Nube molecular

Nube molecular
	tipu d'oxetu astronómicu
Parte de	galaxa y Formación estelar

Una nube molecular ye una rexón estensa nel interior d'una galaxa na que la densidá de materia ye abondo alta, y la temperatura abondo baxo, por qu'esista dihidrógeno (H₂). Pola so falta de dipolo llétricu, el H₂ fríu nun ye observable direutamente, pero otres molécules qu'esisten nes nubes molecular sí la son. La más abondosa dempués del H₂ ye'l monóxido de carbonu (C O), que ye fácilmente observable n'ondes milimétriques. Cientos d'otres molécules fueron reparaes en nubes moleculares.

Una nube molecular que se dixebró de la Nebulosa de Carina tomáu en 1999 col telescopiu espacial Hubble

Les nubes moleculares son especialmente importantes en formación estelar. La nacencia de les estrelles asocedi cuando rexones d'una nube molecular sufren una inestabilidá gravitacional que los lleva a contraer. Xeneralmente les nubes moleculares son tan estenses y masives que s'estacen hasta formar un eleváu númberu de protoestrelles.

Anguaño son les estructures galáctiques conocíes de mayor tamañu, con mases d'hasta 1 millón de vegaes la del Sol.

Escurrimientu

Dientro de nuesa mesma galaxa, la cantidá de gas molecular ye de menos del unu per cientu del volume del mediu interestelar (ISM), pero tamién ye la parte más trupa del mediu que toma aproximao la metá de la masa de gas total del interior de la órbita galáutica del Sol. La mayor parte del gas molecular atopar nun aniellu d'ente 3,5 a 7,5 kiloparsecs del centru de la galaxa (el Sol esta a unos 8,5 kiloparsecs del centru). Los mapes a gran escala de monóxidu de carbonu de la galaxa amuesen que la posición d'esti gas se correlaciona colos brazos espirales de la galaxa. Que'l gas molecular atópese predominantemente nos brazos espirales suxer que les nubes moleculares tienen de formase y eslleise nuna escala de tiempu non cimeru a 10 millones d'años, el tiempu que tarda la materia en pasar al traviés de la rexón del brazu.

Verticalmente al planu de la galaxa, el gas molecular habita nel planu mediu estrechu del discu galácticu con un altor d'escala carauterística, Z, d'aproximao 50 a 75 parsec, muncho más delgáu que la tibia atómicu (Z = 130 a 400 pc) y caliente ionizado (Z = 1000 pc ) los componentes gaseosos de la IGS. La esceición a la distribución de gas ionizado son les rexones HII que tán nes burbuyes de gas caliente ionizado creáu en nubes moleculares pola intensa radiación emitida por estrelles masives nueves y, como tales, tienen aproximao la mesma distribución vertical que'l gas molecular. Esta distribución del gas molecular ye abondo regular si tener en cuenta alloñes grandes, sicasí la distribución a pequeña escala ye altamente irregular cola mayor parte concentrada nes nubes discretes y complexos de nubes.

Tipos de nubes moleculares

Nubes moleculares xigantes (GMC poles sos sigles n'inglés)

Los conxuntos de gas molecular con mases de 10⁴ a 10⁶ vegaes la masa del sol son llamaos nubes moleculares xigantes (GMC). Les nubes pueden llegar a midir decenes de parsecs de diámetru y tienen una densidá media de 10² a 10³ partícules per centímetru cúbicu (la densidá media na vecindá solar ye una partícula por centímetru cúbicu). La subestructura xaciente dientro d'estes nubes ta formada por un patrón complexu de filamentos, fueyes, burbuyes y grupos irregulares. A les partes más trupes de los filamentos y grupos llámase-yos "nucleos moleculares", los nucleos moleculares más trupos son llamaos "nucleos moleculares trupos" y tienen densidaes de 10⁴ a 10⁶ partícules per centímetru cúbicu. Observacionalmente los nucleos moleculares trazar con monóxidu de carbonu y los nucleos trupos con amoniacu. La concentración de polvu nos nucleos moleculares ye de normal abondo grande como pa bloquiar la lluz de les estrelles en que la so trayeutoria interponer de tala forma que ufierten l'aspeutu de figures de nebuloses escures. Les GMC son tan grandes que les "locales" pueden llegar a cubrir una parte importante d'una constelación de tal manera que son referíes de cutiu pol nome d'esa constelación, por casu, la Nube Molecular de Orión (OMC) o la nube molecular Tauro (TMC). Estos GMC locales tán dispuestos nun aniellu cercanu al sol que coincide col Cinturón de Gould [7] El grupu más masivu de nubes moleculares na galaxa forma un aniellu asimétricu alredor del centru galácticu nun radiu de 120 parsecs, el componente más grande d'esti aniellu ye'l complexu de Sagitario B2. La rexón de Sagitario ye químicamente rica y ye utilizáu de cutiu como mostrariu polos astrónomos en busca de nueves molécules nel espaciu interestelar.

Nubes Moleculares Pequeñes

Aisllaes y xuníes gravitacionalmente, a les pequeñes nubes moleculares con mases inferiores a unos cuantos cientos de vegaes la masa del Sol llámase-yos glóbulos de Bok. Les partes más trupes de les pequeñes nubes moleculares son equivalentes a los nucleos moleculares que s'atopen nes GMC ya inclúyense de cutiu nos mesmos estudios.

Nubes moleculares difuses d'alta llatitú

En 1984 la ROXURES (Satélite Astronómicu Infrarroxu) identificó un nuevu tipu de nube molecular difusa. [9] Tratar de nubes difuses filamentosas que son visibles a altes llatitúes galáctiques (alloñaes verticalmente del planu horizontal que forma'l discu galácticu). Estes nubes tienen una densidá típica de 30 partícules per centímetru cúbicu.

Procesos

La formación d'estrelles

Imaxe compuesta qu'amuesa estrelles nueves na nube molecular de Cefeo B y alredor d'ella.

La formación d'estrelles produzse puramente dientro de les nubes moleculares. Esto ye una consecuencia natural de les sos baxes temperatures y altes densidaes, una y bones la fuercia gravitatoria que fai que la nube colapse tien de superar les presiones internes qu'actúen «pa escontra fora», tratando d'evitar un colapsu. Tamién hai pruebes de que les grandes nubes onde se produz la formación d'estrelles caltiénense xuníes, en gran midida, pola so propia gravedá (como asocede coles estrelles, planetes y galaxes) más que pola presión esterna (como asocede coles nubes nel cielu). La evidencia provién del fechu de que les velocidaes aturbolinaes» que s'infieren del anchu de la llinia de CO varien de la mesma forma que la velocidá orbital (una rellación virial).

Física

La física de les nubes moleculares ye pocu conocida y bien aldericada. Los sos movimientos internos rexir poles turbulencias nun fríu, de gas magnetizado, por que los movimientos aturbolinaos son altamente supersónicos, pero comparables a les velocidaes de les perturbaciones magnétiques. Esti estáu créese que pierde enerxía rápido, lo que rique yá sía un colapsu xeneral o un re-inyeición constante d'enerxía. Coles mesmes, sábese que les nubes son atayaes por dalgún procesu, lo más probable ye que se trate de los efeutos de les estrelles masives primero que una fracción significativa de la so masa sía convertíu n'estrelles.

Les nubes moleculares, y especialmente les nubes moleculares "xigantes" (GMC), de cutiu son el llar de máser astronómica.

Referencies

Enllaces esternos

Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Nube molecular.