Sabit Orucov
Sabit Atababa oğlu Orucov (18 (31) may 1912, Novxanı, Bakı qəzası[1] – 20 aprel 1981, Moskva) — Azərbaycan-sovet neft-qaz sənayesi təşkilatçısı, SSRİ qaz sənayesi naziri (1972–1981), Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (1967), Sosialist Əməyi Qəhrəmanı[2] (1980), Lenin (1970) və Stalin mükafatları (1950, 1951) laureatı, texnika elmləri doktoru, Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi. Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi üzvlüyünə namizəd (1976–1981), 1953–1954, 1958–1962-ci illərdə və 1974-cü ildən vəfatınadək SSRİ Ali Sovetinin deputatı.
| Sabit Orucov | |
|---|---|
 | |
  | |
| 20 sentyabr 1972 – 20 aprel 1981 | |
| Əvvəlki | Aleksey Kortunov |
| Sonrakı | Vasili Dinkov |
| 1960 – 1962 | |
| Sonrakı | Cəmaləddin Maqomayev |
  | |
| 6 iyun 1957 – 16 dekabr 1959 | |
| Sonrakı | Süleyman Vəzirov |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 18 (31) may 1912 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 20 aprel 1981 (68 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Partiya |
|
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elmi dərəcəsi | |
|
|
|
| Təltifləri |
          |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
redaktə1912-ci il mayın 30-da Bakıda doğulmuşdur. Orta təhsilini Bakıda almış, 1929–31-ci illərdə orta məktəbdə dərs demiş, 1931–36-cı illərdə Azərbaycan Neft Sənayesi İnstitutunda oxumuşdur.
1936–46-cı illərdə S. Orucov kompressor təsərrüfatında mexanik, neftçıxarma ustası, Suraxanı mədənlərində direktor olmuşdur. "Ordconikidzeneft"in idarə rəisi, "Azərneftkombinat"da qazma üzrə rəis müavini, "Azneftdə" baş mühəndis işləmişdir.
1946–47-ci illərdə SSRİ Neft Sənayesi Nazirliyində şöbə müdiri, 1947–49-cu illərdə "Krasnodarneft" birliyində rəisin birinci müavini-baş mühəndis, 1949–53 və 1955–57-ci illərdə SSRİ Neft sənayesi nazirinin müavini, 1957–59-cu illərdə Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı Şurasının sədri, Nazirlər Soveti sədrinin müavini, 1959–62-ci illərdə Azərbaycan Nazirlər Sovetinin SSRİ Nazirlər Sovetindəki nümayəndəsi, 1962–65-ci illərdə SSRİ Dövlət Plan Komitəsində neft və qaz sənayesi məsələlərilə məşğul olmuş, 1965–72-ci illərdə SSRİ Neft sənayesi nazirinin birinci müavini, 1972–81-ci illərdə SSRİ Qaz sənayesi naziri olmuşdur.
S. A. Orucov Xəzər dəniz neft yataqlarında xüsusilə də neft daşlarında neft çıxarılmasına böyük əmək sərf etmişdir.
SSRİ qaz sənayesinin inkişafında böyük xidmətləri olmuşdur. Xüsusilə Sibirdə qaz sənayesinin inkişafına diqqət yetirirdi. SSRİ Neft komitəsinin sədri və dünya neft konqreslərinin sədr müavini seçilmişdir. "Yüksəkdərinlikli iribloklu dəniz neft buruqları özülləri", "İranın neft sənayesi", "Qaz sənayesi inkişaf yolunda" kimi əsərlərin müəllifidir.
Sabit Orucov dəfələrlə Azərbaycan və SSRİ Ali Sovetlərinə deputat seçilmiş, SSRİ orden və medalları ilə təltif olunmuşdur.
1981-ci il aprelin 20-də Moskvada vəfat etmiş və Novodeviçye qəbiristanlığında dəfn olunmuşdur.
Xatirəsi
redaktəBakı şəhərində küçə, Urenqoyda yerləşən qaz hasilatı üzrə istehsalat birliyi, Nadım şəhərində sahilyanı küçə, "Kaspmorneftqazprom" birliyinə məxsus gəmi Sabit Orucovun adını daşıyır.
Moskvada həyatının son illərini yaşadığı binanın fasadında xatirə lövhəsi vurulmuşdur (heykəltaraş: L. Petruşin, memar: M. Katkova).
Özbəkistanın Xarəzm vilayətinin Xivə şəhərində S. Orucov adına rusdilli məktəb fəaliyyət göstərir.
Xarici keçidlər
redaktə- BSE-də "Sabit Orucov" məqaləsi [ölü keçid]
- Görkəmli Neftçilər — SOCAR.az Arxivləşdirilib 2013-10-13 at the Wayback Machine
- Moskvada görkəmli neftçi-alim Sabit Orucovun təntənəli yubiley mərasimi keçirilib — Salamnews Arxivləşdirilib 2012-06-03 at the Wayback Machine
- Сабит Атаевич Оруджев
- "Trud" qəzeti, № 092, 31.05.2002. "Земля Оруджева"
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 Оруджев Сабит Атаевич // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ "Оруджев Сабит Атаевич". 2022-02-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-08-22.