Kiril qrafikası

**İndiki rus kiril əlifbası**
Kiril əlifbası	Azərbaycan dilində oxunuş
А а	A
Б б	B
В в	V
Г г	Q
Д д	D
Е е	YE* və ya E
Ё ё	YO* və ya Ö
Ж ж	J
З з	Z
И и	İ
Й й	Y
К к	K
Л л	L
М м	M
Н н	N
О о	O
П п	P
Р р	R
С с	S
Т т	T
У у	U
Ф ф	F
Х х	X
Ц ц	TS
Ч ч	Ç
Ш ш	Ş
Щ щ	ŞŞ
ъ	sərt işarə
ы	I
ь	yumşaq işarə
Э э	E
Ю ю	YU* və ya Ü
Я я	YA* və ya Ə
	* – Sözlərin əvvəlində, Ъ, Ь və saitlərdən sonra

Kiril qrafikası, köhnə mənbələrdə Kirill (azərb-kiril. Кирилл)^[1] — bir çox dillərin əlifbalarının qrafiki təsviri.

Kiril əlifbası aşağıdakı slavyan dillərində istifadə olunur:

Bu əlifba həmçinin keçmiş Sovet İttifaqında 100-dən artıq xalqın əlifbasının tərtib olunmasında istifadə edilmişdir. Hazırda Rusiyada yaşayan əksər xalqlar və müstəqillik qazanmış bəzi keçmiş Sovet respublikaları bu əlifbadan istifadə etməkdədirlər. Həmin ölkələr aşağıdakılardır:

	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	A	B	C	D	E	F
0400	Ѐ	Ё	Ђ	Ѓ	Є	Ѕ	І	Ї	Ј	Љ	Њ	Ћ	Ќ	Ѝ	Ў	Џ
0410	А	Б	В	Г	Д	Е	Ж	З	И	Й	К	Л	М	Н	О	П
0420	Р	С	Т	У	Ф	Х	Ц	Ч	Ш	Щ	Ъ	Ы	Ь	Э	Ю	Я
0430	а	б	в	г	д	е	ж	з	и	й	к	л	м	н	о	п
р	с	т	у	ф	х	ц	ч	ш	щ	ъ	ы	ь	э	ю	я
0450	ѐ	ё	ђ	ѓ	є	ѕ	і	ї	ј	љ	њ	ћ	ќ	ѝ	ў	џ
0460	Ѡ	ѡ	Ѣ	ѣ	Ѥ	ѥ	Ѧ	ѧ	Ѩ	ѩ	Ѫ	ѫ	Ѭ	ѭ	Ѯ	ѯ
0470	Ѱ	ѱ	Ѳ	ѳ	Ѵ	ѵ	Ѷ	ѷ	Ѹ	ѹ	Ѻ	ѻ	Ѽ	ѽ	Ѿ	ѿ
0480	Ҁ	ҁ	҂	҃	҄	҅	҆		҈	҉	Ҋ	ҋ	Ҍ	ҍ	Ҏ	ҏ
0490	Ґ	ґ	Ғ	ғ	Ҕ	ҕ	Җ	җ	Ҙ	ҙ	Қ	қ	Ҝ	ҝ	Ҟ	ҟ
04A0	Ҡ	ҡ	Ң	ң	Ҥ	ҥ	Ҧ	ҧ	Ҩ	ҩ	Ҫ	ҫ	Ҭ	ҭ	Ү	ү
04B0	Ұ	ұ	Ҳ	ҳ	Ҵ	ҵ	Ҷ	ҷ	Ҹ	ҹ	Һ	һ	Ҽ	ҽ	Ҿ	ҿ
04C0	Ӏ	Ӂ	ӂ	Ӄ	ӄ	Ӆ	ӆ	Ӈ	ӈ	Ӊ	ӊ	Ӌ	ӌ	Ӎ	ӎ
04D0	Ӑ	ӑ	Ӓ	ӓ	Ӕ	ӕ	Ӗ	ӗ	Ә	ә	Ӛ	ӛ	Ӝ	ӝ	Ӟ	ӟ
04E0	Ӡ	ӡ	Ӣ	ӣ	Ӥ	ӥ	Ӧ	ӧ	Ө	ө	Ӫ	ӫ	Ӭ	ӭ	Ӯ	ӯ
04F0	Ӱ	ӱ	Ӳ	ӳ	Ӵ	ӵ	Ӷ	ӷ	Ӹ	ӹ
0500	Ԁ	ԁ	Ԃ	ԃ	Ԅ	ԅ	Ԇ	ԇ	Ԉ	ԉ	Ԋ	ԋ	Ԍ	ԍ	Ԏ	ԏ

Həmçinin qafik şəkil formasında baxa bilərsiniz.
а	б	в	г	д	е	ё	ж	з	и	й	к	л	м	н	о	п	р	с	т	у	ф	х	ц	ч	ш	щ	ъ	ы	ь	э	ю	я
а	б	в	г	д	е	ё	ж	з	и	й	к	л	м	н	о	п	р	с	т	у	ф	х	ц	ч	ш	щ	ъ	ы	ь	э	ю	я

Əlifbalar müqayisəsi

Əsl səslər cədvəli

Latın

A

Ă

Ä

Ë

E

B

C

Ç

J

D

Ḑ

F

G

Ğ

Ģ

H

Ḩ

X

I

İ

K

Ķ

Q

L

Ḽ

M

N

Ņ

Ň

O

Ö

P

R

S

Š

Ş

Ț

T

U

Ü

V

W

Y

Z

Ž

Azərbaycan

A

-

Ə

-

E

B

C

Ç

J

D

-

F

G

Ğ

-

H

-

X

I

İ

K

-

Q

L

-

M

N

-

O

Ö

P

R

S

-

Ş

-

T

U

Ü

V

-

Y

Z

-

Ərəb

أ

ع

ء

أ

ب

ج

چ

ژ

د

ڏ

ف

گ

ݝ

غ

ه

ح

خ

إ

ك

ٯ

ق

ل

ڵ

م

ن

ڠ

ڭ

ۆ‎

ۆ

پ

ر

س

ث

ش

ڞ

ت

ٱ

ۋ

و

ي

ز

ذ

Kiril

А

Ӑ

Ә

Є

Е

Б

Җ

Ч

Ж

Д

Ӡ

Ф

Г

Ғ

Ӷ

Һ

Ҳ

Х

Ы

И

К

Қ

Ҡ

Л

Љ

М

Н

Ң

Њ

О

Ө

П

Р

С

Ҫ

Ш

Ц

Т

У

Ү

В

Ў

Й

З

Ҙ

1. Ää=Əə=Эə

2. Č=J

3. Š=Ť və Ž=Ď

4. Ț=T+S və Ḑ=D+Z

5. Ṡ= ص və Ḋ= ض

6. Ṫ= ط və Ż= ظ

7. Uzun: Â, Ê, Î, Ô, Û.

8. Yumşaq: Ă, Ĕ, Ĭ, Ŏ, Ŭ.

9. İncə: (ˋ) - Səssiz hərflər

Š=Ť və Ž=Ď.
Ķķ=Ⱪⱪ və Ḩḩ=Ⱨⱨ
Uzun səslər: Â, Ê, Î, Ô, Û.
Yarı səslər: Ă, Ĕ, Ĭ, Ŏ, Ŭ (Qırtlaq hərfləri).
Ṫ hərfi əlifbada olmayan T-D səsidir (Ərəbcə:ط). Yalnız Ərəb və Osmanlıca tərcümələrində istifadə edilər.
Ż hərfi əlifbada olmayan Z-S səsidir (Ərəbcə:ظ). Yalnız Ərəb və Osmanlıca tərcümələrində istifadə edilər.
ٯ = ق (Qırtlaq K hərfi) və ya ڨ (Qırtlaq G hərfi).

İstinadlar

↑ Монгол јазысы // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: Мисир—Прадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 44.

[1] Монгол јазысы // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: Мисир—Прадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 44.

[1]

а	б	в	г	д	е	ё	ж	з	и	й	к	л	м	н	о	п	р	с	т	у	ф	х	ц	ч	ш	щ	ъ	ы	ь	э	ю	я
а	б	в	г	д	е	ё	ж	з	и	й	к	л	м	н	о	п	р	с	т	у	ф	х	ц	ч	ш	щ	ъ	ы	ь	э	ю	я

а	б	в	г	д	е	ё	ж	з	и	й	к	л	м	н	о	п	р	с	т	у	ф	х	ц	ч	ш	щ	ъ	ы	ь	э	ю	я
а	б	в	г	д	е	ё	ж	з	и	й	к	л	м	н	о	п	р	с	т	у	ф	х	ц	ч	ш	щ	ъ	ы	ь	э	ю	я

а	б	в	г	д	е	ё	ж	з	и	й	к	л	м	н	о	п	р	с	т	у	ф	х	ц	ч	ш	щ	ъ	ы	ь	э	ю	я
а	б	в	г	д	е	ё	ж	з	и	й	к	л	м	н	о	п	р	с	т	у	ф	х	ц	ч	ш	щ	ъ	ы	ь	э	ю	я