polos sos alumnos de Heidelberg, profesó mientres un semestre la so teoría de la relixón. Feuerbach convertir nel maestru del pensamientu de los mozos hegelianos. Sobremanera tuvo influencia en Marx y Engels, anque éstos, darréu, se deslindarían del so materialismu n'obres como les Tesis sobre Feuerbach (1845) y La ideoloxía alemana (1846). Ente les sos obres destaquen Pensamientos sobre la muerte y l'inmortalidá (1830), onde niega la esistencia de Dios y d'otra vida, Crítica de la filosofía de Hegel (1839), La esencia del cristianismu (1841) y Principios fundamentales de la filosofía del futuru (1843). En 1870 afiliar al Partíu Socialdemócrata d'Alemaña (SPD). Morrió en 1872 en Rechenberg, cerca de Núremberg (Alemaña).
.
Feuerbach foi hermanu de Karl Wilhelm Feuerbach, Eduard Feuerbach, Friedrich Feuerbach y Joseph Anselm Feuerbach, el fíu d'ésti últimu foi un destacáu pintor alemán.
La teoría de la relixón de Feuerbach
editar
Nel añu 1841, Feuerbach publica La esencia del cristianismu, obra cola que'l so autor va convertir nun referente pa la izquierda hegeliana representada pol teólogu David Strauss, quien na so obra La vida de Jesús consideraba que los evanxelios yeren rellatos míticos.
La filosofía de Feuerbach empecipiar en discutiniu abiertu cola teoloxía. A diferencia de Hegel, va entender que la filosofía ye dafechu independiente de la relixón; la filosofía tien como xera criticar la relixón y nun encontala. Nel centru y como exa del so pensamientu instala al ser humanu y polo tanto a l'antropoloxía. Ye herederu de la tradición humanista. Sostién Feuerbach que los pruyimientos y les pretensiones ya idees relixoses son una carauterística específica del ser humanu, polo que la relixón quedaría inscrita na antropoloxía, que tien d'esplicala.
Les sos concepciones fundamentales en términos de crítica a la relixón, pueden ser amenorgaes a estes fórmules:
La relixón ye la reflexón, el reflexu de la esencia humana en sí mesma. ... . Dios ye pal home'l conteníu de les sos sensaciones ya idees más sublimes, ye'l so llibru xenéricu, nel cual escribe los nomes de los sos seres más queríos.[8]
La evolución del pensamientu de Feuerbach queda evidenciada na frase siguiente:
El mio primer pensamientu foi Dios, el segundu foi la razón y el terceru y postreru, l'home.[9]
Pa Feuerbach l'home realizó'l mesmu camín: primero creó a Dios y más tarde entendió que la so conocencia nun yera namás que un pasu na mesma conocencia del home.
Feuerbach, al considerar a Dios una creación humana, niega la so esistencia de la manera na que lo concibe la teoloxía cristiana. Tamién negaba'l idealismu, que pretende suplantar l'home real -corporal y sensible- pol 'espíritu' y la 'razón'.
Pa Feuerbach, por tanto, nun ye Dios quien creó al home a la so imaxe, sinón, a la inversa, l'home quien creó a Dios, proyeutando nél la so imaxe idealizada. L'home atribúi a Dios les sos cualidaes y reflexa nél el so deseos ensin realizar. Asina, ayenar, da orixe a la so divinidá. Pero, ¿por qué lo fai? L'orixe d'esta enayenadura atopar nel home mesmu. Aquello que l'home precisa y desea, pero que nun puede llograr darréu, ye lo que proyeuta en Dios. La pallabra Dios tien pesu, seriedá y sentíu inmanente en boca de la necesidá, la miseria y la privación. Contra lo que pudiera creese, los dioses nun fueron inventaos polos gobernantes o los sacerdotes, que se valen d'ellos, sinón polos homes que sufren. Dios ye l'ecu del nuesu berru de dolor.
Feuerbach califica de xiru decisivu de la historia al fechu de que l'home reconoza abiertamente que la conciencia de Dios nun ye más que la conciencia de la especie. Homo homini deus est (l'home ye dios pal home).
Cuanto más engrandece l'home a Dios, más s'emprobez a sigo mesmu. L'home proyeuta nun ser ideal (irreal) les sos cualidaes, negándo-yles a sigo mesmu. D'esta miente, reserva pa sigo lo que nél hai de más baxu y considérase nada frente al Dios que creó.
Conceutu d'enayenadura (alienación)
editarDe la so crítica a la relixón esprende'l conceutu de alienación o enayenadura, seique'l más influyente de la so obra. Él parte d'una inversión de los términos: el suxetu pol predicáu. Dios nun crea al home, l'home crea a Dios proyeutándose y proyeutando los sos meyores atributos nél. Ye, entós, a cencielles un productu del home. Pero esti productu vuélvese ayenu al so productor y apoderar. Les propiedaes del home ayenar en Dios, l'oxetu apaez con vida propia y apodera al suxetu. Pa Feuerbach, esta enayenadura taba na conciencia humana, y un simple actu de la mesma podía resolvela.
Karl Marx retoma esti conceutu y ampliar nos sos Manuscritos económicos y filosóficos de 1844. Pa él, la enayenadura humana nun s'atopa solamente nel planu de la conciencia, sinón nel planu real. Agora l'home ayenar nel trabayu, y pa resolver esta enayenadura precisen aiciones práutiques, una filosofía de la praxis.
Recapitulación ampliada
editarMientres se consideró discípulu de Hegel, aplicó con firmeza la defensa de la so filosofía. En 1835, morriendo'l so maestru na epidemia de cólera, cuatro años enantes, fixo una encesa defensa de la posición de Hegel, ante l'ataque d'unu de los sos críticos.
En 1839, empecipiaría'l mesmu Feuerbach l'actitú crítica contra l'autor de la "Fenomenoloxía del espíritu". Y dende la publicación en 1841 de "La esencia del cristianismu", la so posición sería englobada na de los hegelianos d'esquierda. Yeren discípulos direutos o indireutos que criticaben idees como'l convencimientu hegeliana de la unidá ente la relixón cristiana productu de la revelación y de la filosofía.
Los hegelianos antiguos o adeptos más ortodoxos realizaron un importante trabayu nel orde históricu, cuantimás, nel de la historia de la filosofía; los mozos hegelianos d'esquierda dieron fuercia ya impulsu a una progresiva aplicación de la doctrina al orde políticu.
Ensin estrictos compromisos cerradamente ideolóxicos, Feuerbach escorría la "realización" de les idees hegelianas. Feuerbach nun quier esplicar de manera especulativa tola realidá a partir de lo inmaterial, Dios o la Idea o l'espíritu puru; aspira a entender la situación concreta de los seres humanos y de la totalidá de les coses d'una manera sensualista. Da preeminencia a la perceición y los sentíos, sobre'l pensamientu.
Na so obra sobre la naturaleza del cristianismu, intenta amosar verdaes qu'al so xuiciu topar na relixón so presupuestos falsos. Va Dicir taxativamente: "El secretu de la teoloxía ye l'antropoloxía". La disciplina antropolóxica ten de ser la negación de la filosofía idealista.
Ye d'equí onde deriva'l pensamientu esencial del filósofu. Les supuestes propiedaes divines son una proyeición alienada de les propiedaes humanes.
Les Tesis sobre Feuerbach de Karl Marx
editarNes Tesis sobre Feuerbach, Marx critica la visión puramente teórica de Feuerbach. Marx fai recayer nel individuu la conciencia humana cuando ésta tien un componente social qu'inevitablemente lleva a plantegase a qué respuende y cómo funciona. Pa Marx nun bastaría la disolución de la relixón, sinón que:
Ye na práutica onde l'home tien que demostrar la verdá, esto ye, la realidá y el poderíu, la terrenalidad del so pensamientu. El pleitu sobre la realidá o irrealidá d'un pensamientu que s'aislla de la práutica, ye un problema puramente escolásticu.[10]
La coincidencia del cambéu de les circunstancies y de l'actividá humana namái puede concebise y entendese racionalmente como práutica revolucionaria.[10]
Feuerbach na cultura popular
editarLes teoríes de Feuerbach, especialmente la so crítica de la relixón, tuvieron influencia nel mundu modernu, inclusive na cultura popular, y llegaron a algamar ciertu espardimientu cuando nos años setenta publicóse l'álbum Aqualung, del grupu de rock británicu Jethro Tull, nel que, na so portada, indicábase que "nel empiezu, l'home creó a Dios y dio-y poder sobre toles coses".
Bibliografía
editarObres de Feuerbach
editar- N'alemán
- 1828 - De ratione una, universali, infinita. Ghent.
- 1830 - Gedanken über Tod und Unsterblichkeit (Anónimu)
- 1833 - Geschichte der Neuern Philosophie; von Bacon von Verulam bis Benedict SpinozaUniversity of Michigan.
- 1834 - Abälard und Heloise, oder Der Schriftsteller und der Mensch
- 1835 - Kritik des Anti-hegels 2nd edition</sumar>, 1844. University of Michigan; University of Wisconsin.
- 1837 - Geschichte der Neuern Philosophie; Darstellung, Entwicklung und Kritik der Leibnitz'schen Philosophie University of Wisconsin
- 1838 - Pierre Bayle. University of California
- 1839 - Über Philosophie und Christenthum
- 1848 - Das Wesen des Christenthums', 2nd edition, 1848. NYPL.
- 1843 - Grundsätze der Philosophie der Zukunft Gallica
- 1843 - Vorläufige Thesen zur Reform der Philosophie
- 1844 - Das Wesen des Glaubens im Sinne Luther's Harvard.
- 1846 - Das Wesen der Religion, 2nd edition, 1849. Stanford.
- 1846 - Erläuterungen und Ergänzungen zum Wesen des Christenthums
- 1846-66- Ludwig Feuerbach's sämmtliche Werke
- Vol. 1, 1846. Gallica; NYPL.
- Vol. 2, 1846. Gallica.
- Vol. 3, 1847. Gallica; NYPL. 1876, Oxford.
- Vol. 4, 1847. Gallica; Oxford.
- Vol. 5, 1848. Gallica; NYPL.
- Vol. 6, 1848. Gallica; NYPL.
- Vol. 7, 1849. Gallica; Oxford.
- Vol. 8, 1851. Gallica; NYPL.
- Vol. 9, 1857. Gallica; NYPL.
- Vol. 10, 1866. Gallica; NYPL.
- 1874 - Ludwig Feuerbach in seinem Briefwechsel und Nachlass (1874). 2 volúmenes. Oxford. Vol. 1. NYPL. Vol. 2. NYPL.
- 1876 - Briefwechsel zwischen Ludwig Feuerbach und Christian Kapp (1876). Harvard; Oxford.
Obres sobre Feuerbach
editar- Castiella y Cortázar, Blanca. L'Antropoloxía de Feuerbach y les sos claves, 1991, ISBN 84-89893-79-9
- Engels, Friedrich; Marx, Karl, Ludwig Feuerbach y el fin de la filosofía clásica alemana: y otros escritos sobre Feuerbach, Madrid, Fundación d'estudios socialistes Federico Engels (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). 2006
- Fabro, Cornelio. Ludwig Feuerbach: «La esencia del cristianismu», Madrid, 1977.
Ver tamién
editarReferencies
editar
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 10 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ 2,0 2,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 9 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 11902686j. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
- ↑ Afirmao en: La Esencia del Cristianismo. Autor: Ludwig Feuerbach. Data d'espublización: 1841.
- ↑ Afirmao en: Stanford Encyclopedia of Philosophy. Identificador Stanford Encyclopedia of Philosophy: ludwig-feuerbach. Editorial: Universidá Stanford. Llingua de la obra o nome: inglés. ISSN: 1095-5054.
- ↑ Savater, Fernando, La vida eterna, Ariel, 2007, ISBN 978-84-344-5309-8,p.67
- ↑ Rose, Paul Lawrence (1996). Wagner: Race and Revolution (n'inglés). Yale University Press, páx. 58. ISBN 9780300067453.
- ↑ Feuerbach, Ludwig, La esencia del cristianismu, Capítulu VI, http://www.antorcha.net/biblioteca_virtual/filosofia/esencia/6.html Capítulu VI en Biblioteca virtual Antorcha]
- ↑ Estace zur Charakteristik meines philosophichen curriculum vitae en Gesammelte Werke X, Berlín, 1971, p. 178
- ↑ 10,0 10,1 Marx, K, Sobre Feuerbach, en Cuadiernu de notes, Años 1844-1847
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Ludwig Feuerbach.- Páxina web oficial (n'alemán)
- «Ludwig Feuerbach». en Find a Grave. (n'inglés)
- Obres de Ludwig Feuerbach nel Proyeutu Gutenberg
Datos: Q76422- Multimedia: Ludwig Andreas Feuerbach
Cites famoses: Ludwig Feuerbach