Hər kəsin redaktə edə biləcəyi azad ensiklopediya olan

Vikipediyaya xoş gəlmisiniz!

Hal-hazırda Azərbaycanca Vikipediyada 200.665 məqalə mövcuddur.

Həftənin seçilmiş məqaləsi

Qarabağ xanlığı — 1748–1822-ci illərdə mövcud olmuş xanlıq. Nadir şah Əfşarın ölümündən sonra Cavanşir sülaləsindən olan Pənahəli xan Qarabağ xanlığının əsasını qoymuşdu. Qarabağ xanlığı Kiçik Qafqaz dağlarının cənub-şərqində yerləşirdi. Xanlığın sərhədləri Araz çayından Göyçə gölünədək, Tərtər çayından bütün düzənlik və Dağlıq Qarabağı, Zəngəzuru, Bərgüşadı əhatə etməklə Mehri, Tatev və Sisiana qədər uzanırdı. Xanlıq Şəki, Gəncə, İrəvan, Naxçıvan, Qaradağ, Cavad və Şamaxı xanlıqları ilə həmsərhəd idi. Səfəvi dövründə Qarabağ bəylərbəyliyinin paytaxtı Gəncə şəhəri olduğu üçün sonralar isə Əfşar imperiyası dövründə Qarabağ vilayəti Azərbaycan bəylərbəyliyinin paytaxtı Təbriz şəhərinə tabe olduğu üçün Qarabağ xanlığının yarandığı zaman burada sosial-iqtisadi mərkəz rolunu oynayan şəhər yox idi. Pənahəli xan bu məqsədlə 1748-ci ildə Kəbirli mahalında Bayat qalasının tikilməsini əmr etdi. 1751-ci ildə isə Pənahəli xan Ağdam yaxınlığında Şahbulaq yaylağında daha möhkəm qala, yəni Şahbulaq qalasını tikdirdi. Lakin bu qala da coğrafi cəhətdən əlverişli yerdə yerləşmədiyi üçün Şuşakənddən bir qədər aralı, hündür, sıldırım dağ üstündə qalanın, Şuşa qalasının inşasına başlandı və 1756–1757-ci illərdə tikilib başa çatdırıldı. Qala Pənahabad, və ya Şuşa adlandırılırdı.

(Davamı...)

Arxiv – Digər seçilmiş məqalələr...

Həftənin yaxşı məqaləsi

Uduq — qədim Mesopotamiya mifologiyasından bəzən xeyir, bəzən də şər qüvvə hesab edilən qeyri-müəyyən demonlar sinfi. Ekzorsizm mətnlərində bəzən "xeyir uduğu" "şər uduğu"na qarşı çağırılır. Bu ümumiyyətlə qeyri-müəyyən bir sözdür və bəzən müəyyən bir cin növünə deyil, bütövlükdə cinlərə xitab etmək üçün istifadə olunur. Uduğun heç bir vizual təsviri hələ müəyyən edilməmişdir, lakin adətən onun digər qədim Mesopotamiya cinlərində olduğu kimi qaranlıq kölgədən ibarət olması, onu əhatə edən işığın olmaması, zəhər və karedici səsə sahib olduğu bildirilir. Salamat qalmış qədim Mesopotamiya mətnlərində şər uduqlarını qovmaq üçün "Uduq-hul" mətnləri kimi tanınır. Bu mətnlərdə şər uduğun xəstəlik törətməkdə oynadığını rolu və xəstəliyin sağalmasında şeytan çıxaranın əhəmiyyəti vurğulanır.

(Davamı...)

Arxiv – Digər yaxşı məqalələr...

Həftənin seçilmiş siyahısı

"Heydər Əliyev" ordeni ilə təltif edilənlərin siyahısı — Azərbaycanın ən ali dövlət təltifi. Orden Azərbaycan Milli Məclisinin 2005-ci il 22 aprel tarixli 896-IIQ nömrəli Qanunu ilə təsdiq edilən və 2005-ci il aprelin 28-də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamına əsasən təsis edilmişdir. 2005-ci ildən bu yana 26 nəfər bu ordenlə təltif edilmişdir. "Heydər Əliyev" ordeni ilə təltif edilən 26 nəfərdən 10 nəfəri Azərbaycan vətəndaşı, 16 nəfəri isə xarici dövlətlərin vətəndaşlarıdır. Ordenlə təltif edilənlərdən 14 nəfəri, təltif edilən zaman dövlət başçısı idilər. Ordenlə təltif edilən 26 nəfərdən cəmi 2 nəfəri qadındır — Mehriban Əliyeva və Zeynəb Xanlarova. "Heydər Əliyev" ordeni ilə təltif edilənlərdən ən gənci İlham Əliyev (43 yaşında), ən yaşlısı isə İhsan Doğramacı (90 yaşında) idi.

(Davamı...)

Arxiv – Digər seçilmiş siyahılar...

Günün seçilmiş şəkli

Xəbərlər

Suriyalı müxaliflər və hökümətyönlü qüvvələr arasında Hələb şəhəri uğrunda döyüşlər başlayıb.
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi Fələstində davam edən müharibə ilə bağlı cinayətləri araşdırarkən İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu (şəkildə) və keçmiş müdafiə naziri Yoav Qallantın həbsinə order verib.
Bakıda keçirilən COP29 yekunlaşıb.

Aktual hadisələr: HƏMAS–İsrail müharibəsi • İsrail–Hizbullah münaqişəsi • Rusiya–Ukrayna müharibəsi • Sudanda vətəndaş müharibəsi

Son ölümlər: Səmayə Piriyeva, Şahzadə Mikasa, Aleksey Zimin, Marko Anqulo, Şüa Hüseynov, Zülfüqar Rüfətoğlu

Bilirsinizmi…

... ki, Türkiyədə yerləşən Keloğlan mağarası (şəkildə) əsasən keçəl və saçı tökülən şəxslər tərəfindən ziyarət olunur?
... ki, Çinin Dunyan şəhərinə aid ənənəvi tuntszıdan yeməyi bakir oğlan sidiyində qaynadılmış yumurtalardan hazırlanır?
... ki, Yaponiyanın ənənəvi limonad çeşidi ramune 1885-ci ildə vəbanın qarşısını alan müalicəvi içki kimi təqdim olunmuşdur?
... ki, İosip Broz Titonun sovet və ABŞ filmlərinin Yuqoslaviyada nümayiş etdirilməsini istəməməsi Meksika musiqisinə əsaslanan Yu-Meks musiqi üslubunun yaranmasına səbəb olub?
... ki, "Sex with Hitler" videooyunu Adolf Hitleri iki xaya ilə təsvir etdiyi üçün tənqid olunub?

Tarixdə bu gün

3 dekabr: Beynəlxalq Əlillər Günü

1586 — Amerikadan Avropaya ilk dəfə kartof gətirildi.

1775 — ABŞ-ın ilk dövlət bayrağı qəbul olundu.
1910 — Paris avtosalonunda mühəndis Jorj Klod ixtira etdiyi neon lampasını təqdim etdi.
1912 — Osmanlı, Bolqarıstan, Serbiya və Çernoqoriya arasında sülh sazişi imzalandı, I Balkan müharibəsi başa çatdı.
1971 — Pakistan-Hindistan müharibəsi başladı.
1973 — "Yupiter-10" kosmik peyki ilk dəfə Yerə Yupiterin tamhəcmli şəkillərini göndərdi.
1984 — Hindistanın Bhopal şəhərində kimya zavodunda baş vermiş texnogen qəza nəticəsində 3 mindən artıq şəhər sakini dərhal, daha 15000 insan sonrakı illərdə həlak oldu.
1988 — Azərbaycan SSR hakimiyyəti Azadlıq meydanına 17 noyabrdan yığılmış mitinqçilərdən meydanı boşaltmağı tələb etdi. Dekabrın 4-nə keçən gecə hərbçilər zorla meydanı boşaldaraq mitinq iştirakçılarını həbs etdilər.

Digər günlər: 2 dekabr – 3 dekabr – 4 dekabr

Arxiv – e-məktub ilə – İlin digər günləri – Haqqında

Hazırda 3 dekabr 2024 (UTC) – Səhifəni yenilə

Kömək səhifələri

Vikipediya

Ana səhifə

Vikipediyaya xoş gəlmisiniz!

Vikimedia Fondunun digər layihələri